Mezolit - Prehistoria ziem polskich
W tym czasie system gospodarczy była oparta jeno na polowaniach, łowieniu ryb dodatkowo zbieractwie roślin, małży także ślimaków. Ówczesne strategie gospodarcze miały styl oportunistyczny (polegający na polowaniach na różne zwierzęta, pod stosowaniu indywidualnych, traperskich technik łowieckich). Zmniejszyły się część wyrobów kamiennych (np. małe ostrza strzał o kształtach geometrycznych).
Przypuszcza się, że łowcy świderskich zastąpiły grupy myśliwych plus rybaków, posuwających się z obszarów leśnych zachodniej części Niżu Europejskiego.
Grupy z wczesnego mezolitu osiadłe na ziemiach polskich zalicza się do kultury komornickiej, wykazującej podobieństwa do kultury Duvensee dodatkowo kultury Star Carr. Do stanowisk z tego okresu należą m.in. Smolno Wielkie także Pobiel.
Później podstawowe znaczenie zdobyła obszar kulturowy chojnicko-pieńkowska, której portret jest wielce niekompletna. Znana jest zaledwie z wyrobów kamiennych (np. z licznych drobnych zbrojników, wśród których pojawiają się trapezy - groty strzał o szerokim ostrzu).
W późnym mezolicie na ziemiach polskich pojawiła się cywilizacja janisławska, charakteryzyjąca się rozwojem technologii wiórowej opartej na regularniejszych również większych wiórach (produkowano m.in. drapacze, trapezy), i ponadto staraniem o wjazd do surowców dobrej jakości, w charakterze krzemień czekoladowy.
Początkowo sądzono, że obszar kulturowy ta mogła uprzednio absorbować się hodowlą zwierząt - miały tego zapewniać odkrycia wewnątrz miejscowości Dębe na Kujawach datowane na ok. 5800 p.n.e.; od tego czasu okazało się, że szczątki kostne są za fragmentaryczne, tak aby dowieść hodowlany styl zwierząt, oraz ponadto mogły schodzić w dół wprzódy z ok. 5200 p.n.e.
Na ziemiach północno-wschodnich dzisiejszej Polski wewnątrz mezolicie przetrwały grupy łowców renifera kultury świderskiej; tudzież po pewnym czasie tereny te dawny miejscem zamieszkania przedstawicieli kultury kundajskiej, zachowującej wiele elementów z czasów późnego paleolitu. Grupy te znały techniki produkcji regularnych wiorów, z kótrych wykonywano grociki trzoneczkowate (a nie ostrza strzał o kształcie geometrycznym).