Pediatria i neurologia dziecięca ćwiczenia 21.11.2012

Punktacja Abgar – subiektywna ocena stanu noworodka oceniana w 1 – 3 – 5 – 10 minucie po porodzie.

Oceniamy 5 aspektów w skali 0-2 pkt:

• akcja serca

• zabarwienie skóry

• oddech (częstość, głębokość)

• napięcie mięśni

• odruchy – reakcje na cewnik umieszczony w jamie nosowej i ustnej (grymas i lekki płacz jest prawidłową reakcją)

Za całość można uzyskać max 10 pkt

Poniżej 7 pkt – mówimy o zamartwicy czyli niedotlenieniu mózgu i narządów wewnętrznych

Poniżej 4 pkt – stan skrajnie zły i zagrożenie życia

Punktacja Abgar może (ale nie musi) rokować na dalszy rozwój psychomotoryczny dziecka. Zdarzają się przypadki z punktacją poniżej 7 pkt a dalszy rozwój jest prawidłowy i odwrotnie.

Ponadto oceniamy ewolucje skali w czasie tych 10 minut po porodzie (np. 1 min – 5 pkt, 3 min – 6 pkt, 5 min – 6 pkt, 10 min. 8pkt)

Grupa ryzyka okołoporodowego – dzieci wymagające natychmiastowej poporodowej diagnostyki lub rehabilitacji (dzieci z niskim Abgarem)

Dystrofia wewnątrzmaciczna – masa urodzeniowa poniżej 2,5 kg

Powodem dystrofii może być spożycie alkoholu, narkotyków, zła dieta i choroby przebyte przez matkę podczas ciąży lub uwarunkowania genetyczne.

LBW – masa urodzeniowa poniżej 2,5 kg

VLBW – masa urodzeniowa poniżej 1,5 kg

ELBW – masa urodzeniowa poniżej 1 kg

Wcześniactwo (Prematuritas ?) - urodzenie przed 37 tygodniem ciąży

38-42 tydzień – prawidłowy czas urodzenia

Można uratować dziecko urodzone nawet w 24 – 25 tygodniu ciąży

Wiek skorygowany – różnica pomiędzy wiekiem kalendarzowym a okresem wcześniactwa

Ocena ilościowa ruchu – ocena rozwoju dziecka względem jego wieku (bierzemy pod uwagę wcześniactwo)

Ocena jakościowa ruchu – odruchy, napięcie mięśni, aktywność antygrawitacyjna

Wcześniaki mają nie do końca rozwinięte wszystkie układy i są zagrożone niedotlenienim

Zaburzenia przy wcześniactwie:

• dystrofia wewnątrzmaciczna

• wylewy wewnątrz-czaszkowe

• retinopatia wcześniacza

• dysplazja oskrzelowo-płucna

Niedojrzałość pęcherzyków płuc – 17-27 tygodniu ciąży tworzą się gronka płucne które są zaczątkiem do tworzenia pęcherzyków płucnych u dziecka .

Skrajne wcześniaki (24-25 tyg) – potrzebują wentylacji przez respirator (powietrze o zwiększonej

zawartości tlenu) – może to być przyczyną dysplazji oskrzelowo-płucnej

Niedojrzałe płuca są podatne na uszkodzenia

Surfaktant – substancja zmniejszająca napięcie powierzchniowe w pęcherzykach płucnych i zapobiegająca ich pękaniu. W płucach wcześniaków jest go za mało lub wcale.

Powikłania po wcześniactwie

1. Dysplazja oskrzelowo-płucna – zaburzenia wentylacji płuc

Przyczyny:

• niedojrzałość morfologiczna płuc

• uraz mechaniczny płuc

• stosowanie wysokich stężeń tlenu

Objawy:

• duszność

• obturacja oskrzeli

• wzrost produkcji śluzu oskrzelowego

• astma oskrzelowa

• bezdech

• częste infekcje ukł oddechowego

• hiperkapnia (wzrost stężenia CO2 we krwi)

DOP może powodować nagły zgon dziecka bez wykrycia wyraźnej przyczyny (tzw śmierć łóżeczkowa)

2. Retinopatia wcześniacza – uszkodzenie siatkówki, niedojrzałość naczyń krwionośnych w oku

Przyczyną może być podawanie zbyt mocno utlenowanego powietrza podczas hospitalizacji

Stopniuje się ją w skali od 1 do 5 (5 najbardziej zaawansowany stopień)

U 90% wcześniaków retinopatia ustępuje samoistnie (1 i 2 stopień)

Pełną ostrość wzroku uzyskuje się około 6-7 r.ż

3. Wcześniaki są zagrożone martwicą jelit spowodowaną niedotlenieniem kosmków jelitowych

4. Wylewy wewnątrz-czaszkowe (IVH) – wylewy krwi z naczyń do mózgowia

• 4 stopnie zaawansowania (4 najgorszy)

• mogą to być drobne wylewy bez objawów

• wylewy okołokomorowe lub dokomorowe mogą powodować zaburzenia rozwojowe a w skrajnych przypadkach wodogłowie

• najczęściej są rozsiane po obu półkulach

• mogą powodować MPD i diparezę (porażenie 4-kończynowe z przewagą porażenia w kończynach dolnych

5. Zaburzenia ssania i połykania

• trzeba karmić przez sondę

• stymuluje się odruch ssania

• w 4 msc ciąży wykształca się odruch połykania