Kierunki filozofii Oświecenia i ich przedstawiciele ?
Wiek filozofów
-rozkwit poszczególnych dziedzin filozofii
Izaak Newton (przeł. XVII i XVIII w ) Anglia.
Fizyk stworzył trzy zasady dynamiki , mechaniczny
charakter praw rządzących światem fizycznym, z
przyrodoznawstwa wyprowadzał związki istnienia
Boga i jego ingerencje w życie człowieka .
John Loche (XVII i XVIII w) przedstawiciel
kierunku wywodzącego się z empiryzmu ( jego
twórcą Bacon ) zwanego sensualizmem . Empiryzm
uznawał jako doświadczenie jako źródło poznania
wiata . Sensualizm to pogląd według którego
panowanie możliwe jest dzięki wrażeniom zmysłowym .
Gotfried Leibniz (XVII i XVIII) zajmował się logiką ,
matematyką , filozofią , prawem . Twórca teorii zwaną
teodyczną ,(rozważania dotyczące problemu „ jak
pogodzić doskonałość Boga z istnieniem zła na świecie”
Volter (1694 - 1778 )- główny przedstawiciel ideologii
oświecenia , przedstawiciel deizmu .
Poglądy filozoficzne XVIII w. Zakładały cele praktyczne ,
Kładły nacisk na utylitaryzm ( użyteczność ) ogromną rolę
Przywiązywano do wychowania i wykształcenia .
Deizm - pogląd uznający Boga tylko jako stwórcę , który nie
ma wpływu na dalszy jego rozwój i wizerunek .
Ateizm - pogląd odrzucający istnienie Boga (materialnie )
Liberalizm - postawa człowieka wyzwolonego z pod wiary
i religii .
Fatalizm - przekonanie o nieuchronności losu człowieka
, wiara w przeznaczenie .
Wiek encyklopedystów
Denis Diderot - główny redaktor Encyklopedii , filozof ,
pisarz , odważnie głoszący swoje poglądy , przez co
spotykały go represje ze strony władz .
Jean d' Alembert - współredaktor najbliższy
współpracownik Diderot'a .
„Wielka encyklopedia , czyli słownik rozumowany nauk , sztuk
i rzemiosł ”Obejmowała 35 tomów, ukazywała się od 1751 roku.
W literaturze i w sztuce Oświecenia istniały 3 równoległe
kierunki:
1)klasycyzm - kierunek w sztuce i literaturze europejskiej ,
nawiązujących do wzorów antycznych , rozwijających się głównie
w XVII i XVIII wieku w malarstwie i rzeźbie o tematyce historycznej
2)sentymentalizm -kierunek umysłowy w literaturze w Europie w II
połowie XVIII wieku; w opozycji do zasad racjonalizmu i klasycyzmu
głosił prymat uczuć nad rozumem .
3)rokoko -styl w sztuce europejskiej od 1720 do około 1780 uważany
często za ostatnią fazę baroku ; główne cechy;
związek z kulturą dworską
tendencje sentymentalne
sielankowość
lekkość i wykwint formy
motywy egzotyczne
Fazy Oświecenia w Polsce
I wczesna od lat czterdziestych XVIII roku do 1764.
II dojrzały (czasy stanisławowskie )1764 do 1795
III późne oświecenie (czasy postanisławowskie )1795-1822.
Satyra - gatunek synkretyczny , mieszany z pogranicza dwóch rodzajów
literackich.
1.Liryki (forma wierszowana , środki stylistyczne )
2.Epiki (elementy fabuły , bohatera , dialogi)
Istotą satyry jest krytyka wad i postaw ludzkich , zjawisk społecznych ,
niekiedy sytuacje polityczne poprzez ośmieszanie , wyszydzanie ,
stosowanie ironii i parodii .