Sztuczny satelita
ERS 2 - sztuczny satelita Ziemi
Sztuczny satelita - satelita wykonany przez człowieka poruszający się po orbicie wokół ciała niebieskiego. Pierwszym sztucznym satelitą Ziemi został wystrzelony przez Związek Radziecki w 1957 Sputnik 1.
Jest to statek kosmiczny (z załogą lub bez załogi) okrążający ciało niebieskie (np. planetę, Księżyc) po orbicie zamkniętej. Najliczniejszą grupę stanowią sztuczne satelity Ziemi. Wyniesiono również w przestrzeń kosmiczną sztuczne satelity Księżyca, Marsa, Wenus, Słońca (np. Helios, Pioneer 6 i 9), a od października 1989 trwał lot próbnika Galileo, który w 1995 stał się sztucznym satelitą Jowisza. Ruch sztucznego satelity dzieli się na 3 główne fazy: start, lot orbitalny, lądowanie; start wraz z wprowadzeniem statku na orbitę odbywa się za pomocą rakiety nośnej, której zadaniem jest nadanie sztucznemu satelicie odpowiedniej prędkości i kierunku. Lot statku odbywa się ruchem bezwładnym w polu grawitacyjnym ciała obieganego. Tor lotu ulega zakłóceniom pod wpływem oporu tarcia górnych warstw atmosfery, asymetrii kształtu i nierównomierności rozkładu mas oraz spłaszczenia ciała obieganego, a także wskutek przyciągania innych planet i Słońca.
Sztuczny satelita zwany sterowanym jest wyposażony w silniki rakietowe, umożliwiające zmiany orbity i jej nachylenia, a także obrót statku. Odpowiednią orientację w przestrzeni zapewnia stabilizacja aktywna, dokonywana za pomocą małych silników rakietowych lub systemów żyroskopowych.
Szczególnie ważną grupę sztucznych satelitów Ziemi stanowią załogowe statki kosmiczne, w tym statki wielokrotnego użytku - wahadłowce oraz stacje orbitalne umieszczane na orbitach wokółziemskich.
Typy sztucznych satelitów
Podział ze względu na przeznaczenie:
satelita badawczy (naukowy)
satelita astronomiczny
satelita biologiczny
satelita geodezyjny
satelita geofizyczny
satelita jonosferyczny
satelita oceanograficzny
satelita meteorologiczny
geostacjonarne, np. Meteosat, Goes, Insat, GMS, Goms, Feng Yun 2
okołobiegunowe, np. NOAA, Meteor, Feng Yun 1, Terra, Metop
teledetekcyjne (środowiskowy, ang. remote sensing), np. Landsat, IKONOS, SPOT, Resus, QuickBird
satelita nawigacyjny
satelita technologiczny (techniczny, doświadczalny)
satelita telekomunikacyjny (komunikacyjny, łącznościowy, przekaźnikowy)
aktywny (czynny)
bezpośredniej transmisji
pasywny (bierny)
Satelita rozpoznania (szpiegowski, satelita-szpieg)
satelita załogowy
Podział sztucznych satelitów ze względu na rodzaj orbity:
biegunowy
stacjonarny (np. geostacjonarny)
równikowy
synchroniczny (np. synchroniczny ze Słońcem)
Inne: użyteczny, wieloczynnościowy, operacyjny.
Liczba satelitów wg państw[1] [edytuj]
USA - 441
Rosja - 83
Chiny - 38
Japonia - 37
Indie - 16
Luksemburg - 13
Kanada - 11
Arabia Saudyjska, Francja - po 10
Wielka Brytania - 9
Argentyna, Brazylia, Izrael, Niemcy - po 6
Holandia, Hiszpania - po 5
Iran - 1
Satelita nawigacyjny GPS (wizja artysty)
Satelita nawigacyjny - sztuczny satelita wykorzystywany do nawigacji satelitarnej. Satelita nawigacyjny emituje sygnały radiowe, których odbiór oraz przetwarzanie pozwalają na pomiar długości i szerokości geograficznej, wysokości nad poziomem morza, kursu, prędkości ruchu odbiornika, czasu oraz określanie innych danych nawigacyjnych.
Pierwszego satelitę nawigacyjnego Transit 1A wystrzelili Amerykanie w roku 1959. System nawigacji NAVSAT zbudowany w oparciu o 5 takich satelitów pozwalał na ustalenie pozycji odbiornika z dokładnością 200 metrów. Po roku 1996 podstawą nawigacji stały się satelity systemu GPS pozwalającego na określenie pozycji z dokładnością 15 metrów.
Współczesne satelity nawigacyjne wyposażone są w precyzyjne zegary atomowe, pozwalające im na niezwykle dokładne generowanie impulsów radiowych odbieranych przez użytkowników systemu nawigacyjnego, co pozwala na osiągnięcie większej precyzji pomiarów nawigacyjnych.
Satelita geofizyczny
Satelity geofizyczne śledzą warunki na Ziemi. Krążąc po orbicie prawie biegunowej, regularnie obserwują powierzchnię Ziemi, dostarczając danych kartografom, geologom oraz poszukiwaczom złóż ropy naftowej i surowców mineralnych. Pokazują rodzaje i stan użytków rolnych, pozwalają rozpoznać obszary zagrożone przez szkodniki, na przykład szarańczę. Wykrywają wycieki ropy, pożary lasów, dewastację dżungli tropikalnej oraz zanieczyszczenia atmosfery i mórz.