Dr inż. Józef Żuk
Materiał pomocniczy dla Studentów - kierunek Ekonomia, USM rok 1
Przedmiot : Ekonomika i organizacja produkcji
Wprowadzenie merytoryczne do sporządzenia biznesplanu
Rola i funkcje biznesplanu
Każda jednostka prowadząca działalność gospodarczą i społeczną musi rozwiązywać wiele ważnych problemów związanych z podejmowaniem decyzji, do których należą m.in.:
określenie celów ogólnych i celów szczegółowych swej działalności,
sposobów i metod ich osiągania w czasie,
ustalenia ważności, a więc kolejności ich realizowania,
sposobów i rozmiaru zdobycia środków finansowych niezbędnych do realizacji przyjętych celów i zadań,
oceny osiąganych rezultatów w czasie oraz przygotowania wariantowych rozwiązań w sytuacjach kryzysowych.
Przyjęte cele i zadania mogą być realizowane w różnoraki sposób. Do obowiązków decydenta - kierownika należy więc konieczność określenia trybu postępowania prowadzącego do optymalnego rozwiązania tych problemów.
Podjęcie decyzji o realizacji przyszłościowych zamierzeń wiąże się z potrzebą planowania w przedsiębiorstwie, dla ustalenia czynności i funkcji jednostki gospodarczej jako całości, niezbędnych do osiągnięcia zakładanego celu oraz dla porządkowania i koordynacji poczynań poszczególnych ogniw wchodzących w jej skład, by powzięte zamiary zrealizować we właściwym czasie i miejscu. Właściwe przewidywanie i planowanie pozwalają, bowiem na skonfrontowanie:
zasobów jednostki prowadzącej działalność gospodarczą z założonymi celami i zadaniami,
z posiadaną technikę i technologię, pozwalającymi na osiągnięcie optimum technologicznego i ekonomicznego,
zasobów ludzkich - kadry z wymaganiami nowoczesnej techniki i organizacji,
potrzeb rynkowych z podejmowanym rodzajem i zakresem ilościowym produkcji wyrobów,
wyboru asortymentu towarów, przy sprzedaży, których można osiągnąć najwyższy zysk, określenie rodzaju i zasięgu usług zapewniających optymalną korzyść itp.
Planowanie to opierający się na racjonalnych przesłankach akt wyboru celu lub sposobu działania pożądany z punktu widzenia optymalizacji wyniku funkcjonowania jednostki gospodarczej. Najbardziej istotnym elementem planu jest wybór zadań i środków do ich realizacji. Stanowi to, iż plan jest efektem określonej decyzji. Plan jest również podstawą podejmowania dalszych decyzji i rozstrzygnięć z niego wynikających, pożądanych z punktu widzenia zasadniczego celu określonego w planie. Przedstawiając zadania gospodarcze jednostki organizacyjnej, ich uwarunkowania i zagrożenia oraz środki realizacji tych zadań, plan powinien także być pomocny do formułowania decyzji, jakie muszą być podjęte w celu zapewnienia takiej realizacji zadań, by osiągnięte zostały spodziewane wyniki ekonomiczne i finansowe.
Podstawą nowoczesnego zarządzania jest:
Program przedsięwzięcia,
Projekt urządzeniowy,
Biznesplan,
czyli plan i program funkcjonowania całego przedsięwzięcia (przedsiębiorstwa), określonej, istniejącej lub nowej organizacji gospodarczej lub wprowadzenia w życie określonego przedsięwzięcia cząstkowego poprzez istniejący lub nowopowstający podmiot gospodarczy.
Biznesplan pomaga w zarządzaniu właścicielowi i kierownictwu firmy jako najważniejszy dokument, swego rodzaju zbiór wytycznych, którego należy się trzymać w procesie podejmowania decyzji.
Biznesplan sporządza się w celu zebrania wszystkich informacji niezbędnych do określenia kierunków rozwoju przedsiębiorstwa. Formułuje on i uszczegóławia cele działania oraz profil firmy, czynniki finansowe, organizacyjne, kadrowe i technologiczne przedsiębiorstwa. Przedstawia zamierzenia firmy, warunki i możliwości ich realizacji oraz spodziewane efekty. Jest ogólnym planem działania zawierającym plany: zatrudnienia, produkcji, marketingu, finansów.
Biznesplan działalności gospodarczej przedsiębiorstwa pomocny jest w:
konkretyzowaniu koncepcji działania,
ustalaniu metod i sposobów ich osiągnięcia przy uwzględnieniu szans i zagrożeń,
kontrolowaniu prawidłowego przebiegu realizacji przedsięwzięcia.
Sporządzenie biznesplanu staje się niezbędną koniecznością podczas:
zakładania nowego przedsiębiorstwa,
łączenia lub dzielenia się przedsiębiorstw,
ubiegania się o zewnętrzne źródła finansowania np. kredyt w banku, chęć pozyskania inwestorów,
ma miejsce rozbudowa, modernizacja, zmiana profilu produkcji, zdobywanie nowych rynków zbytu,
prywatyzacja lub restrukturyzacja przedsiębiorstwa,
Dobry biznesplan musi spełniać dwie funkcje:
zewnętrzną - realizowana jest gdy biznesplan ma być narzędziem pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania przedsięwzięć firmy lub stworzenie wspólnego przedsięwzięcia. Adresowany jest do banków, agencji państwowych lub instytucji międzynarodowych wspierających rozwój przedsiębiorczości. Dlatego biznesplan powinien być jasny, konkretny, budujący dobry wizerunek firmy i zachęcający do inwestowania. Plan musi zawierać określenie mocnych stron firmy, jak również słabych stron (z propozycją środków zaradczych) oraz perspektyw rozwojowych.
wewnętrzną jest istotna dla właścicieli i zarządu firmy. Biznesplan umożliwia zaplanowanie rozwoju przedsiębiorstwa i przewidywanie zmian w przyszłej działalności. Biznesplan wykorzystywany jest jako przewodnik w działaniach personelu i jako narzędzie umożliwiające sprawne prowadzenie działalności gospodarczej. Zawierając diagnozę prowadzonej działalności; przedstawia słabe i mocne strony firmy i ocenia skalę zagrożeń. Uwzględnia konieczne warunki do zrealizowania wytyczonych celów.
Dobrze sporządzony biznesplan spełnia obie funkcje - zewnętrzną i wewnętrzną - jednocześnie. Biznesplan określający cele jakościowe i ilościowe; z jednej strony ściśle wyznacza kierunki działania a z drugiej stanowi podstawę do kontroli kolejnych etapów realizacji przedsięwzięć przedsiębiorstwa.
Biznesplan jest dla biznesmenów swego rodzaju mapą, która pokazuje, w jaki sposób dotrzeć do celu. Dzięki niemu przedsiębiorca może wcześniej ocenić, czy przedsięwzięcie ma sens, a proponowane metody działania przybliżają go do zamierzonego celu.
W przypadku już istniejących przedsiębiorstw biznesplan pozwala kontrolować na bieżąco:
jakie cele i w jakim zakresie realizuje przedsiębiorstwo.
czy firma realizuje skutecznie i efektywnie wyznaczone cele.
czy nie należy zmienić strategii działania, by np. zyskać przewagę nad konkurencją.
W przypadku przedsiębiorstw, które mają dopiero powstać, biznesplan pozwala przed zainwestowaniem kapitału ocenić:
czy dane przedsięwzięcie ma szansę powodzenia,
czy będzie ono opłacalne.
1. Zasady konstrukcji biznesplanu
Plan musi być dobrze przygotowany i bardzo przekonujący w ukazaniu możliwości realizacji zamierzonych działań, aby inwestorzy zdecydowali się zaangażować swoje środki finansowe w dane przedsięwzięcie. Należy pamiętać o tym, że biznesplan wywiera wpływ na przedsiębiorstwo i jednocześnie na instytucje finansujące działalność firm. Wstępnym etapem procesu planowania jest rozeznanie, jakiego rodzaju badania należy przeprowadzić dla ustalenia listy cech indywidualnych przedsiębiorstwa. Kadra kierownicza decyduje, które problemy są najbardziej istotne i akceptuje je w planie.
Dwa z nich są szczególnie ważne:
konieczność zaakceptowania w planie roli podmiotów zarządzających
stosowanie poprawnych metod badania osiągnięcia celów etapowych
Biznesplan zawiera informacje dotyczące przedsiębiorstwa, produkcji, rynków, wskaźników finansowych. Ważną rolę odgrywają dane dotyczące kadry kierowniczej i wykonawczej, jej kwalifikacji, kompetencji, zakresu obowiązków i odpowiedzialności za wykonane działania oraz dane dotyczące schematów organizacyjnych. W planach przedsiębiorstw, w których poszczególne kroki prowadzące do osiągnięcia celu nie mogą być wyrażone liczbowo, w rozdziałach dotyczących planów finansowych powinno zamieścić się informacje, że dotyczą one długoterminowych danych, a w załącznikach znajdują się również jakościowe mierniki kontrolujące proces osiągnięcia celu. Zaleca się by biznesplan był opracowany przez menedżerów zarządzających firmą. Firmy konsultingowe powinny ograniczyć się jedynie do pomocy doradczej. Niemniej jednak czasem inwestorzy wymagają sporządzenia biznes planu przez renomowane firmy konsultingowe.
Ułożenie zwięzłego i kompetentnego biznesplanu, jest możliwe, jeśli w głównym dokumencie zamieszcza się tylko najistotniejsze informacje, natomiast dane szczegółowe przeniesione są do załączników.
Ważne jest, aby plan był sformułowany językiem zrozumiałym dla czytającego. Opis bardzo skomplikowanych technologii lub dokładny opis składników produktu będzie dla czytającego niejasny. Będzie on wtedy musiał zatrudnić specjalistę do zinterpretowania niektórych fragmentów, co jest kłopotliwe.
Wszystkie plany jako minimum powinny zawierać informacje na temat:
wielkość wymaganych środków finansowych z określeniem terminów w których będą potrzebne,
szczegółowych projektów przeznaczenia środków finansowych,
sposobów osiągania założonych celów,
oczekiwanych wpływów finansowych z proponowanych przedsięwzięć.
Sporządzający plan powinni pamiętać o tym, że warto sporządzić go przynajmniej w trzech wariantach:
prawdopodobnym - uwzględniający przeciętne warunki gospodarcze,
optymistycznym - biorący pod uwagę bardzo korzystne sytuacje gospodarcze,
pesymistycznym - gdy zakładane jest wystąpienie niekorzystnych czynników w gospodarce.
W biznesplanie powinien być zawarty specjalny rozdział na temat ryzyka, w którym ustala się zagrożenia i działania podejmowane przez zarząd firmy, aby uchronić się przed ich wpływem. Jest to rozdział bardzo ważny dla potencjalnych inwestorów.
Od sposobu opracowania biznesplanu zależy, czy inwestor lub przedstawiciel banku po wstępnym przeczytaniu biznesplanu podejmie decyzję o dalszych rozmowach z firmą.
Kadra kierownicza przystępując do opracowania biznesplanu musi wiedzieć, że:
reprezentuje przedsiębiorstwo z określoną zdolnością zarządzania,
posiada konkretną ideę prezentowanego przedsięwzięcia, jego rozpoczęcia, rozwoju i zakończenia.
Warunki te są niezbędne do uzyskania finansowego zaangażowania inwestorów, ponieważ oczekują oni zwrotu zaangażowanego kapitału oraz osiągnięcie odpowiednio dużego zysku. Inwestorzy dużą wagę przywiązują do oceny ryzyka zawartego w planowanym przedsięwzięciu oraz zdolności menedżera do uporania się z tymże ryzykiem. Inwestorzy przed zaangażowaniem kapitału z pewnością będą chcieli przekonać się o możliwościach realizacji założonych celów. Dlatego z pewnością zasięgną opinii niezależnych fachowców. Inwestor bada potencjał jakim dysponuje firma, czy zapewnia on wysoką stopę zwrotu nakładów oraz czy możliwe jest efektywne wykorzystanie tego potencjału.
Konstruktor biznes planu chcąc zainteresować przyszłego kredytodawcę, musi skupić jego uwagę na potencjale i możliwościach przedsiębiorstwa. Jeśli to osiągnie, jego następnym zadaniem jest przekonanie dysponenta kapitału, że istniejące ewentualne kierownictwo firmy i ryzyko związane z przedsięwzięciem jest przedstawione w biznes planie realistycznie, a jest w stanie zniwelować go do poziomu możliwego do zaakceptowania. Inwestorzy oceniają stopień zagrożenia badając dotychczasowe notowania przedsiębiorstwa i kierownictwa.
Zanim przedsiębiorca wyśle swój biznes plan do instytucji finansowych, powinien zbadać te instytucje i wybrać spośród nich 3 lub 4 najbardziej odpowiednie. Aby zwrócić uwagę inwestorów, wnioskodawca musi wyeksponować te czynniki, które gwarantują mu sukces i dają przewagę nad innymi ubiegającymi się o fundusze inwestycyjne.
Plan powinien wyróżniać się klarowną konstrukcją, przejrzystością i starannym opracowaniem.
Konstrukcja biznes planu wymaga:
sporządzenia spisu treści oraz wyraźnego oznaczenia poszczególnych części,
wyróżnienia najistotniejszych informacji,
uwzględnienia w treści wykresów, diagramów, fotografii produktów lub urządzeń produkcyjnych, co umożliwi uzupełnienie informacji i wzbogaci propozycje,
zamieszczenia wszystkich szczegółowych danych w załącznikach, aby ułatwiły zrozumienie biznesplanu
2. Struktura biznesplanu.
Typowy układ biznes planu jest następujący:
Wstęp (streszczenie kierownicze).
Ogólne informacje o firmie i jej charakterystyka.
Opis produktu, który firma ma do zaoferowania.
Plan marketingowy.
Plan techniczny.
Plan organizacyjny.
Plan finansowy.
Załączniki.
2.1. Wstęp do biznesplanu (streszczenie kierownicze)
Ma ono zapoznawać inwestorów z zawartością biznesplanu, zainteresować i zachęcić do dalszej analizy przedstawionych zamierzeń. Powinno być zwięzłe i obejmować nie więcej niż dwie strony maszynopisu. Należy przedstawić najistotniejsze elementy, takie jak:
cel sporządzenia biznes planu i spodziewane korzyści
wysokość środków finansowych potrzebnych do osiągnięcia celu
krótki opis produktu i rynku
zestawienie najważniejszych elementów planów finansowych
krótki opis kadry menedżerskiej, informacje o zarządzie i jego doświadczeniu
przewidywany wzrost nakładów i czas, w jakim to nastąpi z uwzględnieniem korzyści i zysków dla inwestora
2.2. Ogólne informacje o firmie i jej charakterystyka.
Ta część zawiera następujące informacje:
datę założenia firmy
formę prawną przedsiębiorstwa
przedmiot działalności
najważniejsze dane finansowe opisujące dotychczasową działalność firmy
znaczące osiągnięcia i aktualną pozycję
wstępne informacje o właścicielach
plany na przyszłość
2.3 Opis produktu
Charakterystyka produktów powinna zawierać informacje o rodzaju i stopniu zaspokojenia potrzeb konsumenta. Należy uwzględnić zalety wyrobu w porównaniu z innymi wyrobami występującymi na rynku z uwzględnieniem trwałości, jakości, ceny i dostępności oraz korzyściami dla nabywcy.
Opis produktu powinien także zawierać:
dane dotyczące dotychczas stosowanych technologii
stopnia rozwinięcia produkcji
posiadanych patentów oraz świadectw jakości
2.4. Plan marketingowy.
2.4.1 Struktura planu marketingowego.
W tej części biznes planu powinny znaleźć się następujące informacje:
opis strategii marketingowej (ze szczególnym uwzględnieniem sposobu w jaki firma chce osiągnąć cele) wraz z założeniami
wyniki analiz i badań rynku
opis polityki kształtowania cen wyrobów i usług
działania w zakresie dystrybucji wyrobów i usług
działania na rzecz reklamy i promocji sprzedaży
koszty pozostałych działań marketingowych
2.4.2 Założenia planu marketingowego:
W tych założeniach należy określić:
branżę, w której firma chce funkcjonować
segment rynku i ewentualne nisze rynkowe, które firma pragnie opanować
sposoby organizacji kanałów dystrybucji wyrobu
wielkość udziału w rynku, które firma chce osiągnąć w ciągu najbliższych lat
sposoby neutralizacji działań konkurencyjnych firm
2.4.3 Analiza rynku.
Należy podać przekonywujące argumenty, że rynek na prognozowany przez przedsiębiorstwo produkt jest wystarczająco duży w porównaniu z planowaną sprzedażą. Plany dotyczące rynku obejmują okres od trzech do pięciu lat, dlatego analiza tych zjawisk powinna być dogłębna.
Biznes plan powinien dostarczyć czytelnikowi dokładną charakterystykę rynku zbytu przez określenie:
cech produktu akceptowanego przez konsumentów
charakterystyki klientów
szans i zagrożeń związanych z produktami komplementarnymi i substytucyjnymi
prognozy kształtowania się popytu w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat
udziałów na rynku naszej firmy na tle konkurentów
działań na rzecz zwiększenia sprzedaży
dopuszczalnego marginesu błędów w ocenie możliwości sprzedaży wyrobów
2.4.4 Strategia cenowa.
Ustalone ceny muszą ułatwić przedsiębiorstwu wprowadzenie produktu na rynek oraz umożliwić osiągnięcie takich obrotów, jakie przewiduje się w „prognozie sprzedaży”.
Opracowując politykę cenową firmy należy:
ustalić na jakim poziomie będą ceny towarów w porównaniu z cenami konkurentów i czy będą to ceny wysokie, przeciętne czy niskie
wyznaczyć cele firmy na rynku.
Przedsiębiorca może dążyć do szybkiego opanowania znacznej części rynku, wówczas od samego początku stosuje niskie ceny w porównaniu z konkurencją lub może dążyć do maksymalnego zysku z każdej sprzedaży, zaczyna wtedy od wysokich cen i stopniowo je obniża.
Na politykę cenową w firmie wpływają także:
jakość sprzedanych produktów
lokalizacja firmy
obsługa klienta
konkurencja
nagły spadek popytu
2.4.5 Strategia dystrybucji.
W tym punkcie biznesplanu powinny być zamieszczone dane dotyczące wielkości sprzedaży, kanałów dystrybucji oraz ich geograficznego rozmieszczenia. Ważne jest również omówienie organizacji sprzedaży przez wskazanie:
najważniejszych składanych przez nich zamówień
form sprzedaży
wysokość marż dla detalu i hurtu
specjalnych warunków sprzedaży
sprzedawców
realizacja czynności dystrybucyjnych
2.4.6 Strategia promocji.
W tej części biznes planu powinny się znaleźć następujące informacje:
sposoby wprowadzenia firmy na rynek
sposoby prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży
stosowane materiały promocyjne
formy promocji
działania w zakresie public relations
koszty prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży
2.4.7 Koszty działań marketingowych.
Koszty związane z realizacją działań marketingowych firmy to:
koszty analiz i badań rynku
koszty dystrybucji wyrobu
koszty promocji i reklamy
3. Plan techniczny.
3.1 Struktura planu technicznego.
Plan ten powinien zawierać następujące elementy:
opis wyrobu lub usługi wraz z opisem technologii produkcji
zarys strategii produkcji
opis niezbędnego majątku produkcyjnego
sposób zorganizowania dostaw materiałów i surowców
program produkcji
specyfikę kosztów produkcji
3.2 Opis wyrobu, usługi i technologii.
Opisując wyrób produkowany lub dopiero projektowany należy uwzględnić kilka zagadnień, które decydują o jego konkurencyjności, takich jak np.:
jakość
trwałość
korzyści nabywców (cechy wyróżniające produkt, dostępność).
W biznesplanie należy przedstawić charakterystykę produktu, zalety w porównaniu z innymi wyrobami znajdującymi się na rynku, przy czym należy skupić uwagę na wszystkich aspektach produktu.
3.3 Strategia produkcji.
Przy opisie strategii produkcji nie należy pominąć takich zagadnień takich jak:
zasady wprowadzania nowych wyrobów
modernizacja dotychczasowych produktów
dywersyfikacja (zróżnicowanie asortymentu)
poziom jakości i nowoczesności wyrobu
3.4 Majątek produkcyjny.
W tym punkcie należy opisać szczegółowo majątek produkcyjny, z zaznaczeniem majątku wnoszonego w formie aportu. Należy też podać powierzchnię zakładów produkcyjnych, biur, magazynów, rodzaj urządzeń i wielkość zatrudnienia.
3.5 Poziom zapasów wyrobów gotowych materiałów i surowców.
W planie należy określić: źródła zaopatrzenia, dostawców najważniejszych surowców, komponentów i podzespołów, decyzje o produkcji tych elementów lub ich zakupie oraz stopień wykorzystania podwykonawców. Należy także zamieścić informacje na temat materiałów i surowców, które używane są do produkcji; czy są łatwo dostępne; czy mamy możliwość dostawców materiałów.
3.6 Zdolności produkcyjne i plan produkcji.
Dane produkcyjne charakteryzujące bazę produkcyjną, rodzaj i poszczególne etapy procesu produkcyjnego poszerza się o wiadomości związane z obecną i przewidywaną zdolnością produkcyjną i wykorzystaniem majątku przedsiębiorstwa.
3.7 Koszty produkcji.
Przy opracowaniu planu kosztów powstają trudności w związku z jednoznacznym, wcześniejszym ich oszacowaniem, dlatego zaleca się wprowadzenie 10 do 20% rezerwy kosztów. Już na etapie konstrukcji planu technicznego można oszacować większość kosztów zmiennych i stałych jakie ponosi firma.
Należą do nich:
koszty zużycia materiałów i surowców bezpośrednio produkcyjnych
koszty zużycia energii dla potrzeb produkcji bezpośredniej
koszty utrzymania firmy
koszty amortyzacji, które zależą od majątku produkcyjnego
4. Plan organizacyjny.
4.1 Struktura organizacyjna.
Rozdział ten dzieli się na trzy części dotyczące:
organizacji pracy oraz posiadanych zasobów ludzkich
kalendarza organizacji przedsięwzięcia
kosztów zatrudnienia
Bardzo duże znaczenie dla sukcesu zaplanowanego przedsięwzięcia jest poziom kwalifikacji i doświadczeń kadry kierowniczej, gdyż to budzi szczególne zainteresowanie inwestorów.
4.2 Organizacja pracy i zasoby ludzkie.
Krótka charakterystyka członków kierownictwa, w formie załączników do biznesplanu zawierać powinna:
wykształcenie
przebyte szkolenia
wyjątkowe zdolności
opis kariery zawodowej
wybitne osiągnięcia i sukcesy
nagrody i awanse
W biznes planie należy omówić także zasady siły roboczej przy uwzględnieniu:
liczności i struktury załogi
działających związków zawodowych i ich liczebności
politykę płac w przedsiębiorstwie
Wszystkie aspekty zatrudnienia powinny znaleźć się w planie bądź w jego załącznikach w formie: opisu, wykresów, schematów organizacyjnych odzwierciedlających stan obecny w przyszłości.
4.3 Kalendarz organizacyjny.
Należy tutaj opisać główne cele planu, etapy ich osiągania, wyznaczyć zadania oraz opracować szczegółowy plan działania wraz z terminami realizacji. Należy także określić wszystkie działania warunkujące powodzenie całości z uwzględnieniem pewnych momentów krytycznych:
zamierzenia krótkoterminowe (np. zmniejszenia poziomu zapasów),
zamierzenia średnioterminowe (wprowadzenie sprawnego systemu kontroli),
zamierzenia długoterminowe (wprowadzenie zmian organizacyjnych).
4.4. Koszty zatrudnienia.
Najlepiej zapisać je w formie tabeli, która zawiera koszty zatrudnienia:
kadry menedżerskiej
konsultantów i doradców
pracowników bezpośrednio produkcyjnych
pozostałych pracowników
5. Plan finansowy
Plan finansowy Powinien stanowić rdzeń biznes planu. Podstawowe zadania tej części biznesplanu to:
określenie bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa
przedstawienie prognoz finansowych dotyczących realizowanego przedsięwzięcia
stworzenie podstaw do okresowej oceny stanu realizacji przedsięwzięcia
Poprawnie skonstruowany plan finansowy powinien zawierać dwie podstawowe grupy zagadnień:
założenia planu finansowego
podstawowe sprawozdania i analizy finansowe
W założeniach planu finansowego powinny zostać zawarte informacje dotyczące:
źródła danych wejściowych
założeń prognoz finansowych
założeń poszczególnych warunków planu
W zestawieniu sprawozdań i analizy powinno znaleźć się przynajmniej:
rachunek zysków i strat
zestawienie przepływu środków pieniężnych
bilans
analiza progu rentowności (punkt równowagi)
analiza wskaźnikowa
ocena efektywności przedsięwzięcia
5.1 Założenia wstępne.
W tej części planu finansowego powinny znaleźć się następujące dane wejściowe:
prognoza popytu
zdolności produkcyjne
plan produkcji wyrobów
plan zakupu towarów
prognoza kosztów stałych i zmiennych
nakłady inwestycyjne
źródła finansowania
pozostałe dane wejściowe (stopa dywidendy, warunki kredytowania)
5.2. Prognozy finansowe.
Kredytodawca lub inwestor jest zainteresowany sporządzaniem prognoz, które obejmują okres od 2 do 5 lat. Większość przedsiębiorców ma jednak trudności w przewidywaniu rezultatów na ten okres, dlatego ogromną rolę odgrywa dokładność danych zamieszczonych w planach finansowych. Przy prognozie finansowej firmy należy zamieścić metody kontroli jakości, sposobu fakturowania, składania zamówień, system kontroli bilansowej, sprawozdawczości oraz określić odpowiedzialność za odchylenie od planów finansowych.
5.3. Sprawozdania i analizy finansowe.
W tym zestawie powinny się znaleźć:
Rachunek zysków i strat
Pokazuje on powstanie wyniku finansowego firmy.
Przedstawione są tu wszystkie przychody firmy oraz odpowiadające im koszty.
Bilans
Przedstawia on z jednej strony wszystkie składniki majątku firmy (aktywa), a z drugiej ukazuje źródła finansowania tego majątku (pasywa).
Przepływy pieniężne (cash flow)
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych umożliwia ocenę:
możliwości kreowania gotówki przez firmę
zdolności do regulowania zobowiązań
efektów działalności finansowej i inwestycyjnej
zdolności kredytowe
zapotrzebowanie na zewnętrzne środki finansowe
Konstrukcja zestawienia przepływów środków pieniężnych jest następująca:
stan porządkowy środków pieniężnych
wpływy
wydatki
saldo środków pieniężnych
5.3.1.Próg rentowności (punkt równowagi)
Polega on na wyznaczeniu punktu, w którym ze sprzedaży pokrywa się koszty całkowite.
Obliczenie punktu równowagi pozwala ocenić:
sprzedaż wyrobów na takim poziomie aby pokryć koszty całkowite,
cenę minimalną ,
poziom jednostkowego kosztu zmiennego.
5.3.2. Analiza wskaźnikowa
Wskaźniki finansowe mają podstawowe znaczenie, gdyż obrazują natychmiast odchylenia planów.
Do najczęściej stosowanych należą:
wskaźniki płynności finansowej
wskaźniki zadłużenia
wskaźniki rentowności (zyskowności)
wskaźniki oceny rynkowej akcji
5.3.3. Ocena efektywności inwestycji
W przypadku realizacji przedsięwzięcia o charakterze inwestycyjnym musimy przeprowadzić ocenę efektywności.
Stosujemy metody należące do jednej z dwóch grup:
prostych metod oceny finansowej
metod dyskontowych (wartość zaktualizowana netto)
6. Załączniki
W załącznikach zamieszczone są następujące dane i zagadnienia:
słownik używanych zwrotów i terminów
harmonogram realizacji planu
dane techniczne i produkcyjne
badania rynku i plan marketingu
stan zamówień i zapytań na oferowane wyroby
lista aktualnych akcjonariuszy
schematy organizacyjne
życiorysy kadry kierowniczej i członków zarządu
dodatkowe dane finansowe nie zamieszczone w planie finansowym
Józef Żuk
Warszawa, 22.09.2016 r.
W literaturze fachowej pojęcia te mają zbliżone znaczenie i są bardzo często używane jako synonimy.
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltest Warszawa 1998, str. 36
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltest Warszawa 1998, str. 39
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltext Warszawa 1998, str. 66 do 67
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltext Warszawa 1998, str. 68 do 70
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltext Warszawa 1998 str. 66
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltext Warszawa 1998 str. 72
E. Filar, J. Skrzypek: Biznes plan. Poltext Warszawa 1998 str. 75
1