ZARYS PRAWA PRACY Z PRAWEM URZĘDNICZYM-WYKŁAD I -PROF.DR HAB.K.BARAN
Część ogólna prawa pracy
Zbiorowe prawo pracy
Procesowe prawo pracy
EGZAMIN-pisemny z prawa zbiorowego i indywidualnego /pyt albo 2 albo 4/ z wykładów i ćwiczeń/
-ustawa o organizacjach pracodawców
-ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
-ustawa o służbie cywilnej po listopadzie 2008r
-ustawa o pracownikach samorządowych
-ustawa o zwolnieniach grupowych
-ustawa o radach pracowniczych
-Kodeks Pracy
DEFINICJA PRAWA PRACY
3 znaczenia
a/tzw.znaczenie normatywne-jako zbiór przepisów regulujących świadczenie pracy,ale nie każdej pracy i nie w każdym wymiarze
b/tzw.znaczenie aplikacyjne-regulacje które są stosowane w regulacji stosunków przemysłowych
c/tzw.znaczenie naukowo-dydaktyczne-zakres gałęzi to dyscyplina naukowa ,która zajmuje się pracą podporządkowaną
Prawo do pracy to prawo w rozumieniu podmiotowym-w znaczeniu szerokim jako ogół mechanizmów normatywno-organizacyjnych służących pozyskaniu pracy przez obywateli a pojęcie ścisle-sensu stricto-uprawnienie do nawiązania konkretnego stosunku pracy z konkretnym pracodawcą/gdy dane roszczenie wynika bezpośrednio z ustawy klub Kodeksu pracy np postanowienia art 66& 2 KP/osoba tymczasowo aresztowana na dłużej niż 3 miesiące -umowa wygasa po tym terminie.Jeśli zappadł wyrok uniewinniający lub sąd umorzył postępowanie przysługuje takiej osobie roszczenia o nawiązanie stosunku pracy po uprawomocnieniu się orzeczenia/
Jaka praca jest objęta/-co do zasady w ramach stosunku pracy /z art 22&1 KP/praca ludzka w znaczeniu czynnościowym.Praca która jest wykonywana osobiście.Umowa o pracę i umowa zlecenie to umowy starannego działania.Praca osobista/przy inwentaryzacji pracownika może zastąpić inna osoba,tylko wtedy gdy łączy je współodpowiedzialność materialna/majątkowa/.Kolejna cecha to odpłatność.Istota prawa pracy jest świadczenie pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy we wskazanym miejscu i czasie oraz za wynagodzeniem.Zgodnie z art 84 KP pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia.
-podporządkowanie/umiejscowienie i uczasowienie pracy,nadzór nie musi być bezpośredni,przejawia się uprawnieniami dyrektywalnymi.-art 100KP-pracodawca wydaje pracownikowi polecenia zgodne z prawem
2 sfera to kompetencje represyjne pracodawcy które mają 2 wymiary
a/odpowiedzialność porządkową /od art 108 KP -113 KP/-nagana upomnienie
b/odpowiedzialność dyscypilinarną- to odpowiedzialność specjalna określona w pragmatykach np.ustawa o pracownikach urzędów państwowych z września 1982r,ustawa o służbie cywilnej,ustawa o pracownikach samorządowych -również przewidują odpowiedzialność dyscyplinarną
Może wystąpić odpowiedzialność kumulatywna.Zwolnienie dyscyplinarne z punktu widzenia prawa pracy NIE jest sankcją tylko oświadczeniem woli,uprawnieniem o charakterze dyrektywalnym.
-sfera uprawnień dystrybucyjnych/uprawnienia w sprawie nagradzania pracowników/,nagrody z art 105 KP .Nagroda i premia to dwie różne kategorie świadczeń.Nagroda jest świadczeniem uznaniowym,zależy od uznania pracodawcy.Premia jest świadczeniem obligatoryjnym,pracodawca musi wypłacić premię jeśli pracownik np.stawi się do pracy.
NIE MA PREMII UZNANIOWEJ!!!!!
Nagroda jubileuszowa to z punktu widzenia prawa pracy premia.Świadczenie obligatoryjne,roszczeniowe.Nagroda może być w pewnym momencie roszczeniowa/jeśli np.pracodawca przyznaje komuś nagrodę
-ryzyko pracodawcy-praca w rozumieniu Kodeksu Pracy jest świadczona na ryzyko pracodawcy
a/ryzyko techniczne-np.pracodawcę obciążają wszelkie koszty,jeżeli pracownik nie może świadczyć pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy np.przestój zakładu,brak materiału do pracy
b/ryzyko osobowe-związan z nieprofesjonalizmem pracownika/art 120KP -pracodawca odpowiada za wszelkie błędy pracownika
c/ryzyko socjalne-np.zwązane z trudnościami osobowymi pracownika/art 92 KP / do 33 dni pracodawca w okresie choroby pracownika jest zobowiązany do wypłacenia wynagrodzenia/wyjątek osobom po 50 roku życia przez 14 dni/
JAKIE STOSUNKI PRAWNE NIE NALEŻĄ DO PRAWA PRACY?KTO NIE JEST OBJĘTY ZAKRESEM PODMIOTOWYM?
-osoby które świadczą pracę na podstawie umowy cywilno-prawnej/umowa zlecenie,umowa o dzieło,umowa o świadczenie usług/
-członkowie Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych/stosunek ma charakter cywilno-prawny/
-agenci -osoby świadczące pracę na podstawie umowy agencyjnej
-wykonawcy/chałpnictwo/
-pracownikiem nie jest syndyk ani likwidator,
-osoby zatrudnione na menadżerskich kontraktach
-osoby zatrudnione na warunkach administracyjno prawnych /praca jednostronnie wyznaczona,podmiot zatrudniany w sposób arbitralny,wysoki poziom dyspozycyjności,skorelowane z nimi ustawowo zagwarantowane uprawnienia
-funkcjonariusze policji,straży granicznej ,służby więziennej,celnej ABW ,Agencji Wywiadu,Służby Wywiadu i Kontrwywiadu Wojskowego,funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu ,Agencji Ochrony Rządu,żołnierze zawodowi, strażacy Państwowej Straży Pożarnej.
Nie oznacza to że nie stosuje się do nich Kodeksu Pracy np.funkcjonariusz w ciąży-ochrona rodzicielstwa wynikająca z Kodeksu Pracy/art 176 KP/
-osoby ,które świadczą pracę w zatrudnieniu publiczno-prawnym
-prezydent RP
-posłowie na sejm RP /nie ma pracodawcy/
-senatorowie
-osoby świadczące pracę na podstawie ustrojowo-prawnym -sędziowie sądów powszechnych i innych/np.wojskowych/
PROKURATOR JEST PRACOWNIKIEM /ART 22 KP W ZW.Z ART 2 KP/
-osoby zatrudnione w ramach stosunku handlowo-prawnego-osoby zatrudnione w organach administracji spółek handlowych /np.zarząd i jego członkowie,Rada Nadzorcza i jej członkowie/
-stosunki gospodarczo prawne-osoby samozatrudnione które prowadzą działalność gospodarczą
-osoby zatrudnione na podstawie stosunku społeczno prawnego np.wolontariusze ,osoby świadczące pracę w ramach stażu /
-radni wszystkich szczebli/praca o charakterze społeczno-prawnym/.
-zatrudnieni agralno-prawnie-zatrudnienie rolników w indywidualnych gospodarstwach rolnych
MIEJCE PRAWA PRACY
Prawo pracy
Normy imperatywne Normy semiimperatywne normy dyspozycyjne
PRAWO ADMINISTRACYJNE PRAWO CYWILNE
metoda władcza metoda niewładcza
-np.normy dotyczące długości przedawnienia roszczeń np. takie kiedy strony mogą się umówić/ugody/
to normy imperatywne,przepisy o wykroczeniach od art.
242 KP i następne
NORMY SEMIIMPERATYWNE-czyli półobowiązujące -czyli obowiązujące na korzyść pracownika np.urlop art 154 KP/możemy się umówić z pracodawcą że będziemy mieli 30 dni urlopu,ale nie może się umówić ,że będzie go mniej niż wyznaczono w ustawie
ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE PODZIAŁU PRAWA PRACY
Jako dziedzina dzieli się na 2 kategorie
a/materialne-reguluje stosunki pomiędzy podmiotami prawa w sposób bezpośredni /w taki w którym nie występują elementy ponadpodmiotowe/prawo indywidualne/-relacje określające obowiązki pracownika i pracodawcy
dwa podmioty-pracodawca-art.3KP,pracownik art .2 KP /DEFINICJA NA PAMIĘĆ/ hehehehehe......:-)
-prawo zbiorowe praco-pomiędzy podmiotami kolektywnymi ,relacje między podmiotamui mającymi wymiar ponadpodmiotowy/
b/formalne-prawo ustrojowe określa ustrój organów w stosunkach pracy np.ustrój organów administracji szczebla centralnego,
prawo procesowe,któe określa relacje pośrednie o charakterze sądowym,występuje nie tylko w KP /od art.262-265 KP/ale jego trzon znajduje się w KPC/reguluje postępowanie przed Sądami Pracy/art 459-477.7 KP/
i najlepszy przykład z wykładu:
Prawo materialne to goły policjantr,procesowe to jego mundur-muszą współgrać i działać w sposób skuteczny :-)))))))
CO PRAWO PRACY REGULUJE?
-indywidualne-stosunki o charakterze obligacyjnym pomiędzy pracownikiem a pracodawcą /kewstie dot. tzw.równości w zatrudnieniu,mechanizmy antydyskryminacyjne,antymobbingowe/art.94.3KP/,kwestie dotyczące nawiązania stosunku pracy,kwestie dotyczące jego przekształcenia/np.wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy/
USTANIE TO NIE TO SAMO CO ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY
USTANIE STOSUNKU PRACY
ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY jest oświadczeniem woli
a.dwustronnym za porozumieniem
b/jednostronnym
-za wypowiedzeniem /pracownika lub pracodawcy/przez pracodawcę na ogólnych zasadach -wypowiedzenie definitywne -art 45 KP,zwolnienie grupowe,wypowiedzenie zmieniające-art 42&1-3 KP/
-bez wypowiedzenia /pracownik lub pracodawca/pracodawca z winy pracownika art 52 KP ,bez winy pracownika-art 53 KP /
WYGAŚNIĘCIE STOSUNKU PRACY-następuje w przypadku:śmierci pracownika,śmierci pracodawcy,upływie 3 miesięcznego okresu aresztowania/zdarzenie/-jest ono niezależne od stron-ustanie 30-66KP
Art.52& 1 pkt 1 KP-to jest zwolnienie dyscyplinarne/NIE 52 KP/
Prawo pracy reguluje również
-kwestie dotyczące statusu telepracy,wynagrodzeń
-treść stosunku pracy-szczególne prawa stosinku pracy
-zagadnienia dotyczące tzw.zakazu konkurencji,odpowiedzialności porządkowej
-zagadnienia dotyczące czasu pracy,urlopów pracowniczych
-kwestie dotyczące ochrony rodzicielstwa,ochrony młodocianych,niepełnosprawnych,norm BHP,
-normy dotyczące przedawnienia roszczeń
ZBI0ROWE PRAWO PRACY reguluje:
-kwestie dotyczące wolności związkowych/odnoszą się zarówno do związków zawodowych jak i pracodawców/zasada parytetu/
-prawo koalicji,niezależności i samorządności
-spory zbiorowe,w szczególności mechanizmy mediacji oraz koncyliacji,arbitrażu oraz strajku
-partycypację pracowniczą/która może mieć charakter obligatoryjno-kompetencyjno-władczy/,uprawnienia o charakterze nie władczym opierające się na konsultacji i mediacji/Rady Pracownicze/
-tzw.sądowe postępowanie mediacyjne
-sądowe postępowanie pojednawcze -art 184-186 KPC
-sądowe postępowanie rozpoznawcze-art 459-477.7 KPC
-pozasądowe postępowanie pojednawcze art 244-258 KP
FUNKCJE PRAWA PRACY
a/jako tzw.funkcje w znaczeniu socjologicznym -jak w rzeczywistości działa prawo pracy,funkcje rzeczywiste,zajmuje się tym socjologia pracy
b/jako tzw.funkcje w znaczeniu celowościowym-jakie cele narzucił prawodawca w prawie pracy
cztery podstawowe:
a/Funkcja ochronna-ochrona praw i interesów pracowników, np.przepisy BHP ,przepisy wprowadzające szczególną ochronę rodzicielską,ochronę młodocianych ,ochrona niepełnosprawnych,przepisy urlopowe,przepisy dotyczące czasu pracy ,wypowiedzeń/art 45KP/ ,antydyskryminacyjne,antymobbingowe
b/Funkcja organizatorska-te przepisy które chronią interesy i uprawienia pracodawcy/art 100 KP/-uprawnienia do wydawania poleceń,art.52&1 pkt 1 KP -ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych,przepisy zbiorowego prawa pracy /art 93&7 KP/odprawy pośmiertne
c/Funkcje ireniczna/pokojowa/-cechuje się przymiotem polubowności ,stara się dążyć do zakończenia konfliktu albo za porozumieniem ,albo ugodowo.Instytycje-procedura koncyliacyjna,arbitraż,strajk/porozumienie strajkowe skutkuje jak regulamin pracy/,procedury konsultacyjne przy zwolnieniach grupowych na szczeblu krajowym przed Komisją Trójstronną,procedury dotyczące konsultacji ze związkami zawodowymi i Radą pracowniczą,procedury które służą polubownemu załatwianiu spraw
d/Funkcja dystrybucyjna-rozdzielcza,polega na tym że prawo pracy jest instrumentem redystrybucji pracy/wynagrodzenia/,odprawy emerytalno-rentowe,przepisy podstawowe,układy zbiorowe pracy,rozdział funduszu socjalnego ,regulaminy wynagradzania,premiowania,świadczeń socjalnych
Wykład II
Dwie cechy prawa pracy
1.uniformizm(ujednolicenie)
2.dyferencjacja (zróżnicowanie)
Te dwie cechy wzajemnie się przenikają
Uniformizm odnosi się do indywidualnego podmiotu prawa pracy i obowiązuje do wysokości standardów ustawowych, ponad standard mamy do czynienia z dyferencjacją.
Gwarancją uniformizmu są gwarancje anty dyskryminacyjne (art. 18 KP)
Dyskryminacja pośrednia -przy pozornie neutralnych kryteriach następuje dyskryminacja danej grupy zawodowej.
W art.18 ze znaczkiem 3 KP dwie kategorie roszczeń
-odszkodowawcze i roszczenie o zadośćuczynienie oraz zakaz szykanowania pracownika który powołał się na art. 1 KP>
DYFERENCJACJA- źródłem są albo przepisy ustawowe(tzw. pragmatyki pracownicze) albo układy zbiorowe pracy albo regulaminy. Można ją podzielić w ujęciu przedmiotowym (ze względu na osobę pracownika)-np. ochronę kobiet, macierzyństwa ,rodzicielstwa, ochrona młodocianych ,niepełnosprawnych
Oraz w ujęciu przedmiotowym(ze względu na charakter pracy)
A/branżowa(układy zbiorowe pracy)
B/zawodowa(ze względu na zawód) np. ustawa o zawodzie lekarza o zawodzie położnej i pielęgniarki.
C/funkcjonalna(ze względu na funkcje pełnioną)np. działacze związkowi-szczególna ochrona stosunku pracy ,członkowie rad pracowniczych ,radni
Obie cechy się przenikają(dyfuzja normatywna)-dwa faktory tóre definiują charakter stosunku pracy.
ŹRÓDŁA PRAWA PRACY
-pojmowane dwojako
a/źródła poznania prawa
b/źródłą pochodzenia prawa
Prawo pracy
A/międzynarodowe prawo pracy-którego źródła mają wymiar międzynarodowy umowy międzynarodowe bądź regulacje org ).Dzieli się ze względu na kryterium obowiązywania na
-międzynarodowe prawo uniwersalne(ONZ-towskie(pakty praw człowieka| uchwalone przez ONZ) oraz międzynarodową organizację pracy
-międzynarodowe prawo regionalne(europejskie prawo pracy sensu large) które można podzielić na prawo wspólnotowe czyli prawo unii europejskiej-Europejskie Prawo Pracy ujęciu ścisłym oraz prawo poza wspólnotowe /albo prawo bilateralne kiedy2 państwa zawierają umowę z zakresu prawa pracy lub Prawo Rady Europy(sensu stricte)-Europejska KArta Społeczna podpisana w Turynie w 1971r
B/krajowe prawo pracy
-powszechne (takie normy które obowiązują)-ustawy, normy wykonawcze np. rozporządzenie- akty które precyzują to co jest w ustawie
-wewnętrzne(partykularne prawo pracy lub autonomiczne prawo pracy
>układowe (układy zbiorowe pracy,inne porozumienia zbiorowe np.antykryzysowe
>poza układowe (regulaminy np.w sprawie wynagradzania,świadczeń socjalnych oraz statuty (statut spółdzielni pracy,statut szoły wyższej
ABSTRAKCYJNA HIERARCHIA ŻRÓDEŁ PRAWA PRACY
KONSTYTUCJA---------------------------------PRAWO WSPÓLNOTOWE
RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE/ USTAWY
RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE BEZ ZGODY PRZEWIDZIANEJ W USTAWIE
ROZPORZĄDZENIA-musi być odpowiednia delegacja
PONADZAKŁADOWE UKŁADY ZBIOROWE PRACY—INNE POROZUMIENIA ZBIOROWE -----STATUTY PONADZAKŁADOWYCH ORGANIZACJI ZWIĄZKOWYCH I PRACODAWCÓW
ZAKŁADOWE UKŁADY ZBIOROWE PRACY—INNE POROZUMIENIA ZBIOROWE WIĄŻĄCE 1 PRACODAWCĘ---REGULAMINY---STATUTY
Konstytucja a prawo wspólnotowe
Konstytucja jest źródłem prawa pracy-statuuje dyrektywę państwa prawa(art.2)
Art. 20 Konstytucji-zasada dialogu społecznego
Art.12 konstytucji-zasada wolności związkowych dla pracowników i pracodawców
Art. 24 Konstytucji-praca pod opieką prawa
Art. .59 Konstytucji-zasady wolności związkowych, układowych, protestacyjnych
Art.65 i 66 Konstytucji-prawa socjalne(prawo wolności pracy, prawo do wypoczynku, prawo do minimalnego wynagrodzenia
Najczęściej TK stosuje art. 59 Konstytucji.
Prawo wspólnotowe dzieli się na :
A/wtórne-rozporządzenia(obowiązują bezpośrednio) dyrektywy ( obowiązują pośrednio)
,porozumienia ramowe
b/pierwotne-swoboda przemieszczania się pracowników na terenie krajów UE
Prawo wtórne reguluje cały zakres przedmiotowy prawa (z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia, zrzeszania się w związkach zawodowych,, prawa do strajku, prawa do lokautu)
LOKAUT-strajk pracodawcy
Ratyfikowane umowy międzynarodowe za zgodą ustawy;
-pakty praw człowieka Onz
-Pakt Praw Obywatelskich i Społecznych
-Pakt Praw Gospodarczych i Społecznych
-akty Międzynarodowej Organizacji Pracy-konwencje
są uchwalane trójstronnie (przedstawiciel rządu +przedstawiciel związku zawodowego+ przedstawiciel pracodawców)
Do naszego systemu weszło ponad 100 konwencji
-zalecenia(nie są źródłem prawa)nie mają przymiotu normy prawnej ale są instrumentem wykładni prawa
Regionalne powszechne:
-Europejska Konwencja Praw Człowieka
-Europejska Karta Socjalna ratyfikowana przez POLSKĘ w 1991r
-Zrewidowana Karta z 1996r nieratyfikowana przez Polskę
Ustawy-podstawowe akty prawa pracy które w sposób abstrakcyjny regulują stosunek pracy
Kodeks Pracy-akt prawny regulujący podstawowe uprawnienia wynikające z prawa pracy
Art.1-18.5KP-częśc ogólna
Art. 22-295 KP- część szczególna -reguluje indywidualne prawo pracy i zbiorowe od art. 238-241.30 KP
Art. 241-258 KP- procesowe prawo pracy
Wśród ustaw obowiązują także pragmatyki (regulujące status niektórych grup pracowniczych
A/pracownicze czyli urzędnicze i zawodowe
B/służbowe np. Karta Nauczyciela, Karta Górnika
W prawie pracy zbiorowym
-ustawa o związkach zawodowych
-ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
-ustawa o informowaniu pracowników i prowadzeniu konsultacji
-ustawa o zwolnieniach grupowych
Procesowe prawo pracy opiera się na Kodeksie Pracy i Kodeksie Cywilnym(art. 300KP)-musi istnieć luka w prawie pracy
Do stosunku pracy stosuje się przepisy KC wg klauzuli odpowiedniości jeśli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy
Przepisy dotyczące ochrony dóbr osobistych (ART. 23 i 24 KC)
-przepisy o oświadczeniach woli
-przepisy o terminach(terminy wypowiedzeń)coś bredziło liczeniu ich więc może będzie na Egzaminie)
-przepisy dotyczące wykonywania zobowiązań
-zakaz wyzysu-388KC
-umowa przedwstępna
-ugody(art. 917 C)
Art. 291 -przedawnienie przy przestępstwie
Kodeks Cywilny w bardzo szerokim zakresie może być implementowany do Kodeksu Pracy.
Rozporządzenia-źródła prawa mające charakter wykonawczy ,precyzują regulacje określone w ustawie
Dwie kategorie:
-subsydiarne (uzupełniające)np. dotyczące wynagrodzeń mediatorów
-kompleksowe(np. rozporządzenie o współodpowiedzialności materialnej pracownika)
Wydawane są przez: Prezydenta, Premiera, Radę Ministrów, Minister lub wspólnie ministrowie (bez upoważnienia może zostać ubezskutecznione przez TK)
AUTONOMICZNE ŹRÓDŁA PRAWA PRACY-OBOWIĄZUJĄ u jednego lub kilku pracodawców
Układy zbiorowe pracy- to akty prawne powstałe we wczesnym kapitalizmie wolnorynkowym .Z chwilą powstania związków zawodowych pracodawcy musieli się z nimi liczyć.
Teoria ustawy-układ zbiorowy pracy działa jak przepis ustawy dla treści stosunku pracy
Teoria obligacyjna-układ zbiorowy pracy to porozumienie między związkami zawodowymi a pracodawcą.
O układach też chyba na egzaminie może być!!!!!!!bo coś bredził
Układ zbiorowy pracy to porozumienie normatywne zawierane pomiędzy pracodawcą a związkami zawodowymi w sprawie indywidualnego stosunku pracy
ZAKRES PODMIOTOWY UZP: mogą być zawarte dla wszystkich pracowników niezależnie od aktów kreujących stosunek pracy .Układy negocjują związki zawodowe
KLAUZULA DYFERENCJACYJNA- co do zasady nielegalna, jest legalna jeśli strony układu kierują się usprawnionymi kryteriami działania (np.dla pracowników pracujących pod ziemią)
Nie wolno ich zawierać dla pracowników czy członków korpusu służby cywilnej niezależnie od stosunku pracy,dla osób zatrudnionych na podstawie mianowania, powołania,pracowników urzędów państwowch ,zatrudnionych w sejmikach i innych jednostkach samorządu terytorialnego ,nie wolno również dla sędziów i prokuratorów.
Wolno natomiast dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych,studentów ,uczniów praktykantów ,emerytów,rencistów i czasem członków ich rodzin.
Nie wolno zawierać układów wyłącznie dla nie-pracowników,dla osób świadczących pracę dla Policji,StrażyGranicznej,CBA,BOR,żołnierzy zawodowych
Klauzula generalizacyjna-rozszerzenie obowiązywania ponadzakładowego uzp w drodze rozporządzenia (dumping)
Zakres przemiotowy UZP czyli czego dotyczą:
Część normatywna i Część obligacyjna-muszą być w każdym uzp(obligatoryjnie)
Częśc socjalna-fakultatywna(może być ale nie musi)
Normatywna-charakteryzuje się tym, że określa uprawnienia i obowiązki stron stosunku pracy (ma charakter roszczeniowy)
Z reguły uzp dzieli się na częśc płacową(80%) i niepłaconą.
Są tam np., określone systemy wynagradzania reduktory premiowe, dodatki funkcyjne lub za pracę w godzinach nadliczbowych ,klauzule antyinflacyjne, zasady polityki awansowej czterobrygadowy system pracy, regulacje dotyczące ochrony stosunku pracy, regulacje dot. karania, kwestie dotyczące dodatkowej ochrony rodzicielstwa, niekiedy przedłużają okresy wypowiedzenia
Cześć obligacyjna-zagadnienia rozpowszechniania i publikacji układu zagadnienia dotyczące wykładni, ocen układu i sporu, dostęp do pomieszczeń i mediów-bezpłatnie
Część socjalna-może ale nie musi być -Beneficjentem jest załoga jako całość,są tam kwestie dotyczące wpłat i opłat na Fundusz Świadczeń Socjalnych ,dofinansowanie do transportu pracowników, zakładowe stołówki,lekarze,laboratorium,zasady remontu mieszkań zakładowych ,finansowanie świadczeń kulturalnych ,prowadzenie hotelu pracowniczego.
Procedury negocjacyjne-
Negocjacje układowe powinny być dobrowolne .W Polsce obowiązują sytuacje że pracodawca musi podjąć negocjacje.
Jeżeli zmianie uległa sytuacja pracodawcy na korzyść
Jeżeli wygasł lub na 60 dni przed jego wygaśnięciem
Związki zawodowe muszą powiadomić wszystkie zainteresowane podmioty i prowadzi się negocjacje wspólne ,prowadzone powinny być w dobrej wierze, nie mogą naruszać praw osób trzecich.
Układ jest podpisany ,czasem wstępnie parafowany i rejestrowany.
Rejestracja ma charakter administracyjno sądowy- zakładowy rejestruje go Powiatowy Inspektor Pracy,, można się odwołać do SR Sądu Pracy a następnie do SO Sądu Pracy, ponad zakładowy Minister Pracy(90 dni) i odwołać się można do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Sądzie Apelacyjnym dla miasta Warszawy,a następie do Sądu Apelacyjnego Sądu Pracy w Warszawie.
Nie ma skargi kasacyjnej.
Związek zawodowy pominięty w negocjacjach np. może zgłosić swoje zastrzeżenia do jednostki rejestrującej.
Układ zbiorowy pracy nie zarejestrowany nie może być dochodzony przez sądem,po rejestracji wchodzi w życie
Zasada automatyzmu prawnego-z mocy prawa obowiązują korzystniejsze zasady dla pracownika to oznacza a contr ario że mniej korzystne nie wchodzą .Mniej korzystne wchodzą na podstawie rozporządzenia zmieniającego(też coś bredził że na egzaminie może być)
Układ zbiorowy pracy -zmiana może nastąpić tylko w jeden sposób-poprzez protokół dodatkowy tak samo zarejestrowany jak układ
Wygaśnięcie UZP-
-może nastąpić na mocy porozumienia
-wygaśnięcia bo upłynął jego termin
-wypowiedzenie układu zbiorowego pracy (przez całą stronę) ustawa przewiduje 90 dni ,strony mogą go przedłużyć lub skrócić nie trzeba go uzasadniać. Termin biegnie od chwili dostarczenia oświadczenia woli pracodawcy.
Układ wygasa abstrakcyjnie-art. 42$ 1 do 3 KP(wypowiedzenie zmieniające)
STRONY UKŁADÓW ZBIOROWYCH PRACY
Ponadzakładowe
-właściwe statutowo organizacje związkowe oraz właściwe statutowo organizacje pracodawców
-minister bądź właściwy podmiotowo kierownik urzędu centralnego
-wójt, burmistrz ,starosta
Stroną układu są wyłącznie reprezentatywne- federacje, konfederacje, które zrzeszają min 300 tys. Pracowników oraz struktury związkowe które w zakresie swojego statutu obejmują 10 procent pracowników jeśli ma 10 tys. Członków
-największa organizacja związkowa -jeśli nie ma dwóch poprzednich
Nie może on regulować wynagrodzeń pracowników piastujących wysokie stanowiska w firmie.
Układ zakładowy nie może zostać zawieszony na dłużej niż 3 lata. Po trzech latach następuje jego restytucja(jego przepisy zaczynają obowiązywać).