Paulina Chrupek p206
Kontrola wykłady
Na początku w XXw w zakładach Fowka w USA zapoczątkowano produkcję seryjną. Wraz z nią wprowadzono opracowane przez Frederyka Toylona zasady zarządzania
Mówiły one między innymi:
• ustaleniu najlepszej metody wykonania zadania
• doborze i szkoleniu, doskonaleniu robotników celem przydzielenia pracy na których się najbardziej nadają
• współpracy kierownika i robotników
• równym podziale pracy i odpowiedzialności miedzy kierowników i pracowników
Oparcie się na tych zasadach pozwoliło na:
• rozdzielenie funkcji produkcyjnych i kontrolnych
• wytwarzanie produktu wysokiej jakości przez niewykwalifikowaną kadrę
Ponadto firma zaczęła zatrudniać zespoły inspektorów, którzy sprawdzali produkt i porównywali z popytem .
Tę procedurę stosowano we wszystkich fazach wytwarzania. Inspekcje wprowadza się w celu oddzielenia wykrytych wyrobów o niskiej jakości od wyrobów o jakości akceptowanej, a następnie ich wycofanie, naprawianie i sprzedaż po niższej cenie
Ten okres wiąże się z pierwszym stadium rozwoju Totak Quality Mauagement (TQM- zasada kompleksowego zarządzania jakością) czyli tzw. kontrole inspekcyjną
W XX w kompleksowe zarządzanie jakością przeszło przez 4 etapy rozwoju
Można je sklasyfikować następująco:
• inspekcja jakości
• kontrola jakości
• zapewnienie jakości
• kompleksowe zarządzanie jakością
Cztery kroki na drodze do ewolucji zarządzania jakością:
Kontrola jakości- sprawdzanie, mierzenie lub testowanie jednej lun więcej charakterystycznych produktów i odnoszenie wyników do wyspecyfikowanych wymagań w celu potwierdzenia zgodności. Zadania to wykonywane jest zwykle przez wyspecjalizowany personel i nie wchodzi w zakres obowiązków pracowników produkcyjnych. Produkty niezgodne ze specyfikacjami są odrzucane lub przekazywane do poprawienia
Sterownie jakością- położenie takiego samego ucisku na kontrolę, ale włączenie dodatkowych do systemu pracowników produkcyjnych i stworzenie sprzężeń zwrotnych pomiędzy wycinkami kontroli o linię produkcyjną. Na podstawie wyników kontroli proces produkcyjny jest modyfikowany w celu otrzymania produktów zgodnych ze specyfikacjami
Zapewnienie jakości- prowadzenie systematycznych i zaplanowanych działań prowadzonych do wytworzenia produktu zgodnych ze specyfikacjami. Wykonywanie regularnych inspekcji, przeglądów, analiz i zewnętrznych ocen w celu zapewnienia jakości w sposób ciągły. System zapewnienia jakości jest formalnie opisany i stosowany a jego skuteczność jest stale monitorowana
Zarządzanie przez jakość- zastosowane procedury zarządzania jakością do wszystkich zagadnień związanych z zarządzeniem, w tym także do ustalenia polityki, strategii, struktury organizacyjnej i forowania kultury pracy
Cechy tradycyjnego podejścia do zagadnienia jakości:
• Odpowiedzialność za jakość jest nałożona na wydzielone komórki- organizacji
• zarządzanie jakością jest wyodrębnione jako odzielnna strefa działalności
• Główny nacisk jest kładziony na wykrywane wad
• Wysmukła struktura organizacyjna wprowadza podział na niezależne wydziały i sekcje o wyodrębnionych zadaniach
• wszystkie decyzje są podejmowane przez kadrę kierowniczą a nie przez pracowników operacyjnych
• Płaca a nie satysfakcja z wykonywanej pracy stanowi główny czynnik motywacyjny
• Pracuje przekonanie że wyniki zbytu są bezpieczne, a jakość odpowiednia
Cechy nowoczesnego podejścia opartego na ZPJ
• w zapewnienie jakości są angażowani wszyscy pracownicy
• kontrola jakości, wykrywanie i usuwanie wad są działaniami nie efektywnymi, kosztownymi i oznaczają stratę czasu
• główny nacisk położony jest na zapobieganie problemom
• Liczba poziomów w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstwa jest ograniczona
• Kadra kierownicza inicjuje i wspiera i organizuję działania na rzecz podniesienia jakości
• Zorganizowanie i poczucie współodpowiedzialności dostarczają satysfakcji z pracy i zwiększają motywację
• Zbierana jest obszerna wiedza o oczekiwaniach i wymaganiach klientów
Wykł 2.
Od czego należy zacząć zmianę strategii firmy?
Od skupienia się na kliencie
A tym samy na:
Zidentyfikować swoich klientów wymaga to wyodrębnienia rożnych rodzajów klientów, czyli dokonanie podziałów według grup klientów o podobnych wymaganiach lub cechach, uwzględniając też udziałowców, nadzorujące organy administracyjne itp.
Ocenienie co zawiera oferta dla różnych klientów - wymogi do scharakteryzowania usług lub produktów oferowanych różnym grupom klientów
Zastanowienie się czego chcą kliknięci w poszczególnych grupach i jak ich wymagania pasują do tego co zawiera oferta
Pilnie wysłuchiwać co mają do powiedzenia klienci - zazwyczaj jest wiele możliwości „wysłuchiwania” klienta ale ważne jest to jak my, w jakim stopniu te możliwości wykorzystujemy
Przyjąć punkt widzenia klienta np. stosując tzw. cykl jego aktywności
Podstawowe elementy systemu zbierania informacji:
• zażalenia i rekomendacje
• rozmowy z pracownikami mającymi bezpośredni kontakt z klientami
• nieformalne wypytywanie klientów
• śledzenie wyników badań, opinii, które publikowane są w środkach masowego przekazu
• organizowanie tzw. grup obsługi klienta, które przyczyniają się do rozpowszechniania wiedzy o kliencie wśród pracowników (i klientów) nie mających z nim bezpośredniej styczności
• badania naukowe podejmowane samodzielnie lub zlecane wyspecjalizowanym firmom
• sprawny system przekazywania informacji kadrze kierowniczej
Elementy decydujące o powodzeniu
• zaangażowanie kadry kierowniczej ujawniające się w konkretnych decyzjach i postawach
• objęcie całej organizacji zasięgiem zmian
• powszechna świadomość nadrzędności wymagań klienta
• nacisk na eliminowanie przyczyn powstania braków
• skupienie się na kosztach jakości, ciągła poprawa
Jakość usług można poprawić poprzez:
• stały kontakty z kieratem i dokładne ocenianie tego czego naprawdę oczekują, a nie tego, co my mamy im do zaoferowania
• przyjęcie i regularne monitorowanie wymiernych ocen jakości obsługi (tzw. miar jakości)
• stałe prowadzenie oceny działalności w porównaniu ze standardami wewnętrznymi orzaz z rynkami osiągniętymi przez konkurencje
• właściwa identyfikacja priorytetowych obszarów w których działalność można poprawić
• wdrażanie w całym przedsiębiorstwie postawy wzorowanej na kliencie
• dbałość o kulturę obsługi myślenie o prowadzonej działalności bardziej w kategoriach korzyści określonych przez klienta i w kontekście dostarczenie określonych produktów lub usług
• stałe i konsekwentne poszukiwanie możliwości poprawy jakości obsługi klienta
Wykł3
Podstawowe zagadnienia z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa żywności
Od ilości do jakości
Systemy certyfikacji w rolnictwie:
• produkcje zintegrowane
• produkcje ekologiczne
• żywość niemodyfikowana genetycznie
• inne
Jakość oznacza m.in.- Sprostanie oczekiwań klientów
Bezpieczeństwo- w przypadku produkcji żywności/ podobnie jak wiele innych dóbr kierunkowanych do konsumentów
Jakość i bezpieczeństwo są ze sobą ściśle powiązane
Skąd to interesownie jakością?
Sieci handlowe ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo sprzedawanej żywności a w przeszłości wystąpiły także zjawiska jak choroby szalonych krów czy afery dioksynowe, które zachwiały zaufanie klientów
Rynek
Jest coraz bardziej zorientowany na jakość.
W warunkach krajowych bezpośredni nadzór nad żywnością sprawuję Państwowa Inspekcja Sanitarna (żywność pochodzenia roślinnego) podlegająca Ministerstwu Zdrowia oraz Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej podlegającej MRiRW (żywność pochodzenia zwierzęcego)
Podstawowa Prawna:
Ⴗ Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28,01,2002 ostanawiającej ogólne zasady i wymagania prawa ży7wnossciowego powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ostanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności
Ⴗ Ustawę z dn 25,08,2006 o bezpieczeństwie żywności i żywienia
Prawo Unii skupia się na:
Ⴗczłowieku (konsumencie, kliencie)
Ⴗzdrowiu
Ⴗśrodowisku
Ⴗbezpieczeństwie
Łańcuch bezpiecznej produkcji żywności
Traceability
Tracling
Tracing
---Tracking- śledzenie kierunkowe (informacje rutynowe)
---Tracing- śledzenie wrotne procedury nadzoru nad produktem
Traceability jako sposób identyfikacji i idetyfikalności produktów
Tracking- możliwość określania w każdym momencie pochodzenia produktu, każdego dodatku i rodzaju procesu zastosowanego w produkcji. Służy do określania przyczyn i źródła
Tracing- możliwość określania dla każdego produktu czasu i miejsca dostawy i późniejsze jego losy: określenie miejsca do którego trafiła zakwestionowana partia towaru(służy do wycofania produktu z rynku)
System ten działa w obu kierunkach w łańcuchu żywnościowym: wstecz do surowców i na przód do odbiorcy końcowego. Jego celem jest bezpieczeństwo produktów w łańcuchu prostota i przezroczystość poprzez sprawny system informacji
Elementy łańcucha produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego:
Materiał Hodowlany
Ⴗgenetyka
Ⴗżywienie
Ⴗstan zdrowia
↓
Warunki produkcyjno- towarowe
Ⴗsanitarno- wet
Ⴗzootechniczne
Ⴗobrót zwierzętami
↓
Warunki pozyskiwania mięsa
Ⴗubój
Ⴗrozbiór i wykrwawianie
↓
Przetwarzanie
Ⴗuwarunkowania technologiczne
Ⴗpakowanie i przechowywanie
↓
Dystrybucja i warunki
Ⴗhurt
Ⴗdetal
Ⴗtransport
↓
Konsument
Ⴗindywidualny
Ⴗżywienie zbiorowa
Ⴗhandel międzynarodowy
Współzależności działań na rzecz bezpieczeństwa i jakości:
GHP- dobra polityka produkcyjna
GHP- dobra polityka higieniczna
HACCP- system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli
QACP- system ptk kontrolnych zapewniających jakość Normy z Seri ISO 9000 oraz ISO 22000
TQH - kompleksowe zarządzanie jakością
System HACCP
Od przystąpienia polski do UE wszystkie firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją żywności muszą wdrożyć i stosować zasady systemu HCCP
HCCP to skrót w języku angielskim tłumaczony jako Analiza Zagrożeń i Krytycznych punktów kontroli
Oznacza system organizacji działania w firmach mających do czynienia z żywnością służący zapewnianiu bezpieczeństwa zdrowotnego tej żywności
Oznaczany jest za najskuteczniejsze narzędzie pozwalające zagwarantować że żywność nie ulegnie skażeniu lub zanieczyszczeniu i będzie bezpieczna dla konsumenta
Przed wprowadzeniem w zakładzie systemu HCCP należy wdrożyć zasady dobrej praktyki (GHP)oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP) które mają na celu stworzenie warunków do wytworzenia żywności bezpiecznej pod względem higienicznym
Dotyczy ono min. Pomieszczeń, maszyn, urządzeń, usuwanie odpadów, mycie, zaopatrzenie w wodę, pozyskiwanie w surowce, higieny osobistej i szkolenia pracowników
System HCCP tworzy się indywidualnie dla każdego zakładu uwzględniając specyfikę prowadzonej tam działalności. Ze wprowadzanie i działanie systemu odpowiedzialne jest kierownictwo zakładów
System ten:
Ⴗ polega na identyfikacji wstępnych zagrożeń żywności oraz określenie metod ich usunięcia
Ⴗ ma charakter prewencyjny, przenosi ciężar kontroli z końcowego produktu na poszczególne fazy całego procesu prod i dystrybucji
Ⴗ może być stosowany na wszystkich etapach tzw łańcucha żywnościowego
Ⴗ wymaga udziału całego personelu oraz kierownictwa
Zasadniczo sys HCCP nie poddaje się żadnej certyfikacji przez zewnętrzne jednostki certyfikujące
Etapy wprowadzenia sys HACCP
Przeprowadzenie analizy zagrożeń
Ⴗ identyfikacja mogących potencjalnie wystąpić zagrożeń biologicznych, chem ,fizycznych
Ⴗ określanie prawdopodobieństwa ich wystąpienia
Ⴗ określenie ich istotności dla bezpieczeństwa żywności
Ⴗ ustalenie środków zapobiegawczych i kontrolnych
Ustalenie krytycznych ptk kontrolnych
Ⴗ identyfikowanie wszystkich miejsc, procesów w których niezbędne jest opanowanie występujących zagrożeń poprzez ich kontrolę
Ustalenie limitów krytycznych dla każdego z ptk krytycznych
Ⴗ przypisanie każdemu z krytycznych ptk kontrolnych parametrów określonych przy pomocy specyficznych miar (np. tep, wilgot, czas) oraz oznaczenie granic ich tolerancji
Ustalenie procedur monitorowania krytycznych ptk kontrolnych
Ⴗ monitorowanie k.p.k.w celu sprawdzenia czy nie są przekroczone limity krytyczne
Ⴗ monitorowanie powinno być prowadzone w sposób ciągły lub ewentualnie regularny
Ⴗ każde sprawdzanie powinno być zapisywane
Ustalenie działań korygujących
Ⴗ opracowanie dla każdego krytycznego punktu kontrolnego właściwych działań korygujących które należy podjąć gdy monitorowanie wykaże przekroczenie limitów krytycznych
Ⴗdziałanie korygujące muszą dotyczyć zarówno przywrócenia właściwego działania procesów postępowania z nieprawidłowo wytworzonym produktem
Ⴗ każde podjęte działanie powinno być zapisywane
Ustalenie procedur weryfikacji systemu
Ⴗustalenie w jaki sposób będzie sprawdzane skuteczne funkcjonowanie całego systemu
Ⴗ procedury weryfikacji powinny być uruchamianie w regularnych odstępach czasu i przy każdej zmianie procesu produkcyjnym
Ustalenie dokumentacji
Ⴗ ustalenie sposobu sporządzania, przechowywania i nadzorowania wszystkich dokumentów związanych z systemem (szczególnie procedur i zapisów)
Wykład 4
System HACCP jest rekomendowany:
• Światowa Organizacja Zdrowia (WHD)
• cod ex alimentaris
• oraz wymagany ustawodawstwem z UE
Jest najskuteczniejszy i najbardziej efektywnym narzędziem, zapewnia wysokie standardy higienicznego, warunków produkcji i przetwarzania żywności
• system HACCP chroni interesy konsumenta dając mu pewność, bezpieczeństwo i wysokie jakości zdrowotnej nabywanych produktów spożywczych
• chroni interesy producenta, który prowadząc w odpowiedni i dokumentowy sposób proces produkcyjny może udowodnić że robi wszystko, aby wytworzyć produkt bezpieczny dla zdrowia
• Polskie regulacje prawne wymagają realizacji zasad GMP w całym przemyśle spożywczym, żywieniu zbiorowym i obrocie żywnością Nakładają również obowiązek wdrożenia systemu HACCP w zakładach produkujących preparaty dietetyczne i odżywki
Pojęcia i definicje stosowane w HACCP
• Zagrożenie- jest to każdy czynnik mikrobiologiczny, technologiczny, fizyczny lub chemiczny, który można stanowić ryzyko dla zdrowia konsumenta
•Punkt kontroli- jest to miejsce, operacja, jednostkowa lub proces, w którym czynnik mikrobiologiczny, chemiczny, lub fizyczny może być kontrolowany
•Krytyczny punkt kontroli- jest to miejsce, operacja jednostkowa lub proces technologiczny w którym należy podjąć środki kontrolne w celu zapobiegania i wyeliminowania lub zminimalizowania do akceptowanego poziomu zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, CCP znajdują się pod stałą kontrolą każdej serii produktu
Można rozróżnić CCP pod względem:
• stopnia eliminacji zagrożeń
• stopień zagrożeń dla końcowej jakości produktu gotowego
Drzewo decyzyjne- jest to sekwencja informacji służących do określenia czy dany punkt kontroli jest krytyczny
Odchylenie- jest to stwierdzenie niemożliwości utrzymania procesu w założonych limitach dla danego punktu krytycznego. Moment podjęcie decyzji o dalszych losach prowadzonego procesu
Działania korygujące- są to procesy postępowania w przypadku przekroczenia limitów krytycznych w danym punkcie krytycznym
Plan HACCP- dokument określający metody, środki zaradcze oraz przebieg działań, które winny być prowadzone w danym procesie produkcyjnym w celu opanowania zagrożeń dla jakości produktu żywnościowego
Konieczność wprowadzania systemu HACCP
Zapewnia ona bezpieczeństwo środków spożywczych wynikające z czynników takich jak
• bezpieczeństwo żywności
• wymagana konsumentów
• przepisy prawne
• straty spowodowane zatruciem pokarmowymi
• handel zewnętrzny i wewnętrzny
Najważniejsza jest eliminacja zagrożeń zdrowia lub życia ludzkiego, innym ważnym aspektem jest wpływ na ekonomikę kraju (np. choroba BSE w UE)
Spośród czynników ekonomicznych przemawiających za koniecznością stosowania systemu HACCP należy wymienić straty powstałe w wyniku zatruć pokarmowych
Koszty takich zatruć obejmuję koszty wynikające min. z:
• leczenia ludzi
• konieczności wycofania i/lub zniszczenie towarów z rynku
• nieobecności w pracy
• dodatkowych badań wykonywanych przez służby nadzoru nad żywnością
• w skrajnych przypadkach dochodzi do zamknięcia zakładu produkcyjnego
Korzyści z wrodzenia systemu HACCP:
• podniesienie bezpieczeństwa i jakości zdrowotnej
• skuteczniejsza i ukierunkowana kontrola żywności
• poprawa zgodności produktu z wymogami bezpieczeństwa
• zwiększenie zaangażowania kierownika zakładu w sprawy bezpieczeństwa żywności
• zmniejszenie ryzyka związanego z działalnością przedsiębiorstwa
• podniesienie świadomości i wiedzy załóg w zakładach branży spożywczej
• poprawa organizacji pracy w zakładach i zwiększenie zaufania do produktu
• ułatwienie inspekcji konsumenckiej i urzędowych
System HACCP nie narzuca sztywnych i niepodważalnych reguł, określa jedynie zasady postępowania
Wymaga on jednak rzetelności i systematyczności dzięki którym przeciwdziałanie zagrożeniem będzie najbardziej skuteczne
Zagrożenia z jakimi należy liczy prowadząc analizę krytycznych punktów kontroli (CCP) to:
•Biologiczne
• chemiczne
• fizyczne
Wszystkie te zagrożenia mogą pochodzić z:
•surowców
• procesów technologicznych
• otocznia (maszyny, hale produkcyjne)
• wody i powierza
• bezpośrednio od personelu
Środki zapobiegawcze dla zagrożeń biologicznych
• kontrola i regulacja temperatury procesów technologicznych
• kontrola i redukcja temp i wilgotności mikrokilamatu pomieszczeń
• kontrola czasu
• ogrzewanie i gotowanie
• chłodzenie i zamrażanie
• kontrola dodatków soli i innych konserwantów
• suszenie
• kontrola surowców
Środki zapobiegawcze dla zagrożeń fizycznych
• kontrola surowców i dostawców
• kontrola w trakcie produkcji
Zwykle stosuję się kontrolę parametrów dających się łatwo i szybko zmienić w trakcie trwającego procesu technologicznego takich jak:
• temp
• wilgotność
• ciśnienie
• czas
• pH
• stężenie procentowe
AUDIT
Systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodu z auditu oraz jego obiektywnej oceny w celu określenie stopnia spełnienia jego kryteriów
Audity wewnętrzne - przeprowadzane w celach wewnętrznych przez samą organizację lub w jej imieniu mogą stanowić podstawę do zdeklarowania przez nią zgodności
Audity zewnętrzne- przeprowadzane są przez strony zainteresowane organizacją takie jak:
audity strony drugiej klienci lub inne osoby występujące w ich imieniu,
audity strony trzecie
Auditor- osoba mająca kompetencje do przeprowadzania analiz
Zespół audytujący - jeden lub więcej auditorów przeprowadzający audit
Auditowany- organizacja która jest auditorowna
KLIENT- organizacja lub osoba zlecająca
Zasadnicze cechy auditu:
• wykrywanie w dziedzinach dotyczących jakości potencjalnie słabych punktów
• obiektywizm, niezależność, bezstronność
• stosowanie specyficznej metody postępowania polegającej na wywiadzie
Zasadnicze etapy analizy
Analiza dokumentacji systemu zarządzania jakością audytowanego obszaru
Wnioskowanie o znajomość opracowanej dokumentacji systemu zarządzania jakością auditorawnego - poprzez stawianie pytań
Sprawdzenie zgodności dokumentacji systemu zarządzania jakością i wiedzy auditorowanego
Wykł 5
Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO
ISO oficjalnie rozpoczęło działalność 23 lutego 1947r
Wśród członków - założycieli ISO jest Polski Komitet Normalizujący
Jej poprzedniczką była Międzynarodowa Federacja działająca w latach 1926-1942 jako porozumienie najważniejsze na świecie organizacji standaryzujących:
• amerykańskiej ANSI
• niemieckiej DIN
• francuskiej AFNOR
• brytyjskiej BSI
ISO jest organizacja pozarządową jej członkowie nie są delegowani przez rządy, pomimo że niektóre organizacje członkowskie znajdują się w strukturach rządowych
Jest to organizacja na szczególnej pozycji pomiędzy sektorami państwowym i prywatnym szczególnie wobec stowarzyszeń przemysłowych
• Każdy kraj reprezentuję z reguły jedna organizacja
• Pracę organizacji kontroluję Sekretariat Generalny ze siedzibą w Genewie
Struktura ISO jest wzorowana na ANSI i DIN
Składa się z kilkaset komitetów technicznych i grup roboczych zajmujących się dyskusjami technicznymi oraz Komitet Główny, w którym po jednym głosie mają członkowie
Projekty zmian lub projekty nowych norm zwane droftami? Może składać każda organizacja członkowska. Następnie projekty są dyskutowane w grupach roboczych w których po uzyskaniu ogólnego konsensusu „droft” zmienia się na „projekt” który może uzyskać status oficjalnej normy po tym jak ¾ członków komitetu głównego zaopiniuję go pozytywnie
Działalność ISO finansowana jest ze składek członkowskich ustanowionych proporcjonalnie do produktu krajowego brutto. Dodatkowe przychody przynosi sprzedaż norm. ISO wydaje również podręczniki, poradniki, kompendia oraz periodyki informujące o bieżących i planowanych pracach organizacji
Respektowanie ISO jest nie obowiązkowe
ISO 9000 -rodzina standardów zagadnienia jakościowe
ISO 14001- standardy zrządzania środowiskowego
Skrót ISO - nie odpowiada oficjalnej nazwie. Na koniec roku 2004 członkami ISO były organizacje reprezentujące 148 państw
Od chwili powstania do końca roku 2004 ISO opublikowało ponad 13700 norm
Wszyscy członkowie ISO są sobie równi
Zarządzanie bezpieczeństwem żywności wymogi ISO 22000:2005
Ustanowione 1 września 2005
„System zarządzania bezpieczeństwem żywności - wymagania dla każdej organizacji najeżającej do łańcucha żywnościowego”
Stanowi międzynarodowy standard w bezpieczeństwie zdrowotnym produkowanej żywności, stworzony dla wszystkich uczestników tzw. łańcucha dostaw - aż do ostatecznego konsumenta
Bezpieczeństwo żywności - zapewnia że żywność nie będzie przyczyną szkody wyrządzonej konsumentowi, jeśli jest przygotowana i / lub spożywana zgodnie z jej zmierzonym użyciem
Bezpieczeństwo żywności odnosi się do obecności i pomiarów zagrożeń obecnych w żywności w momencie konsumpcji wyrobu i nie jest związana z innymi aspektami mającymi wpływ na zdrowie człowieka np. niewłaściwym odżywianiem
Zagrożenia mogą być spowodowane (lub wzrastać np. mikroorganizmy) na każdym z etapów łańcucha żywnościowego (od pola do stołu)
Istotna jest zarówno odpowiednia kontrola i dbałość o surowce oraz środowisko w całym obszarze produkcji i przetwarzania jak i nadzór nad sposobem operowania higieną obrotu żywnością (transport, magazynowanie, dystrybucja) także jej składnikami
Celem opracowywania normy ISO 22000:2005
Jest harmonizacja w skali międzynarodowej - wymagań w zakresie zarządzania bezpieczeństwa żywności w całym procesie żywnościowym Jest ona przygotowana dla wszystkich którzy chcą wdrożyć zintegrowany system zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym
W normie ISO 22000:2005 zostały ze sobą powiązane:
• elementy systemu zarządzania jakością
• system HACCP(standard dla bezpieczeństwa)
Obydwa rozwiązania systemowe zarówno w zakresie zarządzania jakością jak i specyficznego zarządzania bezpieczeństwem zdrowotnym opiera się na:
• jednolitym podejściu procesowym
• pełnym zaangażowania kierownictwa i całego personelu
• proceduralnym podejściu do wszelkich zadań
• prowadzeniu monitoringu i szczegółowych zapisów
• nadrzędnym traktowaniu klienta
Utworzona norma łączy kluczowe elementy niezbędne do gruntownia bezpieczeństwa w całym łańcuchu aż do ostatecznego konsumenta:
• interaktywną koniunkturę
• zarządzania systemem
• programy wstępne
• zasady HACCP
Interaktywna koniunktura - zarówno wewnątrz organizacji jak i w obszarze całego łańcuch żywnościowego jest wymaganiem podstawowym
Jest ona niezbędna by zapewnić że istotne zagrożenia są zidentyfikowane i odpowiednio kontrolowane na każdym etapie łańcucha
Nowym elementem jest paragraf poświęcony gotowości i reagowaniu w sytuacjach kryzysowych (zarządzanie ryzkiem) a także konieczności opracowanie i wdrożenie systemu
Użytkownikom zaproponowanej nowej międzynarodowej normy ISO 22000pozostawia sobie wybór metody spełnienia jej wymagań
Format jest spójny z dokumentacją ISO 9001:2000 aby wzmóc kompatybilność obu systemów
Dla specyficznego zarządzania żywności proponowana jest również integracja wymagań systemu HACCP z tzw:
PRP- Programy wstępne, to narzędzie które wspomagają zapewnienia bezpieczeństwa, zapobieganie albo eliminują bądź regulacją prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożeń
Programy operacyjne (O-PRP) to identyfikowane podczas analizy zagrożenia istotne elementy narzędzia do panowania nad prawdopodobieństwem wprowadzania zagrożeń (w tym zanieczyszczeń) bądź intensyfikacji zagrożeń bezpieczeństwa w produktach żywnościowych lub w środowisku ich wytwarzania
Stanowią one dodatkowe czynniki wspomagające likwidacje zagrożeń w łańcuchu produkcji
Natomiast plan HACCP służy do zarządzania zidentyfikowanymi CCP tak aby zapobiegać lub skutecznie redukować poziom zagrożeń w produkcie finalnym
Zaletą zintegrowanego programu jest:
• intensywniejsza bardziej dynamiczna kontrola zagrożeń
• doskonalsza dokumentacja
• mniej podprocesowej weryfikacji
• ze względu na ściśle powiązanie pomiędzy programem HACCP oraz PRP istnieje możliwość bardziej systematycznego zarządzania programami warunków wstępnych
Cały łańcuch produkcji żywności - włączając wszystkich uczestników w nim „operatorów” wymaga więc integrowanych kompleksów działań zwiększających szansę produkcji żywności bezpiecznej, gwarantowanej i odpowiadającej potrzebom klienta
Prawo do bezpieczeństwa
Prawo do ochrony interesów ekonomicznych
Prawo do edukacji i informacji
Prawo do efektywnego systemu dochodzenia roszczeń
Prawo do zrzeszania się i reprezentacji
3