CHIŃSKI KRĄG KULTUROWY

Krąg kulturowy zgodnie z Encyklopedią PWN to pojęcie oznaczające zespół cech kulturowych niezmiennych w ciągu dłuższego okresu historycznego; w archeologi krąg kulturowy oznacza zasięg występowania zespołu cech kultury materialnej we współczesnych sobie kulturach archeologicznych.

Istnieją następujące kręgi kulturowe:

- krąg europejski,

- krąg wschodniosłowiański,- krąg anglo-amerykański,
- krąg Ameryki łacińskiej (latynoamerykański),
- krąg islamski,
- krąg Afryki Subsaharyjskiej,
- krąg chiński,
- krąg japoński,
- krąg indyjski,
- krąg Azji Południowo-Wschodniej,
- krąg australijski,
- krąg pacyficzny.

W mojej pracy zajmę się kręgiem chińskim, który obejmuje teren Chin. Jest to najliczniejszy spośród wszystkich kręgów, oraz moim zdaniem jeden z najciekawszych. Języki używane na tym obszarze należą do rodziny chińsko-tybetańskiej. Mówi nimi ponad miliard użytkowników. Jednakże to nie języki są tematem mojego referatu, ale małżeństwo i tradycje związane z jego zawieraniem.

Małżeństwo

W Chinach małżeństwo traktowane jest jako umowa, inwestycja na przyszłość, dlatego stawia się przed przyszłym panem młodym duże wymagania. Idealny kandydat musi zapewnić przyszłej rodzinie odpowiedni byt. Często młodzi Chińczycy zbytnio są zajęci pracą i nie mają czasu na znalezienie swojego życiowego partnera, dlatego korzystają ze swatek, które aranżują małżeństwo oraz uczestniczą w rozmowach dotyczących wielkości posagu czy organizacji przyjęcia. Swatką może być ktoś z rodziny lub też osoba wynajęta do pełnienia tej funkcji.

Są również dostępne specjalne miejsca, w których "reklamują się" kandydaci poszukujący żony.

Małżeństwa są też czasami aranżowane przez rodziców pary.

Oświadczyny

Kiedy rodzice chłopca znajdą odpowiednią kandydatkę na żonę, wysyłają pośrednika, by ofiarował prezenty rodzicom dziewczyny, oraz aby wysłuchał ich opinii na temat proponowanego związku. Jeżeli propozycja małżeństwa zostanie przyjęta, swat otrzymuje informacje oficjalny dokument z imieniem, datą i godziną urodzenia przyszłej panny młodej.

Dokument ten umieszcza się na ołtarzu przodków na okres trzech dni. Jeśli nic złego nie stanie się w tym czasie, rodzice pana młodego dają informacje astrologiczne wróżbitom, by potwierdzili, że wybrana dziewczyna i ich syn będą do siebie pasować. Jeżeli rodzina chłopca uważa horoskop za korzystny, przekazuje informacje o imieniu, dacie i godzinie urodzenia syna do pośrednika, aby przekazać je rodzinie dziewczyny, która także sprawdza czy para pasuje do siebie.

Dopiero gdy oba horoskopy są korzystne rodziny spotykają się. Gospodyni rodziny narzeczonego idzie do domu rodziny narzeczonej, aby zdobyć więcej wiadomości o dziewczynie. Rodzice panny młodej idą do domu chłopca, aby zapoznać się z przyszłym zięciem. Podczas spotkań rozmawia się o wyglądzie, wykształceniu, cechach charakteru i pozycji społecznej kandydatów do małżeństwa. Jeżeli obie strony są usatysfakcjonowane, przechodzi się do zaręczyn.

Zaręczyny

Pośrednik zwraca się do rodziny panny młodej, aby dokonała ona wyboru pomiędzy kilkoma dogodnymi datami ślubu sugerowanym przez rodzinę chłopca, a także ustaliła datę składania zaręczynowych prezentów.

Miesiąc, albo co najmniej trzy dni przed ślubem, pan młody, jego przyjaciele i swat dostarczają zaręczynowe prezenty. Są to m.in. ciasta, a wśród nich ślubny tort zwany "Smok i Feniks", słodycze, wino i tytoń, ciasteczka weselne, herbata, dwie butelki brandy, pomarańcze, dwie świece ozdobione wizerunkami smoka i feniksa, złota biżuteria dla panny młodej od jej przyszłych teściów. Prezenty ofiarowywane są w czerwonych koszykach lub pudełkach.

Kobiety z rodziny panny młodej odwdzięczają się przynosząc własne dary, oraz zwracając parzystą część prezentów przyniesionych przez drugą rodzinę oraz świeczki z feniksem. Strona panny młodej zapali świeczki smoka, a strona pana młodego świeczki feniksa w dniu ślubu.

Przyjęcie darów, zobowiązuje dziewczynę do poślubienia chłopca.

Zgodnie ze zwyczajem po zaręczynach nie można się z nich wycofać, traktowane są one jako akt prawny.

Przed ślubem

Po spotkaniu się obu stron, rodziny ogłaszają zaręczyny swoim krewnym i przyjaciołom, przysyłając specjalne ciasto oraz zaproszenie.

Narzeczona, tuż przed ślubem, spędza trochę czasu w odosobnieniu, czasami ze swoimi przyjaciółmi. Ten okres ma być symbolicznie przeznaczony na opłakiwanie utraty rodziny i przyjaciół.

W tym czasie rodzina chłopca dekoruje miejsce ceremonii ślubnej, a rodzina panny młodej przygotowuje sprzęty gospodarstwa domowego takie jak pościel czy naczynia do nowego domu.

Ceremonia

Data ślubu jest szczegółowo wyznaczana przez astrologów, a sama ceremonia ma zazwyczaj miejsce nie o pełnej godzinie, ale np. o „wpół”. Ma to oznaczać, że nowożeńcy zaczynają wspólne życie od „ożywienia” wskazówki, która idzie do góry, a nie w dół.

W dzień ślubu pan młody ubierany jest przez rodziców.

W drodze do kaplicy pan młody przychodzi po swoją wybrankę, a jako prezent dla jej przyjaciół przynosi pewną sumę pieniędzy, aby zechcieli wypuścić dziewczynę.

W niektórych rodzinach narzeczeni częstują swoich rodziców herbatą klęcząc przed nimi. Jest to symboliczny gest – prośba o zgodę na ślub. Para młoda wspólnie udaje się na miejsce ceremonii.

Dziewczyna ubrana jest w czerwoną suknię ślubną, a pan młody ma przypięty do klapy marynarki duży czerwony kwiat. Domy narzeczonych także dekoruje się na czerwono. Ponadto zaproszenia, opakowania prezentów oraz koperty z pieniędzmi także są tego koloru. Dla Chińczyków czerwony kolor jest symbolem miłości, szczęścia, sukcesu, dobrej fortuny i dobrobytu.

Po zakończeniu składania przysięgi małżeńskiej nowo poślubiona para udaje się na zewnątrz, gdzie pali papierowe wycinanki, składając w ten sposób hołd Niebu. Przy unoszącym się popiele z wycinanek odpalane są fajerwerki. Odgłosom ich eksplozji wtórują odgłosy uderzeń w bębny i gongi, co oznacza, że Niebo pobłogosławiło nowe małżeństwo.

Przyjęcie weselne

Po ceremonii, a przed przyjęciem weselnym panna młoda częstuje herbatą swoich teściów.

Ważnym elementem ślubu jest wygłaszanie mowy powitalnej przez mistrza ceremonii, który zatrudniany jest na tą okazję. Następnym punktem uroczystości jest krojenie tortu, który zazwyczaj jest ogromny i wielowarstwowy. Tort symbolizuje drabinę, po której para młoda „pnie się do sukcesu”, dlatego też krojenie zaczyna się od dolnych części ciasta, w kierunku do góry. Najpierw para karmi się wzajemnie tortem, a potem częstuje nim zgromadzoną rodzinę. Goście uważają, że najważniejszym elementem wesela jest picie wódki. Podczas przyjęcia młoda pani nalewa gościom wódkę i wyraża im podziękowanie za udział w uroczystości.

Jest to również okazja do złożenia najlepszych życzeń młodej parze oraz ofiarowania im prezentów, którymi często są czerwone koperty z pieniędzmi. Koszty związane z ich organizacją pokrywają rodzice pana młodego.

Po ślubie

Pokój sypialny młodej pary nazywa się pokojem radosnym lub pokojem nowego małżeństwa.

W noc poślubną w pokoju weselnym świecą się świece przestawiające smoka i feniksa, które mają odgonić złe duchy. Zgodnie z tradycją nowożeńcy związani za pomocą czerwonego sznura, piją wino z dwóch filiżanek. Następnie pannie młodej oferuje się pół-surowe pierożki. Jest to związane z grą słów, gdyż „surowy” w chińskim wymawia się tak samo jak „rodzić dzieci”.

W pokoju tym odbywa się także ostatni obrzęd, w którym uczestniczy większość młodych kawalerów i panien. Wesoło się oni bawią, co ma na celu stworzenie radosnej atmosfery, którą nowa para powinna zapamiętać na całe życie małżeńskie.

Następnego dnia panna młoda wcześnie wstaje i robi posiłek dla rodziny swego męża, by pokazać, ze jest dobrze wychowana. Trzy dni po ślubie para młoda odwiedza rodzinę panny młodej

Zgodnie z tradycją kobieta opuszcza swój rodzinny dom, by zamieszkać z rodziną męża, gdzie pozostaje pod opieką męża i teściowej. Jednak nie przejmuje funkcji prowadzenia domu, gdyż tym nadal zajmuje się matka męża.

Kultura chińskiego kręgu kulturowego jest bardzo rozbudowana. Temat, który poruszyłam w tej pracy jest tylko małym wycinkiem bogatej kultury i obyczajowości Chin tworzonej i kultywowanej przez wieki istnienia tego państwa. Trzeba też dodać, że Chiny będące dużym krajem, składają się w wielu regionów, w których istnieją silnie zakorzenione tradycje lokalne. Dlatego też ceremonia ślubna, opisana powyżej przeze mnie w różnych miejscach tego kraju, może się znacząco różnić. Jest to potwierdzenie bogactwa tejże kultury.

Bibliografia:

Encyklopedia Powszechna Państwowe Wydawnictwo Narodowe, wyd. 3 rok 1984

http://www.worldweddingtraditions.com/

http://www.chcp.org/

http://www.chinabridal.com/

http://www.warriortours.com/

http://sciaga.nauka.pl/

http://fakty.interia.pl/

http://polish.cri.cn/

http://www.chinaholidays.com/