JABŁKO GROŹNIEJSZE NIŻ GRUSZKA!
Pomiary rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w ciele pozwoliły dokładniej sprecyzować szereg zagrożeń dla zdrowia wynikających z istnienia nadwagi. Wyróżniono 2 typy otyłości: brzuszny (centralny, androidalny, wisceralny lub „jabłkowy”) i pośladkowo-udowy (obwodowy, ginoifalny lub „gruszkowy”). Pierwszy z nich nazywamy także męskim typem otyłości charakteryzuje przede wszystkim duży brzuch, coco zależy od zwiększania się ilości tłuszczu wewnątrz jamy brzusznej. Pacjenci ci mają stosunkowo chude kończyny. Kobiety z tym typem odtłuszczenia mają często nadmierne „owłosienie typu męskiego”. Z kolei otyłość pośladkowo-udowa, zwana też typu kobiecego, cechuje odkładanie tłuszczu w okolicy ud i pośladków.
U młodych kobiet częściej występuje otyłość pośladkowo-udowa, u kobiet w wieku średnim i po menopauzie częściej stwierdza się otyłość brzuszną. U mężczyzn zdecydowanie częściej występuje otyłość brzuszna niż obwodowa.
Czynnikiem decydującym o powstawaniu jednego z wymienionych typów otyłości jest dziedziczność. Obserwuje się rodziny, w których otyłość występuje w postaci typu brzusznego lub też pośladkowo-udowego. Ostatnio wykazano, że także czynniki środowiskowe sprzyjają powstawaniu otyłości brzusznej. Wymienia się też nadmierne spożycie tłuszczu, stres, a także palenia papierosów.
Jedną z najprostszych metod oceny rozmieszczania tkanki tłuszczowej jest określenie stosunku obwodu talii do obwodu bioder (WHR). Za miernik otyłości brzusznej dla mężczyzn przyjmuje się WHR większy od 1,0, a dla kobiet WHR wyższy od 0,8. otyłość pośladkowo-udową rozpoznaje się u mężczyzn gdy WHR jest mniejszy niż 1,0, a u kobiet gdy WHR jest mniejszy od 0,8.
Zaburzenia w wydzielaniu hormonów płciowych i kortyzolu są przyczyną odkładania się tkanki tłuszczowej wewnątrz jamy brzusznej i powstawania otyłości brzusznej. Ponadto zachodzą zmiany w budowie tkanki mięśniowej(zwiększa się jej ilość), zachodzą zmiany w jej budowie a także ukrwieniu. Znajdująca się wewnątrz jamy brzusznej tkanka tłuszczowa jest bardziej aktywna metabolicznie. Stanowi ona potężne źródło wolnych kwasów tłuszczowych, które uwolnione dostają się bezpośrednio do wątroby zmieniając szereg jej funkcji, co sprzyja rozwojowi kojarzących się z tym typem otyłości. I tak podwyższa się poziom we krwi cukru, insuliny, trójglicerydów, cholesterolu, a także wzrasta ciśnienie krwi. Są to groźne dla zdrowia następstwa otyłości brzusznej, które nieleczone, szczególnie u mężczyzn, prowadzą do zawału serca.
W roku 1950 Vague wskazał po raz pierwszy, że otyłość typu męskiego kojarzy się częściej z cukrzycą i chorobami układu sercowo-naczyniowego niż otyłość typu kobiecego. Od tego czasu wykonano szereg prac epidemiologicznych i klinicznych, które jasno wskazują, że ocena rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, nawet przy pomocy bardzo prostych pomiarów (obwód talii i bioder) jest ważnym badaniem diagnostycznym pozwalającym prognozować istnienie u otyłych zagrożeń zdrowia.
Otyłość typu brzusznego łatwo poddaje się leczeniu, a towarzyszące jej zaburzenia metaboliczne cofają się. Należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza i rozpocząć kurację odchudzającą.
1