Rzeczowniki złożone oznaczające osoby w Języku Niemieckim
admin, pt., 01/21/2011 - 13:39
Charakterystyczna dla rzeczowników złożonych w języku niemieckim jest grupa rzeczowników określających osoby. Składają się one z członów, których znaczenie jest inne niż całego wyrazu złożonego. Tłumaczenie poszczególnych składowych mogłoby nas wprowadzić w błąd. Przejdźmy więc do konkretow i wyjaśnijmy niuanse związane z rzeczownikami złożonymi oznaczającymi osoby.
die Angst + der Hase → der Angsthase
der Hase + der Fuß → der Hasenfuß |
Rzeczowniki złożone oznaczające osoby mają najczęściej zabarwienie negatywne.
Oto lista najczęściej używanych rzeczowników złożonych określających osoby:
der Angsthase → tchórz
das Aschenbrödel → kopciuszek
der Backfisch → podlotek
der Dickkopf → uparciuch
der Dummkompf → dureń
der Faulpelz → leniuch
der Feuerkopf → zapaleniec
der Frechdachs → arogant
der Geizhals → skąpiec
der Geizkragen → skąpiec
der Glückspilz → szczęściarz
der Griesgram → zrzęda
der Grünschnabel → żółtodziub
der Hagestolz → stary kawaler
der Halbstarke → chuligan
der Hasenfuß → tchórz
der Junggeselle → kawaler
der Naseweis → mądrala
die Naschkatze → łakomczuch
der Pechvogel → pechowiec
der Raufbold → awanturnik
der Schafskopf → barania głowa, głupiec
die Schlafmütze → śpioch
der Schmutzfink → brudas
der Schürzenjäger → babiarz
der Trunkenbold → pijak
das Weibsbild → babsztyl
der Windbeutel → lekkoduch
der Witzbold → żartowniś, dowcipniś
Rzeczowniki Złożone w Języku Niemieckim
admin, czw., 12/16/2010 - 22:12
W języku niemieckim występuje duża grupa rzeczowników złożonych. Składają się one z dwóch lub więcej członów - rzeczowników bądź innych części mowy, przy czym ostatni człon musi być zawsze rzeczownikiem. RODZAJ RZECZOWNIKA ZŁOŻONEGO JEST ZAWSZE TAKI SAM, JAK OSTATNIEGO CZŁONU W TYM WYRAZIE:
die Fuß + der Ball → der Fußball
die Bahn + der Hof → der Bahnhof
die Reise + die Büro → die Reisebüro
der Apfel + der Saft → der Apfelsaft
die Post + die Karte → die Postkarte
der Brief + die Marke → die Briefmarke |
Tłumaczenie rzeczowników złożonych zawsze rozpoczynamy od ostatniego wyrazu (patrz: przykład powyżej). W niektórych przypadkach może się zdarzyć, że rzeczownikowi złożonemu będzie odpowiadał tylko jeden wyraz polski:
die Landkarte → mapa |
Wyrazy wchodzące w skład rzeczowników złożonych mogą być połączone bezpośrednio (tak jak w przykładzie pierwszym) lub za pomocą następujących spójników: -s, -n lub -en:
-s
der Geburtsort → miejsce urodzenia |
-n, -en
der Sonnenuntergang → zachód słońca |
Rzeczowniki złożone utworzone są nie tylko z rzeczowników, lecz także z rzeczownika połączonego z: przymiotnikiem, przyimkiem lub czasownikiem. Wyraz składający się z przymiotnika i rzeczownika tłumaczony jest najczęściej od pierwszego członu (przymiotnika), gdyż w tej kolejności czytane są przydawki określające rzeczownik w języku polskim:
neu + das Jahr → das Neujahr
weiß + der Wein → der Weißwein
schnell + die Bahn → die Schnellbahn
groß + die Mutter → die Großmutter
hoch + das Haus → das Hochhaus |
Rzeczownikom utworzonym od przyimka i rzeczownika odpowiada najczęściej jeden wyraz polski:
mit + der Arbeiter → der Mitarbeiter
vor + die Name → die Vorname
auf + der Bau → der Aufbau |
Przy rzeczownikach złożonych z czasownika i rzeczownika najczęściej „ucina się” końcówkę bezokolicznika „n” lub „en”:
bügeln + das Eisen → das Bügeleisen
schreiben + der Tisch → der Schreibtisch
singen + der Vogel → der Singvogel |
Rzeczowniki złożone składają się również z więcej niż dwóch wyrazów, np.:
rot + der Wein + das Glas → das Rotweinglas (lampka czerwonego wina) Das Atom + die Kraft + das Werk → das Atomkraftwerk (elektrownia atomowa) früh + das Jahr + das Müdigkeit → das Frühjahrsmüdigkeit (przesilenie wiosenne) |
W języku niemieckim można odnaleźć niekiedy prawdziwe „mutanty” słowotwórcze - bardzo długie wyrazy, w których skład wchodzi kilka lub nawet kilkanaście (!) członów. W takim jednym wyrazie umieszczonych jest bardzo wiele informacji. Można by rzec, że jest to ekonomiczny wynalazek Niemców ;), takie długie słowa zajmują w rezultacie o wiele mniej miejsca w tekście, niż po przetłumaczeniu ich na j. polski, a jednocześnie zawierają taką samą liczbę informacji. W języku potocznym nie są one na szczęście zbyt często używane (stanowiłyby niezmierną trudność zarówno do zrozumienia, jak i wymówienia ich), pojawiają się raczej w języku i stylu urzędowym, pisanym - prawniczym, medycznym, w encyklopediach, instrukcjach obsługi, itd. Oto przykład takiego „mutanta”:
die Wiederaufbereitungsanlagengegnermassendemonstrationsverbotsbekanntgabe