Rozdział....

Prawne aspekty funkcjonowania komend wojewódzkich i powiatowych

Państwowej Straży Pożarnej

Uwagi wstępne

Państwowa Straż Pożarna jest zawodową, umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt formacją, przeznaczoną do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami. Wzajemne relacje pomiędzy terenową administracją rządową i samorządową oraz podział kompetencji pomiędzy gminy, powiaty i samorządowe województwa wynikają z przepisów prawa. Ich znajomość pozwala spełnić warunki określone powołaną uchwałą — administracja publiczna ma działać w interesie państwa, ma być kompetentna, przyjazna obywatelom i oszczędna.

Funkcjonowanie Państwowej Straży Pożarnej na obszarach województwa i powiatu, na tych poziomach terytorialnego podziału państwa i funkcjonującej na nich komend wojewódzkiej i powiatowej Państwowej Straży Pożarnej spoczywają podstawowe zadania rzutujące, w sposób zasadniczy, na całość działalności Państwowej Straży Pożarnej w kraju.

§1. Zespolenie komend wojewódzkich i powiatowych oraz zwierzchnictwo organów administracji publicznej.

§1.1 Organy administracji rządowej i ich usytuowanie.

Państwowa Straż Pożarna z racji zadań określonych w ustawach¹ m.in. w zakresie walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami oraz nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych, stanowi służbę - organ administracji rządowej.

Konstytucja² postanawia, iż państwo zapewnia bezpieczeństwo obywateli powierzając realizację tych zadań Radzie Ministrów³, a tym samym wojewodom w województwie i jako organy administracji rządowej wykonują zadania administracji publicznej. Państwowa Straż Pożarna jest służbą - organem administracji rządowej o charakterze ratowniczym i inspekcyjne - kontrolnym. Ukształtowany w roku 1991 i funkcjonujący do końca 1998r. centralistyczny model administracji oraz dostosowana do niego struktura Państwowej Straży Pożarnej, kreowały ją jako organ administracji specjalnej o hierarchicznym podporządkowaniu. Polegało to na całkowitym uzależnieniu służbowym i osobowym, przejawiającym się w szczególności na kierowaniu pracą organu niższego szczebla, wydawaniu poleceń, instrukcji, wytycznych tzw. aktów wewnętrznego kierowania, wkraczaniu dyrektywnego w ich działalność, decydowaniu o sprawach kadrowych. Terenowe organy Państwowej Straży Pożarnej tj. organy rejonowe w postaci komend rejonowych podporządkowane były w tym modelu organom wojewódzkim, a więc komendom wojewódzkim PSP. Taki kształt funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej był wyrazem oparcia całego modelu administracji na zasadzie dominacji układu resortowego nad układem terytorialnym i koncentracji kompetencji administracyjnych i w rezultacie tą drogą następował przepływ informacji i środków finansowych. Dotyczyło to również Państwowej Straży Pożarnej. Uchwalone w 1998r. zmiany w ustawach o ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej rysują zupełnie nowy obraz funkcjonowania tej części administracji rządowej. Ustalona w ustawach konstrukcja funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej pozwala, przy zachowaniu niezależności działania, na prowadzenie w określonym obszarze terytorialnym (powiat, województwo) spójnej polityki państwa w sferach należących do zakresu działania poszczególnych administracji rządowych, za efekty której odpowiedzialność ponosi jeden organ. Warunkiem stworzenia modelu funkcjonowania PSP było zbudowanie takiej konstrukcji, w której odpowiedzialność za wykonywanie podstawowych funkcji w zakresie bezpieczeństwa obywateli na określonym obszarze spoczywa na oznaczonym, jednoosobowym organie. Nałożenie takiej odpowiedzialności wiąże się z przyznaniem temu organowi określonych kompetencji¹. W ustawach kształtujących nowy ustrój administracji publicznej i samorządowej² postać ta została nazwana władzą administracji ogólnej i jest ona na poziomie powiatu przypisana staroście, natomiast na poziomie województwa wojewodzie. Sens tej władzy polega na ponoszeniu przez podmiot ją sprawujący odpowiedzialności za prawidłowe i skuteczne wykonywanie funkcji w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego, spokoju i porządku publicznego, przestrzegania prawa, a także w stanach nadzwyczajnych (klęski żywiołowej) Jest to w konsekwencji odpowiedzialność za rezultat działania administracji danego stopnia podziału terytorialnego działających na szczeblu:

• województwa jako zespolona administracja rządowa pod zwierzchnictwem wojewody

• powiatu jako zespolona administracja rządowa pod zwierzchnictwem starosty.

Wprowadzenie reformy zmieniło funkcjonowanie Państwowej Straży Pożarnej przede wszystkim w zakresie uwarunkowań prawnych. Nowo powstała kwestia podległości Komendantów Powiatowych (Miejskich) - starostom i Wojewódzkich -wojewodom, z jednoczesnym zachowaniem podległości służbowej względem Komendanta Głównego, ma za zadanie poprawić bezpieczeństwo społeczeństwa w szerokim tego słowa znaczeniu.

Cechą takiego upodmiotowienia jest to, iż majątek samorządu na danym szczeblu służyć ma realizacji interesów publicznych wyłącznie na danym szczeblu podziału administracyjnego.

§1.2 Zwierzchnictwo oraz zespolenie.

Władza na poziomie lokalnym w stosunku do Państwowej Straży Pożarnej została zawarta w specyficznej formule „zwierzchnictwa" sprawowanego na obszarze:

• województwa zadania i kompetencje Państwowej Straży Pożarnej¹ wykonuje: wojewoda przy pomocy Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, jako kierownika straży wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie,

• powiatu przez starostę nad powiatowym komendantem Państwowej Straży Pożarnej.

Nie jest to zwierzchnictwo służbowe, ponieważ starosta jak również wojewoda nie są przełożonymi. Zwierzchnictwo służbowe, przejawiające się m. in. hierarchicznym podporządkowaniem strażaków wynikającym z pragmatyki służbowej oraz zasad prowadzenia akcji ratowniczych, określone jest w ustawie kompetencyjnej oraz przepisach wykonawczych do tej ustawy. Zwierzchnictwo przypisane staroście, wojewodzie jest zwierzchnictwem ogólnym, szczególnego rodzaju. Dla wyrażenia prawnej istoty tego zwierzchnictwa powstała konstrukcja zespolenia, dotąd samodzielnie funkcjonujących wielu administracji specjalnych, w tym również Państwowej Straży Pożarnej, pod szyldem powiatowa/wojewódzka administracja zespolona.

W skład zespolonej administracji na szczeblu województwa wchodzi:

• kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich działających pod zwierzchnictwem wojewody, do grona których należy również komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,

• organy samorządu terytorialnego, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z powyższej ustawy lub z zawartego porozumienia.

W skład zespolonej administracji na szczeblu powiatu wchodzi:

• administracja samorządowa oraz

• służby, inspekcje i straże nie tracące swego rządowego charakteru.

Znalazło to odzwierciedlenie w postanowieniach ustrojowych, w postaci stwierdzenia, że komendant wojewódzki/powiatowy Państwowej Straży Pożarnej wykonuje zadania administracji rządowej na obszarze województwa/powiatu, który jest również właściwym organem w postępowaniu administracyjnym, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej¹.

Zespolenie na szczeblu powiatu w znaczeniu technicznym dotyczy tylko administracji samorządowej, która jest zespolona w jednym urzędzie - starostwie powiatowym pod służbowym zwierzchnictwem starosty². Brak jest przesłanek do organizacyjnego zespolenia Państwowej Straży Pożarnej na szczeblu powiatowym. Świadczy o tym to, iż komendant powiatowy jest organem administracji rządowej a nie samorządowej. Zespolenie osobowe na szczeblu powiatowym w zakresie powoływania komendanta powiatowego (powołuje komendant wojewódzki) posiada „luźny" charakter, a przejawia się porozumieniem w tym względzie ze starostą.

Zwierzchnictwo, jakie posiada starosta nad komendantem powiatowym PSP nie jest zwierzchnictwem służbowym, dlatego też z tego między innymi względu nie występuje organizacyjne zespolenie komendy powiatowej PSP w starostwie powiatowym. Zwierzchnictwo to przejawia się: zatwierdzaniem programów działania, uzgadnianiem wspólnych działań na obszarze powiatu, kierowaniem w sytuacjach nadzwyczajnych wspólnymi działaniami zespolonych służb, zleceniem w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenia kontroli oraz przygotowaniem projektu budżetu. Formą zwierzchnictwa jest również przyznanie staroście kilku konkretnych uprawnień, a najważniejsze z nich polega na umożliwieniu staroście w wypadkach bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia ludzi, prawa do wydania komendantowi powiatowemu polecenia podjęcia działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia. Polecenie to nie może dotyczyć konkretnych czynności służbowych ani określać sposobu wykonania zadania. Konsekwencją tego uprawnienia jest ponoszenie odpowiedzialności przez starostę za treść i skutki realizacji tych poleceń.

Specyficzne kompetencje przysługują natomiast organowi uchwałodawczemu powiatu, tj. radzie powiatu, której służy prawo do określenia w formie uchwały kierunków działania komendanta powiatowego PSP, czy też żądania informacji o stanie bezpieczeństwa powiatu. Rada powiatu określa również tryb prac i obowiązki komendanta powiatowego w zakresie projektowania uchwały budżetowej powiatu. Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego³, dochodem powiatów jest również dotacja celowa z budżetu państwa na realizację zadań przez komendę powiatową Państwowej Straży Pożarnej z zakresu administracji rządowej. Środki te nie mogą być przeznaczone na realizację zadań własnych powiatu, które są zadaniami samorządowymi.

Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje wojewoda, z wyjątkiem komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, który jest powoływany za zgodą wojewody.

Organizację zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. Zwierzchnictwo nad komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, sprawuje wojewoda ponoszący odpowiedzialność za prawidłowe i skuteczne wykonywanie funkcji państwa, przede wszystkim w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego, spokoju i porządku publicznego, przestrzegania prawa, a także w stanach nadzwyczajnych¹. Zwierzchnictwo służbowe, przejawia się m.in. w hierarchicznym podporządkowaniu strażaków i wynika z pragmatyki służbowej oraz zasad prowadzenia akcji ratowniczych.

Komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej powołuje (odwołuje) spośród oficerów Państwowej Straży Pożarnej, minister właściwy do spraw wewnętrznych na wniosek Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej po uzyskaniu zgody wojewody².

Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej będący kierownikiem straży wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie nie posiada osobowości prawnej. Wykonuje jedynie zadania ( czynności cywilno-prawne ) na podstawie: ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o ochronie przeciwpożarowej, ustawy o administracji rządowej w województwie, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 33 Kodeksu cywilnego osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

§1.3. Zadania własne powiatu w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym, powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym również w zakresie ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz ochrony środowiska.

Są one następujące:

1. Prowadzenie analiz i opracowywanie prognoz dotyczących pożarów, klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń.

Zgodnie z ustawą o Państwowej Straży Pożarnej komendanci powiatowi PSP mają obowiązek składania staroście odpowiednich informacji o stanie bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz o zagrożeniach pożarowych na obszarze powiatu.

2. Prowadzenie analiz sił i środków krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego na obszarze powiatu.

Rada powiatu ma prawo i obowiązek w trosce o stan bezpieczeństwa pożarowego na obszarze powiatu podejmować stosowne uchwały w tym zakresie, zaś prowadzone analizy sił i środków krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego umożliwiają sporządzanie bilansu zagrożeń i możliwości ich zapobiegania oraz usuwania i zwalczania tych zagrożeń i ich skutków.

3. Budowanie systemu koordynacji działań jednostek ochrony przeciwpożarowej wchodzących w skład KSRG oraz służb, inspekcji, straży oraz innych podmiotów biorących udział w działaniach ratowniczych na obszarze powiatu.

Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej¹ starosta ma prawo i obowiązek określać zadania krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego, koordynować jego funkcjonowanie i kontrolować wykonywanie wynikających stąd zadań. W sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska starosta kieruje krajowym systemem ratowniczo - gaśniczym na obszarze powiatu. Szczególną rolę w tym zakresie będą miały powiatowe zespoły reagowania kryzysowego².

4. Organizowanie systemu łączności, alarmowania i współdziałania między podmiotami uczestniczącymi w działaniach ratowniczych na obszarze powiatu. W komendach powiatowych Państwowej Straży Pożarnej zorganizowane są stanowiska kierowania dysponujące odpowiednim wyposażeniem technicznym i informacyjnym, które stanowią bazę systemu łączności i alarmowania oraz współdziałania między podmiotami, które maj ą prowadzić działania ratownicze na obszarze powiatu. Do stanowisk kierowania PSP spływają meldunki o występujących zdarzeniach i zagrożeniach, zaś dyżurny w stanowisku kierowania posiada bieżącą wiedzę o stanie sił i środków ratowniczych, będących w dyspozycji, tak krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego, jak i innych podmiotów ratowniczych. Słusznym przedsięwzięciem wydaje się, zarówno ze względów merytorycznych, jak i ekonomicznych, prowadzenie prac nad zorganizowaniem na bazie istniejących zasobów komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej powiatowych centrum zarządzania kryzysowego

§2.Funkcjonowanie komendy wojewódzkiej/powiatowej Państwowej Straży Pożarnej.

§2.1. Organizacja, zadania komendy wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej

Do zakresu działania komendy wojewódzkiej jako aparatu pomocniczego komendanta wojewódzkiego PSP¹, który swoje zadania wykonuje przy pomocy komendy wojewódzkiej PSP należy:

l/ na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej:

• Inicjowanie działania wojewódzkiego zespołu do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa

2/ na podstawie ustawy o PSP:

• Kierowanie komendą wojewódzką PSP,

• Opracowywanie planów ratowniczych na obszarze województwa,

• Organizowanie Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, w tym odwodów
  operacyjnych na obszarze województwa,

• Dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego na obszarze województwa poprzez swoje stanowisko kierowania, a w szczególności kierowanie działaniami ratowniczymi, których rozmiar lub zasięg przekracza możliwości sił ratowniczych powiatu,

• Kontrola uzgadniania projektów budowlanych pod względem ochrony przeciwpożarowej,

• Kontrolowanie organów i jednostek organizacyjnych PSP działających na obszarze województwa,

• Analizowanie stanu bezpieczeństwa województwa w zakresie zadań realizowanych przez Państwową Straż Pożarną,

• Wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej,

• Współdziałanie z zarządem wojewódzkim Związku OSP RP,

• Ustalenie regulaminu komendy wojewódzkiej

• Wykonywanie czynności w zakresie powoływania i odwoływania komendanta

powiatowego (miejskiego) oraz zastępców komendanta powiatowego (miejskiego),

• Wykonywanie zadań w zakresie szeroko rozumianego stosunku służbowego funkcjonariuszy i pracowników cywilnych komendy wojewódzkiej,

• Zapewnienie praw i egzekwowanie obowiązków strażaków,

• Wdrożenie przepisów o odpowiedzialności dyscyplinarnej,

• Gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi komendy wojewódzkiej oraz zapewnienie uprawnień „mieszkaniowych" strażakom pełniącym służbę w komendzie wojewódzkiej oraz dla komendanta powiatowego (miejskiego), zastępcy komendanta powiatowego (miejskiego),

3/ na podstawie ustawy o administracji rządowej w województwie:

• Wykonywanie zadań i obowiązków wynikających z uczestnictwa w posiedzeniach
  kolegium doradczego przy wojewodzie,

• Opracowywanie projektu statutu urzędu wojewódzkiego w zakresie dotyczącym
  organizacji komendy wojewódzkiej,

• Ustalenie regulaminu komendy wojewódzkiej oraz przedstawienie wojewodzie
  do zatwierdzenia.

4/ na podstawie ustawy o samorządzie województwa:

• Współpraca z organami samorządu województwa w zakresie bezpieczeństwa publicznego, zwłaszcza w zakresie: uchwalania budżetu województwa, określania zasad udzielania dotacji przedmiotowych i podmiotowych z budżetu województwa,

• Inicjowanie stanowienia aktów prawa miejscowego, w szczególności w zakresie
  zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności
  publicznej.

5/ na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska zobowiązany jest do podjęcia czynności planistyczno - operacyjnych:

• Sporządza zewnętrzny plan operacyjno - ratowniczy dla terenu narażonego
  na skutki awarii przemysłowej, położonego poza zakładem o dużym ryzyku,
  na podstawie informacji przedstawionych przez prowadzącego zakład stwarzający
  zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej,

• Niezwłocznie przystępuje do realizacji zewnętrznego planu operacyjno - ratowniczego w razie zagrożenia awarią przemysłową lub jej wystąpienia,

• Może odstąpić od sporządzenia zewnętrznego planu operacyjno - ratowniczego, jeśli z informacji dostarczonych przez zakład wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że nie występuje ryzyko rozprzestrzeniania się skutków awarii poza zakład.

§2.2. Organizacja, zadania komendy powiatowej Państwowej Straży Pożarnej.

Komenda powiatowa Państwowej Straży Pożarnej stanowi aparat pomocniczy¹ komendanta powiatowego, przy pomocy którego wykonuje on swoje zadania. Z tego też względu, ta jednostka organizacyjna ujęta jest w statucie powiatu², jako jedna z pięciu powiatowych służb, inspekcji i straży. Ustawa o samorządzie powiatowym oraz statut powiatu, określają sposób sprawowania zwierzchnictwa starosty nad komendantem powiatowym będącym kierownikiem tej jednostki organizacyjnej. Zwierzchnictwo to polega w szczególności na:

• współudziale, w drodze porozumienia z komendantem wojewódzkim, w powoływaniu komendanta powiatowego (powołanie komendanta powiatowego bez wyrażonego pisemnie porozumienia ze starostą, stanowi istotne naruszenie procedur elekcyjnych. Taka decyzja komendanta wojewódzkiego, z mocy prawa jest nieważna, ponieważ nie wypełnia postanowień ustawowych),

• zatwierdzanie programów działania,

• uzgadnianiu wspólnych działań tych jednostek (powiatowych służb, inspekcji i straży) na obszarze powiatu,

• w sytuacjach nadzwyczajnych kierowanie wspólnymi działaniami tych jednostek (powiatowych służb, inspekcji i straży),

• zlecanie w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli (w tych jednostkach).

Ustawy o ochronie przeciwpożarowej i o Państwowej Straży Pożarnej przesądziły o formie organizacyjnej komendy powiatowej. Organ powiatu nie ma swobodnego wyboru struktur, w jakich funkcjonuje ta komenda. Zasady organizacji komendy powiatowej określone zostały w rozporządzeniu³ , wydanym na podstawie delegacji ustawowej. Komendą powiatową kieruje komendant powiatowy przy pomocy zastępcy lub zastępców i kierowników komórek organizacyjnych. W skład komendy powiatowej wchodzą jednostki ratowniczo - gaśnicze i następujące komórki organizacyjne: - wydziały:

1. operacyjno — szkoleniowy, w tym stanowisko kierowania komendanta powiatowego,

2. kontrolno - rozpoznawczy,

3. organizacyjno - kadrowy,

4. finansów,

5. kwatermistrzowski,

6. techniczny,

- stanowiska pracy:

7. radca prawny,

8. służby bhp,

9. do spraw obronnych.

Wymienione komórki organizacyjne komendy mogą być łączone, w zależności od potrzeb lokalnych i specyfiki kadrowej, jak również mogą występować w formie sekcji lub samodzielnych stanowisk pracy. Ustalone zasady organizacji komendy powiatowej są na tyle ogólne, że pozwalają komendantowi powiatowemu na ułożenie struktury organizacyjnej według jego indywidualnych potrzeb, z zachowaniem elementów zapewniających sprawność funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego. Regulamin organizacyjny¹ komendy powiatowej ustala komendant powiatowy i przedkłada do zatwierdzenia komendantowi wojewódzkiemu. Oznacza to, że komendant wojewódzki zatwierdza regulamin, jeżeli jest on zgodny z zasadami organizacji komendy powiatowej, ale nie jest upoważniony do dyrektywnego ingerowania w strukturę organizacyjną komendy powiatowej. W regulaminie określa się między innymi:

• uregulowania dotyczące reprezentowania komendy powiatowej i podpisywania pism,

• ogólne zasady działania komórek organizacyjnych,

• liczbę zastępców komendanta powiatowego i ich zadania,

• siedzibę i obszar działania jednostek ratowniczo - gaśniczych oraz ich zadania i strukturę etatową,

• rodzaj komórek organizacyjnych i ich zadania oraz strukturę etatową,

• ogólne zasady przyjmowania, rozpatrywania i załatwiania skarg i wniosków,

• tryb pracy,

• rodzaje pieczęci i stempli używanych przez komendę, umożliwiających jej terenową i organizacyjną identyfikację.

Załącznikiem do regulaminu organizacyjnego powinien być schemat struktury organizacyjnej komendy powiatowej.

Zasady tworzenia i likwidacji jednostek ratowniczo — gaśniczych, jako komórek organizacyjnych o szczególnych właściwościach, komendy powiatowej określa odrębne rozporządzenie². Założeniem podstawowym jest, że komendant powiatowy tworzy jednostki ratowniczo —gaśnicze poprzez ustalenie takiej „komórki organizacyjnej" w regulaminie organizacyjnym komendy. Tworząc nową jednostkę, komendant powiatowy musi posiadać w budżecie powiatu stosowne środki finansowe na ten cel. Inna możliwość utworzenia jednostki to podział większej jednostki na mniejsze, w celu zapewnienia przede wszystkim właściwej sieci jednostek na obszarze powiatu.

Liczbę jednostek ratowniczo - gaśniczych na obszarze powiatu oraz liczbę etatów w tych jednostkach ustala się na podstawie:

• częstotliwości występowania pożarów, klęsk żywiołowych i innych miejscowych zagrożeń wymagających podjęcia działań ratowniczych lub pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych podczas akcji ratowniczych przeprowadzanych przez inne służby ratownicze,

• powierzchni i ukształtowania terenu powiatu, sieci dróg i innych warunków mających wpływ na czas podjęcia działań ratowniczych,

• gęstość zaludnienia na obszarze powiatu,

• rozmieszczenia oraz możliwości taktyczno - technicznych sił i środków innych jednostek ochrony przeciwpożarowej, służb i podmiotów ratowniczych działających na obszarze powiatu wchodzących w skład krajowego systemu ratowniczo gaśniczego,

• potrzeb określonych w planach ratowniczych powiatu.

Odrębnym dokumentem, dotyczącym funkcjonowania komendy powiatowej jest regulamin pracy¹ w którym ustala się organizację pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. Regulamin pracy wprowadza się na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

§3. Zadania realizowane przez komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej.

1. Komendant powiatowy wykonuje zadania i kompetencje Państwowej Straży Pożarnej na obszarze powiatu, a w szczególności:

1. jest organem właściwym w postępowaniu administracyjnym sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej,

2. w razie stwierdzenia naruszenia przepisów przeciwpożarowych, uprawniony jest w drodze decyzji administracyjnej do:

1. nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie,

2. wstrzymanie robót (prac), zakazanie używania maszyn, urządzeń lub środków transportowych oraz eksploatacji pomieszczeń, obiektów lub ich części, jeżeli stwierdzone uchybienia mogą po wodować zagrożenie życia ludzi lub bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru,

3. przynajmniej raz w roku składa informację o stanie bezpieczeństwa ochrony przeciwpożarowej oraz o zagrożeniach pożarowych powiatu. Na polecenie starosty informację taką właściwy komendant jest obowiązany składać w każdym czasie,

4. wykonuje polecenie otrzymane od przewodniczącego zarządu powiatu w zakresie właściwości Państwowej Straży Pożarnej, zmierzające do usunięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa wspólnoty samorządowej,

5. informuje niezwłocznie komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie jest w stanie wykonać polecenia, które otrzymał od przewodniczącego zarządu powiatu,

6. współpracuje z radą powiatu w zakresie uchwalania budżetu powiatu,

7. współpracuje z zarządem powiatu w zakresie wykonywania budżetu powiatu,

8. przedkłada staroście do zatwierdzenia programy działania komendy powiatowej,

9. przedstawia radzie powiatu wnioski w sprawie stanowienia aktów prawa miejscowego,

10. zajmuje stanowisko w sprawie przekazywania do użytku obiektów budowlanych,

11. uzgadnia plany operacyjno - ratownicze działań podejmowanych na wypadek nadzwyczajnych zagrożeń na terenie jednostek organizacyjnych, eksploatujących instalacje mogące spowodować nadzwyczajne zagrożenie środowiska,

12. przeprowadza kontrole na zlecenie starosty,

13. uczestniczy w pracy zespołu do spraw ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa, w którym pełni funkcję zastępcy przewodniczącego,

14. uzgadnia wszelkie sprawy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, określone w statucie ochotniczej straży pożarnej,

15. w komendzie powiatowej wraz z jednostkami ratowniczo - gaśniczymi, jest właściwy do mianowania strażaka na stanowisko służbowe, przenoszenia na inne, powierzenia pełnienia obowiązków służbowych na innym stanowisku, zawieszenia w czynnościach służbowych albo zwalniania ze służby z zastrzeżeniem art. 47 ust. l ustawy o PSP,

16. na obszarze powiatu, jest właściwy do delegowania lub przenoszenia do innej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej,

17. uzgadnia określone przez organizatora imprezy masowej, szczegółowe zasady postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w obiekcie, w którym planuje się przeprowadzenie imprezy,

18. opiniuje wniosek organizatora imprezy masowejo wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej.

2. Komendant powiatowy ustala regulamin organizacyjny komendy powiatowej Państwowej Straży Pożarnej oraz wykonuje swoje zadania przy pomocy tej komendy stanowiącej aparat pomocniczy.

3. Ponadto, zadania komendanta powiatowego są następujące:

1. kierowanie komendą powiatową PSP,

2. organizowanie jednostek ratowniczo - gaśniczych,

3. organizowanie na obszarze powiatu krajowego systemu ratowniczo -gaśniczego,

4. dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego na obszarze powiatu poprzez swoje stanowisko kierowania,

5. organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczej,

6. współdziałanie z komendantami gminnymi ochrony przeciwpożarowej, jeżeli komendant taki został zatrudniony w gminie,

7. rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń,

8. opracowywanie planów ratowniczych na obszarze powiatu,

9. nadzorowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych,

10. wykonywanie zadań z zakresu ratownictwa, wstępne ustalanie przyczyn oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru oraz miejscowych zagrożeń,

11. organizowanie szkolenia i doskonalenia pożarniczego,

12. szkolenie członków ochotniczych straży pożarnych,

13. współdziałanie z zarządem powiatowym Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.

§4 Zadania realizowane przez komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej.

Komendant wojewódzki jest powoływany, spośród oficerów Państwowej Straży Pożarnej, przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na wniosek Komendanta Głównego PSP złożony po uzyskaniu zgody wojewody¹.

Do zadań i obowiązków komendanta wojewódzkiego PSP, zalicza się² :

1. kierowanie komendą wojewódzką PSP,

2. opracowywanie planów ratowniczych na obszarze województwa z uwzględnieniem zadań należących do komendanta głównego PSP,

3. organizowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w tym odwodów operacyjnych na obszarze województwa,

4. dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami KSRG na obszarze województwa poprzez swoje stanowisko kierowania, a w szczególności dowodzenie działaniami ratowniczymi, których rozmiar lub zasięg przekracza możliwości sił ratowniczych powiatu,

5. kontrola uzgadniania projektów budowlanych pod względem ochrony przeciwpożarowej,

6. kontrolowanie organów i jednostek organizacyjnych PSP na obszarze województwa,

7. analizowanie stanu bezpieczeństwa województwa w zakresie zadań realizowanych przez Państwową Straż Pożarną,

8. wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej,

9. współdziałanie z zarządem wojewódzkim Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.

¹ - ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1230) oraz ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r.Nr 147, póz, 1229.),

² - Konstytucja RP z dnia 02 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nt 78, póz. 483),

³ - ustawa z dnia 05 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001r. Nr 80, póz. 872 z póz. zm.),

¹ - Mirosław Stec. Służby, inspekcje i straże w nowym ustroju administracji publicznej. Samorząd Terytorialny

Nr 12/1998r.

² - ustawa z dnia 05 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001r. Nr 80, póz. 872 z póz. zm.), oraz ustawa z dnia 05 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, póz. 1592),

¹ - ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1230) oraz ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r.Nr 147, póz, 1229.),

² - ustawa z dnia 05 czerwca 1998r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001r. Nr 80, póz. 872 z póz. zm.), oraz ustawa z dnia 05 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, póz. 1592),

³ ustawa z dnia 26 listopada 1998r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 - 2003

(Dz. U. Nr 150, póz. 983 z póz. zm.),

¹ Zwierzchnictwo to wynika z art. 7 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz.U.Nr 91, póz. 577) i jest zwierzchnictwem ogólnym, szczególnego rodzaju.

² ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1230) art. 12 ust. l i 2 ustawy o PSP

¹ ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r.Nr 147, póz, 1229.),

² Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 03 grudnia 2002r. w sprawie tworzenia gminnego zespołu reagowania, powiatowego i wojewódzkiego zespołu reagowania kryzysowego oraz Rządowego Zespołu Koordynacji Kryzysowej i ich funkcjonowania (Dz. U. Nr 215, póz. 1818),

¹ Zakres działania komendanta wojewódzkiego wynika z odpowiednich postanowień wyszczególnionych w następujących ustawach: z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, z dnia 5 czerwca1998 r. o samorządzie województwa, z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska

¹ ustawa z dnia 13 października 1998r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administracje publiczną (Dz. U. nr 133, póz. 872 z póz. zm.),

² -rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 listopada 1998r. w sprawie wzorcowego statutu powiatu (Dz. U. Nr 146, póz. 957),

³ rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 08 kwietnia 1999r. w sprawie określenia

szczegółowych zasad organizacji komendy wojewódzkiej i powiatowej Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 38, póz. 375),

¹ - ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1230) art. 13a ust.4

² rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 kwietnia 1999r. w sprawie szczegółowychzasad tworzenia i likwidacji jednostek ratowniczo - gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 45, póz.455),

¹ art. 104 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21, póz. 94 z póz. zm.).

¹ Zgodnie z art.2.1. Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straty Pożarnej (tj. Dz.U. Nr 147, póz. 1230; zm. Dz.U. Nr 153, póz. 1271)

² Zgodnie z art.12.5. Ustawy w/w

---