TERMINY W POSTĘPOWANIU W SPRAWACH CELNYCH
Terminem nazywa się zastrzeżenie dodatkowe czynności prawnej, przez które jej skutek zostaje ograniczony w czasie.
Termin jest zdarzeniem prawnym pewnym, w tym sensie, że w ramach rozsądnych oczekiwań na pewno w przyszłości nastąpi.
Rodzaje terminów:
1. Według kryterium zamieszczenia normy prawnej wyznaczającej termin w ustawie materialnej lub w ustawie procesowej dzielimy terminy na materialne i procesowe.
termin procesowy - okres do dokonania czynności procesowej przez podmioty postępowania, uchybienie tego terminu wywołuje skutki o charakterze procesowym w postaci bezskuteczności czynności procesowej; terminy procesowe mogą być przywracane, można wyróżnić dwie kategorie terminów procesowych:
a). terminy dokonania czynności procesowej przez organ administracyjny, są to zarówno terminy, przed upływem których należy dokonać danej czynności, jak i terminy, po upływie których dokonuje się czynności
b). terminy dokonania czynności przez stronę (strony) postępowania - skutek prawny czynności procesowej jest uzależniony od ich dochowania
termin materialny - jest to okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw lub obowiązków jednostki w ramach stosunku administracyjnoprawnego, termin taki wynika z przepisów prawa materialnego, uchybienie takiego terminu powoduje skutek prawny w postaci wygaśnięcia prawa lub obowiązku o charakterze materialnym; terminy materialne nie podlegają przywracaniu ani przedłużaniu. Przykładem terminów materialnych są terminy przewidziane w Kodeksie celnym, który w art. 11 stanowi „Terminy określone w przepisach prawa celnego nie podlegają przedłużeniu, odroczeniu lub przywróceniu poza wypadkami ustanowionymi w przepisach tego prawa”.
2. Według kryterium źródła ustanowienia terminu terminy dzielimy na ustawowe i wyznaczone
terminy ustawowe - są wyznaczone wprost przez przepisy ustawy albo aktów wykonawczych wydanych na podstawie delegacji ustawowej, terminy ustawowe przewidziane dla stron nie mogą być przez organ prowadzący postępowanie przedłużane ani skracane, a ich zachowanie jest warunkiem skuteczności czynności procesowej dokonanej przez stronę.
Z kolei terminy ustawowe przewidziane dla organów prowadzących postępowanie (np. terminy na załatwienie sprawy) są z reguły terminami maksymalnymi, ale mogą być w określonych prawem sytuacjach przedłużane. Uchybienie takiego terminu nie pociąga za sobą bezskuteczności czynności procesowej dokonanej przez organ, ale może być przyczyną wadliwości takiej czynności.
terminy wyznaczone - określa je na podstawie przepisów prawa organ prowadzący postępowanie, wyznaczając w toku postępowania terminy do osobistego stawienia się, złożenia wyjaśnień czy przedstawienia dowodów itp. Terminy te mogą na wniosek strony zostać przedłużone lub skrócone. Niedopełnienie danej czynności w wyznaczonym terminie powoduje w zasadzie, że strona traci prawo do jej dokonania, może jednak wystąpić o przywrócenie terminu. Ponadto organ może uznać za skuteczną czynność dokonaną po upływie terminu wyznaczonego, jeśli jest ona niezbędna do ustalenia stanu faktycznego zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej.
3. Według kryterium możliwości przywrócenia uchybionego terminu, wyróżnia się terminy przywracalne i nieprzywracalne
PRZYWRÓCENIE TERMINU - art. 161 - 164 Ordynacji podatkowej. Jest to instytucja procesowa, której nie stosuje się do przepisów materialnych.
Należy przywrócić termin procesowy na wniosek zainteresowanego, o ile uprawdopodobni on, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.
Warunkiem przywrócenia terminu jest wniesienie podania w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był przewidziany termin. Nie jest dopuszczalne przywrócenie 7 - dniowego terminu na wniesienie ww. podania.
Postanowienie o przywróceniu terminu wydaje właściwy w sprawie organ celny. Na postanowienie to służy zażalenie.
W sprawie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia danego środka odwoławczego.
Terminy zawite - są to terminy nieprzywracalne. Należy do nich 3-letni termin określony w art. 2652 Kodeksu celnego, zgodnie z którym po upływie 3 lat od dnia powstania długu celnego, organ celny :
nie wszczyna bądź odmawia wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji
nie wznawia postępowania.
SPOSÓB OBLICZANIA TERMINÓW - art. 12 Ordynacji podatkowej
1. Termin określony w dniach. Początek biegu terminu - jeśli ustawa określa zdarzenie, np. doręczenie decyzji jako początek pewnego terminu, to do terminu liczonego w dniach nie wlicza się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło.
Termin ten kończy się z upływem ostatniego z wyznaczonej liczby dni.
2. Termin określony w tygodniach - kończy się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada dniu tygodnia, będącemu początkiem terminu.
3. Termin określony w miesiącach - kończy się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a jeśli w danym miesiącu takiego dnia nie ma - w ostatnim dniu tego miesiąca.
4. Termin określony w latach - kończy się z upływem tego dnia w ostatnim roku, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w danym roku nie było - w dniu, który poprzedzałby bezpośrednio ten dzień.
Jeśli ostatni dzień terminu obliczonego według powyższych zasad przypadałby na dzień ustawowo wolny od pracy lub na sobotę, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
TERMIN UWAŻA SIĘ ZA ZACHOWANY, (art. 12 §6 Ordynacji podatkowej) jeśli przed jego upływem pismo zostało:
wysłane w formie elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia (tj. dostarczenia wiadomości) do organu celnego/podatkowego lub jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej,
nadane w polskiej placówce pocztowej,
złożone w polskim urzędzie konsularnym
TERMINY NA ZAŁATWIENIE SPRAWY - art. 139 - 141 Ordynacji podatkowej
Niezwłocznie -organ celny powinien rozpatrzyć sprawę, która może być rozpatrzona na podstawie dowodów przedstawionych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.
Bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca (2 miesięcy w wypadku sprawy szczególnie skomplikowanej) - jeśli rozpatrzenie sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego
W ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy - rozpatrzenie sprawy w postępowaniu odwoławczym
POWYŻSZE TERMINY ULEGAJĄ PRZEDŁUŻENIU
z mocy prawa o terminy przewidziane przepisami prawa na dokonanie określonych czynności, okresy zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień wynikających z winy strony,
na mocy art. 140 Ordynacji podatkowej - jeśli organ prowadzący postępowanie poinformuje stronę o przyczynach niezałatwienia sprawy we właściwym terminie (nieistotne jest czy były to przyczyny zależne od organu, czy też nie), wskazując jednocześnie nowy termin załatwienia sprawy.
PONAGLENIE - art. 141 Ordynacji podatkowej -jeśli sprawa nie została załatwiona we właściwym terminie, ani w terminie przedłużonym przez organ prowadzący postępowanie, stronie służy ponaglenie do:
organu celnego wyższego stopnia
ministra właściwego ds. finansów publicznych , jeśli sprawa nie została załatwiona przez izbę celną.
Uznając ponaglenie za uzasadnione ww. organ wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy, podejmując jednocześnie czynności mające na celu wyjaśnienie przyczyn, ustalenie osób winnych oraz zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości.
POSTĘPOWANIE DOWODOWE- na organie prowadzącym postępowanie ciążą obowiązki:
1. podjęcia wszelkich kroków zmierzających do dokładnego wyjaśnienia wszystkich elementów stanu faktycznego, co ma doprowadzić do zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego,
2. umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów przed wydaniem decyzji,
3. wskazania w uzasadnieniu faktycznym decyzji okoliczności, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej
Prawidłowo przeprowadzone postępowanie dowodowe umożliwia dokonanie oceny, czy w sprawie właściwie zastosowano przepisy prawa materialnego.
POJĘCIE ŚRODKA DOWODOWEGO - art. 180 Ordynacji podatkowej -
W charakterze dowodu w postępowaniu w sprawach celnych należy przyjąć wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Granicą dopuszczalności środków dowodowych jest ich zgodność z przepisami prawa.
Wyliczenie środków dowodowych w art. 181 Ordynacji podatkowej ma charakter przykładowy. W postępowaniu w sprawach celnych dowodami mogą być w szczególności: zgłoszenia celne, dokumenty przewozowe, świadectwa pochodzenia towaru, dokumenty sporządzone przez organy celne lub inne uprawnione podmioty państw obcych (art. 270 Kodeksu celnego)
Klasyfikacje środków dowodowych:
dowody rzeczowe, osobowe i mieszane - zależnie od źródła informacji;
bezpośrednie i pośrednie- zależnie od tego, czy organ prowadzący postępowanie może bezpośrednio zetknąć się z faktem stanowiącym przedmiot dowodu, typowy dowód bezpośredni to oględziny;
podstawowe i posiłkowe - zależnie od przesłanek dopuszczalności przeprowadzenia danego dowodu
ZASADĄ JEST RÓWNA MOC ŚRODKÓW DOWODOWYCH.
Podstawowe środki dowodowe:
dokumenty urzędowe i prywatne,
przesłuchanie świadka
opinia biegłego
SWOBODNA OCENA MATERIAŁU DOWODOWEGO