Andrzej Kmicic - główny bohater powieści Potop Henryka Sienkiewicza. Był pułkownikiem wojsk litewskich I Rzeczypospolitej. Typowy przedstawiciel ówczesnej szlachty, znany szerokim kręgom potomek możnego rodu szlacheckiego. Pierwowzorem tej postaci był strażnik wielki litewski Samuel Kmicic.
Na początku Potopu (1655-1660) ukazuje nam się jako typowy warchoł i zabijaka. Służył u księcia Janusza Radziwiłła. Zorientowawszy się, że służy u zdrajcy narodu przeszedł na strone konfederatów i Jana Kazimierza. Brał udział w obronie Jasnej Góry, gdzie wysadził wielką kolubrynę (ciężkie działo). Następnie udał się na Śląsk do króla, gdzie podczas powrotu do ojczyzny przez góry uratował króla. Brał udział w bitwach pod Prostkami, gdzie dowodził Tatarami krymskimi wspomagającymi Polaków. Zakochany bezpamiętnie w pannie Aleksandrze Billewiczównie. Postać ta ukazuje trudne perypetie ludzi żyjących XVII (w wieku wielkich wojen).