CIAŁA OBCE W NATURALNYCH OTWORACH CIAŁA
Nos
Objawy
niedrożność nosa
krwawienie
jednostronny ropny wyciek z nosa
Katar z wyciekiem z jednej strony nosa to na 99%ciało obce w nosie.
Pomoc:
pożądane wydmuchanie nosa
:grucha” wkładamy do wolnego nozdrza i wdmuchujemy powietrze
haczykiem wchodzimy pod kontrolą wzroku
Rinolit - to twór wytworzony wskutek wytwarzania soli mineralnych na ciele obcym w nosie - twardy, wymagane jest znieczulenie.
Gardło
fragmenty protez
ryby
drobne kości
Objawy:
uczucie przeszkody
uczucie kłucia
ból
ślinotok
Usuwamy po zmniejszeniu wrażliwości przez znieczulenie miejscowe.
Krtań
Objawy:
atak kaszlu
kłujące bóle w krtani i zaburzenia w połykaniu
duszność
Dziecko chwytamy za nogi i „wytrzepujemy”, u dorosłych - rękoczyn Heimlicha.
Patogeneza - ciała zaklinowane
Rozpoznanie:
laryngoskopia pośrednia
w przypadku podejrzenia należy wykonać laryngotracheobronchoskopię
Leczenie:
usunięcie przy pomocy sztywnego endoskopu
Ciała obce w krtani mogą być wykrztuszone, ale najczęściej ulegają zassaniu do drzewa oskrzelowego.
Powikłania:
duszność wskutek obrzęku błony śluzowej krtani
całkowite zamknięcie światła dróg oddechowych prowadzi do nagłej śmierci
Tchawica i oskrzela
Występowanie - dzieci 1-3 rok życia
Objawy:
napady kaszlu
okresowa lub stała duszność
Rozpoznanie:
nagłe wystąpienie objawów w trakcie jedzenia
odgłos nad płucami stłumiony lub jawny
osłuchowo - szmer zwężeniowy na poziomie ciała obcego
bronchoskopia
badanie radiologiczne - wykonanie zdjęcia RTG
zniesienie szmerów oskrzelowych
Gdy ciało obce zalega przez dłuższy czas:
gromadzenie się wydzieliny
zapalenie tchawicy i oskrzeli z obrzękiem, ziarniną
krwawienie lub wydzielina podbarwiona krwią
zwężenie zastawki wdechowej lub wydechowej
częściowa niedrożność dolnych dróg oddechowych
rozedma
niedodma
nadmierne rozdęcie części płuca poniżej zwężenia
Różnicowanie:
błonica
zapalenie podgłośniowe krtani
skurcz krtani
krztusiec
astma oskrzelowa
guzy w tchawicy
gruźlica płuc
zapalenie płuc
Przełyk
Fizjologiczne zwężenia przełyku:
górne - wejście do przełyku na wysokości dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej
środkowe - na skrzyżowaniu łuku aorty i lewego oskrzela
dolne - na poziomie rozworu przełykowego
Najczęściej ciała obce są połykane przez dzieci do 3 r.ż i są to m.in. pieniądze, zabawki, guziki.
Natomiast dorośli połykają: kości, fragmenty protez, ości, odłamki szkła.
Objawy:
dysfagia
odynofagia - ból przy przełykaniu
Patogeneza:
zatrzymane lub wbite ciało obce wywołuje martwice ściany przełyku, co może prowadzić do powstawania w zależności od okolicy:
zapalenia śródpiersia
zapalenia opłucnej
zapalenia otrzewnej
ropnia około przełykowego
odmy
Diagnostyka:
zdjęcie boczne szyi i klatki piersiowej w celu ustalenia położenia cieniującego się ciała obcego. Przy nacieczeniu stosujemy gastrografię.
Leczenie:
ezofagoskopia - przy użyciu sztywnej rury w znieczuleniu ogólnym
ezofagotomia
przedziurawienie przełyku należy zeszyć, zastosować duże dawki antybiotyków, aby zapobiec rozwinięciu zapalenia śródpiersia.
Objawy zapalenia śródpiersia:
narastające bóle za mostkiem lub między łopatkami
radiologicznie, odma widoczna jako cień przedkręgowy
jeżeli jest podejrzenie ciała obcego, należy endoskopowo obejrzeć gardło dolne i przełyk, nawet wtedy gdy badanie radiologiczne jest ujemne !!!
nie należy usuwać ciał obcych giętkim fiberoskopem.
Przewód słuchowy
woskowina
czop naskórkowy
u dzieci fragmenty zabawek, roślin
owady
Usuwanie:
płukanie
haczyk
ciała pęczniejące spirytusem
owady żywe zalewamy gliceryną, parafiną
przy perforacji błony bębenkowej nie należy płukać ucha wodą
tylko specjalista powinien usuwać ciała obce z przewodu słuchowego
LARYNGOLOGIA W 2 02.03.2004
1