Katarzyna Dudzic
ZEWiWP MU I
Małgorzata Hryniewiecka: Uczymy się mówić poprawnie.
Życie Szkoły 2007, nr 5, s. 24-27.
Programy nauczania dla pierwszego etapu edukacji wczesnoszkolnej duży nacisk kładą na kształtowanie myślenia i komunikowania. Język jest podstawowym narzędziem komunikacji. Natomiast w kształceniu językowym szczególną uwagę zwraca się na ćwiczenia związane z aktywizowaniem i wzbogacaniem słownych wypowiedzi dzieci. Na rozwój umiejętności płynnego czytania ze zrozumieniem i pisemnego wypowiadania ogromny wpływ ma umiejętność ustnego wypowiadania się, jego poziom i jakość. Dość często spotyka się uczniów, którzy mają problemy z werbalizacją myślenia i nie jest to bynajmniej spowodowane ubogim słownictwem. Często przyczyny odnajdujemy w psychice (lęk przed niepowodzeniem czy nieumiejętność szybkiego aktywizowania pamięci trwałej).
Autorka w artykule zamieściła kilka ćwiczeń, które podzieliła na trzy grupy: wzrokowe, wzrokowo - słuchowe i słuchowe. Są to przykładowe ćwiczenia, które można wykorzystać w trakcie zajęć dydaktycznych, w zespole wyrównawczym czy na zajęciach korekcyjno - wyrównawczych. Wszystkie te ćwiczenia łączą się z aktywnością werbalna uczniów. Ćwiczenia związane z werbalizacją spostrzeżeń wzrokowych: „Powiedz, czego nie powinno być na obrazku i dlaczego?”, „Wymień przedmioty, które przed chwilą widziałeś?”, „Uporządkuj obrazki w kolejności zdarzeń i opowiedz historyjkę.” Ćwiczenia związane
z werbalizacją spostrzeżeń wzrokowych i słuchowych: „Zgadnij i uzasadnij, o którym obrazku opowiadałam”, „Uzasadnij, która ilustracja przedstawia to wydarzenie, o którym wam opowiem”, „Zgadnij i uzasadnij, którą z przedstawionych historyjek wam opowiadałam.” Ćwiczenia związane z werbalizacją spostrzeżeń słuchowych: „Rozpoznaj dźwięki. Powiedz, gdzie je słyszałeś. Co lub kto je wydaje?”, „Popraw zdania”, „O czym opowiadałam?”, „Z jakiej bajki pochodzę?”, „Co się w bajce zmieniło?”.
Jak podkreśla autorka, nauczyciele korzystający z tego typu ćwiczeń z pewnością zauważą u uczniów korzystne zmiany w zakresie rozumowania i spójnego wysławiania się. Dzieci stają się bardziej wyczulone na błędy logiczne w wypowiedziach a przez to wykazują większą dbałość o logiczność w wypowiedziach własnych. Ćwiczenia ta, stają się źródłem pozytywnych emocji, budzą radość i ciekawość, zachęcają do wypowiadania się uczniów nieśmiałych.