Mechanizm bólu przebiega w postaci wolnych zakończeń nerwowych występujących obficie w skórze, narządach wewnętrznych, stawach, otrzewnej oraz oponach mózgowych. Dlatego też wyróżniamy bóle powierzchniowe, głębokie oraz trzewiowe w zależności od miejsca występowania uderzenie, rany, uszkodzenia.
Neuroprzekaźnik, neurotransmiter,– związek chemiczny, którego cząsteczki przenoszą sygnały pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi) poprzez synapsy, a także z komórek nerwowych do mięśniowych lub gruczołowych. Najbardziej rozpowszechnionymi neuroprzekaźnikami są: glutaminian, GABA, acetylocholina, noradrenalina, dopamina i serotonina.
Bol fizjologiczny nocyceptywny powstaje jako system ostrzegawczy przy działaniu mechanicznych (np. ucisk), chemicznych (np. kwasy) lub termicznych (np. gorၐco) bodźcow na zdrową tkankę. Reakcja bolowa jest wyzwolona przez pobudzenie zakończeń czuciowych nocyceptorow (receptorow bolu). Bol szybki, ostry przewodzony włoknami A-㭀.

Nocyceptory dzielimy na: nocyceptory stawowe, jednostki o wysokim progu pobudliwości, które reagują wyładowaniem tylko na szkodliwy ucisk, jednostki które reagują na silny ucisk ale nie na ruch, jednostki, które w normalnym stanie nie odpowiadaą na bodziec.
Bol patologiczny nocyceptywny powstaje w następstwie uszkodzenia lub zapalenia tkanki i może być określany jako bol spoczynkowy, hiperalgezja lub allodynia.
Wskazania dla NLPZ: bóle ostre, przewlekłe, zespoły bólowe, gorączka, stany zapalne
Mechanizm działania: hamują fosforylację oksydatywną, wypierają endogenne peptydy z białek osocza, hamują uwalnianie enzymow lizosomalnych, hamują aktywność dopełniacza, przeciwdziałają powstawaniu i aktywacji kinin, wpływają na syntezę eikozanoidów, aktywność antywolnorodnikowa, stymulacja endogennego NRV(?),
Przykłady : ketoprofen, doclofenak, sali cynian sodu, naproksen, ibuprofen.

Drabina analgetyczna jest to schemat stosowania leków przeciwbólowych oraz innych farmaceutyków podawanych w celu zmniejszenia doznań bólowych chorego. Wyróżniono trzy stopnie intensywności leczenia w zależności od poziomu odczuwania bólu. I stopień – analgetyki nieopioidowe + ewentualnie lek wspomagający; II stopień – słaby opioid + ewentualnie analgetyki nieopioidowe i lek wspomagający; III stopień – silny opioid + ewentualnie analgetyki nieopioidowe i lek wspomagający;

Mentol Jest stosowany w specyfikach wspomagających leczenie przeziębień i kataru. Jest też dodawany do maści na ból mięśni. Mentol posiada własności znieczulające i zmniejszające podrażnienie błon śluzowych

Kapsaicyna jest odpowiedzialna za ostry, piekący smak papryki chili. Związek ten działa na receptory bólu (nocyceptory) powodując uczucie pieczenia i ostrości w jamie ustnej. Jest stosowana jako lek znieczulający, stosowany zewnętrznie (głównie w maściach zmniejszających ból stawów i mięśni). Zwykle jest ona dodawana do specyfików w formie ekstraktu z papryki chili. Obecnie odkryto zastosowanie tej substancji w leczeniu nowotworów.

Terapia bramki kontrolnej: selektywne pobudzanie receptorów bólowych A, delta i C; impulsy bolowe (biegnące do wzgórza drogami: rdzeniowo- wzgórzowa boczna i przyśrodkowa) mogą być blokowane. Pobudzone bodźcami bioelektrycznymi nerwy czuciowe niosą informacje o dotyku szybciej niż bodźce bolowe. Hamowanie bodźców bólowych, brak pobudzenia CUN bodźcem bólowym.

Kamfora bardzo dobrze przenika przez skórę, powodując uczucie zimna, podobne do wywoływanego przez mentol. Maści i roztwory spirytusowe kamfory mają działanie rozgrzewające i znieczulające.

Kannabinoidy- grupa organicznych związków chemicznych oddziałujących na receptory kannabinoidowe w mózgu. Zanim odkryte zostały inne typy kannabinoidów, nazwa ta obejmowała tylko alkaloidy konopi. Obecnie ta grupa związków dzieli się na: kannabinoidy roślinne, syntetyczne (wytworzone przez człowieka), endokannabinoidy (występujące w organizmie ludzi i zwierząt) i kannabinoidy. Drogą syntezy chemicznej otrzymano wiele substancji posiadających wartościowe działanie, jak np. lek odchudzający i antyuzależnieniowy.