Ciała obce
Ciała obce
górnych dróg
górnych dróg
oddechowo-
oddechowo-
pokarmowych
pokarmowych
Ciała obce
Ciała obce
górnych dróg
górnych dróg
oddechowo-
oddechowo-
pokarmowych
pokarmowych
Anatomia
Anatomia
Podstawy anatomii
Podstawy anatomii
przełyku
przełyku
część szyjna
część szyjna
(od poziomu chrząstki
(od poziomu chrząstki
pierścieniowatej C4 do wcięcia szyjnego mostka
pierścieniowatej C4 do wcięcia szyjnego mostka
Th 2-3;
Th 2-3;
część piersiowa
część piersiowa
do rozworu przełykowego
do rozworu przełykowego
przepony;
przepony;
część brzuszna
część brzuszna
od rozworu przepony do wpustu
od rozworu przepony do wpustu
Trzy fizjologiczne zwężenia przełyku:
Trzy fizjologiczne zwężenia przełyku:
1.
1.
górne
górne
– w
– w
obrębie wejścia do przełyku;
obrębie wejścia do przełyku;
2.
2.
środkowe
środkowe
– na
– na
wysokości rozdwojenia tchawicy, spowodowane
wysokości rozdwojenia tchawicy, spowodowane
łukiem aorty;
łukiem aorty;
3.
3.
dolne
dolne
– 3 cm powyżej wpustu,
– 3 cm powyżej wpustu,
„zwieracz dolny przełyku”, przejście przez
„zwieracz dolny przełyku”, przejście przez
rozwór przepony
rozwór przepony
Anatomia przełyku
Anatomia przełyku
Ciała obce w gardle
Ciała obce w gardle
W nosogardle – b. rzadko, objawy
W nosogardle – b. rzadko, objawy
podobne do przerostu migdałka
podobne do przerostu migdałka
gardłowego
gardłowego
Zazwyczaj w części ustnej lub
Zazwyczaj w części ustnej lub
krtaniowej gardła
krtaniowej gardła
Ości, fragmenty kości, pestki, szpilki,
Ości, fragmenty kości, pestki, szpilki,
igły, odłamki szkła, drewna, metalu
igły, odłamki szkła, drewna, metalu
Ciała obce wprowadzone nieumyślnie
Ciała obce wprowadzone nieumyślnie
(ch. umysłowo) lub celowo
(ch. umysłowo) lub celowo
(więźniowie)
(więźniowie)
Objawy ciała obcego w
Objawy ciała obcego w
gardle
gardle
Ostry ból przy połykaniu
Ostry ból przy połykaniu
Uczucie dyskomfortu i przeszkody w
Uczucie dyskomfortu i przeszkody w
gardle
gardle
Promieniowanie bólu do ucha
Promieniowanie bólu do ucha
Ślinotok, czasem z domieszką krwi
Ślinotok, czasem z domieszką krwi
Duszność o różnym stopniu nasilenia
Duszność o różnym stopniu nasilenia
Diagnostyka
Diagnostyka
Dokładne badanie laryngologiczne:
Dokładne badanie laryngologiczne:
laryngoskopia pośrednia, rynoskopia
laryngoskopia pośrednia, rynoskopia
tylna, laryngoskopia bezpośrednia
tylna, laryngoskopia bezpośrednia
Badania radiologiczne
Badania radiologiczne
Usuwamy pod kontrolą wzroku tą
Usuwamy pod kontrolą wzroku tą
samą drogą, którą ciało obce
samą drogą, którą ciało obce
wniknęło
wniknęło
Ciała obce przełyku
Ciała obce przełyku
Przypadkowo, przez nieuwagę, lub
Przypadkowo, przez nieuwagę, lub
celowo
celowo
Zabawki, monety, guziki, kości, ości,
Zabawki, monety, guziki, kości, ości,
protezy zębowe, kęsy pokarmowe
protezy zębowe, kęsy pokarmowe
Szczególnie usposobione osoby ze
Szczególnie usposobione osoby ze
zwężeniem przełyku po oparzeniach,
zwężeniem przełyku po oparzeniach,
urazach, z uciskiem lub nowotworem
urazach, z uciskiem lub nowotworem
Najczęściej ciała obce w miejscu
Najczęściej ciała obce w miejscu
fizjologicznych zwężeń przełyku
fizjologicznych zwężeń przełyku
Objawy ciała obcego
Objawy ciała obcego
przełyku
przełyku
Zależą od poziomu zalegania ciała obcego i
Zależą od poziomu zalegania ciała obcego i
jego wielkości
jego wielkości
Trudności w połkaniu/ niemożność
Trudności w połkaniu/ niemożność
połykania, ból przy połykaniu, odruchy
połykania, ból przy połykaniu, odruchy
wymiotne, ślinotok
wymiotne, ślinotok
Usta przełyku: ból szyi, zachłystywanie się i
Usta przełyku: ból szyi, zachłystywanie się i
napadowy kaszel
napadowy kaszel
W pierwszym zwężeniu: trudności w
W pierwszym zwężeniu: trudności w
oddychaniu (ucisk), przy perforacji – odma
oddychaniu (ucisk), przy perforacji – odma
podskórna, naciek zapalny szyi, krwioplucie
podskórna, naciek zapalny szyi, krwioplucie
Ciała obce przełyku
Ciała obce przełyku
W drugim zwężeniu: ból za mostkiem,
W drugim zwężeniu: ból za mostkiem,
przy perforacji silny ból zamostkowy,
przy perforacji silny ból zamostkowy,
w okolicy międzyłopatkowej lub na
w okolicy międzyłopatkowej lub na
szyi, duszność, tachykardia, niepokój,
szyi, duszność, tachykardia, niepokój,
odma podskórna szyi i okolicy
odma podskórna szyi i okolicy
nadobojczykowej, odma śródpiersia,
nadobojczykowej, odma śródpiersia,
krwioplucie
krwioplucie
W rozworze przepony: bóle w
W rozworze przepony: bóle w
nadbrzuszu, przy perforacji objawy
nadbrzuszu, przy perforacji objawy
podobne jak wyżej podane
podobne jak wyżej podane
Objawy ciała obcego
Objawy ciała obcego
przełyku cd.
przełyku cd.
Rozpoznanie ciała obcego
Rozpoznanie ciała obcego
przełyku
przełyku
Wywiad
Wywiad
W badaniu ORL zaleganie śliny w gardle dolnym
W badaniu ORL zaleganie śliny w gardle dolnym
Badanie RTG: przeglądowe klatki piersiowej, z
Badanie RTG: przeglądowe klatki piersiowej, z
barytem, z watką nasączoną barytem, z wodnym
barytem, z watką nasączoną barytem, z wodnym
środkiem cieniującym (Uropolina)
środkiem cieniującym (Uropolina)
Objawy kliniczne sugerują perforację a brak
Objawy kliniczne sugerują perforację a brak
objawów radiologicznych – powtórzyć badanie
objawów radiologicznych – powtórzyć badanie
RTG po kilku godzinach!!!
RTG po kilku godzinach!!!
Obraz kliniczny wskazuje na zaleganie ciała
Obraz kliniczny wskazuje na zaleganie ciała
obcego a brak potwierdzenia w badaniu RTG –
obcego a brak potwierdzenia w badaniu RTG –
należy wykonać badanie endoskopowe
należy wykonać badanie endoskopowe
przełyku!!!
przełyku!!!
Ciała obce przełyku
Ciała obce przełyku
Usuwanie ciała obcego przełyku
Usuwanie ciała obcego przełyku
„sztywną rurą” endoskopową, w
„sztywną rurą” endoskopową, w
znieczuleniu ogólnym – tą drogą,
znieczuleniu ogólnym – tą drogą,
którą dostało się do przełyku
którą dostało się do przełyku
Ciała obce przełyku
Ciała obce przełyku
Ewentualnie chirurgiczne dojście od
Ewentualnie chirurgiczne dojście od
zewnątrz
zewnątrz
Nie wolno przepychać ciała obcego
Nie wolno przepychać ciała obcego
do żołądka
do żołądka
Podczas endoskopii kontrola ścian
Podczas endoskopii kontrola ścian
przełyku
przełyku
Po usunięciu ciała obcego kontrolne
Po usunięciu ciała obcego kontrolne
badanie RTG przełyku
badanie RTG przełyku
Dieta płynna, później papkowata
Dieta płynna, później papkowata
Powikłania
Powikłania
Krwawienie
Krwawienie
Przedziurawienie przełyku
Przedziurawienie przełyku
Przetoka przełykowo-tchawicza
Przetoka przełykowo-tchawicza
i przełykowo- oskrzelowa
i przełykowo- oskrzelowa
Zapalenie śródpiersia
Zapalenie śródpiersia
Powikłania
Powikłania
Perforacja przełyku w odcinku szyjnym:
Perforacja przełyku w odcinku szyjnym:
faryngotomia boczna i zaopatrzenie
faryngotomia boczna i zaopatrzenie
ściany przełyku, drenaż tkanek szyi,
ściany przełyku, drenaż tkanek szyi,
antybiotyki
antybiotyki
Perforacja w odcinku piersiowym: RTG -
Perforacja w odcinku piersiowym: RTG -
odma śródpiersia, odma i płyn w opłucnej
odma śródpiersia, odma i płyn w opłucnej
– leczenie chirurgiczne (torakochirurg)
– leczenie chirurgiczne (torakochirurg)
Perforacja w odcinku brzusznym: RTG –
Perforacja w odcinku brzusznym: RTG –
powietrze pod przeponą – leczenie
powietrze pod przeponą – leczenie
chirurgiczne
chirurgiczne
Ciała obce krtani i
Ciała obce krtani i
tchawicy
tchawicy
Po wniknięciu ciała obcego – gwałtowny
Po wniknięciu ciała obcego – gwałtowny
napad kaszlu – wykrztuszenie ciała obcego
napad kaszlu – wykrztuszenie ciała obcego
lub zaaspirowanie go do dolnych dróg
lub zaaspirowanie go do dolnych dróg
oddechowych
oddechowych
Najczęściej u dzieci (70%), psychicznie
Najczęściej u dzieci (70%), psychicznie
chorzy, schorzenia ośrodkowego i
chorzy, schorzenia ośrodkowego i
obwodowego UN, schorzenia organiczne
obwodowego UN, schorzenia organiczne
gardła i górnego odcinka przełyku, osoby
gardła i górnego odcinka przełyku, osoby
starsze, odurzenie alkoholem lub narkotykami
starsze, odurzenie alkoholem lub narkotykami
Bardzo rzadko ciała obce przenikające od
Bardzo rzadko ciała obce przenikające od
zewnątrz (uraz, postrzał)
zewnątrz (uraz, postrzał)
Ciała obce krtani i tchawicy
Ciała obce krtani i tchawicy
- objawy
- objawy
Zależą od wielkości i konsystencji ciała
Zależą od wielkości i konsystencji ciała
obcego oraz poziomu, na którym
obcego oraz poziomu, na którym
zatrzymało się
zatrzymało się
Gwałtowny napad kaszlu, duszność,
Gwałtowny napad kaszlu, duszność,
stridor, chrypka, bezgłos, odruchowy
stridor, chrypka, bezgłos, odruchowy
skurcz krtani (laryngospasmus)
skurcz krtani (laryngospasmus)
Przy małych, zalegających ciałach obcych
Przy małych, zalegających ciałach obcych
objawy nawracających infekcji g.d.o.
objawy nawracających infekcji g.d.o.
Przy uszkodzeniu ściany krtani, tchawicy
Przy uszkodzeniu ściany krtani, tchawicy
lub oskrzela: duszność, krwioplucie, odma
lub oskrzela: duszność, krwioplucie, odma
śródpiersiowa i odma podskórna szyi i
śródpiersiowa i odma podskórna szyi i
klatki piersiowej
klatki piersiowej
Rozpoznanie ciała obcego
Rozpoznanie ciała obcego
krtani, tchawicy i oskrzeli
krtani, tchawicy i oskrzeli
Wywiad!!!
Wywiad!!!
Badanie laryngologiczne +
Badanie laryngologiczne +
osłuchiwanie
osłuchiwanie
RTG klatki piersiowej: zaleganie
RTG klatki piersiowej: zaleganie
ciała obcego (cieniującego) i
ciała obcego (cieniującego) i
niedodma odpowiedniego segmentu
niedodma odpowiedniego segmentu
lub płata płuca
lub płata płuca
W przypadkach wątpliwych TK
W przypadkach wątpliwych TK
Leczenie
Leczenie
Postępowaniem z wyboru jest
Postępowaniem z wyboru jest
usuniecie ciała obcego z krtani w
usuniecie ciała obcego z krtani w
laryngoskopii bezpośredniej
laryngoskopii bezpośredniej
Gdy ciało obce zalega poniżej krtani
Gdy ciało obce zalega poniżej krtani
– tracheoskopia lub
– tracheoskopia lub
bronchoskopia
bronchoskopia
Leczenie
Leczenie
Jeśli nie ma możliwości wykonania
Jeśli nie ma możliwości wykonania
tego zabiegu – tracheotomia
tego zabiegu – tracheotomia
Tracheotomia także gdy: współistnieje
Tracheotomia także gdy: współistnieje
odczyn obrzękowy, zmiany pourazowe
odczyn obrzękowy, zmiany pourazowe
Manewr Heimlicha – ryzyko obrażeń
Manewr Heimlicha – ryzyko obrażeń
narządów jamy brzusznej i żeber,
narządów jamy brzusznej i żeber,
przemieszczenie i zaklinowanie ciała
przemieszczenie i zaklinowanie ciała
obcego w szparze głośni
obcego w szparze głośni
Powikłania po usunięciu
Powikłania po usunięciu
ciała obcego
ciała obcego
Rozerwanie ściany oskrzela,
Rozerwanie ściany oskrzela,
uszkodzenie tkanki płucnej –
uszkodzenie tkanki płucnej –
krwawienie, odma podskórna,
krwawienie, odma podskórna,
duszność – torakochirurg
duszność – torakochirurg
Obrzęk błony śluzowej krtani i
Obrzęk błony śluzowej krtani i
tchawicy
tchawicy
Uszkodzenie fałdów głosowych
Uszkodzenie fałdów głosowych