8. PRAWA EWOLUCJI JĘZYKA WG IRENY BAJEROWEJ.

Język oraz mówienie ewoluują w czasie, dążąc ustawicznie do osiągnięcia swego stanu idealnego.

Autorka przytacza mechanizm sprzężenia zwrotnego, gdzie:

- sprzężenie zwrotne jest połączeniem działającym zwrotnie, które w pewnych granicach zabezpiecza efekt przed oddziaływaniem na niego zmian powodujących go czynników,

- działanie efektora wywołuje efekt,

- jeżeli efekt nie jest zgodny z efektem optymalnym, różnica ta zostaje zauważona i przechwycona przez regulator , który w odpowiedni sposób od razu oddziałuje na odpowiedni czynnik działania tak, że czynnik ten zmienia swe działanie, dzięki czemu efekt poprawia się.

Działanie zwrotne w samoregulacji mówienia polega na tym, że niedoskonałość efektu mówienia działa zwrotnie na czynniki, które skutkiem tego działania zmieniają swoją pracę tak, aby osiągnąć lepszy efekt.

Siła oddziaływania zwrotnego języka zależy od kilku elementów:

- od ilości mówień jednostkowych (efekt działania wielu czynników jest silniejszy niż efekt działania mniejszej ilości takich czynników);

- od siły działa osobnych miedzy poszczególnymi mówieniami, co zależy od częstości wzajemnych kontaktów między ludźmi;

- od nasilenia społecznej potrzeby kontaktu językowego.

„Efekt optymalny” to stan równowagi (stan prawidłowego, doskonałego funkcjonowania).

pięć głównych praw ewolucji języka i mówienia.

1. Prawo uzupełnienia systemu językowego (podtrzymanie, podniesienie wystarczalności kodu językowego).

2. Prawo upraszczania systemu językowego (podtrzymanie, podniesienie ekonomiczności kodu językowego).

3. Prawo różnicowania systemu językowego (podtrzymanie, podniesienie różnic między symbolami kodu językowego).

4. Prawo ułatwiania emisji sygnałów fonicznych (podtrzymanie, podniesienie łatwości artykulacyjnej).

5. Prawo koordynacji (podtrzymanie, podniesienie zgodności między stroną artykulacyjną mówienia a stroną pozaartykulacyjną mówienia i językiem).

Prawa te nie charakteryzują wszystkich procesów ewolucyjnych, gdyż całokształt ewolucji językowej to przede wszystkim wynik krzyżowania się różnych praw. Z tego powodu, jak również z powodu zbytniej złożoności języka ewolucja jego nie może dojść do idealnego punktu końcowego i bez ustanku trwać musi dążenie języka do nieosiągalnego w praktyce stanu optymalnego.

1

---