FINANSOWE ASPEKTY FUNKCJONOWANIA LOKALNEGO

ZAKŁADU GOSPODARUJĄCEGO ODPADAMI KOMUNALNYMI.

Zakład Utylizacji Odpadów Spółka z o.o. w Gorzowie Wlkp.
Marek Wróblewski, Andrzej Onyszko

1.

Rys historyczny.

•

Zakład został utworzony w 1992 roku przez Miasto Gorzów w celu realizacji zamierzeń
inwestycyjnych związanych z zagospodarowaniem odpadów miasta i okolic.

Plan inwestycyjny zakładał budowę nowych kwater składowiska oraz infrastruktury
technicznej do przerobu i zagospodarowania odpadów komunalnych . Inwestycja została
zrealizowana etapami w latach 1994 - 1998. Kwaterę składowiska o powierzchni 1,5 ha
oddano do eksploatacji w 1994 roku, a infrastrukturę techniczną w grudniu 1998 roku.
Zastosowana została technologia francuskiej firmy ACMB umożliwiająca przerób 40.000
ton odpadów komunalnych rocznie. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 18.800.000 zł.

2.

Stan obecny – za 2005 rok

Dane podstawowe

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Kapitał zakładowy

(1)

zł

15.853.500

Kapitał zapasowy

(2)

zł

2.955.453

Aktywa trwałe

zł

17.645.965

Aktywa obrotowe

zł

2.827.977

Przychody netto

zł

6.278.926

Zysk brutto

(3)

zł

135.079

Zysk netto

zł

37.454

Rentowność brutto

%

2,13

Rentowność netto

%

0,59

Zatrudnienie

osób

82

(1) - 100 % udziałów posiada Miasto Gorzów.
(2) - Zakład nie wypłacał dywidend, zysk netto w całości przeznaczano

zwiększenie funduszu.

(3)- W całym okresie działalności tylko jeden rok został zamknięty

stratą, głownie z uwagi na koszty związane z uruchomieniem działu

produkcji rolnej.

Struktura przychodów ogółem

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Usługi utylizacji odpadów

%

88,8

Produkty rolne

%

4,5

Wynajem lokali

%

3,1

Usługi laboratorium

%

2,0

Pozostałe przychody

%

1,6

Struktura kosztów ogółem

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Wynagrodzenia z narzutami

%

40,8

Amortyzacja

%

22,7

Materiały i energia

%

15,2

Usługi obce

%

11,2

Podatki i opłaty

%

7,8

Pozostałe koszty

%

2,3

Dane dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi.

1.

Stosowana technologia.

•

Zakład użytkuje technologię francuskiej firmy ACMB o wydajności rocznej 40.000 ton
o następujących etapach technologicznych :

- przyjęcie odpadów, zważenie, wpisy do ewidencji
- sortowanie w ciągu technologicznym w wyniku którego następuje segregacja

na frakcje:

gabaryty

frakcja mineralna drobna poniżej 20 mm

frakcja organiczna o średnicy 20-80 mm

frakcja balastowa Fi powyżej 80 mm

odpady po rozsortowaniu można podzielić na następujące grupy :

surowce wtórne,

surowce do kompostowania,

balast,

pozostałe

•

Kilkuletnie doświadczenie wskazuje, że z ogólnej masy odpadów komunalnych poddanych
segregacji uzyskuje się średnio:

- surowców wtórnych

- 3,7 %

surowców do kompostowania

- 48,7 %

balastu

- 36,0 %

pozostałych

- 11,6 %.

•

Główne zalety stosowanej technologii:

ograniczenie masy odpadów deponowanych na składowisku o około 50 – 60 %, czego
bezpośrednim efektem są niższe opłaty za składowanie,

wydłużenie okresu użytkowania składowiska ca. 2 krotnie,

niewielka zawartość organiki w składowisku obniża poziom zanieczyszczeń w odciekach,
wytwarzanie gazów, jego emisję do atmosfery oraz występowanie samozapłonu,

składowanie odpadów w formie sprasowanych bel ogranicza rozwiewanie zanieczyszczeń
lotnych, zmniejszając uciążliwość składowiska dla najbliższego otoczenia,

dodatkowe wpływy ze sprzedaży surowców wtórnych i wykorzystania kompostu.

2.

Efekty ekonomiczne.

Struktura przychodów w grupie odpadów komunalnych

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Utylizacja odpadów komunalnych, przyjęcie

%

88,1

Sprzedaż surowców wtórnych

%

10,9

Recykling odpadów

%

0,6

Pozostałe przychody

%

0,4

Struktura kosztów bezpośrednich w grupie odpadów komunalnych

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Amortyzacja

%

32,3

Wynagrodzenia z narzutami

%

32,2

Materiały i energia

%

21,6

Podatki i opłaty

%

8,6

Usługi obce

%

5,0

Pozostałe koszty

%

0,3

Wyniki jednostkowe

Wyszczególnienie

jm

Wielkość

Odpady komunalne poddane segregacji

ton

26.213

Uzyskana cena sprzedaży

zł/tona

120

Koszty bezpośrednie utylizacji

zł/tona

126

Koszty utylizacji z kosztami pośrednimi

zł/tona

147

•

Przedstawione powyżej efekty ekonomiczne wskazują na:

wysoki poziom kosztów stałych (64,5 %),

stosunkowo niskie wpływy za surowce wtórne i opłaty recyklingowe,

zasadniczy wpływ ilości przyjętych odpadów na ostateczny efekt finansowy.
Przerób 35.000 ton zapewniłby zyskowność rzędu 7-8 %.

•

Obowiązujące przepisy obligują, aby stosowana cena jednostkowa za usługę, oprócz
podstawowej rentowności akumulowała również środki na przyszłe wydatki, tj.:

zamknięcie składowiska,

rekultywację,

monitorowanie i nadzór,

Symulacje wskazują, że jest to możliwe przy wskaźniku rentowności netto nie niższym niż
20 %, bez uwzględnienia czynnika inflacji.

•

Zakłady dokonujące sortowania odpadów komunalnych, w odróżnieniu do zakładów
składujących odpady bez ich przetworzenia, ponoszą znaczne koszty związane z
zatrudnieniem oraz amortyzacją. Mimo bardzo dobrych efektów ekologicznych, nie
znajdują skutecznego wsparcia w obowiązujących przepisach. Wyrazem tego jest:
- brak zróżnicowania, bądź wyraźnie wyższej stawki opłaty za składowanie odpadów

komunalnych bez uprzedniego ich sortowania,

- brak przypisania własności odpadów gminom, które są zazwyczaj inwestorami ZZO

i powinny decydować o sposobie i miejscu zagospodarowania powstających na ich terenie
odpadów komunalnych.

Bez uregulowania powyższych kwestii oraz zapewnienia strumienia odpadów zakładom

obsługującym określone obszary, istnieje realne zagrożenie, że nowe ZZO nie będą powstawać,
a dalsze funkcjonowanie obecnych ZZO stanie pod znakiem zapytania.