Konkurs w duecie rodzic-uczeń "Znam przysłowia i powiedzenia polskie"

Zasady postępowania przy przeprowadzeniu konkursu

1. Do konkursu przystępują uczniowie klas trzecich wraz z rodzicami.
   2. Nauczyciel informuje rodziców na zebraniu o nietypowej uroczystości - konkursie.
   3. Rodzice wyrażają zgodę na piśmie na swój udział w konkursie.
   4. Od ustalonego terminu (np. 1 października) nauczyciel uczy i tłumaczy pięć przysłów w ciągu jednego tygodnia (jedno przysłowie w ciągu jednego dnia).
   5. Uczniowie w domu systematycznie uczą się przysłów z rodzicami.
   6. Nauczyciel odpowiedzialny za imprezę i nauczyciele wspomagający ustalają z rodzicami termin I i II etapu konkursu.
   7. Wybór komisji sprawdzającej karty eliminacyjne po I etapie konkursu - ustalenie punktacji.
   8. Ogłoszenie wyników eliminacji w terminie do 7 dni.
   9. Nauczyciel odpowiedzialny za imprezę i nauczyciele wspomagający przeprowadzają konkurs po powitaniu dyrektora szkoły na scenie. Widownię tworzą pozostali uczniowie klas trzecich z rodzicami oraz uczniowie klas drugich z rodzicami.
   Uwaga! Każdy duet ma swojego opiekuna, który po prezentacji przysłów i zapisaniu ich przez uczestników szybko sprawdza poprawność odpowiedzi.
   W czasie oceny wyłonienie pierwszego, drugiego i trzeciego miejsca. Szkoła prezentuje piosenki chóru szkolnego albo inne efekty zajęć pozalekcyjnych.
   10. Ogłoszenie wyników. Wręczenie nagród przez dyrektora szkoły.

Zestaw przysłów i powiedzeń polskich wybranych do konkursu

1. Nie ma złej drogi na młode nogi.
   2. Jaki pan, taki kram.
   3. Grosz do grosza - będzie złoty.
   4. Z małej chmury duży deszcz.
   5. Z piasku bicza się nie ukręci.
   6. Ziarnko do ziarnka - uzbiera się miarka.
   7. Najlepszym lekarstwem jest cierpliwość.
   8. Na dwoje babka wróżyła.
   9. Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
   10. Niedaleko jabłko pada od jabłoni.
   11. Nie było nas, był las, nie będzie nas, będzie las.
   12. Nie ma róży bez kolców.
   13. Od A do Z.
   14. Z tej mąki nie będzie chleba.
   15. Co dzień człowiek mędrszy.
   16. Rozumny człowiek ze wszystkiego korzystać umie.
   17. Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, z pola pociecha mała.
   18. Nie tylko w szkole rozumu uczą.
   19. Najlepszemu piekarzowi chleb się nie uda.
   20. Piękny kwiatek, a nie pachnie.
   21. Gdyby kwoka nie gdakał, ani by kto wiedział, ze jajo zniosła.
   22. Gdzie kucharzy sześć, tam nie ma co zjeść.
   23. Nie trzeba z góry koła popychać, samo się stoczy.
   24. Co innego jadam, co innego ja dam, co innego Adam.
   25. Co ręka zgrzeszy, za to głowę karzą.
   26. Ten dobrze daje, kto szybko daje.
   27. Prawda patrzy w oczy, powoli się toczy, trafi, gdzie potrzeba, choćby i do nieba.
   28. Kto ma żytko, to ma wszystko.
   29. Jedz, abyś żył, bo nie dlatego żyjesz, abyś jadł.
   30. Z żartem jak z solą, nie przesadź, bo bolą.
   31. Żałować poniewczasie jest to samo właśnie, co patrzeć na kompas, kiedy słońce zgaśnie.
   32. Nie wszystko złoto, co się świeci z góry.
   33. Jesteś ubogi w szlachetne przymioty, próżno na szyi nosisz łańcuch złoty.
   34. Złe przychodzi prędko, a odchodzi pomału.
   35. Paluszek i główka - szkolna to wymówka.
   36. Nie pomoże ranne wstanie, ja leniwe obracanie.
   37. Rozmowa, gdy jest ucieszna, droga przy niej spieszna.
   38. Dla przyjaciela nowego nie opuszczaj starego.
   39. Mnie obiecano, drugiemu dano.
   40. Lepszy ten, który swoje ogranicza cele, co mało obiecuje, a dotrzymuje wiele.
   41. Mądry na wszystkie strony się ogląda.
   42. W cudzym domu ręce za pas zatknąć i niczego nie tykać.
   43. Dobre daleko słychać, a złe jeszcze dalej.
   44. Na świętego Andrzeja dziewkom z wróżb nadzieja.
   45. Baba z wozu, koniom lżej.
   46. Własnego cienia się boi.
   47. Kiedy na świętą Barbarę mróz, sanie na piec włóż.
   48. Nie budź biedy, kiedy bieda śpi.
   49. Każdy błąd ma swoją wymówkę.
   50. Nie bądź błaznem, kiedy możesz być wielkim panem.
   51. Prawdziwe bogactwo jest bogactwo dowcipu.
   52. Musi błądzić, kto drogi nie wie.
   53. Oddać, co czyje każdemu: Bogu, ojczyźnie, bliźniemu.
   54. Czego się skorupka za młodu napije, tym na starość traci.
   55. Rybom woda, ludziom zgoda, bez niej nic.
   56. Jeden zły wielu dalszych zepsuje.
   57. Za wysokie progi na nasze nogi.
   58. Kij ma dwa końce.
   
   Oskar Kolberger, Przysłowia polskie, Warszawa 1977

I etap konkursu w duetach "Znam przysłowia i powiedzenia polskie" - eliminacje

Życzymy powodzenia!

Imię i nazwisko ucznia:

Imię i nazwisko rodzica:

Numer szkoły, klasa:

Ilość uzyskanych punktów:

1. Dokończ przysłowie, wpisując jedną z podanych części:
a) na troje,
b) na siedmioro,
c) na dwoje.

..............................................

2. Ten rysunek częściowo pasuje do przysłowia. Napisz to przysłowie.

.........................................................

3. Odpowiedz przysłowiem na postawione pytanie: Czego nie zrobi się z piasku?

..........................................................

4. Skorzystaj z obrazka i uzupełnij.

Nie ma róży ................................

5. Czy wiesz, jaki to ptak? Uzupełnij jego nazwą przysłowie.

Jedna ............................... nie czyni wiosny.

6. Jak brzmi powiedzenie o tym śmiesznym człowieku? Zapisz je.

................................................................

7. Na podstawie tego rysunku napisz przysłowie.

........................................................

8. Podaj przysłowie z nazwami uroczyście obchodzonych świąt w Polsce.

.............................................................

9. Najlepiej jej nie budzić, kiedy sobie smacznie śpi. Do jakiego przysłowia odnosi się napisane zdanie?

...............................................................

10.

Wypowiedź Janka wiąże się tematycznie z przysłowiem.

...........................................................

11. Uzupełnij odpowiednimi wyrazami:

..........................., był las, .............................., będzie las.

12. Napisz na podstawie rysunku powiedzenie.

......................................

13. Odpowiednio uzupełnij.

Nie tylko ............................................

14. Z jakim przysłowiem kojarzy ci się ten rysunek? Zapisz je.

......................................................

15. Proszę podać przysłowie, w którym występuje nazwa znanego wyrobu z mąki.

........................................................

16. Korzystając z rysunku, napisz początek i koniec przysłowia.

....................................... koła popychać, ..........................................

17. Rysunek odnosi się do następującego przysłowia:

.................................................

18. To przysłowie brzmi:

.....................................................

19. Odgadnij przysłowie i zapisz.

.......................................................

20. Dokończ zdanie.

Najlepszym lekarstwem jest ........................

II etap (ostatni) konkursu "Znam przysłowia i powiedzenia polskie"

Życzymy powodzenia!

Przysłowia - fragmenty

1. Uzupełnij.

................................... na młode nogi.

2. Uzupełnij. Dla ułatwienia podajemy informację, ze wyrazy składają się z tylu liter, ile wstawiono kropek.

Jaki ..., taki ....

3. To łatwe i ciekawe! Uzupełnij.

........................ jadam,
....................... dam,
........................ Adam.

4. Uzupełnij.

Co ręka ......................, ...................... karzą.

Przysłowia wypowiedziane, czyli do słuchania

1. Przysłowie rozpoczyna się tak:

Mnie obiecano ...................................
Dokończ je.

2. Powiedz i napisz przysłowie, w którym znajdują się słowa: ziarnko i miarka.

..............................................................

3. O jakim człowieku mówimy, że ze wszystkiego umie korzystać.
- Podaj najpierw przymiotnik określający takiego człowieka.
- Podaj w pełnym brzmieniu przysłowie.

.............................................................

4. W przysłowiu mówi się, że jest coś takiego, co przychodzi prędko, a odchodzi pomału. Jaki jest to wyraz?

.......................................

5. Podaj przysłowie, w którym występują dwa wyrazy przeciwstawne, tj. dobre i złe.

.....................................................

6. W zestawie przysłów było przysłowie o złocie, które nie musi się świecić z góry. Podaj prawidłowo brzmiące przysłowie.

.................................................

7. Napisz, kto ma wszystko.

.....................................................

8. Jak brzmi pzrysłowie o przyjacielu?

...........................................................

Scenki sytuacyjne przedstawiane przez uczniów

1. W łóżku leży chora dziewczynka. Odwiedzają ja trzej koledzy. Jeden z nich wręcza jej szybko maskotkę w prezencie. Drugi daje jej też maskotkę, ale z ociąganiem się, gdyż maskotka wyraźnie podoba się jemu i chciałby zostawić ją sobie. Trzeci też ma maskotkę, ale chowa ja głęboko w tornistrze i zostawia dla siebie.
Do którego chłopca odnosi się przysłowie z zestawu? Podaj jego pełne brzmienie.

................................................................

2. Przez megafon słychać głos:
Dwóch chłopców ma dojechać do mety. Pierwszy dostanie nagrodę.
Chłopcy jadą do mety, jako pierwszy przyjeżdża chłopiec z numerem "2". Chłopiec z numerem "1" przyjeżdża jako drugi. Jemu sędzia wręcza nagrodę.
Uzupełnij przysłowie:

Mnie obiecano, ..........................

3. Pięciu uczniów opowiada dowcipy ze "Świerszczyka" i z "Płomyczka". Zadaniem biorących udział w konkursie jest podsumowanie dowcipów przysłowiem.

a) Przychodzi blondynka do księgarni i pyta:
- Ile kosztuje ta książka?
- Która? - upewnia się sprzedawca.
- Ta za siedem złotych - odpowiada blondynka.

b) Idzie Jaś przez las i śpiewa:
- Pomylone misie, pomylone misie...
Nagle zza krzaków wychodzi wielki niedźwiedź, a Jasio na to:
- Pomyliło mi się, pomyliło mi się...

c) Rozmawiają dwaj piraci.
- Do stu tysięcy rekinów - mówi jeden z nich - czarno widzę naszą przyszłość!
- Bo założyłeś opaskę nie na to oko...

d) Mrówka woła słonia kąpiącego się w wodzie:
- Słoniu, słoniu, chodź tutaj!
Słoń wychodzi z wody i pyta:
- Co chcesz?
- Nic. Chciałam tylko zobaczyć, czy nie masz moich kąpielówek.

e) - Moniko, jak się nazywa mama konia?
- Klacz, Jasiu.
- A tata konia?
- Ogier.
- A dziecko konia?
- Źrebak.
- Moniko, to nie ma takiego konia, który się nazywa koń?

Przysłowie:......................................................................

4. Scenka sytuacyjna
W scence bierze udział dwoje uczniów: chłopiec i dziewczynka. Chłopiec wnosi piękny kolorowy kwiat (może być bardzo duży i z tektury).
- O, jaki piękny kwiat! - mówi dziewczynka.
- Tak, piękny i przynosi szczęście - żartuje chłopiec.
- Ojej, to muszę go powąchać.
Dziewczynka podbiega do kwiatka i rozczarowana odpowiada:
- Jestem zdziwiona, piękny, ale gdzie jego zapach?
O jakie przysłowie chodzi w zaprezentowanej scence?
...................................................................

5. Scenka sytuacyjna w pokoju
W pokoju przy stole siedzi chłopiec. Przychodzi do niego kolega rówieśnik. Zachowuje się niewłaściwie. Dotyka po kolei wszystkich przedmiotów znajdujących się w pokoju. W pewnym momencie spada na ziemię srebrna cukiernica. Rozsypuje się cukier. Zdenerwowany chłopiec mówi do niegrzecznego gościa: "Dobrze, że to metalowa cukiernica. Mamie byłoby przykro, gdyby się stłukła, bo to pamiątka po prababci".
Jaką radę dotyczącą zachowania w cudzym domu daje jedno z przysłów?
......................................................................................

6. Las namalowany na płótnie.
Dziecko szuka drogi. Szukając jej, wygłasza monolog:
- Ojej, tu już byłem! Ojej, to nie ta droga. Idzie w przeciwnym kierunku.
Z jakim przysłowiem łączą się te słowa?
......................................................

7. Kolejna scenka sytuacyjna
Sześcioro dzieci przebranych za kucharzy. Każde z nich trzyma w ręku patelnię lub garnek. Na stole leżą całe warzywa (nie ma nic gotowego do jedzenia), a przebrane dzieci-kucharze opowiadają sobie dowcipy.
- To ja wam powiem dowcip o małej Asi. Mała Asia pyta mamę:
- Kochasz mnie, mamusiu?
- Bardzo!
- A ile jestem dla ciebie warta?
- Och, moja ty kruszynko, miliard!
- To mogę dostać tyle na lody?
- E, to ja wam opowiem o kurze - mówi drugi kucharz.
Kura skarży się przyjaciółce kurze:
- Wczoraj miałam tak wysoką gorączkę, że zniosłam jajko na twardo.
Na podstawie tej scenki napisz przysłowie, które do niej pasuje.
............................................................................

Odpowiedzi

I etap
1. Na dwoje babka wróżyła.
2. Z małej chmury duży deszcz.
3. Z piasku bicza się nie ukręci.
4. Nie ma róży bez kolców.
5. Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
6. Nie bądź błaznem, kiedy możesz być wielkim panem.
7. Grosz do grosza, będzie złoty.
8. Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, z pola pociecha mała.
9. Nie budź biedy, kiedy bieda śpi.
10. Każdy błąd ma swoją wymówkę.
11. Nie było nas, był las, nie będzie nas, będzie las.
12. Od A do Z.
13. Nie tylko w szkole rozumu uczą.
14. Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
15. Z tej mąki chleba nie będzie.
16. Nie trzeba z góry koła popychać, samo się stoczy.
17. Paluszek i główka - szkolna to wymówka.
18. Kij ma dwa końce.
19. Własnego cienia się boi.
20. Najlepszym lekarstwem jest cierpliwość.

II etap

Przysłowia - fragmenty

1. Nie ma złej drogi na młode nogi.
2. Jaki pan, taki kram.
3. Co innego jadam, co innego dam, co innego Adam.
4. Co ręka zgrzeszy, za to głowę karzą.

Przysłowia wypowiedziane, czyli do słuchania

1. Mnie obiecano, drugiemu dano.
2. Ziarnko do ziarnka, uzbiera się miarka.
3. Rozumny człowiek ze wszystkiego korzystać umie.
4. Złe.
5. Dobre daleko słychać, a złe jeszcze dalej.
6. Nie wszystko złoto, co się świeci z góry.
7. Kto ma żytko, to ma wszystko.
8. Dla przyjaciela nowego nie opuszczaj starego.

Scenki sytuacyjne przedstawiane przez uczniów

1. Przysłowie odnosi się do pierwszego chłopca. Ten dobrze daje, kto szybko daje.
2. Mnie obiecano, drugiemu dano.
3. Prawdziwe bogactwo jest bogactwo dowcipu. albo Z żartem jak solą, nie przesadź, bo bolą.
4. Piękny kwiatek, a nie pachnie.
5. W cudzym domu ręce za pas zatknąć i niczego nie tykać.
6. Musi błądzić, kto drogi nie wie. lub Nie ma złej drogi na młode nogi.
7. Gdzie kucharzy sześć, tam nie ma co jeść.

---