Historia etnologii
I rok etnologii (2010/2011)
Szczegółowe zagadnienia (pomoc)
1. Funkcjonalizm (geneza kierunku, rewolucja funkcjonalna w antropologii, funkcjonalny model antropologii, główne założenia teoretyczne, metoda intensywnych badań terenowych w historii antropologii + wkład Malinowskiego, rozumienie kultury wg Malinowskiego, funkcja u Malinowskiego, instytucje kultury i ich analiza, koncepcja potrzeb Malinowskiego, etnograficzna teoria języka Malinowskiego, monografia funkcjonalna a la Bronisław Malinowski [+ „Argonauci Zachodniego Pacyfiku” jako przykład monografii funkcjonalnej], antropologia a kolonializm [z Kupera!], funkcjonalizm-strukturalizm Radcliffe-Browna, pojęcie funkcji u Radcliffe-Browna, główne ośrodki antropologii brytyjskiej [Kuper]
2. Culture and Personality Approach (geneza kierunku, antropologia Franza Boasa, konfiguracjonizm - wizja antropologii Ruth Benedict, koncepcja kultury, koncepcja wzorów kultury Benedict, ludzie nieprzystosowani, empiryczne przykłady “wzorów kultury” (Zuni, Dobu, Kwakiutlowie), “Chryzantema i miecz” jako wzory kultury japońskiej; proces socjalizacji u Margaret Mead, związki między płcią, osobowością (temperamentem) a kulturą (Arapeshowie, Mundugumorowie, Tchambuli); ludzie anormalni, geneza homoseksualizmu o podłożu kulturowym, związki między kulturą a tożsamością (kultury postfiguratywne, kofiguratywne i prefiguratywne); przekaz pokoleniowy; kultura jako źródło cierpień u Freuda, struktura osobowości wg Freuda; Abram Kardiner i koncepcja osobowości podstawowej; Ralph Linton - wizja antropologii; jednostka, kultura i społeczeństwo u Lintona, status i rola, osobowość, reakcje, osobowość podstawowa i osobowość statusowa; koncepcja potrzeb Ralpha Lintona
3. Hipoteza Sapira-Whorfa (zasadnicze założenia; cechy charakterystyczne języka, funkcje języka; kulturowe i jednostkowe elementy mowy ludzkiej, rola języka jako przewodnika po rzeczywistości ludzkiej, związek między nawykami myślenia i zachowaniami a językiem, rzeczywistość SAE a rzeczywistość Hopi, przestrzeń imaginacyjna w SAE; kwestia języka międzynarodowego w myśli Sapira i Whorfa; związek między językiem a rzeczywistością u Whorfa)
4. Kultura jako komunikacja w koncepcji Edwarda Halla (podstawowe systemy przekazu; terytorializm, przestrzeń wzrokowa, słuchowa, węchowa, dotykowa i termiczna w różnych kulturach, człowiek i jego ekstensje, przekaz wysokokontekstowy i niskokontekstowy, czas monochroniczny i polichroniczny; przestrzeń i czas jako podstawowe systemy przekazu - przykłady z różnych kultur)
5. Językoznawstwo strukturalne (język i mowa u de Saussure'a; synchroniczne i diachroniczne badanie języka; znak i znaczenie; signifiant i signifie; opozycje fonologiczne; semiologia; gramatyka generatywno-transformacyjna Noama Chomsky'ego - kompetencja językowa i performacja; struktura powierzchniowa a struktura głęboka)
6. Strukturalizm w etnologii (koncepcja kultury Levi-Straussa; antropologia strukturalna; etnografia i etnologia u Levi-Straussa, struktury głębokie; trójkąt kulinarny, system pokrewieństwa, wymiana kobiet, analiza mitu; natura i kultura u Levi-Straussa, przykłady analiz strukturalnych)