Obrazowość i ikoniczność (1)

1. Formuła Horacego „Ut pictura poesis” wyraża przeświadczenie o...

a) podrzędności sztuki literackiej wobec sztuk plastycznych;

b) bliskości malarstwa i poezji jako dwu dziedzin opartych na tej samej zasadzie imitacji natury;

c) bliskości malarstwa i poezji jako sztuk odwołujących się bezpośrednio do zmysłu wzroku;

Czas największego rozpowszechnienia ww. formuły to: ..........................................

2. Wzajemne relacje i odpowiedniości między utworami mającymi odmienną strukturę semiotyczną (np. malarstwem, literaturą, muzyką, filmem, teatrem) określa się mianem .....................................................................

Powyższą ideę rozwinęli szeroko twórcy epoki ..........................................

3. Który z problemów nie należy do zakresu badań nad intermedialnością?

a) przekłady intersemiotyczne (np. ekranizacje lub adaptacje teatralne utworów literackich);

b) współwystępowanie elementów różnych sztuk w jednym dziele (np. tekstu poetyckiego w pieśni);

c) wzajemne relacje między dwoma tekstami literackimi lub dwoma obrazami malarskimi (np. inspiracje, cytaty, aluzje);

d) poetyckie opisy dzieł malarskich, rzeźb lub budowli.

e) wzajemne oddziaływanie na siebie poszczególnych dziedzin sztuki (np. wpływ technik filmowych na narrację powieściową);

Utwór poetycki odpowiadający charakterystyce zawartej w podpunkcie „d” nosi nazwę .......................................

4. Uzupełnij znane cytaty i tezy dotyczące relacji między poezją a malarstwem:

a) „Malarstwo jest ..........................poezją, a poezja ....................... malarstwem” (Plutarch o jedności tych sztuk).

b) Malarstwo i poezja to „......................... arts” (Aleksander Pope).

c) Poezja posługuje się znakami sztucznymi, arbitralnymi i ................................., a obraz ...................................... i współistniejącymi (myśliciele oświecenia o różnicach między poezją a malarstwem).

d) Malarstwo wytwarza barwami i formami iluzję dla wzroku, a poezja znaczeniem słów - iluzję dla ....................................... (J.G. Herder).

e) Poezja nie jest sztuką w pełni naśladowczą: wzrusza nas wywołując nie tyle „jasne wyobrażenia”, co ............................................ (E. Burke).

f) Poezja ma najwyższą i syntetyzującą pozycję w systemie sztuk - jest totalnością, która łączy z sobą sztuki plastyczne i ........................................ (Hegel).

g) Język - ze swej istoty abstrakcyjny - w ogóle nie jest zdolny do wytwarzania pełnowartościowych oglądów, a jeśli nawet niekiedy utwór literacki wywołuje wyobrażenia, to są one .....................................................................

.............................................................................................................................................................. (T.A. Meyer).

h) W przypadku utworu literackiego wyglądy zaktualizowane wyobrażeniowo nie mogą osiągnąć żywości wyglądu postrzeżeniowego, pojawiają się w sposób skokowy, uzależniony od czytelników, którzy rozmaicie wypełniają ...................................................................., zawarte w wyglądach uschematyzowanych (R. Ingarden).

i) Niekiedy uważa się, że niedookreślenie obrazu literackiego wytwarza szczególną bliskość między czytelnikiem a postacią, że nadmierne uszczegółowienie przedstawienia utrudnia wytworzenie .............................

...................................... (por. J.P. Sartre).

5. Podaj typowe argumenty wysuwane na rzecz wyższości sztuk plastycznych nad literaturą:

a) .................................................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................................................

c) .................................................................................................................................................................................

d) .................................................................................................................................................................................

e) .................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................

6. Podaj istotne argumenty przemawiające na rzecz literatury:

a) .................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................

b) .................................................................................................................................................................................

c) .................................................................................................................................................................................

d) .................................................................................................................................................................................

e) .................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................

2

---