AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

im. Eugeniusza Piaseckiego

w POZNANIU

WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

KIERUNEK WYCHOWANIE FIZYCZNE

Nr albumu: 23473

Marcin Żakowski

WPŁYW ALKOHOLU ETYLOWEGO NA WYDOLNOŚĆ FIZYCZNĄ SPORTOWCÓW (PODCZAS WYSIŁKU)

Praca licencjacka

Wykonana pod kierunkiem

Dr. Tomasz Podgórskiego

w Zakładzie Biochemii

Poznań, 2013 rok

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów stosowanych w pracy 4

1. Streszczenie 6

2. Abstract 7

3. Wstęp 8

1. Pojecie alkoholi 8

2. Charakterystyka chemiczna alkoholu etylowego 8

3. Charakterystyka fizyczna alkoholu etylowego 10

4. Powstawanie alkoholu etylowego w warunkach naturalnych 10

5. Przemysłowe otrzymywanie alkoholu etylowego 10

6. Postacie alkoholu w produktach komercyjnych 10

7. Spożycie alkoholu w Polsce i na świecie 10

4. Metabolizm alkoholu etylowego 15

1. Wchłanianie 15

2. Utlenianie alkoholu etylowego 15

3. Wpływ alkoholu etylowego na poszczególne organy 15

4. Skutki zdrowotne alkoholu etylowego 15

5. Różnica pomiędzy etanolem i metanolem 15

6. Pojecie alkoholizmu 15

7. Pojęcie kaca 15

5. Energetyka wysiłku fizyczne 19

1. Pojęcie wydolności fizycznej 21

2. Wysiłki beztlenowe 21

3. Wysiłki tlenowe 21

6. Alkohol etylowy a wydolność sportowa 34

1. Aspekty prawne 34

2. Działanie pozytywne 35

3. Działanie negatywne 35

4. Dawkowanie 35

7. Donioiesienia naukowe dotyczące stosowania alkoholu etylowego w sporcie 41

8. Podsumowanie 43

9. Piśmiennictwo 44

WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W PRACY

Acetylo-CoA Acetylo-koenzym A

ADP Adenozynodifosforan

AMP Adenozynomonofosforan

ATP Adenozynotrifosforan

AZS Akademicki Związek Sportowy

BCAA Aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach

BMI Wskaźnik masy ciała

(Body Mass Index)

CR Kreatyna

FAD Utleniona forma dinukleotydu flawinoadeninowego

FADH₂ Zredukowana forma dinukleotydu flawinoadeninowego

GSH Glutation

HCl Kwas solny

HMB -hydroksy- -metylomaślan

HRmax Maksymalna częstość skurczów serca

IGF Insulinopodobny czynnik wzrostu

IgG Immunoglobuliny klasy G

IgM Immunoglobuliny klasy M

IgA Immunoglobuliny klasy A

IgE Immunoglobuliny klasy E

IgD Immunoglobuliny klasy D

LA Kwas mlekowy

LDH Dehydrogenaza mleczanowa

NAD Utleniona forma dinuklotydu nikotynamidoadeninowego

NADH+H⁺ Zredukowana forma dinuklotydu nikotynamidodeninowego

NADP Fosforan dwunukleotydu nikotynamidodeninowego

NO Tlenek azotu

PCR Fosfokreatyna

pH Odczyn kwasowo-zasadowy, -log [H⁺]

T3 hormon trójjodotyronina

T4 hormon tyroksyna

UV Promieniowanie ultrafioletowe

VO₂max Maksymalny pobór tlenu

1. STRESZCZENIE

Przedmiotem niniejszej pracy jest ukazanie działania odżywek białkowych na organizm sprintera. Pierwsza część pracy zawiera historię biegów krótkich wraz z przedstawieniem obecnych rekordów świata oraz Polski. Następny rozdział przedstawia rodzaje wysiłków podczas biegu sprinterskiego wraz z procesami biochemicznymi prowadzącymi do pozyskania energii. Autorka pracy dużą uwagę zwróciła na istotny wpływ białek w diecie sportowca, które uczestniczą w anabolizmie mięśni. Bez ich udziału utrudniony jest proces budowy masy mięśniowej, która jest podstawą w dążeniu do wysokich wyników sportowych. Opisane zostały także najważniejsze funkcje białek, w tym odżywcza, budulcowa, transportowa i magazynująca. Proteiny budują mięśnie, chronią organizm przed infekcjami oraz odżywiają komórki całego ciała.

W głównej części wymienione zostały najczęściej spożywane odżywki białkowe przez sprinterów. Ich działanie, zapotrzebowanie oraz dawkowanie zostały kolejno opisane. Najpopularniejszą oraz najskuteczniejszą odżywką proteinową jest kreatyna, która zwiększa masę mięśniową, wraz z siłą i szybkością organizmu. Występują różne jej odmiany, ale w środowisku sprinterskim najczęściej stosowana jest forma monohydratu.

Końcowy rozdział przedstawia najistotniejszy wątek, dotyczący wpływu odżywek białkowych na organizm sprintera. Organizm sportowca posiada większe zapotrzebowanie na białko, witaminy oraz inne związki, ponieważ podczas codziennego treningu jest narażony na ich wzmożoną utratę. Należy uzupełniać ich zasoby poprzez stosowanie różnych suplementów, aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować.

2. ABSTRACT

The goal of this thesis was shown what the protein supplements function in sprinters' organisms is. First part of this thesis consists of short runs history and also presents modern World and Polish records. Next chapter shows types of efforts during sprint runs and biochemical processes leading to energy produce. Author of this thesis took a large attention to the proteins influence in sportsmen diet, which takes part in muscle anabolism. Without their participation process of muscle mass building is more difficult. It is generally known that muscle mass is a primary factor to high sports achievements. It was also presented the most important protein functions, like nutritive, structural, transport and storage. Proteins built muscle tissue, protect organism against the infections and feeding cell of all the body.

Main part of this thesis shows usage the most popular protein nutrients by sprinters. Function, daily requirement and dosing of these supplements were presented respectively. The most popular and most effectiveness protein supplement is creatine, which increasing of muscles mass and organism's strength and velocity. There are several types of creatine nutrients but in sprint sportsmen environment creatine monohydrate is the most frequently consume.

Final charter presents the most essential plot applied to influence of protein supplements on sprinters' organisms. Proteins, vitamins and other nutrients requirement of sportsmen is more intensive because the daily training endanger organism to faster and higher loosing of different beneficial substances. It is necessary to complete their reserves by using different supplements to correct function of sprinter organism.

Alkohole - związki organiczne zawierające jedną lub więcej grup hydroksylowych połączonych z atomem węgla w hybrydyzacji.

W języku potocznym przez „alkohol” rozumie się zazwyczaj alkohol etylowy (etanol) lub napój alkoholowy.

Najprostsze i najczęściej spotykane w życiu codziennym alkohole to zawierające jedną grupę hydroksylową w cząsteczce pochodne alkanów o wzorze ogólnym C_nH_2n+1OH, czyli alkohole monohydroksylowe, na przykład metanol (alkohol metylowy), etanol (alkohol etylowy), propanol (alkohol propylowy). Analogiczne związki organiczne, w których grupa hydroksylowa połączona jest z węglem w hybrydyzacji sp², to fenole (hydroksylowe pochodne benzenu i innych związków aromatycznych) lub enole (hydroksylowe pochodne alkenów).

---