Program autorski nauczania
języka angielskiego
„Enjoy English”
w grupie dzieci
pięcioletnich i sześcioletnich
mgr Katarzyna Królik
Spis treści
Wstęp……………………………………………………………………..3
Charakterystyka programu……………………………………………….4
Cele ogólne programu……………………………………………………5
Cele szczegółowe programu……………………………………………...6
Treści nauczania………………………………………………………….7
Metody pracy……………………………………………………………12
Techniki pracy…………………………………………………………...14
Formy pracy……………………………………………………………..20
Materiały i środki dydaktyczne………………………………………….21
Ewaluacja programu……………………………………………………22
Bibliografia……………………………………………………………...23
Wstęp
Program ten przeznaczony jest do realizacji w grupie przedszkolnej składającej się z dzieci pięcioletnich i sześcioletnich, z uwzględnieniem ich cech rozwojowych. Dziecko w wieku przedszkolnym jest w tym etapie życia, który charakteryzuje wysoki poziom rozwoju motorycznego i sensorycznego. Nabywa umiejętności rozwiązywania problemów w działaniu oraz przez kombinacje myślowe. Opanowuje niejęzykowe i językowe sposoby porozumiewania się z innymi. Dzieci w wieku przedszkolnym, nawet te przygotowujące się do rozpoczęcia nauki szkolnej, wykazują dużą potrzebę ruchu, a ten ruch sprzyja ich rozwojowi. Jeżeli dziecko jest zdrowe, to ruch jest mu niezbędny do prawidłowego rozwoju. Dzieci przez większość czasu są radosne, co wiąże się z ich rozwojem poznawczym. Ponieważ jeszcze niewiele wiedzą o otaczającym ich świecie, jego poznawanie sprawia im wielką przyjemność. Wywołana jest ona działaniem na zmysły licznych bodźców: wzrokowych, akustycznych, dotykowych, towarzyszą zaś temu ruchy, branie do ręki przedmiotów itp. Dzieci uczą się paroma zmysłami na raz. Proces poznania jest ściśle związany z aktywnością dziecka, jego działaniem.
Pięciolatki i sześciolatki wykazują już dużą zaradność i chętnie uczestniczą w zabawach z innymi dziećmi. Posiadają duży zasób słownictwa języka ojczystego, są zdolne do koncentracji uwagi. Dzieci w tym wieku interesują się światem, wykazują się kreatywnością. Są chłonne wiedzy, ale najszybciej uczą się poprzez zabawę, ruch i działanie. Chętnie uczestniczą w grach i zabawach językowych. Z uwagi na powyższe cechy rozwojowe, uważam, że nauka języka angielskiego jest trafnym pomysłem.
Charakterystyka programu
Program ten ma za zadanie przygotować dzieci do obowiązkowej nauki języka angielskiego w szkole podstawowej, a także dostarczyć dziecku radości z poznawania języka obcego. Zajęcia będą realizowane wg poniższych trzech zasad:
Zasada stałych elementów
Lekcja będzie mieć jasny przekaz i zawierać będzie stałe elementy: powitanie (hello routine) i pożegnanie (goodbye routine). Do tego celu wykorzystam piosenki i pacynkę.
Zasada powtórek
Początkowa część lekcji (po powitaniu) będzie poświęcona powtórce z poprzedniej lekcji. Daje to możliwość utrwalenia materiału, a także ewaluacji. Powtórki te będą przeprowadzane w formie gier, zabaw, wierszyków lub piosenek.
Zasada równowagi
Jak pisałam wcześniej, dzieci mają dużą potrzebę ruchu więc nie potrafią skupić uwagi na długi czas. Zadania wykonywane w trakcie zajęć będą mieć charakter zmienny, tzn. czynności statyczne będą przeplatać się z czynnościami wymagającymi aktywności ruchowej.
Cele ogólne programu
Celami ogólnymi programu są:
-budzenie zaciekawienia dzieci językiem angielskim poprzez osłuchanie z językiem oraz udział w grach i zabawach,
- wytworzenie pozytywnego nastawienia do procesu uczenia się języka angielskiego poprzez wzbudzanie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji,
-zapewnienie maksymalnego kontaktu z językiem poprzez wydawanie poleceń w języku angielskim,
-rozwój kompetencji językowych w zakresie języka angielskiego,
-poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie za sprawą zainteresowania kulturą i zwyczajami Wielkiej Brytanii,
-rozwijanie postawy tolerancji wobec innych kultur,
-doskonalenie pamięci poprzez uczenie się słownictwa, śpiewanie piosenek, recytowanie rymowanek,
-wzbudzanie radości ze wspólnej zabawy,
-dążenie do skupienia się na wykonywanym zadaniu,
-przełamanie nieśmiałości w trakcie rozmowy w języku angielskim.
Cele szczegółowe programu
Celami szczegółowymi programu są:
Rozumienie ze słuchu:
-uwrażliwienie na melodykę języka angielskiego,
-rozumienie poleceń wydawanych przez nauczyciela,
-rozumienie słów i zwrotów związanych z tematyką,
-rozumienie sensu wierszyków, historyjek i piosenek słuchanych podczas lekcji.
Mówienie:
-używanie słownictwa z zakresu: powitań i pożegnań, przedstawiania siebie, kogoś lub czegoś, określenia wielkości przedmiotów, nazewnictwo członków rodziny, pomieszczeń domowych, kolorów, zwierząt, części ciała, produktów spożywczych, pór roku, warunków atmosferycznych, części garderoby, przyborów szkolnych, zawodów, środków transportu, słówka związane ze Świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocy,
-używanie liczebników, zaimków miejsca,
-wypowiadanie prostych zwrotów grzecznościowych, poleceń,
-wyrażanie emocji,
-zadawanie prostych pytań/udzielanie na nie odpowiedzi,
-odgrywanie dialogów, scenek sytuacyjnych,
-opisywaniu obrazków,
-wymawianie dźwięków poprzez tongue twister.
Treści nauczania
Zakres treści nauczania jest znany dziecku, ponieważ dotyczy on jego najbliższego otoczenia oraz tematów podejmowanych w ramach wychowania przedszkolnego:
1. Podstawowy język używany przez dzieci:
Powitania i pożegnania
-Hello!
-Good Morning!
-Good afternoon!
-Hi!
-Bye!
-Goodbye!
-How are you?
-I'm fine, thank you.
Przedstawianie się i pytanie o imię/Przedstawianie kogoś lub czegoś
-What is your name?
-I am…
-What is this?
-This is…
Członkowie rodziny/pomieszczenie domowe
-family,
-mummy,
-daddy,
-sister,
-brother,
-grandma,
-grandpa,
-house,
-kitchen,
-bedroom,
-bathroom,
-garage,
-living room.
Nazwy kolorów
-black,
-white,
-yellow,
-red,
-green,
-blue,
-purple,
-pink,
-gold,
-silver,
-orange,
-brown.
Kształty
-shape,
-triangle,
-rectangle,
-circle,
-square,
-star.
Nazwy zwierząt
-pets,
-animals,
-dog,
-cat,
-mouse,
-hamster,
-rabbit,
-fish,
-turtle,
-cow,
-horse,
-pig,
-tiger,
-zebra,
-monkey,
-lion,
-elephant,
-giraffe,
-polar bear,
-penguin,
-seal,
-whale,
-bird,
-kangaroo.
Środki transportu
-bike,
-car,
-train,
-plane,
-helicopter,
-ship.
Części ciała
-head,
-hair,
-shoulders,
-eyes,
-nose,
-mouths,
-ears,
-hand,
-finger,
-toes,
-foot,
-face,
-body,
-parts of body,
-wash your face,
-wash your hands,
-brush your hair,
-brush your teeth.
Produkty spożywcze
-bread,
-milk,
-water,
-cheese,
-meat,
-ham,
-yam,
-chocolate,
-ice-cream,
-sweets,
-biscuits,
-lemonade,
-salad,
-orange juice,
-sandwiches,
-cereal,
-cake,
-fruit,
-vegetables,
-apple,
-banana,
-lemon,
-orange,
-plum,
-cherry,
-ham,
-eggs,
-hungry,
-thirsty,
-eat,
-drink,
-healthy,
-unhealthy.
Pory roku, warunki atmosferyczne
-spring,
-summer,
-autumn,
-winter,
-cold,
-warm,
-hot,
-sun,
-rain,
-snow,
-wind,
-storm,
-wet,
-dry.
Części garderody
-shorts,
-socks,
-shoes,
-trousers,
-dress,
-sweater,
-cap.
Przedmioty szkolne
-pen,
-pencil,
-book,
-rubber,
-ruler,
-board,
-table,
-chair,
-crayon.
Zawody
-hairdresser,
-policeman,
-footballer,
-doctor,
-teacher,
-cook.
Święta Bożego Narodzenia
-Christmas,
-Christmas tree,
-Santa Claus,
-star,
-presents,
-snowman,
-bag,
-sweets.
Wielkanoc
-Easter,
-Easter Bunny,
-Easter eggs,
-Easter baskets.
Liczebniki
-one,
-two,
-tree,
-four,
-five,
-six,
-seven,
-eight,
-nine,
-ten.
Zaimki miejsca:
-in,
-on,
-under,
-next to,
-between.
Zwroty grzecznościowe:
-I'm sorry,
-Thank you,
-Please.
Emocje:
-happy,
-sad,
-angry,
-scared,
-surprised.
2. Język receptywny
-Who's this?
-What's in the…?
-What's the matter?
-What can you see?
-What do you say?
-Can I have a…., please?
-This is…
-Here is…
-I can see…
-Here you are.
-What a… day!
-etc.
3. Polecenia:
-put,
-jump,
-touch
-match,
-colour,
-follow,
-show,
-come
-etc.
Metody pracy
Metody, które wykorzystam na zajęciach z języka angielskiego:
1. Metoda naturalna (Natural method)
Metoda ta polega na stwarzaniu sytuacji umożliwiających osłuchanie się z językiem angielskim i zrozumienie go. Nauczyciel komunikując się z dziećmi wspomaga się gestem i mimiką. Ponadto powtarza swe wypowiedzi w różny sposób. Ważnym elementem tej metody jest wzbudzenie na zajęciach atmosfery bezpieczeństwa i akceptacji, aby dzieci w sposób naturalny przeszły od słuchania ze zrozumieniem do mówienia.
Techniki w metodzie naturalnej:
-historyjki,
-opis osób, rzeczy,
-rozmowa,
-gry,
-zabawy.
2. Metoda komunikacyjna (Communicative approach)
Metoda ta polega na stwarzaniu sytuacji do komunikowania się w języku angielskim. Materiał nauczania przedstawia się w kontekście sytuacyjnym, wspomagając rozumienie pomocami wizualnymi. Użycie języka polskiego ogranicza się do minimum. Nauczyciel prezentuje dzieciom poprawne wzorce i zachęca do prawidłowego powtarzania. Dziecko opanowuje pamięciowo słowa i zwroty, które w dalszym etapie zastosuje do swobodnego porozumiewania się w języku angielskim.
Techniki w metodzie komunikacyjnej:
-dialog,
-odgrywanie ról,
-zgadywanki,
-gry,
-zabawy.
3. Metoda audiolingwalna (audio-lingual method)
Ta metoda polega na opanowaniu słuchania i mówienia w języku angielskim poprzez wyrobienie nawyków językowych. Następuje to w wyniku wielokrotnego powtarzania. Ćwiczy się w ten sposób struktury językowe ułatwiające komunikację.
Techniki metody audiolingwalnej:
-piosenki,
-rymowanki,
-odgrywanie ról.
4. Metoda zrozum-wykonaj-powiedz (TPR method - Total Physical Response)
Metoda ta wymaga od dzieci powtarzania poleceń. W początkowych fazach nauczyciel wydając polecenie pokazuje oczekiwane zachowanie. Następnie wydane polecenie dzieci demonstrują ruchem. Polecenia te są powtarzane tak długo, dopóki dzieci zapamiętają, jak na nie reagować. Później można zmieniać kolejność wydawanych poleceń. W fazie końcowej dzieci są gotowe do przejęcia roli nauczyciela i wydawania poleceń. Ta metoda pozwala na zrozumienie poleceń bez tłumaczenia ich na język polski.
Techniki pracy
Techniki, które wykorzystam na swoich zajęciach:
1. Gry i zabawy (wszystkie odbywają się w języku angielskim), przykłady:
„Domino obrazkowe” - dzieci układają w parach lub grupach domino obrazkowe. Uczestnik zabawy dołączając element, odpowiednio go nazywa.
„Zabawa Yes/No” - Nauczyciel nazywa przedmioty w sposób prawidłowy lub błędny. Dzieci odpowiadają Yes/No.
„Głuchy telefon” - Nauczyciel przekazuje słowo pierwszemu dziecku, które następnie przekazuje je kolejnemu. Zabawa trwa, aż słowo dotrze z powrotem do nauczyciela.
„Zaczarowany woreczek” - W woreczku ukrywa się przedmiot. Zadaniem dzieci jest odgadnąć co to jest za pomocą zmysłu dotyku.
„Zaczarowana płachta” - Nauczyciel wykłada i wspólnie z dziećmi nazywa różne przedmioty. Następnie zakrywa je płachtą i zabiera jeden z nich. Zadaniem dzieci jest odgadnąć jaki przedmiot zniknął.
„Memory” - dobieranie w pary i nazywanie różnych obrazków.
„Zgadnij o czym myślę” - Przed dziećmi leży kilka przedmiotów. Nauczyciel opisuje jeden z nich. Dzieci wskazują opisywany przedmiot.
Zabawy z piłką - Nauczyciel ustala z dziećmi, jaki kolor uniemożliwia złapanie piłki. Prowadzący (może być nim także dziecko) wypowiada nazwę koloru, a inne dziecko łapie piłkę, o ile nie jest to ,, zakazany” kolor i powtarza jego nazwę.
„Zamiana miejsc” - Dzieci otrzymują obrazki i siadają w kole. Nauczyciel wypowiada dwa wybrane słowa, a dzieci, którym zostały one przypisane, zamieniają się miejscami.
„Pociąg ze słowami” - Dzieci powtarzają we właściwej kolejności słowa wypowiedziane przez poprzedników i dodają jedno własne.
„Kategorie” - Nauczyciel podaje kategorię wyrazów, a dzieci wymieniają należące do niej nazwy przedmiotów.
„Co nie pasuje?” - Nauczyciel prezentuje trzy przedmioty lub rysunki, z których dwa należą do tej samej kategorii, a trzeci do innej. Dzieci oceniają, który z nich nie pasuje do reszty.
Pytania i odpowiedzi - Dzieci siedzą w kole, w którego środku leży kilka przedmiotów. Po kolei wybierają po jednej rzeczy i podają sąsiadowi pytając o jego nazwę.
„Przywitaj się” - Nauczyciel wydaje kolejno polecenia. Dzieci witają się w różny sposób. Podają sobie ręce, dotykają się stopami, łokciami lub nosami. Mówią przy tym: Hello head! Hello foot! itd.
„Pogoda”- Dzieci ustawiają się wokół nauczyciela, który mówi o pogodzie jednocześnie pokazując, jak można gestami i ruchami ją opisać.
- It's cold - mówi kuląc się z zimna.
- It's hot - mówi wachlując się ręką.
- It's rainy - mówi udając, że trzyma parasolkę.
- It's windy - mówi chwiejąc się i osłaniając od wiatru.
- It's sunny - mówi zasłaniając oczy dłońmi przed słońcem.
- It's stormy! - mówi kucając i zakrywając rękami głowę.
”Tańczące części ciała” - Przy akompaniamencie muzyki dzieci poruszają palcami, rękami, nogami, głową itd. zgodnie z poleceniem nauczyciela.
„Zatrzymaj się i pokaż” - Nauczyciel włącza muzykę. Dzieci biegają po sali, podskakują, tańczą. W pewnym momencie nauczyciel wyłącza muzykę, mówiąc Stop! Show! I pokazuje uczniom kartę obrazkową. Dzieci ilustrują wskazany obrazek za pomocą gestów lub odgłosów.
Puzzle - Dzieci otrzymują koperty, w których znajdują się części układanki. Zadanie polega na ułożeniu puzzli i określeniu, co się na niej znajduje.
Zabawa klockami - Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Każda grupa otrzymuje zestaw klocków oraz zadanie do wykonania. Nauczyciel mówi np.: Build a big house. / Build a little house. / Build a blue house. / etc. Po wykonaniu zadania, dzieci mogą przedstawić swoje prace: It's little./ It's a blue house.
Etc.
2. Prace plastyczne, karty pracy, przykładowe karty pracy:
Name: …………………………………
Match the seasons to the weather.
Name: …………………………………
Point to the food and drink. Say the words.
Find and colour the salad and the chocolate.
Draw your favourite food.
Name: …………………………………
Colour the basket and the eggs.
How many eggs are in the basket?
3. Piosenki, rymowanki, wierszyki, historyjki, przykłady:
„Hello song”
Hello, hello,
Girls and boys.
Hello, hello, girls and boys.
Hello, hello,
Girls and boys,
Hello, hello,
Hello!
It's English time.
Stand up! Stretch!
And skip with me…!
Skip, skip,
Skip to the tree.
Skip, skip,
Skip to the tree.
Skip, skip,
Skip to the tree.
Skip to the tree, and sing with me.
“Goodbye song”
Bye-bye,
Girls and boys.
Bye-bye,
Girls and boys.
Bye-bye,
Girls and boys.
Bye-bye, girls and boys!
“Head and shoulders”
Head and shoulders, knees and toes, knees and toes.
Head and shoulders, knees and toes, knees and toes.
And eyes and ears, and mouth and nose.
Head and shoulders, knees and toes, knees and toes.
A story “Max has a picnic”
Formy pracy
W trakcie zajęć zastosuję:
-wypowiedzi chóralne,
-wypowiedzi indywidualne za nauczycielem,
-wypowiedzi indywidualne bez pomocy nauczyciela,
-gry i zabawy w zespole,
-gry i zabawy w grupie,
-zabawy indywidualne.
Materiały i środki dydaktyczne
Płyty CD/DVD np. „Cookie and friends”, “Max has a picnic”
Laptop,
Rzutnik multimedialny,
Flip over book,
Karty obrazkowe (flash cards),
Karty pracy,
Pacynki,
Plakaty,
Ilustracje,
Gry dydaktyczne,
Autentyczne przedmioty.
Ewaluacja programu
1. Analiza postępów dziecka na każdych zajęciach.
2. Obserwacja dziecka, dostrzeganie jego wszelkiej aktywności.
3. Analiza kart pracy (przykłady podałam powyżej), prac plastycznych.
4. Rozmowy z rodzicami dzieci na temat zdobytej wiedzy.
Bibliografia
Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języka obcego, red. H. Komorowska, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1988
Jak pomóc dziecku nauczyć się angielskiego, C. Selby, Warszawa: MP Format, 2011
Metodyka nauczania języków obcych, H. Komorowska, Warszawa: Fraszka Edukacyjna, 2009
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego.
Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej w zakresie języka obcego nowożytnego.
Podstawy rozwoju i wychowania, Red. N. Wolański, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.
Program i cele kształcenia, Decker F. Walker, Jonas F. Solis, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2000
Psychologia rozwoju człowieka: Charakterystyka okresów życia człowieka, Red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe , 2007
Rodzina i dziecko, Red. M. Ziemska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
3