Typy eutanazji wg Petera Singera:

Eutanazja dobrowolna: dokonywana na życzenie osoby zabijanej; prawie nie do odróżnienia od samobójstwa wspomaganego; osoba może gdy jest zupełnie zdrowa sporządzić pisemną prośbę o eutanazję, w razie gdyby z powodu wypadku czy choroby stała się niezdolna do wyrażenia decyzji o śmierci, cierpiała z bólu czy była nie w pełni władz umysłowych i nie byłoby uzasadnionych nadziei na wyzdrowienie; zabijając osobę, która sporządziła taką prośbę, potwierdziła ją kilkakrotnie i która teraz znajduje się w jednym z opisanych stanów, można by zgodnie z prawdą stwierdzić, że postępuje się za jej zgodą;

W Holandii lekarze, którzy postępują zgodnie z pewnymi wytycznymi, mogą jawnie przeprowadzić eutanazję i odnotować to w akcie zgonu bez obawy o wytoczenie procesu.

W taki sposób umiera 2300 ludzi rocznie.

Eutanazja niedobrowolna: zabijana osoba jest zdolna do tego, by zgodzić się na własną śmierć, ale nie robi tego, bo albo nie została o to zapytana, albo została zapytana i wyraziła chęć kontynuowania życia; zabicie kogoś, kto nie zgodził się być zabity,może być właściwie uważane za eutanazję tylko wtedy, gdy motywem zabicia jest zaoszczędzenie nieznośnych cierpień tej osobie; prawdziwe przypadki eutanazji niedobrowolnej są więc bardzo rzadkie.

Eutanazja adobrowolna: w wypadku, gdy istota ludzka nie jest zdolna zrozumieć wyboru pomiędzy życiem a śmiercią, eutanazja nie byłaby ani dobrowolna, ani niedobrowolna; do takich istot zaliczają się nieuleczalnie chore czy znacznie niepełnosprawne niemowlęta oraz ludzie, którzy z racji wypadków, chorób czy starszego wieku na stałe utracili zdolność zrozumienia kwestii, o którą chodzi, a wcześniej nie prosili o eutanazję, ale nie odrzucili jej możliwości w takich okolicznościach;

Decyzje o życiu i śmierci niepełnosprawnych niemowląt

Fakt, iż istota jest istotą ludzką, w sensie przedstawiciela gatunku Homo sapiens, jest nierelatywny do zła zabicia jej; to raczej cechy takie jak racjonalność, autonomia i samoświadomość czynią różnicę. Niemowlętom brakuje tych cech. Dlatego zabicie ich nie może być zrównane z zabiciem normalnej istoty ludzkiej czy jakichś innych samoświadomych istot. Niemowlęta są odczuwającymi istotami, które nie są ani racjonalne, ani świadome. Jeśli więc rozważymy niemowlęta same w sobie, niezależnie od postaw ich rodziców, jako że ich gatunek nie jest relatywny do statusu moralnego, zasady, które określają, kiedy złe zabijanie zwierząt, które odczuwają, ale nie są racjonalne czy samoświadome, muszą mieć zastosowanie również tutaj.

Gdy życie niemowlęcia będzie tak nieszczęśliwe, że nie warte kontynuacji, z wewnętrznej perspektywy istoty, która prowadzi to życie, zarówno wersja utylitaryzmu „ uprzedniego istnienia”, jak i „ całkowita” utrzymują, że jeśli nie ma „ zewnętrznych” powodów do utrzymania niemowlęcia przy życiu - jak odczucia rodziców - lepiej, jeśli doprowadzi się do śmierci dziecka, unikając dalszego cierpienia. Kiedy śmierć niepełnosprawnego niemowlęcia prowadzi do narodzin następnego z lepszymi perspektywami na szczęśliwe życie, całkowita ilość szczęścia będzie większa, jeśli niepełnosprawne niemowlę zostanie zabite. Pogląd całkowity traktuje niemowlęta jako zastępowalne w bardzo podobny sposób, jak traktuje niesamoświadome zwierzęta. Ani płód , ani nowo narodzone niemowlę nie jest jednostką zdolną do uznania siebie za odrębną całość ze swoim życiem do pokierowania, a więc jeśli chodzi o nowo narodzone niemowlęta czy jeszcze wcześniejsze stadia ludzkiego życia, zastępowalność mogłaby być rozważana jako etycznie akceptowana opcja.

Zabicie niepełnosprawnego niemowlęcia nie jest moralnie ekwiwalentne do zabicia osoby. Bardzo często nie jest w ogóle złe.

Inne adobrowolne decyzje o życiu i śmierci

Ludzie w stanie wegetatywnym pod większością względów nie różnią się zbytnio od niepełnosprawnych niemowląt. Nie są samoświadome, racjonalne czy autonomiczne, a więc rozważania o prawie do życia czy respektowaniu autonomii nie stosują się do nich. Życie tych, którzy nie są w śpiączce i są świadomi, ale nie samoświadomi, ma wartość, jeśli takie istoty doświadczają więcej przyjemności niż bólu czy mają preferencje, które mogą być usatysfakcjonowane, ale trudno dostrzec sens w utrzymaniu takich istot ludzkich przy życiu, jeśli ich życie jest, ogólnie, nieszczęśliwe.

Usprawiedliwienie eutanazji dobrowolnej

Zwolennicy dobrowolnej eutanazji proponują zmienić prawo tak, by lekarz mógł legalnie postąpić zgodnie z pragnieniem pacjenta , który chce umrzeć. Lekarze mogą to zrobić zupełnie otwarcie w Holandii, w Niemczech mogą dostarczyć pacjentowi środki do zakończenia życia, ale nie mogą ich podać.

Zabicie samoświadomej istoty jest poważniejsze niż zabicie zaledwie świadomej istoty:

1. utylitaryzm klasyczny: samoświadome istoty są zdolne do strachu przed śmiercią, zabicie ich ma gorsze efekty dla innych;

2. utylitaryzm preferencji: pragnienie ofiary, by żyć jest ważnym powodem przeciw zabiciu

3. teoria praw: mieć prawo do życia znaczy, że trzeba być zdolnym pragnąć kontynuacji własnej egzystencji

4. respekt dla autonomicznych decyzji racjonalnych podmiotów

Eutanazja jest możliwa do zaakceptowania, tylko jeśli:

- jest przeprowadzona przez lekarza

- pacjent wyraźnie prosił o eutanazję w sposób, który nie zostawia wątpliwości, co do jego pragnienia, że chce umrzeć

- decyzja pacjenta opiera się na dostępnej wiedzy, jest dobrowolna i niezmienna

- pacjent jest w niedającym się zmienić stanie, powodującym przeciągające się fizyczne czy psychiczne cierpienie, które są dla niego nie do zniesienia

- nie ma rozsądnej alternatywy, by uśmierzyć jego cierpienie

- lekarz skonsultował się z innym niezależnym lekarzem, który zgodził się z jego oceną sytuacji

zakaz dobrowolnej eutanazji nie może być jednak usprawiedliwiony na paternalistycznym gruncie, jako że eutanazja dobrowolna jest czynem, dla którego istnieją dobre powody.

---