ABRAHAM MASLOW
poglądy Maslowa → holistyczno – dynamiczne; psychologia humanistyczna
podstawy założeń teorii → badania nad osobami zdrowymi, twórczymi
ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE LUDZKIEJ NATURY
krytyka pesymistycznej, negatywnej koncepcji człowieka w psychologii
nacisk na silne strony człowieka, osiąganie przyjemności i szczęścia
potrzeby człowieka: dobre lub obojętne, nie złe
normalny rozwój → urzeczywistnienie dobrej natury człowieka, wypływający z jego wnętrza, nie kształtowany przez środowisko zewnętrzne
co jest złe? - wszystko, co hamuje esencjalną naturę człowieka
psychoterapia → środek do skierowania osoby na drogę samorealizacji i rozwoju wynikającego z natury wewnętrznej człowieka
natura człowieka → słabsza, wrażliwsza od instynktu zwierzęcego, podatna na nawyki i presję; nigdy nie zanika, prawdopodobnie nawet u osoby chorej
każdego człowieka charakteryzuje dążenie do osiągnięcia zdrowia, rozwoju, realizacji swoich możliwości
nerwica → niepowodzenie w rozwoju; nie możemy być tym, kim moglibyśmy (albo nawet powinniśmy) być
choroba jednostki ma źródło w chorym społeczeństwie
obrony wewnętrzne: kompleks Jonasza (skłonność do lęku, uchylania się od naszych prawdziwych możliwości), desakralizacja (zaprzeczenie istnieniu symbolicznych, budzących respekt cech ludzi i działań)
HIERARCHIA POTRZEB
im niżej znajduje się potrzeba, tym bardziej ma charakter przymusowy/dominujący
aktywne kilka potrzeb → najniższa najbardziej domaga się zaspokojenia
zaspokojenie potrzeb niższych → pojawienie się potrzeb wyższych
potrzeby na niższych szczeblach → motywacja niedoboru
potrzeby na wyższych szczeblach → motywacja wzrostu
potrzeby wg Maslowa → charakter instynktoidalny (pewne są dziedziczone, ale uczymy się ich celów/sposobów wyrażania)
szczebel pierwszy (najniższy) → potrzeby fizjologiczne (seks, głód, pragnienie, itp.)
szczebel drugi → potrzeby bezpieczeństwa (p. pewności, stałości, zależności, ochrony, itp.)
szczebel trzeci → potrzeby przynależności i miłości (p. posiadania przyjaciół i rodziny, związków uczuciowych)
szczebel czwarty → potrzeby szacunku (szacunek dla siebie i ze strony innych)
szczebel piąty (najwyższy) → potrzeby samorealizacji
samorealizacja → wiąże się z Jungowską jaźnią, Rogersowską tendencją do samourzeczywistnienia
samorealizacja –. wewnętrzny rozwój tego, co już znajduje się w organizmie
może występować odwrócenie potrzeb! (potrzeba szacunku staje się ważniejsza niż miłość)
zdarzają się deprywacje potrzeb (rezygnacja z niższych na rzecz wyższych), ale prędzej czy później potrzeby niższe dają o sobie znać
potrzeby niższe nie muszą być zaspokojone w pełni, aby pojawiły się wyższe!
Potrzeby nie są ani w pełni świadome, ani w pełni nieświadome!
Hierarchia potrzeb może się różnić w zależności od kultury
większość zachowań jest motywowana przez potrzeby podstawowe
niektóre zachowania są motywowane zewnętrznie lub odzwierciedlają osobisty styl funkcjonowania jednostki
SYNDROMY
syndrom osobowości → ustrukturalizowany, zorganizowany zbiór pozornie różnych specyficznych jakości, które po dokładniejszym zbadaniu wykazują pewien wspólny mianownik, który można określić jako pewne znaczenie dynamiczne, sposób ekspresji, funkcję czy cel
OSOBY SAMOREALIZUJĄCE SIĘ
poza badaniem osób chorych, psycholodzy mają obowiązek badać tych ludzi, którzy najpełniej realizują swe możliwości
Cechy ludzi samorealizujących się:
nastawieni realistycznie
akceptują samych siebie, innych ludzi i świat natury, za którym się opowiadają
bardzo spontaniczni
skoncentrowani na problemach, nie na sobie
cechuje ich dystans i potrzeba odosobnienia
niezależni i autonomiczni
oceniają ludzi i rzeczy w sposób niekonwencjonalny
większość miała głębokie przeżycia o charakterze mistycznym/duchowym, niekoniecznie religijnym
identyfikują się z ludzkością
bliskie związki z niewieloma jednostkami mają charakter głęboko uczuciowy, nie powierzchowny
wartości i postawy demokratyczne
nie mylą środków z celami
poczucie humoru filozoficzne, nie złośliwe
wielki zasób zdolności twórczych
odporni na wpływy kulturowe
wznoszą się ponad swoje środowisko