Henri Bergson Intuicjonizm


Henri Bergson.

Urodzony 18 października w 1859 roku w Paryżu, zmarł 4 stycznia 1941 roku, również w Paryżu. Pisarz i filozof francuski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (za rok 1927). Przyjmowany za twórcę intuicjonizmu, napisał dzieła tj. „Ewolucja twórcza” czy „Wstęp do metafizyki”.

Jego intuicjonistyczna filozofia sprzeciwiała się pozytywistycznemu racjonalizmowi, sam Bergson negował rozumowe i zmysłowe metody poznawania rzeczywistości, uważał, że można ją - rzeczywistość bez żadnych zniekształceń i deformacji - poznać jedynie drogą intuicji (irracjonalizmowi), a ją samą określał jako „świadomy instynkt”. Intuicja jest częścią świata przyrody, dlatego pozwala poznać ją od wewnątrz (przyrodę), a nie od zewnątrz, a prawa, które rządzą światem są nieuchwytne, gdyż o jego rozwoju decyduje irracjonalny pęd życiowy, który tylko artyści mogę wyczuć i wyrazić dzięki własnej intuicji.

Zarówno we „Wstępie do metafizyki” oraz „Ewolucji twórczej” pisze o tym, że człowiek dostrzega zmiany dopiero wtedy, gdy są one tak duże, że rzecz staje się diametralnie inna, niż wcześniej była. Mówi również o tym, że punkt postrzegania zależy od punktu widzenia, że każdy może widzieć tą samą rzecz w inny sposób. „Weźmy na przykład ruch przedmiotu w przestrzeni. Ruch ten spostrzegam różnie, zależnie od punktu widzenia, ruchomego lub nieruchomego, z którego nań patrzę. Wyrażam go różnie, zależnie od języka symboli, na który go przekładam. I nazywam go względnym dla tej dwojakiej przyczyny, że zarówno w jednym, jak i w drugim wypadku zajmuję stanowisko wobec samego przedmiotu zewnętrzne. Kiedy zaś mówię o ruchu absolutnym, znaczy to, że przypisuję poruszającemu się przedmiotowi pewne wnętrze i jak gdyby stany duchowe, że z tymi stanami współczuwam, że w nie wchodzę wysiłkiem wyobraźni. Wówczas moje doświadczenie będzie się zmieniać w zależności od tego, czy przedmiot będzie w ruchu, czy też spoczynku, czy przybierze ten rodzaj ruchu czy też inny. Nie będzie ono zależało ani od punktów widzenia, jakie mógłbym wobec przedmiotu zająć, ponieważ ja będę w samym przedmiocie, ani od symboli, na które mógłbym je przełożyć, zrezygnuję bowiem z wszelkich przekładów, aby posiąść oryginał. Słowem, ruch nie będzie już ujmowany od zewnątrz i, że tak powiem, od mojej strony, ode mnie, lecz od wewnątrz, sam w sobie. Uchwycę absolut.”

Założenia intuicjonizmu:

- Odrzucenie intelektu;

- Świata nie można poznać, można go tylko przeczuć poprzez intuicję;

- Odrzucenie racjonalizmu i empiryzmu na rzecz intuicji;

- Koncepcja Elane Vitale, siła wewnętrzna każdego, która nim kieruje i zmusza do aktywności działania. Siła ta sprawia, że człowiek przekształca świat, który jest dynamiczny.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
8 Intuicjonizm i wplyw filozofii Henri Bergsona na tworczosc lesmiana
8 Intuicjonizm i wplyw filozofii Henri Bergsona na tworczosc lesmiana
Bergson Henri, Bergson Henri - Ewolucja twórcza
Historia filozofii, Henri Bergson, Historia filozofii
Historia, Henri Bergson, Henri Bergson (ur
Muldoon, Mark S Henri Bergson And Postmodernism
Henri Bergson Śmiech
Essay Henri Bergson dualism considered from the perspective of Paul Churchland eliminative material
14 Henri Bergson – Postrzeżenie zmiany
Henri Bergson Time and Free Will An essay on the Immediate Data of Consciousness
Henri Bergson
Henri Bergson Smiech
Henri Bergson 1859
Bergson Henri Filozofia wsp c3 b3 c5 82czesna
1896 Bergson, Henri Matter and Memory

więcej podobnych podstron