UNIWERSYTET WARMIŃSKO- MAZURSKI W OLSZTYNIE

WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

KIERUNEK: GEODEZJA I KARTOGRAFIA

SPECJALNOŚĆ: GEODEZJA I SZACOWANIE NIERUCHOMOŚCI

KATEDRA PLANOWANIA I INŻYNIERII PRZESTRZENNEJ

OCENA KRAJOBRAZU METODĄ KRZYWEJ WRAŻEŃ WEJCHERTA.

Ćwiczenie nr 2

Kinga Romanowska

Specjalność: GiSzN Olsztyn

Rok II sem. IV

Grupa 2

Dnia: 14.05.2011 r.

1. Wiadomości wstępne.

Metoda krzywej wrażeń Wejcherta jest jedną z prostszych metod w sensie technicznym, natomiast wymaga bardzo dużego doświadczenia oceniającego oraz ogromnej wiedzy z zakresu teorii estetyki.

Opisana i zastosowana została przez Wejcherta, a co do warunków polskich dla obszarów wiejskich zaadoptowana została przez Cymermana, Hopfera, Koreleskiego, Magierę-Braś do oceny krajobrazu otwartego.

Metoda krzywej wrażeń przedstawia w sposób graficzny napięcia wrażeń, doznań oraz napięcia emocjonalne związane z estetyką postrzeganego krajobrazu, jakie występują u obserwatora w trakcie przesuwania się ciągiem czasoprzestrzennym.

Technika oceny polega na opisaniu na odpowiednio dobranej skali natężeń wrażeń w określonych odstępach czasu lub, co pewnie określony dystans, podczas założonej marszruty.

Na podstawie zarejestrowanych doznań powstaje krzywa wrażeń, dla której nie można ustalić żadnej jednostki miary.

Krzywa jest jedynie środkiem służącym do porównania poszczególnych fragmentów przestrzeni - graficzne przestawienia napięcia wrażeń są umownym i względnym porównaniem oddziaływania kolejnych krajobrazów.

Podstawą opracowania wykresu ilustrującego doznania estetyczne są dwie osie:

• pozioma stanowi skalę czasową i liniową identyfikującą kolejne punkty widokowe marszruty obserwatora,

• pionowa, przeznaczona jest do oznaczenia napięć wrażeń, powstających pod wpływem krajobrazów o różnych wartościach estetycznych i przestrzennych

Wykres wrażeń to graficzne porównanie walorów ciągu czasu przestrzennego w określonym kierunku poruszania się obserwatora i przy założeniu skali punktu wyjściowego, który stanowi poziom odniesienia dla kolejnych wartości estetycznych ocenianych krajobrazów.

Podstawowymi parametrami, którymi należy się kierować przy ocenie z poszczególnych punktów widokowych są:

• stopień różnorodności krajobrazu,

• poziom dewastacji,

• nasycenie infrastrukturą,

• harmonia kompozycji wszystkich występujących elementów.

Podczas przyznawania punktów oceny za różne stany wymienionych parametrów krajobrazotwórczych należy kierować się własnym uczuciem i doświadczeniem.

Przebieg oceny krajobrazów przestrzeni wiejskiej zaadaptowaną metodą krzywej wrażeń jest następujący:

1. Podział terenu na strefy ograniczone granicami naturalnymi lub będące w przybliżeniu kwadratami o boku 1 km.

2. Poruszanie się po trasach wyznaczonych przez granice stref naturalnych lub boków kwadratów.

3. Przerwa w marszu co 3-5 minut lub 200-500 metrów i ocena w punktach wrażenia po obu stronach obranej trasy. Punktowa rozpiętość skali może być różna. Najczęściej stosowana i odpowiednia skala zawiera się w przedziale od 0 do 10. Większe skale (np. od 0 do 100) mogą powodować niejednoznaczności w ocenianiu i wymagają ogromnego doświadczenia oceniającego, natomiast skale mniejsze mogą okazać się niewystarczające.

4. Wykonanie wykresu krzywej wrażeń, dla poszczególnych tras, przyjmując na osi poziomej miarę czasu (lub odległości), zaś na pionowej liczbę punktów z oceny wrażeń miejsc krajobrazu.

5. Oznaczenie na wykresie miejsc wymagających estetycznego dowartościowania w różnym stopniu (wartości punktowe podane w skali od 0 do 10 pkt):

• dużym - dla obszarów leżących poniżej 4 pkt,

• średnim - dla obszarów leżących w przedziale 4-7 pkt.

• zerowym - dla obszarów w przedziale powyżej 7 pkt.

6. Przeniesienie na mapę obszaru treści z wykresów wykonanych za pomocą metody krzywej wrażeń w celu wyznaczenia obszarów o różnym stopniu zapotrzebowania na dowartościowanie estetyczne krajobrazów.

2. Mapa z 10 stanowiskami dla wybranego terenu.

3. Krótki opis terenu.

Przedmiotem mojej oceny był krajobraz miasta Kętrzyn, który znajduje się w województwie warmińsko- mazurskim, powiat kętrzyński, gmina Kętrzyn.

Obrana przeze mnie trasa miała długość 1,8 km. Wyznaczyłam na niej 10 punktów i przerwy w marszu robiłam średnio co 180-250 m. Jako punkt początkowy wybrałam bazę PKS na ulicy Bydgoskiej, punktem końcowym był natomiast brzeg jeziora Górne.

Poruszając się przedstawioną na mapie trasą dokonywałam oceny krajobrazu w wybranych punktach wykorzystując skalę 1-10.

Badany teren to krajobraz typowo miejski, gdzie spotykamy zarówno: budynki mieszkalne, szkołę, sklepy, urzędy, jak też zabytki kultury oraz tereny rekreacyjne- zagospodarowanie brzegu jeziora Górne.

4. Wykres krzywej wrażeń dla 10 stanowisk.

Kierunek- TAM				Kierunek- Z POWROTEM
Strona PRAWA		Strona LEWA		Strona PRAWA		Strona LEWA
Nr stanowiska	Ocena	Nr stanowiska	Ocena	Nr stanowiska	Ocena	Nr stanowiska	Ocena
1	5	1	3	10	9	10	8
2	5	2	3	9	8	9	6
3	2	3	5	8	5	8	9
4	8	4	3	7	8	7	6
5	6	5	8	6	9	6	6
6	6	6	9	5	9	5	5
7	5	7	8	4	3	4	9
8	8	8	5	3	5	3	2
9	5	9	8	2	4	2	5
10	7	10	9	1	4	1	5

5. Wnioski dotyczące:

1. Metody:

Ocena poszczególnych terenów, której dokonałam metodą krzywej wrażeń Wejcherta jest typową oceną subiektywną. Zależy ona w głównej mierze od sposobu postrzegania danej osoby oraz jej czułości na piękno. Poza tym przy ocenie wykorzystujemy nie tylko zmysł wzroku, lecz także słuch i węch. Czynniki takie jak: zaśmiecenie, hałas, brzydki zapach będą na większość obserwatorów wpływać negatywnie, co oczywiście przyczyni się do niższej oceny. Pozytywnie na większą część ludzi wpływa za to: słoneczna pogoda czy zielona roślinność (zielony jest kolorem najbardziej neutralnym dla ludzkiego oka, dlatego uważany jest za kolor spokoju- działa uspokajająco na nasz układ nerwowy).

Subiektywność tej metody oznacza niejednoznaczność w ocenianiu, co znaczy, że tą samą trasę dwie osoby mogą ocenić w zupełnie różny sposób. Każdy z nas jest inny, inaczej postrzega świat i ma inne walory estetyczne- to co dla jednej osoby jest piękne, dla drugiej może wcale takie nie być. Związana jest z tym skala oceniania, dzięki której z wykresu na pierwszy rzut oka widać, które elementy badanej przestrzeni są mniej lub bardziej atrakcyjne.

Dodatkowo jest to jedna z prostszych metod w sensie technicznym.

2. Wyników:

Z otrzymanych wyników widać, że badany obszar miasta Kętrzyn jest różnorodny. Duża ilość terenów posiada pozytywne walory, ale też spora część obszarów budzi zupełnie odmienne odczucia i charakteryzuje się niskimi wartościami estetycznymi.

Pozytywne bodźce na pewno wzbudził widok:

• jeziora i otaczającej zieleni,

• centrum miasta, gdzie odremontowane kamienice dobrze współgrają z terenem rekreacyjnym (fontanna, ławki, otaczająca zieleń),

• zabytki kultury: zamek (czerwone mury zamku budzą pozytywne odczucia z sąsiedztwem zielonego parku), kościół św. Jerzego usytuowany na górce, jak też kościół św. Katarzyny.

Takich pozytywnych wrażeń na pewno nie dostarczył widok:

• starych, wymagających remontu kamienic,

• bazy PKS, która według mnie powinna być ulokowana gdzieś poza miastem, a nie w sąsiedztwie osiedla domków jednorodzinnych,

• zniszczonej i niezagospodarowanej linii brzegowej rzeki Guber.

Na podstawie wykresów łatwo można stwierdzić, w którym punkcie trasy spotkałam najbardziej atrakcyjne obszary, a w którym nie. Jak można łatwo zauważyć wykres nie stanowi w miarę równomiernej krzywej wrażeń Wejcherta, z tego właśnie powodu, że wiele obszarów wymaga dużych nakładów finansowych, inwestycji, remontów i poprawy zagospodarowania terenu.

1. Możliwości zagospodarowania:

Na wyznaczonej przeze mnie trasie duża część obszaru jest dobrze zagospodarowana, w szczególności centrum i okolice, jednak niektóre tereny aż proszą się o inwestycje. Szczególnie jeśli chodzi o zniszczoną linię brzegową rzeki Guber. Według mnie najodpowiedniejsze jest tu stworzenie terenów zielonych, stworzenie parku nad rzeką (drzewa, krzewy, ścieżki, ławki), ponieważ brakuje takich terenów w tej części miasta.

Inną kwestią są już obiekty, które po prostu wymagają remontu: kamienica na ul. Chopina czy kamienica na ul. Zamkowej, która mimo tego, że znajduje się po przeciwnej stronie zamku, psuje pozytywne odczucia, które wywołuje ta okolica.

Podobnie zresztą sytuacja wygląda na ul. Kajki- po prawej stronie na trasie TAM widzimy jezioro z otaczającą zielenią i nowo wybudowanym amfiteatrem, po lewej harmonię tego miejsca zakłócają szare bloki.

2

---