Zofia Kaleta, Nazwisko w kulturze Słowian, „Język polski” 1998 nr 1-2, s. 29-37.

Nazwisko - dobro użytkowe i dobro duchowe.

Nazwy własne, w tym osobowe, nie mają - jak twierdzą filozofowie - znaczenia leksykalnego. Mogą mieć natomiast znaczenie asocjacyjne, które z znacznym zakresie opiera się na wartościowaniu człowieka pod kątem jego cech moralnych. Takie znaczenie mają i miały nazwiska od czasów najdawniejszych.

Asocjacje aksjologiczne, jakie można mieć z danym nazwiskiem, wynikają z oceny moralnej jego nosiciela w kategoriach: dobry lub zły (moralnie).

Wartościowanie może też uwzględniać cechy umysłowe oraz estetyczne człowieka, a także jego pozycję społeczną. Może też dotyczyć samej formy lub brzmienia nazwiska, a w wypadku nazwisk odapelatywnych podstawowego znaczenia danego leksemu.

W wypadku wartościowania negatywnego, wynikającego z jego treści lub użycia (znaczenie pragmatyczne), mamy do czynienia z wyrażaniem anty-wartości,
tak jak w przypadku przezwisk.

W Polsce - od XV wieku do dziś - nazwisko pełni funkcję kulturotwórczą.
Będąc nośnikiem i symbolem wartości moralnych, umysłowych twórczych człowieka, stanowi wartość jako takie i jest zarazem istotnym składnikiem kultury duchowej Polaków, zarówno jako kategoria językowa, jak i pojedyncza nazwa osobowa
oraz nazwa rodziny.

S. 32.

S. 33.

S. 33.

S. 33.

S. 33.

S. 37.

---