Kornel Ujejski

I Twórczość:

- poezja tyrtejska (rodzaj poezji patriotycznej, nawołującej do walki w obronie niepodległości, budzącej pragnienie obrony ojczyzny i nienawiść do wroga)

- religijno-msjanistyczna

- podniosła pieśń, hymn, podmiot zbiorowy

-bogata symbolika

-główny bohater to wojak, patriota, męczennik w sprawie narodu, spiskujący powstaniec

-charakter odezwy, apelu, który wzywa do zostawienia rodzin, domów na rzecz walki w imię miłości do ojczyzny.

Liryka:

I Chorał: (śpiew kościelny)

- podmiot liryczny kieruje swoje wołania do Boga, są one głosem całego umęczonego walką narodu.

- podmiot przyrównuje Polskę do biczowanego Chrystusa w koronie cierniowej, mówi, iż ludzie nieustannie cierpią jednak powierzają swój los Bogu, mimo, iż niektórzy kpią z tej wiary.

-czasem w umysłach ludzi pojawia się zwątpienie jednak podmiot prosi by Bóg nie zważał na nieprzychylne słowa jakie czasem wypływają z ust umęczonych walką i cierpieniem ludzi, a osądzał ich po czynach i ufających Bogu sercach.

- podmiot skarży się na okrutnie czasy w jakich przyszło im żyć, w pewnych stopniu usprawiedliwia ludzi, którzy czynią niemoralne rzeczy, gdyż czynią to oni w obronie własnej, to nie nasz naród jest winien tego co się dzieje, a' inni szatani' .

- podmiot prosi Boga o opatrzność, wiarę i nadzieję, na lepsze jutro, oraz o siłę do dalszej walki, z Bogiem w sercu.

II Zawiana chata

- utwór jest pochwałą życia na wsi, opisuje chłopską chatę zasypaną śniegiem.

- chata wygląda niczym mogiła, można się dziwić czy ktoś tam naprawdę żyje.

- mimo panującej zimy i niemożności wykonywania normalnych wiejskich obowiązków, domownicy przyzwyczajeni to takiego trybu życia, wciąż wstają wcześnie rano. Kobiety zajmują się tkaniem, by zająć sobie czas, a gospodarz krząta się po domu, wyczekując słońca, rozmyślą i wspomina dawne czasy spoglądając na szablę, ogarnia go niemoc, jednak gdy wschodzi słońce, zabiera się za odśnieżanie chaty.

- utwór przedstawia pewien wycinek z życia ludzi na wsi, jest niezwykle obrazowy i melancholijny.

III Smutno nam, boże

- utwór ma charakter skargi, modlitwy, poeta w sposób bezpośredni kieruje do Boga swoje skargi, są to bardzo mocne argumenty.

- utwór może być efektem braku nadziei w odzyskanie wolności, może być także efektem powolnej utraty wiary w samego Boga, i jego moc sprawczą

-te słowa mogą być ostatnimi słowami kierowanymi z prośba do Boga, gdyż naród słabnie, słabnie jego wola walki, i słabnie jego wiara

- mimo, iż palec Boży ich ostrzega, naród powoli się odwraca od wiary, to co ich spotyka nie może być karą za grzechy, podmiot daje do zrozumienia, że wystarczająco wycierpieli

- podmiot skarży, że Bóg wciąż obciąża naród kolejnymi tragediami `na naszych synów palących na pal, gromy dorzucasz'

- podmiot martwi się o to, że w końcu wróg nie tylko wymorduje ludzi, ale i wypleni z nich cały patriotyzm, przynależność narodową, tradycję, splugawi bohaterów narodowych.

- mówi o emigrantach, którzy nie wrócą do polski, porównując do ptaków

- podmiot pyta dlaczego Bóg nie pocieszy i nie wspomoże swojego pokutnego narodu

- duże podobieństwo do utworu Słowackiego, jeśli chodzi o budowę.

IV Słowo Jeremiego

- Jeremi=Jeremiasz (z hebrajskiego ”Jahwe, podnieś z upadku”) prorok, twórca biblii, głosił upadek państwa ale i jego zbawienie.

- liczne odwołania do Biblii, biblijna stylistyka i symbolika (plaga, srebrniki Judaszowe, miecz archanielski)

- utwór opowiada o Jeremim, wcieleniu proroka Jeremiasza, który spogląda na ziemie, swoją matkę (w końcu tam się urodził) i dostrzega pomordowanych ludzi, jego pobratymców (polska, bo to o nią chodzi, jawi się tu jako naród wybrany, o który Jeremiasz walczył) ten widok rani jego serce, czuje się on z nimi niesamowicie związany krwią, więc chce cierpieć razem z nimi. W jego sercu otwierają się dawne rany.

- Jeremi widzi rozgrywającą się rzeź,

- dostrzega niemoc i bezradność w oczach ludzi, którzy mimo, iż żyją są pozbawieni jakichkolwiek uczuć, nie radzą sobie z bólem jaki ich dotyka i zamieniają się w `żywe trupy', popadają w bierność wobec losu.

- widząc to Jeremi pragnie ich zbudzić z tego otępienia, wlać w ich serca na powrót życie. Staje na zgliszczach i zaczyna śpiewać pieśń, wzorując się na mistrzach. Jest to pieśń Zemsty.

Śpiewa o krzywdzie ludzi, którzy nie będą bezczynnie patrzeć przyglądać się jak giną ich rodziny, nie będą pozwalać wrogowi na mord, zamiast tego zemszczą się. Podmiot śpiewa, iż słowa wiary nie wystarczają, gdyż tłumi je wróg, wprowadza w serca ludzi niepewność i zwątpienie. Zatem najlepsza będzie chęć zemsty, która jest skrywana głęboko w sercach, i nieustannie podsycana. Jeremi prosi Boga by ten uświęcił jego chęć zemsty, poparł jego starania.

- Naród jego pieśni usłuchał jednak, jednak wlana w ich serca chęć zemsty nie wystarczyła na długo, nie dała wystarczającej siły do walki.

- Jeremi spostrzegł co złego uczynił, Bóg go nie usłuchał i nie poparł jego chęci zemsty, więc teraz błaga o przebaczenie.

- Jeremi składa w ręce narodu swoje pieśni, niczym świętą arkę (poezję), która ma natchnąć ludzi i być broniom przeciw zaborca, karą dla wroga jest nie zemsta a `chwała Boga'.

---