METODA WERONIKI SHERBORNE

Metoda Weroniki Sherborne ze względu na swoją naturalność i prostotę jest metodą uniwersalną, niewerbalną, uaktywniającą język ciała i ruchu.

Można ją stosować zarówno w pracy z dziećmi, jak i z osobami dorosłymi, z osobami o różnych zaburzeniach rozwojowych, a także z osobami o prawidłowym rozwoju.

Weronika Sherborne rozumie swoją metodę jako podejście pedagogiczne, umożliwiające doświadczenie ruchu i kontaktu fizycznego, emocjonalnego i społecznego.

W Polsce metoda ruchu rozwijającego została wprowadzona w latach
70-tych. Osobami, które jako pierwsze zaczęły stosować w Polsce Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne były: Maria Przasnyska i Izabela Korsak. Pracowały one tą metodą z dziećmi z upośledzeniem umysłowym i z dziećmi autystycznymi.

Weronika Sherborne była uczennicą Rudolfa Labana i Ullman w Studio Sztuki Ruchu w Manchesterze. Tam doszła do wniosku, że wszystkie dzieci mają dwie podstawowe potrzeby: po pierwsze, pragną dobrze czuć się we własnym ciele (jak w domu), czyli umieć w pełni nad nim panować i „słuchać” własnego ciała.

Po drugie, odczuwają potrzebę nawiązywania kontaktów z innymi. Wszystkie te potrzeby, dobry kontakt z własnym sobą i z innymi ludźmi jest możliwy dzięki dobremu nauczaniu ruchu.

Weronika Sherborne przy współpracy Rudolfa Labana opracowała metody pracy z dziećmi korygującymi zaburzenia i stymulujące rozwój.

Charakterystyczne dla metody W. Sherborne są następujące zasady:

- ćwiczenia muszą być radosną zabawą dla dziecka

- początek zajęć, to ćwiczenia, które dają poczucie bezpieczeństwa i oparcia

- koniec zajęć zawsze ćwiczenia relaksacyjne

- uczenie używania siły i delikatności

- na przemienność ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne

- na przemienność roli dziecka (uległa, dominująca) uczciwość w użyciu siły

- utrzymywanie z dzieckiem kontaktu wzrokowego

- stymulacja aktywności dziecka (większość ćwiczeń na poziomie podłogi)

- stopniowe rozszerzanie kręgów doświadczeń społecznych.

Zasadą pierwszą ogólną w ćwiczeniach Weroniki Sherborne jest dobrowolność uczestnictwa!!

- Prowadzący nawiązuje kontakt z każdym dzieckiem

- Prowadzący bierze udział w każdym ćwiczeniu

- Oszczędność ruchów (mówić ciałem)

- Nie ma rywalizacji i współzawodnictwa

- Każdy może osiągnąć sukces.

W programie ćwiczeń ruchowych Weronika Sherborne wyróżnia
następujące grupy relacji wspomagających rozwój dziecka:

• Relacje prowadzące do poznania własnego ciała:

W rozwoju wiedzy o własnym ciele możemy wyróżnić kolejne etapy:
- wyczuwanie własnego ciała,
- nazywanie części ciała,
-utrwalanie wiedzy o naszym ciele.

Na tej podstawie wykształca się świadoma kontrola ciała i jego ruchów.
Stopy, kolana, uda, nogi to części ciała, których poznanie i opanowanie powinno nastąpić jak najwcześniej. Są one szczególnie ważne ze względu na rolę jaką pełnią.
Kontrola ich jest niezbędna do utrzymania pełnej równowagi ciała.
Ćwiczenia prowadzące do poznania własnego ciała to ćwiczenia polegające na tzw. "wyczuwaniu". Możemy wymienić tutaj ćwiczenia na:

- wyczuwanie brzucha, pleców, pośladków,

- wyczuwanie rąk i nóg,

- wyczuwanie twarzy,

- wyczuwanie całego ciała.

• Relacje pozwalające zdobyć pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu:

Są to ćwiczenia ściśle związane z poprzednią grupą. Należy znać siebie, mieć pewność działania, aby nawiązywać kontakty z innymi osobami. Ćwiczenia te umożliwiają poznanie otoczenia, dzięki czemu dziecko może czuć się swobodnie i nie obawiać się go. Wykonywane są wyłącznie na podłodze. Mogą być przeprowadzane indywidualne, w parach lub w grupie.

• Relacje ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy
  z partnerem i grupą:

Polegają na zdobywaniu i wymianie wspólnych doświadczeń podczas sesji ruchowych, ich rezultat zależy od stopnia zaangażowania ćwiczących. W ćwiczeniach tych partner "bierny" jest pod opieką osoby aktywnej. Partnerzy poznają siebie, swoją siłę, wspólnie przeżywają wykonywane zadania. Ćwiczenia te są przede wszystkim dobrą zabawą, w trakcie której uchodzą nagromadzone emocje i napięcia.

Relacje ułatwiające nawiązanie kontaktu możemy podzielić na cztery grupy:

- ćwiczenia "z" w parach,

- ćwiczenia "przeciwko" w parach,

- ćwiczenia "razem" w parach,

- ćwiczenia "razem" w grupie.

RUCH „Z” - to takie ćwiczenia ruchowe, w których jeden z partnerów jest bierny, drugi zaś aktywny i opiekuńczy względem niego. Wymaga to ze strony partnera aktywnego zrozumienia potrzeb i możliwości drugiej osoby, a ze strony partnera pasywnego - całkowitego zaufania do osoby aktywnej,

RUCH „PRZECIWKO” - to ćwiczenia ruchowe, których celem jest uświadomienie uczestnikom ich własnej siły przy współdziałaniu z partnerem, powinny być one pozbawione agresji. Najlepiej jest, aby osoby pracujące w parze na zmianę przyjmowały rolę aktywną (atakującego) i bierną (broniącego się). Partner, który broni się, daje osobie atakującej możliwość wypróbowania swojej siły, jego reakcja
obronna uzależniona jest od natężenia ataku. W końcowej fazie ataku może
ona pozwolić na zwycięstwo „atakującego” partnera.
Ćwiczenia „przeciwko” mają charakter zabaw pseudo-agresywnych, dają dzieciom możliwość poznania własnych i cudzych sposobów reagowania, możliwości radzenia sobie w sytuacji konfliktu, uświadomienia emocji. Dziecko podczas tych
zabaw „doskonali te same umiejętności, jakie są potrzebne podczas
prawdziwej bójki, ale ćwiczy je w sposób kontrolowany, tak by partnerowi
nie zrobić krzywdy. Ta umiejętność pomoże mu, gdy sytuacja będzie tego
wymagała, kontrolować także prawdziwe impulsy agresywne”

RUCH „RAZEM” - to takie ćwiczenia ruchowe, które wymagają jednakowego zaangażowania partnerów. Ćwiczenia te prowadzą do wytworzenia harmonii i równowagi. Udział w nich wymaga wzajemnego zaufania, zrozumienia, współpracy i równego wkładu wysiłku fizycznego, co jest warunkiem osiągnięcia sukcesu

W ćwiczeniach ruchowych „z” 2 osoby mogą zajmować się trzecią, opiekować się nią. W ćwiczeniach „przeciwko” kilka osób jednocześnie atakuje jedną osobę, co stosuje się w sytuacjach, gdy jeden z członków grupy jest silniejszy lub cięższy niż pozostali. W ćwiczeniach „razem” współdziała kilka osób.
Celem ćwiczeń grupowych jest zaangażowanie wszystkich uczestników w aktywność ruchową, we współdziałanie ze sobą - można tu już mówić o współpracy.

• Ćwiczenia twórcze:

Ćwiczenia "twórcze" pozwalają nawiązać i pogłębić stosunki międzyludzkie, poznać sytuacje, których ćwiczący mógłby nie doświadczyć w innych warunkach.
W trakcie zajęć każde dziecko może być twórcą w stopniu, w jakim sobie życzy.
Szczególnym rodzajem ćwiczeń twórczych godnych polecenia w pracy z małymi dziećmi są ćwiczenia przy muzyce w formie tańca.

Bibliografia:
1. Bogdanowicz M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dzieci, WSiP, Warszawa 1996
2. Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, PWN, Warszawa 1997
3. Kaja B., Zarys terapii dziecka, Bydgoszcz 2001

---