socjologia organizacji (5 str)

SOCJOLOGIA ORGANIZACJI 11.10.03

DR ANASZ

WYKŁAD I

Zaliczenie egzamin pisemny opisowy

Def. NAUKA jest względną wiedzą dającą (stwarzającą) możliwości rozumienia rzeczywistości, w której żyjemy, a w która jest w ciągłym rozwoju.

Wiedzę naukową ludzkość zdobywa w procesie społecznych działań w procesie poznawania nie osiągniemy nigdy maksimum, bo wiedza ciągle przetwarza się - dialektyczne ujęcie świata.

(wypracowane przez Chińczyków 18 w p.n.e.- dialektyczne pojmowanie rzeczywistości)

[Po Yang] sformułował pojęcie dialektyki (rzeczywistość ciągle przeobraża się). Sprzeczności zewnętrzne w rzeczywistości są czynnikiem rozwoju. Rozwój to nie koniecznie postęp. Postęp jest progresywnym rozwojem.

(w sposób postępujący i regresywny rozwija się świat. Rozwój jako proces nieustający- ludzie, świat są w procesie)

NAUKA jest zjawiskiem społecznym, ludzie jako zbiorowości poznają rzeczywistość. Nauka nie jest przypadłością osoby.

NAUKA jest społecznie uwarunkowana. Rezultaty są dorobkiem całej ludzkości. Ogólne możliwości intelektualne całej ludzkości.

NAUKA jest jedną z form działania człowieka, decyduje o postępie, działalności intelektualnej człowieka.

NAUKA, WIEDZA ma służyć do produkcji dóbr, służy pośrednio do produkcji dóbr.

Nauka i rezultat nauki, wiedza buduje osobowościowo człowieka rozwija jego świadomość.

KOMPLEKS LILIPUTA wrażenie, że coś kieruje naszym życiem. W procesie rozwoju prawdopodobnie nie osiągniemy szczytu.

HOMO SAPIENS- życie istnieje od 2 mld lat.

Antropologia przyrodnicza 2-3 mln lat- istnieje człowiek.

Nauki przyrodnicze wpływają na poznanie świata przyrodniczego bezpośrednio służy swoją wiedzą produkcji.

Nauki humanistyczne nie mają związku z rzeczywistością przyrodniczą, są spekulatywne, racjonalne służą rozwojowi człowieka, zwłaszcza sfery intelektualnej.

Dwa obszary rozumienia świata:

- antropologiczny,

- humanistyczny.

Def. NAUKA to pogłębianie wiedzy ludzkiej, która pozwala zrozumieć i wykorzystać coraz więcej sił przyrody w celu zaspokojenia rosnących potrzeb.

Def. NAUKA gromadzenie pozytywnych treści pozwalających pojmować zjawiska przyrodnicze, społeczne itp.

[człowiek jest to osoba duchowa, ciało jet osobą- to nie pozytywne treści]

TOŻSAMOŚĆ:

- biologiczna

- społeczna

- psychiczna

- intelektualna

Człowiek jest tożsamością tych czterech aspektów, przejawiania się życia, one nie dają się rozdzielić.

Def. NAUKA to sposób demistyfikacji i demitologizacji człowieka inaczej wiedza zdobyta przez naukę powinna przeciwdziałać mitologicznym, mistycznym i innym treścią. (Mitom, wyobrażeniom, nieracjonalności)

[uczony- zajmuje się poznawaniem; naukowiec- skojarzenie nauki z owcą.]

Demistyfikacja

Demitologizacja ---- marksiści proponują taką właśnie wizję nauki.

Def. NAUKA może być rozumiana jako ogół wiedzy ludzkiej sformułowana w systemie zagadnień i tez, które są wyrażone w sądach prawdziwych inaczej zakres nauki włącza się teorie naukowe, twierdzenia naukowe, sformułowane w postaci tez, hipotez, prawa moralne.

Def. NAUKA oznacza dyscyplinę badawczą, która penetruje tą dziedzinę świata. Nauka jako słowo ma swój sens, zakres znaczeniowy, którego semantyka może nam pokazać. Semantyka jest nauką o znakach.

Def. NAUKA daje się definiować jako zespól poglądów i twierdzeń stanowiących pewien system badawczy, (który zawęża do metod badawczych)

3,4 tys. Lat p.n.e. Hindusi mieli święte księgi- księgi z informacjami naukowymi, (dokąd woda ciecze, skąd się biorą księżyce i dokąd zmierzają)- stare ujęcie nauki.

WIEDZA ogół zdobytych przez człowieka wiadomości lub informacji, które dotarły do naszej świadomości. Jest to znajomość czegoś, uświadomienie sobie faktów.

WIEDZĄ jest to, co człowiek wie o otaczającej go rzeczywistości.

WIEDZIEĆ znaczy:

- być świadomym 9zawsze jesteśmy świadomi czegoś)

- orientować się w czymś,

- zdawać sobie sprawę z czegoś,

- być poinformowanym.

Wiedza i świadomość wyprowadzają człowieka z kompleksu liliputa.

[mit o Ledzie- postęp. Kompleks liliputa przyszedł razem z Adamem i Ewą- obarczenie mitologią żydowską]

Człowiek to przedmiot doznający i doznawany.

Świat nie ma celu istnienia, podmioty mają cele istnienia. Los każdego z nas spoczywa w jego rękach.

Kondycja wszystkich ludzi jest identyczna, podlegamy tej samej prawidłowości (tylko idiota wojuje z Bogiem, bo jak Bóg istnieje w świadomości wierzących to jak z nim walczyć)

Chińczycy najstarszy naród, który rozwija się (5 tys. Lat) nasz naród od 1 tys. Lat- istnieje (historyczne istnienie)

Dusza człowieka to hipoteza.

JENO, JEDYNE, TUTAJ I TERAZ, NIEPOWTARZALNE ŻYCIE.

KATEGORIA ma charakteryzować jakieś zjawisko społeczne, jest to oznaczenie pewnych zjawisk np.. dwie kategorie płci. Posługujemy się do charakterystyki zbiorowości, podmiotów i innych zjawisk.

ŚRODOWISKO SPOŁECZNE oznacza ogół jednostek, ogół kręgów społecznych, grup i innych zbiorowości, z którymi człowiek styka się w ciągu życia i które wywierają wpływ na jego zachowania, na wytwarzanie się wspólnych cech, postaw i poglądów, jednostek stanowiących właśnie to społeczne środowisko.

Jesteśmy środowiskiem akademickim- środowisko terytorialne- Śląsk- Polska- Europa itd.

ZJAWISKA SPOŁECZNE:

- są to specyficzne i różnią się wyraźnie od zjawisk przyrodniczych, które istnieją obiektywnie, zjawiska społeczne są niewidoczne, istnieją w naszej świadomości, istnieją inaczej niż zjawiska biologiczne, chemiczne itp.

- to zjawisko, które jest zjawiskiem kulturowym, nie mają przyrodniczej podstawy ontologicznej. Jest bytem społecznym istnieje w postaci faktów społecznych (artefakty intelektualne, postawy, przekonania, twierdzenia itp.)

- stanowią zjawisk wyraźnie różniące się od zjawisk biologicznych. (Trzęsień, wypadków drogowych i innych)

ZJAWISKA SPOŁECZNE mają charakter humanistyczny, a przyrodnicze materialny.

Florian Znaniecki- uczony.

Socjologowie nie próbują wyrazić zjawisk społecznych jako odrębnej klasy zjawisk humanistycznych, traktują zjawiska społeczne jako humanistyczne.

Należy oddzielić te zjawiska i tak:

WSZYSTKIE ZJAWISKA SPOŁECZNE SĄ HUMANISTYCZNE, ALE NIE KAŻDE HUMANISTYCZNE SĄ ZJAWISKAMI SPOŁECZNYMI.

NORMY MORALNE są zjawiskami humanistycznymi, ale to normy należą do etyki. Zasady pisania wierszy są humanistyczne, ale należą do poetyki. Etyka oraz Poetyka są zjawiskami społecznymi.

Termin ZJAWISKO jako epistemologiczny oznacza to, co jest podmiotowi poznającemu empirycznie dane.

(to, co podmiot doświadcza to jest to zaliczane do zjawisk społecznych, tego, co nie doświadczam tego nie zaliczam do zjawisk społecznych- na ogół zachowania ludzi doświadczamy.)

ZACHOWANIA SPOŁECZNE najbardziej ujawniają się w życiu organizacyjnym. Człowiek w organizacji nie może działać niespołecznie.

ZJAWISKO jako termin to jest to termin epistemologiczny, czyli naukowy i oznacza tylko to co jest podmiotowi poznającemu empirycznie dane. Jest to kategoria naukowa oznacza to, co jest dostępne podmiotowi jako zjawisko empiryczne, co jest w zasięgu oglądu.

[De Grif] dzieli zjawiska na: [Emil Drrhard]

- ekonomiczne (społeczne, odnoszą się tylko do ludzi)

- artystyczne,

- intelektualne (tezy, dowody, hipotezy),

- moralne,

- prawne,

- polityczne.

MORALNOŚĆ nie istnieje w rzeczywistości przyrodniczej tylko w kulturze.

Socjologia traktuje dosłownie jako naukę o społeczeństwie, społeczeństwie nie jako podstawę do badań wszystkich przejawów życia społecznego.

Nauka o społeczeństwie- socjologia- jest podstawą do badań społecznych.

Znaniecki-, że jest nauką o społeczeństwie, społeczeństwie podstawową do badań staje się metodologia badania.

Dyscypliny socjologii:

- wojska

- organizacji

- kultury

- religii

-muzyki

- medycyny

- agresji

- wojny

- moralności

- przemysłu

- pracy

- wiedzy

- socjologii

Ponad 40 dyscyplin socjologicznych- niektóre nie są humanistyczne tylko przyrodnicze np. fitosocjologia to zjawisko naukowe zajmuje się przejawianiem życia społecznego roślin jest nauką przyrodniczą.

Człowiek przejawia się w różnych zbiorach, nazywa się to grupami.

TEORIA GRUP (społeczeństwo składa się z grup.)

Rodzina (zwyczaje, obyczaje)- to grupa naturalna.

Nacjonalizm- stosunek do innych nacji, w którym preferuje się własną kulturę, interesy itp. (szowinizm)

Dwa typy zbiorów:

- kolektywny

- dystrybutywny.

ZBIÓR KOLEKTYWNY jest pojęciem niedefiniowalnym, określa się pośrednio przez działanie na zbiorach, nie interesuje socjologów, odnosi się do działań na przedmiotach.

Mnożenie to tworzenie zbiorów z przedmiotów należących do innych zbiorów A i B. Zbiór Ai B musi w jakiś sposób być w korelacji do siebie. To są elementy podobne. Inne zbiory dystrybutywne tworzą się przez dodawanie.

ZBIÓR KOLEKTYWNY:

- jest całością złożoną z jednakowych części,

- stosuje się ten zbiór w badaniach społecznych.

SPOŁECZNY ŁAŃCUCH w socjologii używa się zbioru kolektywnego.

ZBIÓR SPOŁECZNY to ogół jednostek (podobnych) charakteryzujących się jakąś cechą, którą wyróżniamy spośród społecznego otoczenia może być semantyczna, społeczna, ekonomiczna, geograficzna itp. Ludzie zaliczani do zbioru nie muszą sobie tego uświadamiać.

CECHY SOMATYCZNE, społeczne, geograficzne, ekonomiczne są podstawą tworzenia zbiorów społecznych, kolektywnych.

ZBIOROWOŚĆ SPOŁECZNA skupienia ludzi, w których wytworzyła się więź społeczna i utrzymuje się ona przez pewien czas. Wszelkie trwałe formy życia zbiorowego.

TŁUM jest alogiczny nie zawsze traktowany jako zbiorowość społeczna.

Franciszek Adamski uczony, socjolog na UJ.

Rodzina i małżeństwo w czasie i przestrzeni, „ Socjologia rodziny i małżeństwa”.

Możemy wyróżnić w tym zbiorze społecznym różne grupy społeczne. (Wyjątkowo zorganizowane, formalne- typ organizacji.)

Jednostka jest podporządkowana- człowiek istota organizacyjna.

WYKŁADII 25.10.03

TEORIA GRUP SPOŁECZNYCH

Ogólna grupa- org. to państwo, naród- poprzez te organizacje uczestniczymy w globalnej org.

Grupa jest przedmiotem czyichś działań to grupa uczestniczy w życiu społecznym.

Jednostka nie może żyć poza społeczeństwem.

RODZINA- grupa społeczna o charakterze naturalnym, gdzie człowiek wyposażony jest we wszystkie możliwe szanse przeżycia.

GRUPA SPOŁECZNA system czynności społecznych, oznacza to, że człowiek funkcjonując w grupie ma do spełnienia określone role, które ma grupa wyznaczać na różnych etapach rozwoju. Grupa staje się przedmiotem działania członków, gdy odnosi się do jednostek całości zbioru jednostek.

Działania na grupę:

Akt solidarności rodowej (forma działania grupy).
Akt solidarności wyznaniowej.
Przemawianie do grupy.
Poświęcenie jednostki dla grupy.

Działania na zewnątrz grupy:

Kiedy jednostka wyraża sympatie do innej grupy lub stowarzyszenia.
Gdy grupa osób organizuje jakąś akcje na rzecz innych.
Gdy opinia ludzka, społeczna zwraca się przeciw jakiejś grupie społecznej.

Wszystkie grupy, jakie istnieją są zorganizowane. Stopień zorganizowania jest różny w zależności od zadań.

- gr. Celowe (np. Grom- gr. Zorganizowana, jednoosobowe kierownictwo)

Każda gr. ma określone zadania, czynności, które identyfikują członków tej gr. (utożsamianie). Te czynniki są określone, zalicza się do nich:

- nazwę gr. Lub org.

- siedzibę.

- wspólna własność.

- godło.

- symbole, znaki, przedmioty.

- przodkowie, bohaterowie.

- tradycja, historia.

- ideały, cele, wartości, stereotypy.

- dążenia jawne i ukryte.

- zawołania, muzyka.

- wrogowie, przeciwnicy, ofiary, męczennicy.

-mity (Polska Chrystusem Narodów) itp.

Znaniecki „Gr. Istnieje w świadomości swoich członków”

P. Rybicki wg. niego:

„poczucie przynależności do grupy ma charakter subiektywny”

Czynnik sprzyjający tworzeniu się grup to:

-- Więzi społeczne, stają się one bezpośrednim czynnikiem konstytuującym grupę.

Kiedy tworzą się więzi to podstawą tych więzi jest względnie trwała bliskość ludzi. (Więzi są natury żywiołowej).

Więzi społeczne zapewniają trwałość funkcjonowania gr. społecznej.

Na gruncie SOCJOLOGII EUROPEJSKIEJ sądzi się, że więzi społeczne są podstawą poprawnych stosunków.

W SOCJOLOGII AMERYKAŃSKIEJ, że o integracji, gr. Decydują nie więzi tylko (biznes) interakcja społeczna (stosunki międzyludzki maja charakter rzeczowy).

GRUPA SPOŁECZNA jest takim zbiorem ludzi, w którym stosunki społeczne są mało przejrzyste i względnie skomplikowane, w skład grupy społecznej wchodzi pewna ilość osób powiązanych ze sobą systemem stosunków uregulowanych przez instytucje oraz skomplikowanym systemem więzi społecznych zachodzących w tym zbiorze.

W gr. zwykle występują przynajmniej trzy osoby, górna granica nie jest nieokreślona.

Zwykle gr. Są niezbyt wielkie.

Gr. Społeczne powstają, gdy w zbiorze osób pojawiają się następujące zjawiska:

Org. wewnętrzna.
Gdy powstaje jakaś instytucja.

Czynniki:

Org. wewnętrzna.
Formy kontroli.
Silne wzory działania.
Systemy wartości.
Własna zasada odrębności.

W socjologii amerykańskiej- gr. zaczyna się od 2 osób. Społeczeństwo dzieli się na jednostki i gr. społeczne [jest to nieuzasadnione].

1 osoba

2osoby- para

3 osoby- grupa

0x08 graphic

Florian Znaniecki (pyt. na egzem.):

Def. GRUPA SPOŁECZNA oznacza każde zrzeszenie ludzi, które w świadomości tych ludzi stanowi pewnego rodzaju odrębną całość, czyli wg. Terminologii zaczerpniętej ze wzoru innych nauk (pewien układ osobowościowy) w ujęciu uczonego grupa istnieje przede wszystkim przez to, że jej członkowie uważają ją za istniejącą w oddzieleniu od reszty świata.

Każdy człowiek należy do niej przede wszystkim przez to, że inni odnoszą się do niego i on do innych jako członek tej samej grupy w odróżnieniu od innych członków.

Wszystkie grupy istnieją, dlatego, że ich członkowie uważają grupę za istniejącą. Gr. społeczne mogą istnieć w wielu różnych postaciach.

TYPY:

Jako układ społeczny,
Jako przedmiot społeczny,
Jako zrzeszenie,
Jako wola zbiorowa,
Jako związek moralny,
Jako zbiorowość klasowa,
Jako zbiorowość odosobniona.

ŚWIADOMOŚĆ GRUPOWA charakteryzuje się 13 cechami:

Poczucie przynależności,
Fizyczna uczestnictwo,
Poczucie odrębności,
Uznanie wspólnych wartości,
Dążenie do wspólnych celów,
Wspólna tradycja,
Wspólne działania,
Ideologia grupy,
Własne mity,
Wspólnota doświadczeń,
Pełnieniem określonych ról społecznych,
Wspólnotą interesów,
Wspólnymi zagrożeniami.

Grupa społeczna ma charakter ponad indywidualnego towaru społecznego. Jest ona bytem realnym. Jest podmiotem zbiorowym życia społecznego. Istnieje ona o tyle o ile jest doświadczana i działa w szerszej społeczności.

RODZAJE GRUP:

Słabe kryterium klasyfikacji charakteryzuje się tym, że zbiór nie jest dostatecznie rozdzielony (nie daje jednoznacznego rezultatu).

grupy stycznościowe (słabe)
Grupy genetyczne (obiektywne kryterium)
gr. terytorialne (w miarę obiektywne)
gr. klasowe
gr. religijne
gr. Celowe (w miarę obiektywne).

W socjologii amerykańskiej:

Grupy pierwotne, do których zaliczamy rodziny, gr. Rówieśnicze, to są takie grupy, których nikt nie tworzy, one powstają w sposób naturalny (pozostałe są wtórne, sztucznie tworzone).
Grupy o charakterze lokalnym (społeczności lokalne).
Zrzeszenia (stowarzyszenia, związki zawodowe, korporacje, np. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci itp.).
Społeczeństwa (Europa Ojczyzn- Europa społeczności narodowych).
Grupy efemeryczne tzn. różnego rodzaju zbiory ludzkie powstające w określonych warunkach, zwykle nietrwałe, przypadkowe np. publiczność, tłum, zbiegowisko.

Niemiecki socjolog wyróżnia grupy społeczne:

Wspólnoty.
Społeczeństwa.

WSPÓLNOTY: charakteryzują się stosunkami społecznymi określanymi mianem gemainszaft- osobowe.

SPOŁECZEŃSTWA stanowią grupy umowne (wszystkie zbiorowości o charakterze społecznym, stosunek gezelszaft- grupy formalne).

Grupy duże- państwo, zbiorowości religijne, plemiona, naród, klasy, mniejszości etniczne, grupy rasowe itd.

Grupy formalne
Grupy nieformalne

- grupy pierwotne

- grupy wtórne

Grupy interesu
Grupy ekskluzywne- zamknięte
Grupy zewnętrzne (obce, nieakceptowane)
Grupy totemiczne (prawie genetyczne, bo totem jest praprzodkiem dla określonej grupy ludzi. TOTEM: przyroda martwa lub, nieożywiona, drzewo, zwierze, góra itp.) np. klany, grupy rodowe.
Grupy własne (akceptowane, wewnętrzne)
Grupy terapeutyczne (spotkaniowe, celem jest terapia)

Każda grupa społeczna jest pewną strukturą. (Układem elementów, części składowych) im większe tym bardziej skomplikowana.

ROLE SPOŁECZNE:

Mogą być traktowane jako całość obowiązków, które powinny (zwykle nakaz) być spełniane przez jednostkę, ponieważ tego spodziewa się od swoich członków, jego określony krąg społeczny. Role społeczne są nieskodyfikowane.

Obowiązki kierowane do poszczególnych członków, wynikają ze statusu społecznego człowieka, członka, miejsca, jakie zajmuje w grupie społecznej.

Obowiązki wynikają z pozycji, stanowiska, jakie dana osoba zajmuje w zbiorowości społecznej.

Człowiek uwikłany w system ról społecznych. Pełnimy więcej ról na raz.

ROLE- mają znaczenie w życiu społecznym, szczególnie ludzie wysoko postawieni. Mówiąc o rolach społecznych mówimy o celach, które nas obowiązują.

CELE społeczne nie należy ujmować w kategoriach teologicznych, ani w deterministycznych, bo świat nie jest taki, jakim nam się wydaje, rzeczywistość nie realizuje się na cele. Mamy cele: swoje własne, indywidualne, które wynikają z możliwości.