Wprowadzenie do finansów: Finanse sa to zjawiska i procesy pieniężne w ekonomii, zjawisko i proces są do dwie różne rzeczy.Finanse niektórzy utożsamiają z pieniężną formą podziału dochodu narodowego państwa. Ze środków finansowych korzystają gospodarstwa domowe. Jest to jednostka która prowadzi wspólną gospodarkę finansową. Jeśli ktoś ma własne dochody to wtedy jest to gospodarstwo domowe. Gospodarstwo domowe może liczyć nie mniej niż jedną osobę. Urząd ustala dodatkowe kryteria:zameldowanie,dochody, podatki. Podmioty gospodarcze:osoby prywatne, przedsiębiorstwa, państwo jest podmiotem.Rożnica między finansami prywatnymi a finansami politycznymi:Środki finansowe polityczne to ludzie ustalają jak nimi rozporządzać, srodki polityczne sa wydatkowane i ustalone przez sejm Instrumenty finansowe:a)o charakterze wierzycielskim (depozyty, dług, obligacje)b)o charakterze własnościowym(akcje)c)o stałym i zmiennym dochodzie:stały:obligacje,zmienny:akcje krótkoterminowe: depozyty, bony skarbowe np. 3,5,7m-cy do 1 roku średnioterminowe: do 5 lat obligacje, długo terminowe: lokatyo charakterze inwestycyjnym d)bezpośrednie:papiery wartościowe, pośrednie: pieniadz kredytowy e)rzeczywiste:instrumenty bazowe,pochodne:pozabilansowe Rynki finansowe: pierwotny:jest związany z obrotem papierów wartościowych emitent nabywca, wtórny:emitent jako kupujący a)otarte zindywidualizowanie transakcje finansowe dokonuja ich miedzy sobą banki zindywidualizowane depozyty kredyty i umowy ubezpieczeniowe b)rynek pieniężny i kapitałowy, rynek pieniężny poza bankowy, rynek kapitałowy to giełda i rynek poza giełdowy transakcje mające charakter poza giełdowy c)instrumenty denominowane w walucie krajowej lub rynek walutowy d) hurtowe i detaliczne hurtowe dokonuje się zakupów dużych pakierów środków finansowych banki duże przedsiębiorstwa e)rynke finansowy instrumentów pochodnych Instytucje finansowe:a)depozytowe banki: jako jedyne mogą wykreować pieniadz b)niedepozytowe np. towarzystwa ubezpieczeniowe, budowlane. Instytucje finansowe mogą rozdzielać lub tworzyć instrumenty finansowe. Tworzą pieniądz lub np. kredyty emisja papierów wartościowych. Zasady funkcjonowania: o charakterze sformalizowanym kiedy musimy posłużyć się prawem bankowym, o charakterze niesformalizowanym transakcje poza bankowe. Instytucje niedepozytowe- te które są bankiem np.ubezpieczenia bank- instytucja kreująca pieniadz wykorzystująca wszystkie funkcje pieniadza NBP szczególna inwestycja Pieniądz- wszystko to co możemy przyjąc jako regulację zobowiązań Funcie pieniadza: 1)miernik wartości(porównujemy ceny 2) środek wymiany pieniadz obiegający gospodarkę uregulowanie swojego zobowiązania moment płatności 4)środek tezauryzacji funkcja oszczedzania 5)pieniadz światowy miedzynarodowy np. Złoto: podzielne,trwałe,rzadkość występowania,duży ciężar własciwy, jest miękkie jako jedyny metal nie można go podrobić Tezaulogia:gromadzenie środków które w długim okresie czasu z określonym ryzykiem przynoszą duże zyski Kreacja pieniadza-tworzenie pieniadza. Bank państwowy realizuje trzy podstawowe zadania: zachowanie wartości pieniądza krajowego, ochrona stabilności systemu finansowego(nadzór bankowy), podnoszenie efektywności polityki pienieżnej Funkcje banku centralnego:a)bank państwa b)bank emisyjny c) bank banków A)czuwa na realizacją polityki pieniężnej nad całym systemem bankowym, sprawnym rozliczeniem procesów systemie bankowym+ świadczy usługi na rzecz rządu: prowadzi kasową obsługę budżetu państwa, rejestruje i obsługuje dług publiczny, gromadzi rezerwy dewizowe i ma obowiązek zarządzać nimi. Kasowa obsługa budżetu państwa cena emisji, wielkość emisji, jej bezpieczenstwo, prowadzi wszystkie rachunki rzędu i tylko go obsługuje na bieżąco reguluje stan środków finansowych nimi. Rejestrowanie obsługi długu publicznego: analiza przeszlości i prognozowanie przyszlości gospodarki, zarzadzanie długiem publicznym (rejestracja i realna spłata),zarzadzanie rezerwami dewizowymi, prowadzenie specjalistycznych instytutów. Zadania banku centralnego: 1)zachowanie wartości pieniądza 2)dbałość i ochrona stabilności systemu finansowego 3)podnoszenie efektywności polityki pieniężnej 4) rejestracja i obsługa długu publicznego 5)gromadzenie rezerwakter dewizowych państwa i ma obowiązek zarzadzania tymi rezerwami 6)NBP ma w swoich obowiązkach wykorzystać przez proacwników na podstawie wszystkich możliwych materiałów opracować sytuację gospodarczą w kraju i w zakresie przeszlości i przyszłośći. Funkcja emisyjna- NBP wprowadza do obiegu odpowiednie środki finansowe. Polityka pieniężna NBP polega na kształtowaniu podaży pieniądza a także kształtowaniu stopy procentowej w banku komercyjnym jak i na rynkach pienięznych kapitałowych. Instrumenty polityczno pienieżne: obowiązkowe minimalne rezerwy płynności, kredyt redyskontowy, operacje otwartego rynku,kredyt lombarodwy. Funkcje systemu bankowego:a)emisja kredytu i pieniądza które ułatwiaja i zwiększaja rolę pieniądza b) pobudzenie funckcji oszczędnośći c)gromadzenie wolnych środków w systemie d)kredytowanie działalności gosp, podmiotów gosp, rentowność firm e)prowadzenie gotówkowych i bezgotówkowych rozliczeń pomiędzy jednostkami gospodarczymi Dwuszczeblowy system bankowy:bank centralny, banki prywatne spółki akcyjne,banki spółdzielcze, komunalne, państwowe Modele systemu bankowego:a)anglosaski opiera sie na rynkach i daje możliwość niezależności dużych korporacji od banków komercyjcnych(emisja papierów wartościowych) banki specjalistyczne: inwestycje np BGŻ. Korporacje czerpiąc z zysków banków komercyjnych, kredyty w bankach inwestycyjnych sa krótko terminowe b) niemiecko japoński podstawową rolę odgrywa bank oparty o system bankowy w zakresie kredytów krótko i długoterminowych głównie Bank Centralny. Banki mają charakter uniwersalny Bank komercyjny(uniwersalny)świadczy usługi i obroty gotówkowe dąży do maksymalizacji zysków.Obsługuje nas w zakresie kompleksowym oferuje mnóstwo usług. Bilans banku:aktywa, pasywa Przyczyny ryzyka: ryzyko strategiczne, ryzyko transakcyjne, ryzyko translacyjne, rozliczenie i zamiana jednej waluty na druga, aktywa i pasywa sa zmienne Aktywa: środki bieżące w banku kasa, środki w banku centralnym dłużne papiery wartościowe, inne instytucje finansowe, należność od klientów sektora budżetowego składki zus urząd skarbowy, dłużne papiery wartościowe,a kcje udziały inne które mają charakter papierów o zmniennym dochodzie pasywa:zobowiązania wobec bamku centralnego, zobowiązania innych instytucji finansowych, zobowiązania klientów sektora budżetowego, rozliczenia międzynarodowe, rezerwy banku, kapitał postawowy rezerwy i zapasy,wynik finasowy netto Instrumenty i operacje bankowe: operacje otwartego rynku określenie stóp procentowych, wszystki czynności które wykonuje bank a)bierne gromadzenie obcych środków finansowych b)czynne udzielanie kredytów lokowanie kapitałów własnych zarządzanie aktywami i pasywami handel walutami udzielanie gwarancji bankowi, prowadzenie bankowych funduszy otwartych inwestycyjnych Operacje pośredniczące (wykonanie przez banki na zlecenie ryzyka i rachunek klienta):prowadzenie rachunku bankowego, prowadzenie transakcji kupna papierów wartościowych, sprzedaż funduszy powierniczych, zarządzanie środkami finansowymi na jego koncie Operacje finasujące: o charakterze natychmistwowym co do zwiększenie środków płatności Operacje depozytowe: klient może ulokować swe środki finansowe chwilowo wolne Banki inwestycyjne:a)jako bank uniwersalny b)pozwalają zrealizować długoterminowe zadania firm c)pzygotowanie emisji papierów wartościowych d)zarzadzania aktywami banków inwestycyjnych firmy która to zleciła e)fuzje analizy Bank uniwesralny:korzystanie z wszelkich uslug, potrzeby klienta detalicznego, Bank hipoteczny:jest bezposrednio związany z zastawem pod hipotekę instytucja wyspecjalizowana w prawie do kredytu o chatakterze aktywa nasz lokowane są na giełdzie papierów wartościowych. Bank staje się właścicielem wartości na którą kredyt został wzięty. Nasze banki uniwersalne zajmują się kredytami mieszkaniowymi.Przeciętny wiek kredytu to 30 lat ryzko banku przy udzielaniu krwdytu o charakterze nieksiego ryzyka. Cechy kretytu: długi okres spłaty 30 lat i wiecej, zabezpiecznie hipoteczne na nieruchomość, powiązanie przsedmiotu zakupu kredytu z podmiotem zabezpieczenie, niskie oprocentowanie ponieważ jest niska skala ryzyka Kredyt komunalny:uważany przez banki za kredyt pewny finansowy z budżetu państwa lub sa dysponentami środków finansowych gmina inny podmiot. Ryzyko zerowe jest niższą stopą oprocentowania możliwość negocjowania. Banki hipoteczne: funkcjonują jako banki wyspecjalizowane samodzielnie wyodrębnione z banków uniwersalnmcych. Natomiast te muszą mieć specjalna licencję na prowadzenie działalności tego typu.Nadzór bankowy:należy do jednej z najbardziej ostrożnościowych w polskim banku:kreacja pieniadzadepozytowego i bezgotówkowego, proces zapasów w wypłacalności banku, liczba instumentów finansowych oferowanych przez banki swoim klientom Rozwiązanie prawne w nadzorze bankowym urząd który funkcjonuje:organ który wykonuje nadzór i pomiary które temu nadzorowi podlegają są regulowane ustawami prawnymi, cele i metody nadzoru bankowego określa prawo, proces korygowania działalności nadzoru jest sformalizowany, tryb wykonawcy nadzoru jest ujęty normami prawnymi. Istota działalnosci nadzoru bankowego:bezpieczeństwo wkładów i lokat oszczędnościowych które są zgormadzone w bankach, przestrzeganie przez banki przepisów zew i wew dotyczących dobrej praktyki bankowej, zasada przestrzegania waunków równej konkurencji w zakresie usług bankowych metoda realizacji aby zrealizować tę istotę, reakcja natychmiastowa na ewentualne naruszenie prawa bankowego, wprowadzenie nowych zasad ostzożnościowych, gromadzenie informacji związanych z działaniami banku a także analiz działania banku Nadzór punktu widzenia instytucji:bank centralny grecja hiszpania holandia, w polsce jest oddzielny urząd, ministerstwo finasów prowadzi nadzór w szwecji austrii i danii, najbardziej ostrożnościowe procedury są w Finlandii, w polsce są rygorystyczne Zakres działania nadzoru bankowego:a)podmiotowy dotyczy podziału wew:jedno instytucjonalny, wielo instytucjonallny b) podmioty koncesja czasowa c)licencjackie określiła warunki uzyskania licencji bankowej i kontrolowania d)określenie regulacji ostrożnościowych prawne rozwiazania e) inspekcja ocena stopnia bezpieczeństwa sprawozdania działalności ocena stopnia zgodności prowadzenia działalności z prawem f)podejmowanie odpowiednich działań restrukcyjnych: personalne,strukturalne zasady funkcji całego banku, zarzadzanie likwidacji banku,przejęcie banku