WIEDZA O POLSCE I TORUNIU

Hymn - "Mazurek Dąbrowskiego"

tekst oficjalny:
Autor: Józef Wybicki
Muzyka: melodia ludowa

Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy. Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski,
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wracał się przez morze.

Marsz, marsz, Dąbrowski...

Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany-
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.

Hymn: jest to uroczysta pieśń pochwalna lub świąteczna, pierwotnie sławiąca bóstwo, później także bohaterów i ich czyny oraz wielkie idee. Hymn narodowy/państwowy jest pieśnią patriotyczną o zasięgu ogólnokrajowym, stanowiąca odbicie i uzewnętrznienie poczucia wspólnoty i odrębności narodowej, wyrażająca uczucia zbiorowe wobec symboli, tradycji i instytucji danego narodu.

Polski Hymn Narodowy jest to „Pieśń legionów polskich we Włoszech”, zw. z czasem „Mazurek Dąbrowskiego”, która została napisana przez Józefa Wybickiego w Reggio (Włochy) między 16 a 19 lipca 1797 r. dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z miasta legionistów. Została również w tym czasie po raz pierwszy odśpiewana (prawdopodobnie przez autora) na przyjętą melodie ludową (autorstwo muzyki długo mylnie przypisywano Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu). Marsz był dostosowany do melodii ludowego mazura podlaskiego, gdzie przyjął się natychmiast dzięki trafnemu połączeniu pierwiastków profetycznych z elementami pobudki żołnierskiej.

Pieśń Legionów szybko przeniknęła do kraju, gdzie „stała za istne wici do mieszkańców zaborów wszystkich”. Jej popularność wzrosła po wkroczeniu armii napoleońskiej; a w 1806 r. ukazał się w Warszawie pierwodruk. Za czasów Księstwa Warszawskiego melodia „Mazurka Dąbrowskiego” była często utrwalana na walcach modnych, wówczas pozytywek. Kolejny okres popularności „Mazurka Dąbrowskiego” to Powstanie Listopadowe. Pieśń została zakazana w zaborze rosyjskim i pruskim. Mazurek współzawodniczył z kilkoma innymi pieśniami pretendującymi do miana hymnu narodowego: „Boże, coś Polskę...” Antoniego Felińskiego - w latach 1860-62, „Chorałem” (Z dymem pożarów...) Kornela Ujejskiego - od 1846 r. oraz z „Rota” nazywana wówczas Hymnem grunwaldzkim (Nie rzucim ziemi, skąd nasz rod...) Marii Konopnickiej napisana w 1910 r. Apogeum popularności pieśń ta osiągnęła przez jej przekłady na języki obce, m.in. francuski w 1829 r., niemiecki w 1830 r., angielski w 1833 r. i parafrazy obcojęzyczne. Zyskał przez to wielką popularność międzynarodową.

W pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości żadna z pieśni patriotycznych nie została oficjalnie uznana za hymn państwowy. Po dojściu do władzy eks-legionistów, uważających się za spadkobierców idei i czynów żołnierzy gen. J.H. Dąbrowskiego, „Mazurek Dąbrowskiego” został zatwierdzony jako hymn państwowy w latach 1926-27. Po II Wojnie Światowej w 1948 r. „Mazurek Dąbrowskiego” uznano ponownie, ale już urzędowo jako hymn państwowy. W 1978 r. otwarto w Bedominie pod Kościerzyną, w miejscu gdzie urodził się Józef Wybicki - Muzeum Hymnu Narodowego.

Obowiązujący tekst hymnu i jego zapis nutowy zawiera Ustawa Sejmowa z 31 stycznia 1980 r.

Ustrój Polski

Polska jest republiką wielopartyjną z dwuizbowym parlamentem powoływanym w powszechnych wyborach na 4-letnią kadencję. Podstawy prawne ustroju RP zawarte zostały w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 IV 1997

Prezydent: Od 23 grudnia 2000 roku - Aleksander Kwaśniewski. Kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybieranego w wyborach powszechnych trwa 5 lat od dnia zaprzysiężenia.

Parlament: Sejm składa się z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych. Kadencja Sejmu trwa 4 lata. Senat składa się ze 100 senatorów, kadencja trwa 4 lata.

Rząd: Premier - Marek Belka, desygnowany 2 maja 2004 roku.

Podział terytorialny

Polska administracyjnie dzieli się:

• 16 województw

• 315 powiatów i 65 miast na prawach powiatów

• 2489 gmin 

Kujawsko-Pomorski Urząd Marszałkowski

7-100 Toruń, ul. Teatralny 2

Sejmik Województwa Kujawsko - Pomorskiego

87-100 Toruń, pl. Teatralny 2

Urząd Miasta Toruń

87-100 Toruń, Wały Gen. Sikorskiego 8

Informacje geograficzne

Położenie: Polska leży w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim. Państwa sąsiadujące (długość granicy):

Obwód kaliningradzki Federacji Rosyjskiej (210 km), Litwa (103 km), Białoruś (416 km), Ukraina (529 km), Słowacja (539 km), Czechy (790 km), Niemcy (467 km), granica morska (528 km)

Powierzchnia:  Pod względem powierzchni Polska zajmuje 63 miejsce na świecie i 9 w Europie.

• powierzchnia lądowa -  312 685 km²,

• morze terytorialne - 8,7 tys. km²,

• powierzchnia zalewów (Szczecińskiego i Wiślanego) - 1,2 tys. km².

Strefa czasowa:  Czas środkowoeuropejski (czas słoneczny południka 15 °E). Latem wprowadza się czas wschodnioeuropejski (czas słoneczny południka 30°E).
Ukształtowanie terenu:  kraj nizinny, obszary poniżej 300 m.n.p.m. - 91,3 % powierzchni
Ludność: 38, 6 mln. (stan ludności w 2000 r. na podstawie GUS)
Klimat: Klimat umiarkowany przejściowy. Pogoda zmienna, wahania w przebiegu pór roku.

Średnie temperatury:

• Styczeń:  na Wybrzeżu i zachodzie od 0 do - 1°; na pn-wsch od - 4,5 ° do - 5,5°; w górach (na płd.)    -7°

• Lipiec: na Wybrzeżu   16,5°, na południu   19°

Średnie roczne opady:   600 mm

Najwyższy szczyt: Rysy (Tatry)     2499 m n.p.m.

Największa depresja:  Żuławy - depresja w delcie Wisły - 1,8 m p.p.m

Najdłuższa rzeka: Wisła    1047 km
Największe jezioro: Śniardwy (Mazury)
pow. 11 383 ha

Najgłębsze jezioro: Hańcza    108 m

Święta państwowe i narodowe

• 1 maja - Święto Państwowe

• 2 maja - Święto Flagi Państwowej

• 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja - rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

• 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości - rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę.

Dni wolne od pracy

• 1 stycznia - Nowy Rok

• pierwszy dzień Świąt Wielkanocnych

• drugi dzień Świąt Wielkanocnych

• 1 maja - Święto Państwowe

• 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja

• dzień Bożego Ciała

• 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny

• 1 listopada - Wszystkich Świętych

• 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości

• 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia 

• 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia 

Najważniejsze zabytki miasta Torunia

Ratusz Staromiejski, Dwór Artusa, Dom Kopernika, Kościół pw. Piotra i Pawła, D. Arsenał Artyleryjski, Krzywa Wieża, Ruiny Zamku Dybowskiego, Ruiny Zamku Krzyżackiego, Brama Mostowa, Pałac Biskupi, Pomnik Mikołaja Kopernika, Katedra śś. Janów, Kościół pw. Wn. NMP, Kościół pw. Ducha Świętego, Fontanna Flisaka, Teatr im. W. Horzycy.

Historia miasta Torunia

Toruń położony jest na prawym brzegu Wisły, na granicy ziemi chełmińskiej i Kujaw. Umiejscowienie Torunia w tym miejscu nie było bez znaczenia, a uzasadnione było dogodnymi warunkami naturalnymi. Bliskie sąsiedztwo rzeki Wisły, spełniającej wówczas w tej części Europy rolę głównego wodnego szlaku komunikacyjnego dostępnego na odcinku od wybrzeża bałtyckiego do Torunia okresowo także dla żeglugi morskiej, wpływało znacząco na rozwój osady.

Powstanie Torunia datuje się na rok 1233 (data założenia osady Stary Toruń). Rok 1233 to również wystosowanie przez Konrada Mazowieckiego wezwania, na które przybyli Krzyżacy, aby pomóc w walce z Prusami. Przenosiny Torunia na obecne miejsce datuje się na 1236 rok. Wówczas był to gród osada targowa i rozdzielająca je dolina strumienia Postolec.

W roku 1239 został założony klasztor Franciszkanów z kościołem Najświętszej Maryi Panny. Rok 1260 to dla samego Torunia okres rozkwitu oraz świetności kulturalnej. Do dziś widoczny jest we wspaniałych zabytkach architektury gotyckiej. Stare Miasto rozbudowano w kierunku północno - zachodnim., nadając mu dzisiejszy kształt z Rynkiem Staromiejskim pośrodku. W 1263 roku po stronie północno-wschodniej Starego Miasta, za doliną Postolca, nad Strugą Toruńską osadzony został klasztor Dominikanów z kościołem Św. Mikołaja. Stare miasto wraz z założonym w roku 1264 Nowym Miastem oraz zamkiem krzyżackim stanowi jeden z najlepiej zachowanych zespołów osadniczych w Europie północnej. Całość otoczona była murami obronnymi, które oddzielały także Stare Miasto od Nowego. W tamtym okresie dzisiejsza ulica Szeroka była centrum handlowym miasta. Powiązanie rozwoju handlu lokalnego, wraz z kwitnącym wówczas handlem morskim miało swój znaczący udział w pośrednictwie w handlu pomiędzy Polską i Zachodem. Od 1280 roku Toruń należał do Hanzy i zajmował znaczące miejsce aż do XV w.

W latach 1497-1500 wybudowano stały most na Wiśle. Okres późniejszy to okres umacniania strategicznej pozycji centralnego ośrodka wymiany towarów z całej Polski. Druga połowa XVI w. i pierwsza połowa XVII w. to szczytowy okres rozkwitu miasta, liczącego prawie 30 tysięcy mieszkańców. Rozwinął się handel i miejski ośrodek przemysłowy, powstała huta miedzi., tartak , młyny zbożowe, młyn kaszowy, folusz, młyn prochowy, młot mechaniczny do kucia żelaza oraz papiernia. Torunianie zaczęli kłaść nacisk na upiększanie swojego miasta. Kamienice otrzymały nowe, renesansowe elewacje, rozbudowano fortyfikacje, rozbudowano ratusz.

W roku 1629 miasto zostało ponownie zaatakowane podczas najazdu szwedzkiego. Miasto odparło szturm, jednakże zauważono istotne niedociągnięcia w fortyfikacji. W latach trzydziestych XVII w. całe miasto otoczyły obwarowania ziemne.

Drugi najazd szwedzki w 1645 roku położył kres dobrobytowi miasta. W 1655 r. wpuszczono do Torunia wojska nieprzyjacielskie i miasto stało się siedziba szwedzkiego gubernatora Prus. Szwedzi niemal przez cały rok 1659 odpierali szturmujące sprzymierzone wojska polskie i austriackie, zanim skapitulowali. Wojna się skończyła, jednakże podczas oblężenia w wojnie szwedzkiej w 1703 r. od bombardowania spłonął ratusz i wiele budynków. Spowodowane to było faktem systematycznego burzenia przez Szwedów obwarowań. Również sytuacja wyznaniowa była skomplikowana. Ukoronowaniem sporów był "tumult toruński" w 1724 r. w efekcie którego luteranie musieli opuścić wszystkie pokatolickie kościoły i dopuścić katolików do władz miejskich.

Druga połowa XVII w. i pierwsza XVIII w. stanowiła kolejny okres spustoszenia i osłabienia Torunia. Przyłączenie do Prus w 1793 r. zakończyło sześciowiekową autonomię miasta. Liczba mieszkańców spadła do 6 tys.

W 1806 r. miasto zajęły wojska napoleońskie, a w 1809 r. przyłączone zostało do Księstwa Warszawskiego. Po wybuchu wojny z Austrią Toruń przez kilka miesięcy był siedzibą Rady Stanu. Oblężenie miasta przez wojska rosyjskie w 1813 r. trwało 2 miesiące. W wyniku ostrzału artyleryjskiego uszkodzono kościoły o około 50% domów mieszkalnych. W 1815 r. Toruń wrócił w granice Prus. Unowocześniono i rozbudowano fortyfikacje barokowe, a władze pruskie zezwoliły na założenie nowych przedmieść: Bydgoskiego, Chełmińskiego, Mokrego i Jakubskiego. Zniszczone działaniami wojennymi kamienice odbudowano w stylu klasycystycznym.

W 1906 r. miasto liczyło 46 tys. mieszkańców. Koncentrował się tu handel zbożem i drewnem, a Toruń był przede wszystkim twierdzą, miastem garnizonowym i urzędniczym. W latach 1878-1892 wzniesiono nowy pierścień fortów oddalony od miasta o około 3 km. Umożliwiło to częściowa likwidację fortyfikacji przymiejskich, a po stronie wschodniej Nowego Miasta powstała nowa dzielnica koszarowo-mieszkalna z kościołem św. Katarzyny.

Po I wojnie światowej Toruń wrócił do Polski i został stolicą województwa pomorskiego. Działania wojenne 1939 r. - 1945 r. oraz okupacja niemiecka nie poczyniły większych szkód w zabudowie. 1 lutego 1945 roku do Torunia wkroczyły wojska radzieckie. Po wojnie miasto Toruń straciło rangę stolicy województwa na rzecz Bydgoszczy.

W sierpniu 1945 r. na podstawie dekretu Krajowej Rady Narodowej powołano w Toruniu Uniwersytet Mikołaja Kopernika. W latach siedemdziesiątych rozpoczęto budowę miasteczka uniwersyteckiego na Bielanach.

Władze miasta

Prezydent Miasta Torunia: Michał Zaleski.
Rada Miasta Torunia: jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy (z wyjątkiem referendum). Kadencja rady trwa 4 lata licząc od dnia wyboru. W skład Rady Miasta Torunia wchodzi 28 radnych, wybranych przez mieszkańców miasta. Rada kontroluje działalność Prezydenta Torunia, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych (rad okręgów), powołując w tym celu komisję rewizyjną.

Rady Okręgów: to jednostki pomocnicze gminy. Do zakresu działania Rad Okręgów należą sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym i inne powierzone im przez Radę Miasta Torunia. Kadencja Rad Okręgów, za wyjątkiem pierwszej kadencji, trwa cztery lata. Kadencja jednostek pomocniczych kończy się w połowie kadencji Rady Miasta. Do kompetencji Rad Okręgów należy reprezentowanie mieszkańców Okręgu i wyrażanie ich potrzeb.

Miasta bliźniacze Torunia

• Filadelfia 1976 rok

• Getynga 1978 rok

• Lejda 1988 rok

• Hämeenlinna 1989 rok

• Kaliningrad 1995 rok

• Czadca 1996 rok

• Swindon 2003 rok

Toruń na Liście UNESCO

4 grudnia 1997 roku, podczas XXI plenarnej sesji Komitetu Dziedzictwa Światowego UNESCO w Neapolu, Zespół Staromiejski Torunia został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.

INSTRUMENTY METODYCZNE HARCERZY

Próba harcerki/harcerza

Po wstąpieniu do drużyny harcerskiej każdy realizuje próbę harcerki/harcerza. Jej zakończenie wiąże się z dopuszczeniem do Przyrzeczenia Harcerskiego i pozwala na otwarcie próby na stopień harcerski właściwy dla wieku harcerki/ harcerza. Próba harcerki/ harcerza trwa do 6 miesięcy. Próba harcerza/harcerki dla zuchów trzeciej gwiazdki jest krótsza, gdyż uwzględnia znajomość organizacji.

Stopnie harcerskie

Harcerze realizują zadania wynikające z wymagań na stopnie głównie przez aktywny udział w życiu drużyny. Stopnie zdobywane przez harcerki i harcerzy w tym wieku opierają się na woli i potrzebie poznania:

Stopień I -

Stopień II -

Sprawności

Sprawności umożliwiają przyswajanie wiedzy i takich umiejętności, które uczą przede wszystkim zaradności i samodzielności. Do pobudzania zainteresowań i poznawania technik harcerskich w tym wieku dostosowane są sprawności jedno- i dwugwiazdkowe.

Zadania zespołowe

Zadanie zespołowe uczy współdziałania w zespole. Członkowie zespołu odpowiadają za poszczególne elementy jego realizacji.

INSTRUMENTY METODYCZNE HARCERZY STARSZYCH

Próba harcerki/harcerza

Każdy, niezależnie od momentu wstąpienia do organizacji, zaczyna swą przygodę harcerską od próby harcerki/ harcerza. Jej zakończenie wiąże się z dopuszczeniem do Przyrzeczenia Harcerskiego i pozwala na otwarcie próby na stopień harcerski właściwy dla wieku harcerki/ harcerza. Próba harcerki/ harcerza trwa do 6 miesięcy.

Stopnie starszoharcerskie

Wymagania realizowane są zarówno na zbiórkach, jak i indywidualnie. Realizacja zadań odbywa się pod opieką drużynowego, przybocznych lub zastępowych starszych stopniem.

Stopień III -

Stopień IV -

Sprawności

Sprawności są zdobywane indywidualnie. Najlepiej odpowiadającym wiekowi starszoharcerskiemu instrumentem metodycznym jest sprawność dwu- i trzygwiazdkowa, przygotowująca do mistrzostwa.

Projekt

Zadanie podjęte z własnej inicjatywy wykonawców, wspólnie zaplanowane, realizowane i oceniane przez grupę. Punktem wyjścia jest jakieś zamierzenie, podjęcie jakiejś inicjatywy, wytyczenie jakiegoś celu w grupie. W toku realizacji projektu każdy uczestnik wykonuje wynikające z planu zadania indywidualne zgodne ze swoimi możliwościami i zainteresowaniami. Projekt rozwija zainteresowania harcerzy starszych, kształci ich odpowiedzialność i umiejętność pracy w zespole.

INSTRUMENTY METODYCZNE WĘDROWNIKÓW

Próba wędrownicza

Próba wędrownicza jest stałym elementem wejścia do grupy wędrowników, niezależnie czy mamy do czynienia z przechodzeniem wewnątrz drużyny wielopoziomowej, przejściem między drużynami czy też odbywa ją osoba przychodząca do harcerstwa.

Zadania, które znajdują się w każdej próbie wędrowniczej powinny: stwarzać pole do samodoskonalenia, być związane ze specyfiką wędrownictwa (ideą służby i wyczynu, kodeksem, rozumieniem symboliki oraz miejsca wędrownika w organizacji), być związane z konkretną drużyną wędrowniczą. W wyniku próby wędrowniczej harcerz starszy staje się wędrownikiem i otrzymuje wręczony w sposób obrzędowy naramiennik wędrowniczy. Osoby przychodzące do harcerstwa uzupełniają próbę wędrowniczą o próbę harcerki/harcerza - czyli wiedzę o organizacji niezbędną do złożenia Przyrzeczenia Harcerskiego. W takim przypadku, po zakończenie próby jest składane Przyrzeczenie Harcerskie. Próba wędrownicza trwa do 6 miesięcy.

Stopnie wędrownicze

Próba jest indywidualna. Wędrownicy samodzielnie planują i realizują zadania w ramach prób. Planowanie i realizację próby wspiera opiekun próby. Zdobywanie stopni polega na zaplanowanej i świadomej pracy nad sobą, aktywnym poszukiwaniu swojego miejsca w otaczającym świecie, służbie oraz podejmowaniu prób kształtowania rzeczywistości; wymaga odpowiedzialności za siebie i otoczenie.

Stopień V -

Stopień VI -

Sprawności, uprawnienia, odznaki itp.

Dopełniający się system uprawnień, odznak i sprawności mistrzowskich służy potwierdzaniu osiągnięcia przez wędrownika mistrzostwa w wybranych dziedzinach aktywności. Wszystkie te umiejętności w miarę możliwości powinny być potwierdzone zaświadczeniami czytelnymi na zewnątrz organizacji.

Znaki służb

Znaki służb przygotowują do świadomego podjęcia stałej służby i uczą pracy w zespole. Poprzez zdobywanie znaków służb wędrownik poznaje obszary aktywności, na których ma możliwość pełnić służbę na rzecz organizacji i społeczeństwa.

Stopnie instruktorskie

Część wędrowników decyduje się na pełnienie stałej służby w ZHP i wstępuje na drogę instruktorską. Dla tych wędrowników próba przewodnikowska jest bardzo ważnym bodźcem pobudzającym do doskonalenia się.

HISTORIA HARCERSTWA

Ruch skautowy zrodził się jako reakcja przeciw szkolnemu, jednostronnie intelektualnemu wychowaniu. Tradycje dawnego rycerskiego wychowania różnych czasów i narodów, głęboka znajomość psychologii wieku młodzieńczego i część dla ideałów prawa moralnego, w połączeniu z dążeniem do realizacji typu człowieka pełnego, obywatela żołnierza, złożył się na system: metodę skautową.

Zainicjowany przez gen. Baden Powella w Anglii w r. 1908, już w parę lat później zostaje ruch skautowy przeszczepiony do Polski. Podejmuje go w 1911 r. entuzjastycznie młodzież z różnych odłamów, widząc w ni formę samo wychowawczej organizacji. Lwów staje się od początku ośrodkiem nowego ruchu w Polsce, jako siedziba Naczelnej Komendy Skautowej i redakcji doskonale redagowanego dwutygodnika SKAUT, który w 1912 r. wychodzi w nakładzie 6 000 egz. Zabór austriacki jawnie, rosyjski i pruski tajnie, organizują całą sieć drużyn męskich i żeńskich.

• Rok 1911

26 lutego referat Andrzeja Małkowskiego w Towarzystwie Gimnastycznym Soków we Lwowie o metodzie skautowej. Poprzednio od 1909 r. miały miejsce próby stosowania tej metody w różnych ośrodkach i organizacjach w Polsce. Małkowski podejmuje opracowania książki o metodzie skautowej i jej przystosowaniu do warunków polskich.

20 marca rozpoczął się 6-tyg. kurs zaznamiający kierowników drużyn młodzieży sokolej z metodą skautową (200 uczestników) zorganizowanych przez Towarzystwo Sokół we Lwowie.

22 maja po zakończeniu kursy wydany zostaje Rozkaz dzienny, ustanawiający Komendę Skautową i formujący drużyny skautowe.

Lipiec-sierpień staraniem Sokoła zorganizowanego zostaje 6-tyg. obóz, kurs dla 50 uczestników z Małopolski i Królestwa. Część programy kursu zajmują rozkłady i ćwiczenia skautowe.

1 listopada oddziały ćwiczebne Armii Polskiej organizacji niepodległościowej działającej tajnie zostają uformowane w jawne sokole drużyny skautowe. Ogłoszony zostaje tekst prawa skautowego, przedrukowany z książki Małkowskiego. Wychodzi dwutygodnik Skaut. Część nakładu drukowana jest na bibułce, co ułatwia przemycanie pisma na teren zaborów rosyjskiego i pruskiego Soków zatwierdza regulamin Komendy Skautowej, zamieniając zarazem jej nazwę na Związkowe Naczelnictwo Skautowe.

Ważne daty Harcerstwa w Polsce

1909 - docierają do Polski pierwsze informacje o nowej metodzie wychowania młodzieży

1910 - Małkowski tłumaczy skauting for boys

1911 - powstają 3 pierwsze drużyny we Lwowie

1912 - powstaje: Hymn, Krzyż (ks. Lutosławski), książka E. Piaseckiego i M. Schrebera "Harce młodzieży polskiej" z bardzo udanym spolszczeniem programu i słownictwa skautowego, I Lwowska Drużyna Harcerska wprowadziła hasło "Czuwaj!", opracowane zostają programy prób na stopnie harcerskie.

1913 - Zlot w Birmingham, na maszczie zawisa polska flaga, akceptacja komendy zlotowej mimo sprzeciwu państw ościennych, ślub Andrzeja Małkowskiego i Olgi Drahonowskiej

1914 - wybuch I wojny światowej, wielu instruktorów idzie do wojska; zatrzymanie burzliwego rozwoju harcerstwa

1916 - w warszawie zostaje utworzyny Związek Harcerstwa Polskiego z komendantem ks. Janem Mauersberger

1918 - organizacje harcerskie z ziem całej Polski jednoczą się w ZHP

1919 - 15/16 stycznia ginie A. Małkowski w katastrofie statku płynącego do Odessy w misji wojskowej

1920 - pierwszy walny zjazd; zostaje zatwierdzony statut

1921-24 - wolne harcerstwo (czerwone) wyrasta w środowiskach robotniczych, pismo "Płomienie”

1926 - ustanowienie stopni: phm. i hm.

1926-28 - powstają zuchy założyciel A. Kamiński

1931 - powstają pierwsze drużyny wodne

1935 - Zlot w Spale, szkuner "Zawisza Czarny" przebudowany przez harcerzy wyrusza w pierwszy rejs pełnomorski

1938 - pogotowie harcerek

1939 - pogotowie harcerzy

1939 - 27 wrzesień założenie Szarych Szeregów

1940 - 12 grudzień powstanie Małego Sabotażu „WAWER”; założyciel A. Kamiński

1941 - styczeń umiera Lord gen. Robert Baden - Powell of Gilwell

• Szare Szeregi

Na czele konspiracyjnej Organizacji Harcerzy stała Komenda Główna (Pasieka), jej ogniwami były: chorągwie ("ule"), hufce ("roje"), drużyny ("rodziny") i zastępy ("pszczoły"). Program Szarych Szeregów ujęto w trzech hasłach: "dziś, jutro, pojutrze" bądź "piątek, sobota, niedziela". Hasło "dziś" oznaczało okres konspiracji, "jutro" - otwartą walkę zbrojną z okupantem, "pojutrze" - pracę w wolnej Polsce.

Odbudowując Szare Szeregi w terenie, Kwatera Główna przyjęła podział na Polskę centralną (Generalna Gubernia), Polskę zachodnią (ziemie wcielone do Rzeszy), Polskę wschodnią (ziemie wcielone do ZSRR). W Szarych szeregach obowiązywała ścisła konspiracja. Pomiędzy Organizacją Harcerek i Organizacją Harcerzy istniał kontakt tylko na szczeblu Naczelnictwa.

Organizacja Harcerek kierowana przez J. Łapińską przyjęła kryptonim Związek Koniczyn (od 1943 Bądź Gotów). Zrzeszała harcerki powyżej 16 roku życia, prowadziła działalność wychowawczą i opiekuńczą, współdziałała z Radą Główną Opiekuńczą i Polskim Czerwonym Krzyżem. Przygotowywała młodzież żeńską do pracy w służbie sanitarnej i łączności. Harcerki powyżej 18 lat kierowane były do Wojskowej Służby Kobiet i oddziałów Kedywu AK. Pod koniec wojny Organizacja Harcerek liczyła ok. 5 tys. dziewcząt.

W czasie powstania warszawskiego (1944) w zgrupowaniu Radosław walczyły 3 bataliony Szarych Szeregów: Zośka, Parasol i Wigry oraz plutony GSz. Najmłodsi Zawiszacy zapewniali łączność walczącym oddziałom oraz stanowili większość obsady osobowej powstańczej poczty polowej. Dziewczęta z Organizacji Harcerek pracowały w służbie sanitarnej i łączności.

• Akcje Szarych Szeregów

Arsenał (Meksyk II) - 26 03 1943

Celestynów - 20 05 1943

Sieczychy - 20 08 1943

Kutchera - 1 02 1944

Koppe - 11 07 1944

• Struktura pozioma Szarych Szeregów

Zawiszacy - 12 -14 lat; działali głównie w Powstaniu: zajmowali się roznoszeniem poczty i łącznością

Szkoły Bojowe - 15- 17 lat - mały sabotaż

Grupy Szturmowe - powyżej 18 lat - dywersja (walka z bronią w ręku)

• Naczelnicy Szarych Szeregów

hm. Florian Marciniak 29.IX.1939 - 6.V.1943

hm. Stanisław Broniewski 12.V.1943 - 3.X.1944

hm. Leon Marszałek 3. X.1944 - 17.I.1945

• Najsłynniejsze Bataliony Szarych Szeregów

• Zośka, harcerski batalion warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów, utworzony w sierpniu 1943 z rozbudowanego i przekształconego Oddziału Specjalnego Jerzy. Od 1 września 1943 otrzymał nazwę: Batalion Szarych Szeregów Zośka, na cześć Tadeusza Zawadzkiego (pseudonim Zośka).W skład batalionu Zośka wchodziły 3 kompanie, po 3 plutony każda. Dowódca porucznik harcmistrz R. Białous, pseudonim Jerzy. 3 kompania Agat (antygestapo, później Pegaz - przeciw gestapo), tylko formalnie wchodząca w skład Zośki, była przeznaczona do akcji specjalnych przeciwko gestapo i posiadała własne dowództwo. Z czasem z 3 kompanii utworzono odrębny batalion Kedywu Parasol.

Parasol, batalion Grup Szturmowych (GS), podporządkowany bezpośrednio Głównej Kwaterze Szarych Szeregów. Pod względem służby (działań bojowych) podlegał bezpośrednio Kierownictwu Dywersji Komendy Głównej AK. Powstał z 3 kompanii batalionu Zośka, wydzielonej 1 VIII 1943 jako oddział do zadań specjalnych. Określany początkowo kryptonimem Agat (od antygestapo), po 4 I 1944 Pegaz (od przeciw gestapo), od 15 VI 1944 pod nazwą Parasol. Ostatni kryptonim pochodził od planowanego przekształcenia batalionu w brygadę spadochronową. Dowódcą mianowano kapitana A. Borysa (Pługa, Dyrektora), zastępcą J. Zborowskiego (Jeremiego). Oddział otrzymał zadanie wykonywania wyroków na najokrutniejszych dygnitarzach niemieckich, szczególnie gestapowcach (Gestapo). Pierwszą akcją Agata był zamach na zastępcę komendanta Pawiaka F. Bürckla (7 IX 1943). Zamach przeprowadzony na ul. Marszałkowskiej zakończył się śmiercią Bürckla, akcją dowodził J. Zborowski. Podobnie skuteczne zamachy przeprowadzono m.in. na: SS-Hauptsturmführera A. Kretschmana (29 IX 1943), SS-Sturmführera G. Kleina (1 X 1943), SS-Hauptsturmführera J. Lechnera, kierownika do walki z sabotażem i dywersją warszawskiego gestapo (2 X 1943), wysokiego funkcjonariusza gestapo E. Brauna (13 XII 1943). Działając pod kryptonimem Pegaz oddział dokonał m.in. zamachów: na SS-Brigadeführera F. Kutscherę - szefa SS i policji dystryktu warszawskiego (1 II 1944), pułkownika E. Gressera - szefa żandarmerii w Warszawie (21 IV 1944), nieudanej próby likwidacji zastępcy komendanta warszawskiego gestapo W. Stamma (6 V 1944) i nieudanego zamachu w Krakowie na W. Koppego, dowódcę SS i policji Generalnej Guberni. W wyniku zamachu na Kutscherę oraz nieudanych akcji przeciwko Stammowi i Koppemu oddział Pegaz doznał poważnych strat w ludziach. Przed wybuchem powstania warszawskiego oddział rozbudowano tworząc batalion o kryptonimie Parasol, który w dniu wybuchu walk liczył 580 ludzi. W skład batalionu wchodziły trzy kompanie, służba motorowa, wywiad i intendentura. Oddział wchodził w skład zgrupowania Radosław. W pierwszych dniach powstania walczył na Woli tocząc bardzo ciężkie walki, następnie na Starym Mieście, gdzie poniósł ogromne straty. Po opuszczeniu Starówki żołnierzy batalionu Parasol włączono do batalionu Zośka.

Wigry, konspiracyjna, samodzielna organizacja wojskowo-społeczna, założona jesienią 1939 w Warszawie. Twórcami Wigry byli instruktorzy Chorągwi Warszawskiej, wydaleni ze Związku Harcerstwa Polskiego przez Naczelnictwo na krótko przed wrześniem 1939. Naczelnik W. Ludwig, pseudonim Kamil. Od 1941 podporządkowane Związkowi Walki Zbrojnej, nawiązały współpracę z Szarymi Szeregami dopiero na przełomie 1943-1944. Z organizacji Wigry rekrutowali się członkowie kierownictwa Centrum Wyszkolenia Szarych Szeregów. W powstaniu warszawskim batalion wystawiony przez Wigry, dowodzony przez kapitana E.Konopackiego, pseudonim Trzaska, walczył na Woli, Starówce i w Śródmieściu.

Daty powojenne

1944 - 1 sierpień - 2 październik - Powstanie Warszawskie (63 dni)

1945 - 17 styczeń rozwiązanie Sz. Sz.(hm. L. Marszałek)

1946 - ZHP organizuje Centralną Akcje Szkoleniową

1948 - w czasie obozów prowadzona jest Harcerska Służba Polsce

1948 - utworzenie ZHP poza granicami kraju

1949-50 - ZHP zostaje wcielone do Związku Młodzieży Polskiej jako organizacja harcerska OHZMP

1955-56 - przekształcenie OHZMP w organizację Harcerską Polski Ludowej - OHPL

1956 - 8 grudnia Zjazd Łódzki reaktywuje ZHP

1957 - wielki rozwój harcerstwa, powstają chorągwie i hufce stosują metody harcerskie

1958 - ponownie powstają drużyny Nieprzetartego Szlaku

1960 - ZHP bierze udział w Zlocie Grunwaldzkim

1965 - I Alert Naczelnika ZHP

1966 - początek operacji 1001 Frombork

1968 - na IV zjeździe ZHP otrzymuje sztandar

1973 - ZHP jak wszystkie organizacje młodzieżowe PRL, zostaje włączony do organizacji FSZMP (Federacja Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej)

1974 - początek operacji Bieszczady 40

1981 - w wielu środowiskach powstają Kręgi Instruktorskie im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM); nawiązują do przedwojennego systemu stopni i sprawności

1981 - VII zjazd ZHP zdecydował o wystąpieniu z FSZMP i opowiedział się za odnową harcerstwa

1981-88 - powstanie wielu grup tworzących ruchy harcerskie m. in. Ruch Harcerstwa Rzeczpospolitej, Ruch Skautów Polskich, Polska Organizacja Harcerska, Niezależny Ruch Harcerski.

1989 - powstanie Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, powstaje "ZHP - rok założenia 1918", który jest próbą odbudowy przedwojennego ZHP, powstaje Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza".

1990 - zostaje przywrócone Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie

1992 - 3 X połączenie ZHP r. zał. 1918 i ZHR (wspólna nazwa ZHR)

1995 - Światowy Zlot harcerstwa w Zegrzu, zmiany w statucie ZHP

1996 - ZHP zostaje ponownie członkiem międzynarodowych organizacji skautowych: Światowej Organizacji Skautów (WOSM) i Światowego Stowarzyszenia Skautek i Przewodniczek (WAGGGS).

1998 - POH podjęło uchwałę o rozwiązaniu i wstąpieniu do ZHR

1999 - X-lecie ZHR

SYMBOLIKA

Symbolika Lilijki

Lilijka harcerska wzorowana jest na igle magnetycznej kompasu- harcerz zawsze wybiera słuszną drogę. W 1927 roku umieszczono na ramionach lilijki skrót haseł Filaretów: ONC- Ojczyzna, Nauka, Cnota. Na zwieńczeniu- napis ZHP.

Symbolika Krzyża Harcerskiego

Wianek dębowy i laurowy oznacza cele do zdobycia: siłę i umiejętność, sprawność i wiedzę. Oplata on główny symbol skautowy: krzyż z hasłem: >Czuwaj!<. Ma on w pośrodku okrąg- symbol doskonałości. Hasło CZUWAJ na nim - to pobudka, ostrzeżenie; gotowość ducha do pracy nieustannej. Promienie odchodzące od lilijki- harcerz ma świecić przykładem. Cztery ramiona- 4 strony świata. Kropki na krzyżu- ile piasku na pustyni (gwiazd na niebie) tyle harcerzy jest na świecie lub kamienie na trudnej harcerskiej drodze.

Symbolika koniczyny WAGGGS

Złota koniczyna na jasno-niebieskim tle symbolizuje słońce, które świeci na wszystkie dzieci na świecie. Trzy listki symbolizują trzy części przyrzeczenia skautowego: służbę Bogu i Ojczyźnie, służbę innym i przestrzeganie Prawa Skautowego. Dolna część symbolizuje igłę magnetyczną kompasu wskazująca drogę, a dwie gwiazdki na ramionach oznaczają Prawo i Przyrzeczenie.

Lilijka WOSM

Lilijka to dawny symbol rycerski, stąd jej kolor biel oznacza czystość. Purpura to kolor królewski. Krąg i węzeł oznaczają odpowiednio dążenie do doskonałości i wspólnotę harcerzy. Dwie gwiazdki oznaczają Prawo i Przyrzeczenie Skautowe. Trzy części lilijki to trzy części Przyrzeczenia Skautowego: na służbę Bogu, ludziom i Ojczyźnie. Na środkowej części znajduje się igła kompasu, mająca zawsze wskazywać skautowi dobrą drogę.

Pozdrowienie „CZUWAJ!”

Tradycyjne pozdrowienie harcerskie. Ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla Ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. To pozdrowienie wprowadzono do polskiego skautingu w 1912 roku przez 3 Lwowską Drużynę Żeńską im. Emilii Plater. Wówczas mówione CZOŁEM zastąpiono obowiązującym do dziś CZUWAJ!. Skautowe pozdrowienie przejął powstały w 1918 roku ZHP.

Lilijka WOSM

Lilijka to dawny symbol rycerski, stąd jej kolor biel oznacza czystość. Purpura to kolor królewski. Krąg i węzeł oznaczają odpowiednio dążenie do doskonałości i wspólnotę harcerzy. Dwie gwiazdki oznaczają Prawo i Przyrzeczenie Skautowe. Trzy części lilijki to trzy części Przyrzeczenia Skautowego: na służbę Bogu, ludziom i Ojczyźnie. Na środkowej części znajduje się igła kompasu, mająca zawsze wskazywać skautowi dobrą drogę.

HISTORIA SKAUTINGU

Historia powstania ruchu skautowskiego jest ściśle związana z jego założycielem- generałem Robertem Baden-Powellem. On to podczas swojej długiej służby wojskowej w armii Wielkiej Brytanii poczynił pewne spostrzeżenia dotyczące efektywności w działaniu żołnierzy wyszkolonych do wypełniania rozkazów jak bezmyślne maszyny oraz żołnierzy, którzy mogli w działaniu wykazać się własną inicjatywą. Stworzył system szkolenia wojskowych zwiadowców, który następnie został przyjęty w całej armii brytyjskiej. Inną rzeczą, którą zauważył podczas dowodzenia obroną miastem Mafeking w południowej Afryce było ogromne zaangażowanie i poświęcenie chłopców, których wykorzystano do pomocniczych zadań, takich jak opieka nad rannymi, dostarczanie wiadomości, itp. Zadziwiło go, że sprawowali się oni w sposób nadspodziewanie odpowiedzialny. Doszedł do wniosku, że chłopiec, który dostanie odpowiedzialne zadanie, spełni je niejednokrotnie lepiej od regularnego żołnierza.
Te spostrzeżenia wobec faktu, że młodzież angielska nie ma wyraźnych ideałów, jest apatyczna i znudzona uzmysłowiły mu, można dać jej możliwość na wartościowe spędzanie wolnego czasu, w postaci wyjazdów, różnych szkoleń, itp. Wszystkie te doświadczenia posłużyły mu do napisania artykułu, który ukazał się w 1906 r. w gazecie Brygad Chłopięcych pt. "Skauting dla chłopców". Artykuł ten zawierał podstawowe założenia nowego ruchu. Aby wcielić swój pomysł w życie, zorganizował eksperymentalny obóz na wyspie Brownsea w hrabstwie Dovset. Uczestniczyło w nim 20 chłopców podzielonych na 4 zastępy. Obóz trwał od 29 lipca do 9 sierpnia. Przez cały obóz chłopcy poznawali tajniki przyrody, budowali urządzenia obozowe oraz zdobywali sprawności w grach terenowych i sportowych. Wieczorem przy ognisku mieli okazję pośpiewać oraz posłuchać wojennych wspomnień generała. Na postawie uwag z obozu i swych wcześniejszych doświadczeń pisze podręcznik skautowy pt. "Skauting dla chłopców", w którym zawarł fundamentalne zasady ruchu, które są aktualne do dnia dzisiejszego. Wskazując na źródła idei skautowej B-B przyznawał, że zawarł w niej nie tylko własne pomysły, ale wzorował się także na zwyczajach różnych narodów i ludów, jak Japończycy, Indianie, wykorzystał koncepcje filozofów i uczonych, a nawet reguły średniowiecznych zakonów.
Skauting bardzo szybko rozprzestrzenił się w całej Anglii, zmieniając surowy wiktoriański model wychowania. Podczas przemarszu skautów w 1909 roku razem z Baden-Powellem szło 9 tys. skautów. W 1910 roku organizacja skautowa w Wielkiej Brytanii liczyła
100 000 członków.

Skauting wzbudził też ogromne zainteresowanie wśród dziewczyn. Szczególnie po tym, jak siostra Baden-Powella- Agnes napisała podręcznik skautowy dla dziewcząt. Ruch skautek powiększył się zwłaszcza po tym, jak Baden-Powell poznał młodszą od siebie entuzjastkę skautingu pannę Olave Soames, z którą zresztą wkrótce się ożenił. Dla tworzącego się ruchu było to zasadniczym momentem jedności światowego skautingu, który rozrasta się bardzo szybko. Sam Baden-Powell był rzecznikiem powstawania organizacji narodowych. Chętnie spotykał się i rozmawiał z osobami, które zakładały takie organizacje w swoich krajach.

Ruch skautowy rozwinął się dynamicznie także w innych państwach. Szczególnie w Stanach Zjednoczonych i w Polsce.
W 1920 r. na Jamboree w Londynie B-P zostaje obwołany Naczelnym Skautem Świata, a jego żona taki sam tytuł otrzymuje kilka lat później. W 1926 r. skautki na Światowej Konferencji zastanawiały się nad ustanowieniem święta skautowego. Wszystkie były przekonane, co do idei takiego dnia. Po dyskusjach postanowiono, że będzie to dzień urodzin Naczelnej Pary Skautowej, tj. 22 lutego. W dniu tym przed wojną skautki przesyłały sobie kartki z życzeniami. Zwyczaj ten przejęła organizacja męska po 1945 r.

Kalendarium

1857 22 luty - Urodził się Robert Baden-Powell. Dzień 22 lutego obchodzony jest na całym świecie jako dzień myśli braterskiej.

1899 - Oblężenie Mafekingu podczas wojny Anglików z Burami. Robert Baden-Powell (Bi-Pi) szkoli młodych chłopców na "skautów".
1902 W USA powstaje organizacja młodzieżowa Związek Kory Brzozowej Indian Leśnych Ludzi założona przez "Czarnego Wilka" - Ernesta Thompsona Setona. W Anglii Baden-Powell wydaje książkę "Wskazówki dla zwiadowców" (Aids to scouting), gdzie zwraca uwagę na szkolenie młodych chłopców.
29 lipiec 1907- obóz doświadczalny na wyspie Brownsea w hrabstwie Dovset. Jest to oficjalny rok powstania skautingu w Anglii.
1908 - Ukazuje się książka Baden-Powella "Skauting dla chłopców" (Scouting for Boys)- pierwszy typowo skautowy podręcznik.
1912 - Baden-Powell ożenił się z Olave St. Clair Soames.
1913 - Wszechbrytyjski Zlot Skautów w Birmingham.
1920 - Założenie Międzynarodowej Organizacji Ruchu Skautowego WOSM (World Organization of the Scout Movement). ZHP jest jednym z członków-założycieli. I Jamboree w Londynie- Baden-Powell otrzymuje tytuł Naczelnego Skauta Świata.
1928 - Założenie Światowego Stowarzyszenia Skautek i Przewodniczek WAGGGS (World Association of Girl Guides and Girl Scouts). ZHP jest jednym z członków założycieli.

MIĘDZYNARODOWE ORGANIZACJE SKAUTOWE

Światowa Organizacja Ruchu Skautowego WOSM
(WOSM) jest największą międzynarodową organizacja skautową.
Powstała w 1922 roku ciesząc się akceptacją twórcy skautingu generała Roberta Baden-Powella.
W gronie członków założycieli znajdował się także Związek Harcerstwa Polskiego.
Obecnie WOSM zrzesza ponad 16 milionów skautek i skautów na całym świecie.
WOSM jest organizacją uznaną i szanowaną przez organizacje międzynarodowe, blisko współpracujące z Organizacją Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowym Czerwonym Krzyżem, Radą Europy i innymi.
Członkostwo WOSM jest otwarte dla wszystkich narodowych organizacji skautowych, które spełniają wymogi członkostwa Wymogi te to między innymi: posiadanie osobowości prawnej i statusu zatwierdzonego przez Komitet Światowy, niezależność, apolityczność, dobrowolny charakter organizacji, przyjęcie celów, zasad i metody skautowej, otwartość na wszystkich akceptujących te zasady. Z każdego kraju może zostać przyjęta tylko jedna organizacja skautowa bądź federacja organizacji.

Światowe Stowarzyszenie Dziewcząt Przewodniczek i dziewcząt Skautek WAGGS

Misja WAGGGS to stwarzanie dziewczętom i młodym kobietom warunków do pełnego rozwijania swoich możliwości i umiejętności jako odpowiedzialnych obywatelek świata.

Jako odpowiedzialne obywatelki świata, jesteśmy odpowiedzialne za nas same, za nasze społeczności lokalne i za cały świat.

Poprzez organizacje członkowskie WAGGGS realizuje program wychowania pozainstytucjonalnego, który zapewnia dynamiczne, stymulujące i oparte na wartościach szkolenie w zakresie życiowych umiejętności, przywództwa i podejmowania decyzji. WAGGGS oferuje projekty i programy na poziomie międzynarodowym, które umożliwiają przewodniczkom i skautkom stawanie się odpowiedzialnymi obywatelkami świata poprzez działania i aktywność w środowisku lokalnym.

Ruch Przewodniczek i Skautek jest otwarty dla wszystkich dziewcząt i młodych kobiet bez względu na wyznanie, rasę, narodowość i wszelkie inne uwarunkowania.

Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek jest przekonane, że wychowanie dziewcząt, tak jak wychowanie chłopców, zawiera „przygotowanie do partnerstwa”. Młodzi mężczyźni i młode kobiety mogą się uczyć dostrzegania wzajemnych podobieństw i różnic oraz szacunku do siebie nawzajem jako jednostek.

Każda Organizacja Członkowska WAGGGS sama wybiera jak najlepiej może to propagować, uwzględniając uwarunkowania kulturowe i potrzeby młodych ludzi. Niektóre decydują się pracować jedynie z dziewczętami, aby przełamać stereotypy, i aby dać dziewczętom i młodym kobietom pewność siebie, by mogły zająć swoje miejsce w społeczeństwie. Inne preferują pracę w grupach koedukacyjnych, aby umożliwić młodym kobietom i młodym mężczyznom doświadczanie partnerstwa w drużynach. Niektóre Organizacje wybierają rozwiązanie pośrednie decydując się na podejście koedukacyjne lub rozdzielne w zależności od wieku i preferencji młodych ludzi. Niezależnie od tego, które rozwiązanie zostaje wybrane, zawsze służy ono realizacji misji WAGGGS,aby stworzyć dziewczętom i młodym kobietom warunki do pełnego rozwijania swoich możliwości i umiejętności jako odpowiedzialnych obywatelek świata.

Ruch Przewodniczek i Skautek jest oparty na trwałym systemie wartości, które znajdują swoje odzwierciedlenie w Prawie i Przyrzeczeniu. Każda przewodniczka i skautka obiecuje sobie i innym być coraz lepszą i poprzez to działanie rozwijania swoje możliwości i umiejętności jako odpowiedzialna obywatelka świata.

W 144 krajach jest ponad 10 milionów przewodniczek i skautek. Przewodniczki i skautki z całego świata mogą się spotykać w czasie międzynarodowych przedsięwzięć w jednym z czterech Światowych Ośrodków. Światowe Stowarzyszenie stwarza także wiele możliwości, aby wziąć udział w międzynarodowym projekcie organizowanym przez ONZ i inne organizacje pozarządowe.

Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek jest organizacją dla młodych kobiet kierowaną przez kobiety. Każda jednostka jest demokratycznie kierowana, a przewodniczki i skautki są aktywnie włączane w przywództwo i procesy decyzyjne. Organizacje członkowskie WAGGGS są niezależne od jakiejkolwiek organizacji czy partii politycznej.

Komitet Światowy składa się z aktywnych członkiń z całego świata, które są demokratycznie wybrane przez Organizacje Członkowskie w czasie Konferencji Światowej. W skład Komitetu wchodzą także Przewodniczące pięciu regionów WAGGGS.

Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek zapewnia dziewczętom i młodym kobietom doskonałe szkolenie i programy, które są odpowiedzią na ich intelektualne, duchowe, psychiczne i fizyczne potrzeby. Dziewczęta i młode kobiety są kształcone w kierunku nabywania zdolności przywódczych i podejmowania decyzji. Przewodniczki i skautki mogą brać udział w ciekawych międzynarodowych projektach. Projekt „Building World Citizenship” (Budowanie Światowego Obywatelstwa) umożliwia dziewczętom i młodym kobietom wpływanie w skali światowej na różnorodne kwestie. Stwarza też możliwości podróży i zawierania międzynarodowych przyjaźni. Zapewnia, że w następnym tysiącleciu dziewczęta i młode kobiety czeka lepsza przyszłość. Wiele przewodniczek i skautek zostaje znaczącymi politykami, pisarkami i kobietami biznesu. Hilary Clinton, Marjorie Mowlam (czołowy polityk w Wielkiej Brytanii), Roberta Bondar (pierwsza kanadyjska astronautka), Betty Okwir (czołowy polityk w Ugandzie) to tylko kilka z obecnych przewodniczek i skautek.

• Międzynarodowa Katolicka Konferencja Skautingu Żeńskiego ICCG

Organizacja istnieje od 35 lat. Jest forum wymiany doświadczeń i dyskusji nad kierunkami rozwoju i doskonalenia programu związków skautowych, działających w podobnych warunkach. Do ICCG należą organizacje, które są członkami Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek (WAGGGS), i które albo są w pełni katolickie, co można poznać po nazwie, np. Guides Catholicques de Belgique, albo po prostu mają w swoich szeregach katolików, a takich jest bardzo wiele, m.in. ZHP, Węgierski Związek Przewodniczek czy czeski Junák.

4 września 2000 r. - kolejna data w najnowszej historii ZHP. Tego dnia Związek został przyjęty do Międzynarodowej Katolickiej Konferencji Skautingu Żeńskiego, w skrócie ICCG (International Catholic Conference of Guiding).

Międzynarodowa Katolicka Konferencja Skautingu (ICCS)

Miejsce spotkań. Przede wszystkim zapewnia możliwość spotkań swoich członków jako przyjaciół. Dla instruktorów skautów katolickich i władz, które zajmują się działalnością edukacyjną z punktu widzenia wiary katolickiej, jest miejscem wymiany doświadczeń. Jest także przeżyciem duchowym we wspólnotowym znaczeniu tego pojęcia.

Kształcenie i informowanie. ICCS zapewnia kształcenie i przepływ informacji poprzez warsztaty i seminaria, publikacje i dokumenty dotyczące duchowego wymiaru edukacji skautowej, skautowej metody edukacyjnej i edukacji w wierze,
ustanawiając odpowiednie relacje miedzy członkostwem w Kościele i członkostwem w Ruchu Skautowym i dialogu z innymi wyznaniami w Skautingu.

Organizacja reprezentatywna. ICCS jest także reprezentatywną organizacją łączącą w sobie działalność Kościoła Katolickiego i Ruchu Skautowego. Wymaga to od Konferencji nawiązywania kontaktów z różnorodnymi narodowymi i międzynarodowymi instytucjami. ICCS jest często proszone o rady w rozwiązywaniu problemów w sytuacjach, gdy na przykład organizacje nie przestrzegają swoich praw i obowiązków wobec Ruchu lub Kościoła na poziomie państwowym.

ICCS nie jest władne brać udziału w procesie decyzyjnym lub zajmować żadnego stanowiska w stosunku do Związków, ale wspomaga je w tworzeniu programów edukacji w wierze i szacunku dla innych religijnych poglądów i praktyk.

Celem ICCS, jak stanowi Artykuł 1 jej Statutu, jest przyczynianie się do
kompletnej edukacji młodych ludzi poprzez Ruch Skautowy z punktu widzenia wiary katolickiej; współpraca przy tworzeniu duchowego wymiaru Ruchu Skautowego zgodnie z jednością i różnorodnością Światowego Ruchu Skautowego; zapewnianie, że skauci katoliccy są aktywni w Kościele i gwarantowanie komunikacji między Kościołem Katolickim a Światowym Ruchem Skautowym.

Głównymi dokumentami dotyczącymi działalności ICCS są Światowa Konstytucja Ruchu Skautowego i Skautowa Karta Katolicka, która została przyjęta przez Stolicę Apostolską w 1977 roku. Na poziomie międzynarodowym ICCS jest pomostem miedzy Ruchem Skautowym a Kościołem Katolickim.

W Światowym Skautingu ICCS otrzymało status organu doradczego Komitetu Światowego. Wewnątrz Kościoła Katolickiego ma aprobatę Stolicy Apostolskiej i status Międzynarodowej Organizacji Katolickiej (CIO). ICCS aktywnie współpracuje z Radą Pontyfikalną ds. Świeckich oraz Konferencją CIO.

• Międzynarodowe Bractwo Skautów i Przewodniczek ISGF

(International Scout and Guide Fellowship - ISGF) jest organizacją dla dorosłych, wspierającą Ruch Skautów i Przewodniczek.

W oparciu o Ideały Skautowe, jego głównym celem jest wspomaganie członków w wyznawaniu wartości, których się nauczyli w organizacjach młodzieżowych, w perspektywie aktywnego wspierania Światowej Organizacji Ruchu Skautowego World Association of the Scout Movement - WOSM) i Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek (World Association of Girl Guides and Girl Scouts - WAGGGS), służby społecznościom lokalnym i nieustannego osobistego rozwoju.

ISGF jest otwarte dla byłych członków WOSM i WAGGGS oraz dla dorosłych, którzy nie mieli możliwości być Skautami czy Przewodniczkami w młodości i nie byli aktywnymi instruktorami skautowymi.

Wybrane fragmenty statutu ISGF charakteryzujące tą Organizację :

Zasadami Międzynarodowego Bractwa Przewodniczek i Skautek są:

a) Szanowanie życia i praw człowieka.

b) Praca na rzecz sprawiedliwości i pokoju w celu tworzenia lepszego świata.

c) Wkład w międzynarodowe zrozumienie w szczególności przez przyjaźń, tolerancję i szacunek do innych, jak stanowią Dążenia.

Celami Międzynarodowego Bractwa Skautów i Przewodniczek są:

a) Wspieranie swoich członków w szerzeniu ducha Prawa i Przyrzeczenia ustanowionego przez Baden-Powella, twórcę Ruchu Skautowego.

b) Zachęcanie do wnoszenia tego ducha do społeczności, w których żyją i pracują.

c) Pobudzanie do aktywnego wspierania Ruchu Skautów i Przewodniczek w tych społecznościach, w swoich krajach oraz na całym świecie.

Dążeniami Międzynarodowego Bractwa Skautów i Przewodniczek są:

a) Ustanowienie łączności i współpracy miedzy swoimi Organizacjami Członkowskimi, dalej zwanymi „Narodowymi Bractwami Skautów i Przewodniczek („National Scout and Guide Fellowships” - NSGFs).

b) Zachęcenie do zakładania Narodowych Bractw Skautów i Przewodniczek w krajach, gdzie nie istnieje taka Organizacja.

c) Szerzenie przyjaźni wśród swoich członków na całym świecie.

DESMOS - Międzynarodowe Porozumienie Skautów Prawosławnych

Międzynarodowe Porozumienie Skautów Prawosławnych to platforma współpracy narodowych organizacji skautowych, które w swoich szeregach skupiają skautów wyznania prawosławnego. DESMOS powstało w roku 1996 w Oslo. Wśród organizacji założycielskich znajdował się Związek Harcerstwa Polskiego. DESMOS jest luźną formą współpracy i ma statut konsultacyjny przy WOSM.

Do celów DESMOS zaliczono:

rozwój i promocja ducha braterstwa i zrozumienia wśród skautów Wiary Prawosławnej; promocja ciepłych stosunków i współpracy pomiędzy Skautingiem a oficjalnymi Prawosławnymi Kościołami lokalnymi; rozwój programu wychowawczego, który powinien uwydatniać duchowy wymiar osobowości młodych Prawosławnych, w zgodzie z celami, głównymi zasadami i metodą Ruchu Skautowego; wprowadzenie Skautingu do państw lub regionów, w których istnieje Kościół Prawosławny; rozwijanie współpracy między członkami DESMOS; promocja Skautingu wśród Prawosławnych dziewcząt i chłopców. (na podstawie II Artykułu Statutu Międzynarodowego Porozumienia Skautów Prawosławnych)

Najwyższym organem Porozumienia jest Konferencja, w której uczestniczyć mogą przedstawiciele narodowych organizacji skautowych, będących członkami DESMOS. Do tej pory odbyły się trzy konferencje DESMOS:

1997 1. Konferencja w Atenach (Grecja)

1999 2. Konferencja w Durbanie (RPA)

2002 3. Konferencja w Salonikach (Grecja)

Związek Harcerstwa Polskiego do Międzynarodowego Porozumienia Skautów Prawosławnych wstąpił w dniu 7 czerwca 1997 roku w trakcie konferencji założycielskiej w Atenach. Od tego czasu ZHP uczestniczył we wszystkich Konferencjach Porozumienia.

W ostatniej 3. Konferencji DESMOS w roku 2002 uczestniczyli dwaj przedstawiciele Związku Harcerstwa Polskiego - hm. Piotr Borys oraz hm. Paweł Smardz. W trakcie Konferencji dyskutowano między innymi formy rozwoju Porozumienia w ciągu najbliższych lat.

• Światowa Skautowa Unia Parlamentarna WSPU

Światowa Skautowa Unia Parlamentarna (World Scout Parliamentary Union) jest siecią Krajowych Skautowych Stowarzyszeń Parlamentarnych (National Scout Parlamentary Associations). Te Krajowe Stowarzyszenia istnieją w blisko stu krajach na całym świecie, a ich członkowie są członkami parlamentów narodowych, posłami lub senatorami. Każde NSPA samodzielnie decyduje o swoim członkostwie i strukturze organizacyjnej. W niektórych krajach ta struktura jest sformalizowana, w innych raczej umowna, niektóre uwzględniają nawet członków parlamentów regionalnych. Jednak we wszystkich przypadkach podstawową zasadą równej reprezentacji politycznej w NSPA jest brak faworyzacji jakiejkolwiek partii.

Zgromadzenie Ogólne WSPU. Jest to naczelny organ Światowej Skautowej Unii Parlamentarnej. Spotyka się co trzy lata, za każdym razem w innym miejscu na świecie. Delegaci na Zgromadzenie Ogólne mogą być wyłącznie posłami lub senatorami z Krajowych Skautowych Stowarzyszeń Parlamentarnych. Za granicą delegację NSPA tworzą zazwyczaj członkowie zarówno opozycji, jak i partii rządzącej. Zgromadzenie Ogólne wybiera Komitet Wykonawczy i decyduje o miejscu, w którym odbędzie się następne Zgromadzenie. Do chwili obecnej (po Zgromadzeniu Założycielskim w Seulu w 1991 roku) miały miejsce trzy Zgromadzenia Ogólne: w Santiago de Chile w 1994 roku, w Manili w 1997 roku i w Warszawie w 2000 roku. W sumie w czasie tych trzech spotkań 516 delegatów reprezentowało 87 państw. Czwarte Zgromadzenie Ogólne odbędzie się w 2003 roku w Kairze.

Komitet Wykonawczy WSPU. Jest to ciało rządzące Światową Skautową Unią Parlamentarną. Spotyka się pomiędzy Zgromadzeniami Ogólnymi. Członkowie Komitetu Wykonawczego, w liczbie od 5 do 9 członków, są posłami lub senatorami wybranymi przez Zgromadzenie Ogólne. Członkiem Komitetu Wykonawczego jest z urzędu także reprezentant Światowej Organizacji Ruchu Skautowego. Z grona swoich członków Komitet Wykonawczy wybiera Przewodniczącego, dwóch Vice Przewodniczących, Skarbnika i Sekretarza. Decyduje o najbardziej znaczących działaniach WSPU włącznie z programem, założeniami i przygotowaniami do następnego Zgromadzenia Ogólnego. Komitet Wykonawczy jest reprezentowany przez Przewodniczącego WSPU.

Sekretariat WSPU. Jest to organ administracyjny Światowej Skautowej Unii Parlamentarnej. Zapewnia zaplecze operacyjne dla WSPU, wprowadza w życie politykę PR, organizuje szkolenia i wydaje publikacje. Przygotowuje program na Zgromadzenie Ogólne zgodnie z wytycznymi Komitetu Wykonawczego. Sekretariatem kieruje Sekretarz WSPU. Od 1997 roku siedzibą Sekretariatu jest Warszawa.

Sekretarz Generalny WSPU

hm. Ryszard Pacławski

ZHP W ŚWIATOWYCH STRUKTURACH SKAUTINGU

Związek Harcerstwa Polskiego był w latach dwudziestych współzałożycielem Światowej Organizacji Ruchu Skautowego oraz Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek. W okresie międzywojennym byliśmy aktywnym członkiem obu organizacji; braliśmy czynny udział we wszystkich konferencjach i zlotach, wnosząc istotny wkład w rozwój skautingu na świecie. Nasz udział był doceniany np. przez używanie podczas niektórych międzynarodowych spotkaniach skautowych języka polskiego jako jednego z języków oficjalnych.

ZHP był inicjatorem powstania biura Skautów Słowiańskich i w latach późniejszych przewodził temu ruchowi (w Zlocie Skautów Słowiańskich w Pradze uczestniczyła liczna polska delegacja - prawie 1,5 tysięcy harcerek i harcerzy ).

Polscy harcerze brali udział we wszystkich międzynarodowych zlotach i jamboree, zdobywając uznanie uznanie swoim obozownictwem (np. żeglarstwo, szybownictwo).

Szczególnie chlubnie zapisał się udział polskich harcerzy w IV Światowym Jamboree na Węgrzech w 1933 roku, gdzie wyrobienia skautowego gratulował im sam założyciel skautingu generał R. Baden-Powell. Harcerska Szkoła Instruktorska na Buczu gościła 7. Konferencje Światową WAGGGS.

Wielokrotnie gościliśmy skautów z całego świata na międzynarodowych i narodowych zlotach i konferencjach odbywających się w Polsce.

Po II Wojnie Światowej polskie harcerstwo z przyczyn politycznych przestało być członkiem światowej rodziny skautowej.

Po wojnie ZHP utrzymywał stały choć ograniczony kontakt z europejskimi organizacjami skautowymi. W latach '80 przedstawiciele WOSM i WAGGGS uczestniczyli w niektórych przedsięwzięciach międzynarodowych organizowanych przez ZHP. W grudniu 1990 r. XXVIII zjazd ZHP przyjął stanowisko „ZHP a skauting” w którym potwierdził wolę powrotu do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego oraz do nawiązania ścisłych kontaktów ze Światowym Stowarzyszeniem Przewodniczek i Skautek.

Proces ponownego przyjęcia polskiego harcerstwa do struktur światowego skautingu trwał ponad 5 lat. Skomplikowana sytuacja w polskim harcerstwie na początku lat '90 uczyniła go trudnym i długotrwałym. Warunek pierwszy został wypełniony w czerwcu 1995 roku. Wtedy to bowiem Nadzwyczajny Zjazd ZHP dokonał niezbędnych zmian i uczynił tym samym statut ZHP w pełni zgodnym z wymogami WOSM. Drugi warunek - stworzenie federacji harcerstwa polskiego, okazał się niemożliwy do spełnienia z powodu stanowiska drugiej organizacji harcerskiej ubiegającej się o członkostwo.

W tej sytuacji Światowy Komitet Skautowy podają decyzję o uznaniu ZHP jako jedynej organizacji skautowej w Polsce i rekomendowaniu jego członkostwa w WOSM. Analogiczna decyzja została podjęta przez Komitet Światowy WAGGGS.

17 stycznia 1996 roku w wyniku głosowania została podjęta jednogłośnie decyzja o powrocie ZHP do Światowej Organizacji Ruchu Skautowego 7 marca Biuro Światowe WAGGGS Poinformowała ZHP o ponownym przyjęciu do Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek.

• Światowe Jamboree Skautowe

Jest spotkaniem skautów z całego świata. Przez 10 dni dziesiątki tysięcy młodych ludzi obozujących w jednym miejscu biorą udział w pełnych przygód zajęciach, wartych zapamiętania wydarzeniach oraz nawiązują międzynarodowe przyjaźnie.

Tematem 21 Światowego Jamboree Skautowego w 2007 roku jest „ Jeden Świat, Jedna Obietnica” - hasło to wyraża aspiracje i nadzieje młodych ludzi wobec przyszłości.
21 Światowe Jamboree Skautowe będzie się odbywało w Wielkiej Brytanii dla uczczenia stulecia skautingu. Jamboree odbędzie się między 27 lipca a 8 sierpnia 2007 roku w Hylands Park Chelmsford w Essex. Dodatkowo skauci uczestniczący w Jamboree będą mieli możliwość skorzystania przed lub po zakończeniu zlotu z gościnny w domach swoich brytyjskich kolegów oraz będą również mogli obozować na wyspie Brownsea, na której w 1907 roku lord Baden-Powell zorganizował pierwszy obóz skautowy.

40 tysięcy młodych ludzi przez 10 dni będzie wspólnie obozowało, żyło i pracowało. Uczestnicy Jamboree pochodzą z tak odmiennych środowisk jak Afryka I Europa, tak różnych kultur, jak te istniejące w krajach arabskich i w Ameryce, regionów o tak bardzo zróżnicowanych doświadczeniach, jak Euroazja i Region Azja-Pacyfik. Wspólnie będą świętowali to, co ich wszystkich jednoczy oraz będą się uczyli, co mogą zrobić wspólnie, aby pomóc w zbudowaniu lepszego świata.

Programy pod nazwą „Włącz się w Stulecie” będą prowadzone jednocześnie z „Jamboree w internecie” i „Jamboree w eterze” tak aby również skauci, którzy nie przyjadą na miejsce zlotu mieli możliwość uczestniczenia w wydarzeniach, które będą się podczas Jamboree odbywały; aby mogli doświadczyć choć części atmosfery Jamboree.

Światowe Jamboree Skautowe odbywa sie co cztery lata. Więcej młodych ludzi i z większej liczby państw bierze w nim udział niż sportowców, którzy rywalizują podczas Igrzysk Olimpijskich. Poprzednie Światowe Jamboree Skautowe odbywały się w Tajlandii (2003), Chile (1999), Holandii (1995) oraz wielu innych krajach na całym świecie.

Dla każdego, kto bierze w nim udział, Światowe Jamboree Skautowe jest niepowtarzalnym przeżyciem, pozostającym w pamięci na całe życie.

Europejskie Jamboree Skautowe to:
- wielkie spotkanie przyjaciół z całej Europy
- początek obchodów 100-lecia Skauting
- 12 dni pełnych przygód
Europejskie Jamboree Skautowe EUROJAM odbędzie się na przełomie lipca i sierpnia 2005 roku w Wielkiej Brytanii. Będzie to spotkanie blisko 20 000 skautów i przewodniczek z wszystkich krajów europejskich.

BOHATERZY SKAUTINGU I ZHP

Jan Bytnar „Rudy”

Rodzice byli pedagogami. Jan Roman Bytnar urodził się we wsi Kolbuszowej, 6 maja 1921 roku. Chłopiec rozwijał się bardzo szybko, był zdolnym uczniem. Łatwo nawiązywał kontakty z dziećmi, a starszych zasypywał trudnymi pytaniami..

. Duży wpływ na rozwój Janka miało wychowanie w rodzinie o tradycjach patriotycznych. ,,Miłość do Ojczyzny, pragnienie poważnej pracy dla niej przenikały na wskroś jego program życiowy''.

Po ukończeniu szkoły powszechnej Janek dostaje się do Gimnazjum im. Stefana Batorego.

We wrześniu 1933 roku wstąpił do harcerstwa - do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej ,,Pomarańczarni'' (od pomarańczowego koloru chust). Przyrzeczenie harcerskie złożył 23 kwietnia 1934 roku. Do wybuchy wojny zdobył 32 sprawności i stopień Harcerza Orlego.

. W grudniu 1939 przeszedł wraz z kolegami do Szarych Szeregów. W marcu 1941 roku został przydzielony do małego sabotażu prowadzonego przez organizacje podziemną Wawer, której komendantem był hm. Aleksander Kamiński. Bytnar brał udział w ponad 70 akcjach małego sabotażu. Znane jego akcje to m. in. napis ,,tylko świnie siedzą w kinie'', a także rysunek żółwia.

W tym czasie Rudy był we wspaniałej formie fizycznej i psychicznej. W dniu 12 września 1942 roku odbyły się ćwiczenia wojskowe Hufca Górny Mokotów, na których odczytał rozkaz i wygłosił gawędę: ,,...Moją osobistą ambicją jest nie tylko bicie rekordów w małym sabotażu, chcę bić rekordy jako technik i człowiek''. 3 listopada 1942 roku Szare Szeregi zostały podzielone na grupy wiekowe. Do oddziałów dywersyjnych zostało przydzielonych około 300 harcerzy, którzy ukończyli 18 rok życia, m. in. Rudy, Alek, Zośka. 18 marca 1943 roku został aresztowany Henryk Ostrowski - hufcowy GS-ów Praga. Przy Heńku znaleziono zaszyfrowany adres Rudego. W wyniku tego 23 marca o godzinie 4.45 do domu Bytnarów wtargnęli gestapowcy. Po krótkiej Na wolności Tadeusz Zawadzki - Zośka - najbliższy druh i przyjaciel Rudego, postanowił go odbić. W celu wykonania zamachu wyłoniono 28-osobową W tym dniu akcja doszła do skutku i Rudy, Heniek i 24 innych więźniów zostało odbitych.

Rudy był tak skatowany, że mimo starań lekarzy zmarł 30 marca 1943 roku. Tego samego dnia zmarł jego najbliższy przyjaciel - Maciej Aleksy Dawidowski - Alek, z którym w szkole siedział w jednej ławce, a teraz w jednej leżą mogile. Jan Bytnar zostaje pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Akcja odbicia Rudego i innych więźniów na ul. Długiej została nazwana Akcją pod Arsenałem.

Tadeusz Zawadzki

Pseudonim „Zośka” urodził się dwudziestego czwartego stycznia 1921 roku, był. Do Związku Harcerstwa Polskiego wstąpił w 1933 roku. Od 1936 roku był członkiem i zastępowym 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy, od października 1939 roku członek Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej (PLAN), wydawał i kolportował powielaczowe pismo „Biuletyn Polski”. W grudniu roku 1939 przeszedł wraz z grupą kolegów (min. Alkiem i Rudym) do Związku Walki Zbrojnej, działał tam w komórce więziennej utrzymującej łączność z przebywającymi na Pawiaku. Na początku 1941 roku nawiązał kontakt z Szarymi Szeregami i rozpoczął działalność w Wawrze, kierując i biorąc bezpośredni udział w wielu akcjach sabotażowo-dywersyjnych. W październiku 1941 roku został hufcowym hufca Mokotów Górny, będą jednocześnie dowódcom obwodu Wawer. W 1942 ukończył kurs w Szkole Podchorążych i został mianowany podporucznikiem. 3 listopada tegoż samego roku został dowódcą Grup Szturmowych Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów. Pod jego dowódctwem Grupy Szturmowe przeprowadziły 13 akcji bojowych w 10 z nich Zośka brał osobisty udział, największe z nich to Akcja pod Arsenałem . Tadeusz Zawadzki swój przydomek Zośka uzyskał dzięki nadzwyczajnej urodzie, był bardzo spokojny i wrażliwy, a także wyrozumiały w stosunku do innych ludzi, był urodzonym przywódca i organizatorem, miał dar skupiania na sobie uwagi innych, cechował go niezwykły upór i ambicja, cieszył się wysokim autorytetem wśród swoich kolegów, był wyjątkowo uzdolniony, zajmował się wieloma dziedzinami wiedzy, miał bardzo dobrą formę fizyczną.Zośka zginął 20 sierpnia 1943 roku podczas ataku na posterunek niemieckiej strażnicy granicznej w Sieczychach koło Wyszkowa (w przeprowadzonej w ramach akcji pod kryptonimem „Taśma”), był wtedy harcmistrzem ZHP i podporucznikiem Armii Krajowej.

Aleksander Dawidowski

Urodził się 3 listopada 1920 roku w Warszawie. W domu panowała przyjazna atmosfera - był ostoją, otuchą, zapewniał spokój. Alek był silnie związany z 23 WDH "Pomarańczarnia", której jednym z opiekunów był hm. Leszek Domański - ówczesny zastępca naczelnika harcerzy. Alek należał do ostatnich maturzystów 20-lecia. Wraz z nim maturę zdawali jego koledzy: Zośka - Tadeusz Zawadzki, Rudy - Jan Bytnar, Alek był osobowością niespokojną, "był wysoki, szczupły, o niebieskich oczach i płowej czuprynie", ciągle się uśmiechał, mówił szybko, przy byle okazji wpadał w zachwyt. Dzięki "Pomarańczarni" nauczył się chłodnego panowania nad sobą w chwilach trudnych, wymagających podjęcia trudnych decyzji.Alka, jak i jego przyjaciół, mocno zainteresowała sprawa wyrobienia charakteru. W chwili wybuchu wojny przebywał w Warszawie.

27 września Niemcy aresztowali jego ojca. Fakt ów zdeterminował Alka do wypowiedzenia im jakoby prywatnej wojny. W październiku wziął udział w kolportowaniu "Polski Ludowej" - pisma Organizacji Młodzieży Demokratycznej. Współpraca zostaje jednak szybko przerwana. W końcu marca 1941 wraz z przyjaciółmi z "Pomarańczarni" trafił do akcji Małego Sabotażu. Akcje: gazowanie kin, akcja fotograficzna, akcja "V"- "Victory" wypisywanie haseł na murach, usunięcie z pomnika Mikołaja Kopernika niemieckiej płyty zakrywającej polski napis - stąd pseudonim "KopernickiPod koniec 1942 roku przeszedł do dywersji w ramach grup szturmowych. 23 marca został aresztowany "Rudy". 26 marca 1943 roku pod dowództwem Stanisława Broniewskiego (pseudonim "Orsza"), pod Arsenałem, miała miejsce akcja odbicia Rudego - przeprowadzona pomyślnie. Rudy wrócił do przyjaciół. Alek, który dowodził sekcją granatniczą wracając z akcji ulicą Długą, napotkał grupę Niemców. Doszło do wymiany ognia, w wyniku której Alek został ranny. Radość "Szarych Szeregów" była krótka. 30 marca 1943 roku umiera Aleksy Dawidowski i Jan Bytnar, kilka miesięcy później, 20 sierpnia 1943 roku zginął ich drużynowy, komendant GS na terenie Warszawy - Tadeusz Zawadzki.

Za bohaterską postawę wobec wroga i śmierć na posterunku Alek jako pierwszy z GS-owców został odznaczony krzyżem Virtuti Militari.

Małkowska Olga,

z domu Drahanowska (1.IX.1888- 15.I.1979), wychowawczyni, wybitna działaczka i instruktorka harcerska, harcmistrzyni Rzeczypospolitej. Urodziła się w Krzeszowicach w rodzinie pochodzącej z Czech. W czasie studiów we Lwowie związała się z „Eleusis”, gdzie po raz pierwszy zetknęła się z Andrzejem Małkowskim. Aktywnie włączyła się w przeszczepianie skautingu na grunt polski. Została drużynową 3 Lwowskiej Drużyny Skautowej (1 Żeńskiej) im. Płk Emilii Plater. Drużyna ta jako pierwsza używała pozdrowienia „Czuwaj”. Ze względu na chorobę płuc Małkowska przeniosła się do Zakopanego, gdzie w czerwcu 1913 wzięła ślub z Andrzejem Małkowskim. W Zakopanem prowadziła drużynę skautek. Z chwilą wybuchu I Wojny Światowej przejęła kierownictwo skautingu zakopiańskiego. Wobec wykrycia przez władze austryjackie gromadzonej przez skautów broni Małkowscy w lutym 1915 opuścili Podtatrze i przedostali się do Anglii, a następnie do Stanów Zjednoczonych. W 1918 Małkowska przeniosła się ponownie do Anglii i do 1921 pracowała w szkole polonijnej. Po powrocie do kraju była przez kilka lat nauczycielką w Szkole Gospodarstwa Domowego w Zakopanem. Od 1925 organizowała Harcerską Szkołę Pracy w Sromowcach Wyżnych w Pieninach znaną jako „Cisowy Dworek”. Była członkiem najwyższych władz ZHP na uchodźstwie, m.in. przewodniczącą Naczelnego Komitetu Harcerskiego, rezydującego w Wielkiej Brytanii. Powróciła do kraju w 1961 i po krótkim pobycie we Wrocławiu osiadła w Zakopanem. Oddała „Cisowy Dworek” na ośrodek dla dzieci.  W 1966 Rada Państwa przyznała jej rentę dla zasłużonych, przedstawiciel TDP wręczył jej któregoś dnia Honorową Odznakę Przyjaciela dziecka, trafiały do niej zastępy i drużyny harcerskie. W roku 1968 z wielkim wzruszeniem przyjęła zaproszenie do Krakowa na nabożeństwo w rocznicę śmierci Andrzeja Małkowskiego, zapoczątkowane wówczas przez ówczesnego kardynała Karola Wojtyłę, obecnego papieża. Aż nadeszła rocznica sześćdziesiąta, w którą Olga Małkowska odeszła na Wieczną Wartę

Robert Baden-Powell

22 lutego 1857 roku na świat przychodzi czwarte dziecko Henrietty Grace i H.G.Baden-Powella: Robert Stephenson Smyth Baden-Powell. Ojciec Roberta jest profesorem teologii i geometrii na Uniwersytecie Oksfordzkim, matka zaś całe życie poświęca pracy charytatywnej w jednym z londyńskich szpitali dla ubogich. Tuż po trzecich urodzinach małego Ste, umiera ojciec. Opiekę wychowawczą przejmuje dziadek, admirał Smyth. To właśnie dziadek odkrywa przed Robertem 'Hyde Park', największy park w Londynie. Tam Robert uczy się rysowania map, tropienia zwierząt, podpatrywania przyrody. To tam także stary admirał opowiada wnukowi o Indianach, wielkich przygodach i zwycięskich bitwach.W 1856 roku dziadek umiera. Teraz Ste sam prowadzi swoje eskapady poza domem, najchętniej do slamsów Londynu, gdzie z ciekawością obserwuje 'inne' życie, pełne bólu, biedy i nędzy.

Mając 10 lat młody Powell wyjeżdża do siedziby rodowej w Hrabstwie Kent . Tu na probostwie uczy się czytać, pisać i rachować, ale też często wyprawia się do lasu, na wzgórza. Kiedy latem przyjeżdżają jego bracia wspólnie wybierają się na wędrówkę, podczas której przepływają łódką 250 km. Mimo, iż Robert ma dopiero 10 lat, a najstarszy z braci jest o 10 lat starszy od niego, to on wyznacza trasę wędrówki.

Szkoła:

Ste na przekór matce (chcąc dostać się do szkoły bez protekcji) zdaje do Feetes College w Edynburgu. Jednak po zdanych egzaminach przenosi się do Charterhouse College w hrabstwie Surrey. Tam otrzymuje nowe przezwisko B-P. Szkoła mieści się na wsi, a wokół rozciąga się wielki park, gdzie Pawell czuje się jak u siebie w domu. Tam też, bawiąc się wyśmienicie uczy kolegów podchodów, tropienia, zacierania śladów i obserwacji. Szybko zdobywa sobie uznanie i szacunek wśród rówieśników. Do nauki nie przykłada się zbytnio, uczy się na tyle by nie zostać w klasie na następny rok. Po sześciu latach zdaje egzamin końcowy i stara się o przyjęcie do Sandhurst, cenionej akademii wojskowej. Egzaminy do tej szkoły są bardzo trudne, mimo to B-P wśród 717 chętnych zajmuje 2 lokatę. Dzięki dobremu wynikowi może sobie sam wybrać rodzaj wojska - wybiera kawalerię i przydzielają go do 13 pułku huzarów, który stacjonuje w Lakhnau w Indiach.

Skauting:

Gdy wojska ekspedycyjne wyzwalają Mafeking B-P dowiaduje się od swojego brata o popularności swojej książki "Poradnika skautingu" i to nie tylko wśród żołnierzy, ale głównie wśród młodzieży. Cztery miesiące po wyzwoleniu Mafekingu Baden organizuje i przeszkala konną policję w Afryce Południowej. Sam projektuje nowy mundur, który później zyska światową sławę jako ubiór skautów. W 1903 roku zostaje mianowany generalnym inspektorem kawalerii całego imperium brytyjskiego i przez następne 4 lata przekształca kawalerię brytyjską na wzór policji afrykańskiej. W 1907 roku wraca do Anglii. 14 lipca wraz z 22 chłopcami wypływa na małą wysepkę Brownsea w mieście Poole. Tam ma miejsce pierwszy obóz skautowy. Przez 25 dni chłopcy realizują program wychowawczy ruchu skautowego. Podzieleni na zastępy ćwiczą się w skautingu. Obóz kończy się sukcesem.

W 1908 roku zostaje wydana książka Baden -Powell'a "Skauting for Boys" a już rok później w Londynie w obozie skautowym bierze udział 11 tysięcy skautów i skautek. 7 maja 1910 roku B-P przechodzi na emeryturę a dwa lata później bierze ślub z 23 letnią Olave St. Clair. W 1913 roku na świat przychodzi syn generała - Peter, a kilka lat później córki Heather i Betty.

Żona Powell'a w 1916 r. zostaje przewodniczącą organizacji skautek nazwana "Girl Guide". Skautki za symbol obierają sobie koniczynkę. Rober przeprowadza reformę skautingu, dzieli skautów na trzy grupy: wilczęta (do 12 lat), skauci, rovers (starsi skauci od 17 do 21r. życia). Trzy lata później w Giwell Park pod Londynem urządza ośrodek szkoleniowy dla skautmistrzów, a w 1920 roku odbywa się w Olympia-Hall w Londynie pierwsze Jamboree. Rober Baden-Powell zostaje obrany Naczelnym Skautem Świata. Organizuje kolejne Jamboree w 1924 (Ermelunden), 1929 (Birkenhead), 1933 (Godollo), 1937 (Vogelanzang).

8 stycznia 1941 w wieku 84 lat umiera w Afryce.

• Andrzej Małkowski ur. 31.X.1888 - 15.I.1919 - jeden z twórców polskiego skautingu, wybitny instruktor i teoretyk harcerstwa, działacz polskich organizacji młodzieżowych i niepodległościowych. Urodził się w Trąbkach k. Kutna w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych i żołnierskich. Uczył się w Warszawie, Tarnowie, Krakowie i Lwowie, gdzie w 1906 roku w VI Szkole Realnej uzyskał świadectwo dojrzałości.
  Był współzałożycielem abstynenckiej organizacji uczniów krakowskich "Młodzież". W 1908 roku rozpoczął studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. W kwietniu 1910 roku przeniósł się na Uniwersytet Jana Kazimierza, którego nie ukończył. Był członkiem Zarządu Głównego "Eleuterii" - federacji związków abstynenckich. Należał do "Eleusis", "Zarzewia", "Sokoła". W listopadzie 1909 roku otrzymał do przetłumaczenia (za karę) klasyczny podręcznik twórcy skautingu Roberta Baden-Powella "Scouting for Boys". Po zapoznaniu się z treścią Małkowski stał się entuzjastą i propagatorem skautingu na ziemiach polskich: w latach 1909 - 1912 brał udział we wszystkich pracach mających na celu rozwój polskiego skautingu. W czasie pierwszego kursu skautowego 20.III - 21.V.1911 omawiał poszczególne rozdziały przygotowywanego przez siebie podręcznika. W okresie kwiecień - lipiec 1911 ukazywała się arkuszami jego praca "Scouting" jako system wychowania młodzieży - pierwsza polska książka o skautingu. Małkowski wszedł w skład pierwszej Komendy Skautowej, następnie Naczelnej Komendy Skautowej we Lwowie. W październiku 1911 rozpoczął wydawanie "Skauta", który wkrótce zdobył niezwykłą poczytność. Małkowski traktował skauting jako nowy styl życia i metodę odrodzenia młodzieży. W marcu 1912 roku wyjechał do Londynu w celu zebrania materiału do nowego wydania swej książki. Po powrocie został odsunięty od pracy w "Skaucie" i Naczelnej Komendzie Skautowej. W 1913 roku zorganizował wycieczkę skautową na III Wszechbrytyjski Zlot Skautów w Anglii, gdzie nad polskim obozem powiewała
  biało - czerwona flaga i używano nazwy kraju wymazanego z mapy świata. Za wybitne zasługi Małkowski otrzymał od Baden Powella skautowy medal "Za zasługi". W czerwcu 1913 roku Małkowski przeniósł się do Zakopanego, gdzie wziął ślub z Olgą Drahonowską. Rozwijał tam ożywioną działalność, tworząc silny, niezależny ośrodek harcerski. Wraz z wybuchem wojny wstąpił na krótka do Legionów Piłsudskiego. Brał udział w pierwszych walkach, laecz zależność tych formacji od zaborcy austryjackiego spowodowała jego wystąpienie. W wyniku próby utworzenia Niepodległej Reczypospolitej Podhalańskiej musiał opuścić Zakopane. Udał się do Anglii, a potem do Stanów Zjednoczonych, gdzie zakładał polskie drużyny skautowe wśród wychodźstwa. Od IX.1915 do IX.1916 roku pełnił funkcję skautmistrza związkowego w Związku Sokołów Polskich w Ameryce. Próbował zorganizować z "Sokołów" Legion Polski do walki z Niemcami. Wobec braku poparcia ze strony władz związku przybył do Kanady, gdzie wstąpił w grudniu 1916 roku do wojska. W styczniu 1917 roku wraz z grupą "Sokołów" został przyjęty do Wojskowej Szkoły Piechoty, którą ukończył w kwietniu tegoż samego roku. Następnie służył w armii kanadyjskiej, walczył na froncie we Francji. W listopadzie 1918 roku został przeniesiony do armii gen. Józefa Hallera. Wysłany w misji wojskowej do polskich oddziałów w Odessie, zginął 15.I.1919 roku w wyniku zatonięcia statku, którym płynął.

REGULAMIN MUNDUROWY

HARCERKI

Bluza mundurowa w kolorze szarym, z naramiennikami szerokości 4,5 cm, wpuszczana w spódnicę lub w spodnie. Z tyłu na wysokości barku karczek. Z przodu na całej długości zapinana na guziki metalowe w kolorze srebrnym z gładkim obrzeżem i lilijką w środku. Kołnierz à la Słowacki spinany guzikami. Na wysokości klatki piersiowej dwie nakładane kieszenie z kontrafałdą na zewnątrz, z patkami zapinanymi na guziki. Wymiary kieszeni wynoszą 13x15 cm. Rękawy koszulowe długie, ujęte w mankiety zapinane na guziki. Rozcięcie w rękawie tak długie, aby można było zawijać go powyżej łokcia.

Spódnica gładka w kolorze szarym z dwiema kieszeniami, zapinana na całej długości z przodu na guziki metalowe z gładkim obrzeżem i lilijką w środku lub spódnica z czterech klinów, gładka w kolorze szarym, w talii zakończona paskiem szerokości 4 cm, ze szlufkami, zapinana z tyłu na suwak i płaski guzik. Dopuszczalny szary fartuch zapinany od góry do dołu metalowymi guzikami z gładkim obrzeżem i lilijką w środku. Długość spódnicy do kolan. Sposób umundurowania do wyboru jednolicie w całej drużynie.

Na obozach i biwakach zamiast spódnicy można nosić spodnie długie w kolorze khaki, granatowe, czarne jak również krótkie szare lub czarne jednolite w całej drużynie.

Spódnicę, fartuch lub spodnie spina pas harcerski.

HARCERZE

Spodnie krótkie w kolorze khaki w pasie zakończone paskiem szerokości 4 cm ze szlufkami. Nogawki o długości do 10 cm powyżej kolan. Dwie kieszenie w szwach bocznych i jedna z tyłu po prawej stronie z patką zapinaną na guzik.

Spodnie długie w kolorze khaki, granatowym lub czarnym jednolicie w całej drużynie. Spodnie spina pas harcerski.

1. Chusta - krajka

Chusta w kształcie trójkąta o bokach 70x70x100 cm, w kolorze wybranym przez drużynę, jednobarwna lub dwubarwna spięta suwakiem, noszona pod kołnierzem.

W drużynach starszoharcerskich dopuszcza się noszenie krajki w wybranym kolorze i wzorze tkackim jednolitym dla całej drużyny. Krajka wpuszczana jest w spódnicę lub spodnie.

2. Pas harcerski

Pas szerokości 3,5 cm skórzany lub skóropodobny w kolorze brązowym lub pas parciany w kolorze zielonym. Pas spinany jest dwuczęściową klamrą metalową o średnicy 5 cm. W części środkowej klamry umieszczony jest napis “ZHP”, a na części zewnętrznej wieniec - w połowie złożony z liści dębowych, a w połowie z liści laurowych (rys. 5).

3. Obuwie i skarpety

a) Harcerki

Latem getry i wywijki lub podkolanówki w kolorze jednolitym dla całej drużyny. Obuwie płaskie, skórzane sznurowane - typu pionierki w kolorze brązowym lub czarnym. Dopuszcza się inne obuwie sportowe jednolite dla całej drużyny. Zimą rajstopy w kolorze beżowym, szarym lub czarnym jednolitym dla całej drużyny.

b) Harcerze

Latem jak dziewczęta, zimą skarpety i obuwie dowolne.

4. Okrycie wierzchnie

Okrycie wierzchnie stanowią kurtki, peleryny lub kangurki w kolorze khaki, brązowym czarnym, granatowym lub szarym jednolitym dla całej drużyny.

OZNACZENIA STOPNI I FUNKCJI NA MUNDURZE

Oznaki stopni harcerskich

Stopnie harcerskie oznacza się na naramiennikach:

• Ochotniczka i młodzik - jedna belka,

• tropicielka i wywiadowca - dwie belki,

• Pionierka i odkrywca - jedna krokiewka,

• Samarytanka i ćwik - dwie krokiewki,

• Harcerka orla i harcerz orli - jedna gwiazdka,

• Harcerka Rzeczypospolitej i harcerz Rzeczypospolitej - dwie gwiazdki.

Dodatkowo stopnie harcerskie można oznaczać nabiciem na krzyżu harcerskim:

• Pionierka i odkrywca - srebrna lilijka,

• Samarytanka i ćwik - złota lilijka,

• Harcerka orla i harcerz orli - złota lilijka i złoty okrąg,

• Harcerka Rzeczypospolitej i harcerz Rzeczypospolitej - złote: lilijka, okrąg i wieniec.

Szerokość belki na naramiennikach: 5-6 mm

Szerokość krokiewki na naramiennikach - 5-6 mm; krokiewka rozszerza się do góry naramiennika; kąt rozwarcia krokiewki - 90 stopni.

Rozpiętość gwiazdki na naramiennikach - 10 mm

Oznaki stopni instruktorskich

Oznaką stopni instruktorskich są kolorowe podkładki o wymiarach krzyża harcerskiego noszone pod krzyżem:

Przewodnik - granatowa,

Podharcmistrz - zielona

Harcmistrz - czerwona.

Ponadto oznaką stopnia instruktorskiego może być lilijka, w kolorze podkładki, o wysokości
6 cm, noszona na lewym rękawie munduru, w połowie ramienia.

Naramiennik wędrowniczy

Tradycyjnym symbolem wędrowników jest naramiennik wędrowniczy.

Naramiennik noszą również instruktorzy pracujący z wędrownikami. Jest to symbol

Wędrowniczej watry wyhaftowany na zielonym materiale, noszony na lewym pagonie munduru

Oznaki funkcji Harcerskich i Instruktorskich

Oznaką pełnionej funkcji jest sznur służbowy

Sznur służbowy nosi się na mundurze spod lewego ramienia, na lewym naramienniku (z ramienia) lub z szyi w zależności od pełnionej funkcji.

Członkowie władz (komend, komisji, sądów) mianowani rozkazem, noszą sznury funkcji podstawowej lub sznur w kolorze władz, do których zostali wybrani -
z odpowiednimi suwakami lub węzłami.

Oznaki funkcji w drużynach i szczepach

Szeregowy - sznur szary noszony spod ramienia

Funkcyjny zastępu - sznur szary z brązowym suwakiem, noszony spod ramienia

Zastępowy - sznur brązowy, noszony spod ramienia

Przyboczny - sznur zielony, noszony spod ramienia

Drużynowy - sznur granatowy noszony spod ramienia

Funkcyjny szczepu - sznur pełnionej funkcji podstawowej z granatowym suwakiem, noszony spod ramienia

Zastępca komendanta szczepu - sznur granatowy, noszony z ramienia z dwoma węzłami lub dwoma granatowymi suwakami

Komendant szczepu - sznur granatowy, poczwórnie pleciony, noszony z ramienia

Funkcyjny związku drużyn - sznur pełnionej funkcji podstawowej ze granatowo-srebrnym suwakiem, noszony spod ramienia

Zastępca komendanta związku drużyn - sznur granatowo-srebrny, noszony z ramienia z dwoma węzłami lub dwoma granatowo-srebrnymi suwakami

Komendant związku drużyn - sznur granatowo-srebrny, poczwórnie pleciony, noszony z ramienia

Przewodniczący kręgu instruktorskiego, seniorów i starszyzny - sznur biało-granatowy, noszony spod ramienia.

PRAWO I PRZYRZECZENIE HARCERSKIE

Przyrzeczenie Harcerskie

Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłuszną/posłusznym Prawu Harcerskiemu.

Prawo Harcerskie

1. Harcerz sumiennie spełnia swoje obowiązki wynikające z Przyrzeczenia Harcerskiego.

2. Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy.

3. Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.

4. Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.

5. Harcerz postępuje po rycersku.

6. Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.

7. Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.

8. Harcerz jest zawsze pogodny.

9. Harcerz jest oszczędny i ofiarny.

10. Harcerz jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach; nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych

PIONIERKA OBOZOWA

Kuchnia w plenerze

Jak ważne są posiłki to każdy wie, zwłaszcza kiedy pusto w żołądku. Nie wszystko da się jeść na surowo, nawet w epoce modnej żywności z puszki. Starsi członkowie naszej drużyny pamiętają niezapomniane zupki Taize. Niedawno też mieliśmy fasolkę po bretońsku, podobnego przeznaczenia. Ale czy ktoś zadał sobie trud ugotowanie takiej, czy innej puszki na ognisku? Nie jest to taką łatwą sprawą! Nic podobnego, powiecie, wystarczy włożyć ją do ogniska i gotowe. Taaak!!!. A jak chcecie ją wyjąć, a potem taką gorącą otworzyć?! Otóż, taką powiedzmy sobie, puszeczkę otwieramy do połowy, denko zawijamy na dość długim patyku i zawieszamy nad rzeczonym ogniskiem. Z płaskiej puszki po mielonce można zrobić idealną patelnię do przyszłych potraw, wystarczy dociąć wieczko prawie!! do końca a następnie ostrożnie, by się nie skaleczyć, uformować z niego rączkę jak u patelni. Jako patelni możecie wykorzystać też płaski kamień, który najpierw oskrobiecie z ziemi i innych rzeczy, a następnie wyprażycie w ognisku. Jako garnek może posłużyć kamień z dostatecznie dużym wgłębieniem po środku. Dookoła takiego kamienia rozpalacie ogień, a do niecki z np. wodą na zupę wrzucacie rozgrzane kamienie. Ponieważ kamień długo trzyma ciepło zupa będzie ciepła jeszcze nawet jak już zgaśnie ogień.

Jeżeli chcecie coś upiec to proponuję zrobić rakietę, śmieszna nazwa, nabijacie to coś co ma zostać waszym obiadem, czy kolacją, na patyk, który wbijacie tak aby pieczeń znajdowała się nad ogniskiem. Macie też przy tym pewność, że posiłek wam nie ucieknie. Innym sposobem jest przybicie mięsa (najczęściej) do deski, reszta jak poprzednio. Typowy ruszt, na dwóch podpórkach to chyba wszyscy znają, jak nie to musicie się sami doedukować. Jeśli macie folie aluminiową, to możecie zrobić sobie piekarnik, zawijacie w nią potrawę i kładziecie na żarze. Jeżeli chcecie z folii możecie zrobić doskonały garnek na zupę, choć może trochę wrażliwy na dziurawienie. Na małym pieńku formujecie garnek z folii, a końcówką owijacie np. witkami wierzbowymi dla większej stabilności garnka. Z folii też jest idealna patelnia do zrobienia sadzonych ptasich jajek. Na gałęzi w kształcie procy rozpościeracie folię i … gotową macie patelnię.

Mała ciekawostka. Czy wiedzieliście, że człowiek który się nie porusza potrzebuje jedynie dwadzieścia kalorii dziennie na każdy kilogram swojej wagi??? Gdy jednak zaczynamy się poruszać, cały organizm potrzebuje 3000 do 4000 kalorii dziennie. Przy czym im niższa temperatura otoczenia, tym tych kalorii trzeba zjeść więcej.

• Coś do picia

Napój wzmacniający

Garść świeżych, umytych liści pokrzywy zalać w kubku szklanką wrzątku, dodać kilka liści szczawiu i babki lancetowatej lub zwyczajnej. Poczekać chwilę, niech "naciągnie". Całość przecedzić i posłodzić do smaku - cukrem lub miodem. Porcja dla jednej osoby.

Boski napój

Wrzucamy do kociołka młode pędy sosny, młode igły jałowca oraz liście poziomki i gotujemy. Oprócz tego możemy dodać listki mięty i leśne owoce, zwłaszcza poziomki. Całość mocno słodzimy, najlepiej miodem. Boski napój ma charakterystyczny cierpki smak (bez posłodzenia lepiej go nie próbować) i świetnie gasi pragnienie.

Puszka na dziko

Puszkę mielonki (najlepiej "Luncheon Meat")otworzyć, pokroić mielonkę nie wyjmując jej ze środka i wstawić w popiół na brzegu niewielkiego ogniska. Po 3-5 minutach obrócić, by mięso równomiernie się ogrzało. Można rozsmarować na chlebie lub jeść bezpośrednio z puszki. Miłym dodatkiem jest cebula.

Potrawa ta jest szczególnie atrakcyjna w czasie dłuższej wędrówki - gdy już nie możesz patrzeć na konserwy, a nie ma nic innego!

Ziemniaki faszerowane

Wybrać większe ziemniaki o regularnym kształcie. Przekroić na pół. Łyżką stołową wybrać miąższ ze środka zostawiając 5-10mm warstwę zewnętrzną. Do wydrążonego ziemniaka wkładamy mięso, cebulę, żółty ser, paprykę, kawałki kiełbasy itp. Obie połówki ziemniaka składamy ze sobą i przebijamy cienkim patyczkiem, aby się nie rozpadły. Pieczemy w popiele jak zwykłe ziemniaki - ale smak jest nieporównywalny

• Szaszłyki

Na suchy patyk lub czysty twadry drut nabijamy naprzemiennie: kawałki chleba lub krążki ziwmniaka, plastry pomidorów, grube plastry cebuli, kawałeczki żółtego sera i krążki kiełbasy. Szaszłyk obeacamy nad żarem ogniska trzymając go w ręku lub zawieszony na widełkach wbitych po obu stronach ogniska.

• Chlebek skautowy

Jest to ciasto nawinięte na okorowany zielony pręt (np. leszczyny) i pieczone nad żarem ogniska. Są 3 rodzaje chleba skautowego, w zależności od kraju w którym powstały. Ciasto na sposób angielski przygotowuje się następująco: do kubka nasypać mąki prawie po brzegi, dodać sól i szczyptę proszku do pieczenia, ostruganym kijkiem zrobić w niej zagłębienie, nalać trochę wody lub mleka i mieszać starannie tym samym kijkiem, zbierając mąkę z brzegów oraz stopniowo dolewając wody tak, by w końcu kula ciasta przylgnęła do kijka, a kubek pozostał czysty. Na lewą dłoń nasypać mąki, położyć kulę ciasta i ugniatać dalej najpierw kijkiem, potem prawą ręką. Wyrabiać cienkie, długie wstążki z ciasta, nawijać na rożenki i piec nad węglami, obracając. Ciasto na sposób francuski: 2 dag drożdży (ok 1 łyżka), rozpuścić w małej ilości wody, wlać do 1/2 kg mąki (25 łyżek czubatych), posolić, a następnie mieszać długo i starannie, odstawić na pół godziny. Dalej postępować jak w przepisie angielskim. Ciasto na sposób amerykański: łyżkę masła rozetrzeć łyżką z kubkiem mąki i szczyptą soli oraz szczyptą proszku do pieczenia. Wlać tyle mleka, by zrobiło się gęste ciasto, dalej jak w poprzednich przepisach. Sekret przymocowania ciasta do kija polega na tym, by mocno przylepić do rożenka końce wstążki ciasta, następnie trzymać najprzód z dala nad węglami, potem, gdy ciasto wyrośnie i skręty zlepią się w jedną rurkę, piec nisko nad węglami, obracając, dopóki ciasto przy uderzaniu nie będzie dźwięczało pustką i łatwo się z kija nie zsunie. Wówczas napełnić wydrążenie masłem, powidłami albo bitą śmietaną.

Ser jak marzenie

("chees dreams")- przypiekamy na rakiecie biwakowej 2 kromki chleba - każdą tylko z jednej strony. Te przypieczone strony smarujemy masłem lub margaryną i składamy masłem do siebie, wsuwając do środka plasterek sera. Teraz te podwójne kromki opiekamy nad żarem z obu stron, aż ser się rozpuści.

Zapiekanka z dołka

W metalowym kociołku wysmarowanym tłuszczem układamy warstwami: surowe ziemniaki pokrojone w cienkie plastry, plasterki kiełbasy (boczku, mortadeli, itp), pomidory, cebulę, plasterki żółtego sera, znów ziemniaki i tak dalej na przemian. Każdą warstwę lekko solimy i posypujemy przyprawami. Kociołek wypełniamy po brzegi, przykrywamy folią aluminiową i dobrze przylegającą pokrywką. Całość wkładamy do wypełnionego żarzącymi się węglami dołka w ognisku i szczelnie przykrywamy darnią. Zapiekanka jest gotowa po około godzinie. Wyjmujemy ostrożnie, żeby się nie poparzyć.

Pasty kanapkowe

Pomidorowa z mielonką: mielonkę z jednej puszki rozdrobnić widelcem, dodać drobno posiekaną cebulę i łyżkę koncentratu pomidorowego, ewentualnie łyżkę śmietany oraz sól i pieprz do smaku. Wszystko dokładnie wymieszać.

Serowo-pomidorowa: do dokładnie roztartego sera białego dorzucić kostkę sera topionego, 2-3 czubate łyżki masła lub margaryny, oraz 1-2 łyżki koncentratu pomidorowego. Posolić, wymieszać. Można obejść się bez sera topionego- też będzie dobre.

• Glajcha

2-3 puszki mielonki kroimy w kostkę, wkładamy do kociołka, wrzucamy pokrojoną cebulę, groszek i kukurydzę z puszki, przyprawy (oraz inne składniki które mamy pod ręką), podlewamy niewielką ilością bulionu (z kostki) i podgrzewamy. Podajemy koniecznie z makaronem.

Pyszny gulasz

Cebulę pokroić, wrzucić na gorący tłuszcz, po chwili dodać "wkład mięsny", czyli po 1-2 parówki na osobę lub mięso z konserw pokrojone w kostkę. Chwilę posmażyć, po czym zalać niecałym litrem bulionu rozrobionego z kostki, a gdy zacznie się gotować wrzucić 2-3 surowe ziemniaki utarte lub drobno posiekane, oraz 3-4 łyżki koncentratu pomidoroweho, soli i pieprzu do smaku. Gotować chwilę, aż zgęstnieje, a ziemniaki będą miękkie. Podawać z chlebem lub makaronem.

Zupa przetrwania

Zagotować wodę i wrzucić do niej: jagody i inne leśne owoce, młode pędy pokrzyw, wierzchołki paproci, jeżyn, wierzby, a także młode pędy chmielu (obrane z włókien, sparzone i odcedzone), posiekane liście lebiody i grzyby, co, do których jesteśmy pewni, że są jadalne.

Zupa z młodej pokrzywy

Zbieramy dużą menażkę liści młodej pokrzywy, sparzamy je wrzącą wodą, odcedzamy i drobno siekamy. Teraz sporządzamy zasmażkę z 4 łyżek masła lub margaryny, łyżki mąki i jednej dużej, drobno posiekanej cebuli, dodajemy do niej pokrzywę i smażymy. Po chwili wlewamy 2 litry rosołu rozrobionego z kostki, oraz 4 obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki. Gotujemy ok. 15-20min. Zupę doprawiamy do smaku solą, pieprzem, a także sokiem z cytryny lub kwaskiem cytrynowym.

Powidełko
Musimy uzbierać trochę owoców. Praktycznie może to być wszystko: jabłka, gruszki, śliwki, porzeczki, agrest etc. Niezbędny jest także cukier. Wszystkie produkty wkładamy do naczynia, posypujemy owoce cukrem. Gotujemy to na ogniu do czasu, aż wszystkie owoce zmiękną i zrobi się gęsta marmolada. Potem wystarczy tylko zjeść. Nieco problemów jest tylko z umyciem menarzki. 

Racuchy
Potrzebujemy - wodę, mąkę, smalec. Daną ilość mąki rozrabiamy z odpowiednią ilością wody (stopniowo dolewamy) do czasu, aż zgęstnieje i powstanie ciasto. Następnie do ogniska wkładamy płaski kamień (ja używam mini-patelni). Gdy się rozgrzeje nakładamy odrobinę smalcu (placki nie będą przywierać) a następnie ciasto. Formujemy jak najcieńsze kawałki, by się szybko i dobrze upiekło. Potem jemy, najlepiej z jakimś dżemem lub powidłem - zrobionym według przepisu wyżej. 
W sytuacjach extremalnych może to być coś w rodzaju chleba, liczy się jednak czysta satysfakcja, że zrobiło się to samemu. 

Smażona konserwa
Gdy siedzimy w obozie i już po raz n-ty jemy konserwę (pasztet, pasztet rano i wieczorem, pasztet, pasztet w piątek i we wtorek), to czas coś zmienić...
Dobrym rozwiązaniem jest pieczona konserwa. Pierwszy raz upichciliśmy to w Szczyrzycu w 1998 roku. Jak wiadomo należy mieć jakąś konserwę. Może być pasztet, ale cała potrawa bazuje na rasowej konserwie mięsnej - wieprzowej lub wołowej. Niezbędna jeż też jakaś patelnia, jak największa (w zależności od ilości składników). Z przypraw, to tłuszcz (smalec, czy coś tam), cebula (to warzywo jest podstawą, bez niego wszystko smakuje jak salceson), pieprz i sól, pomidory lub koncentrat (dodaje dobrego smaku), ser żółty, kawałki chleba (jeśli jest się gorliwym można wcześniej przyrządzić grzanki z chleba i je pokruszyć do potrawy). Całe przedstawienie zaczynamy od zeszklenia na tłuszczu cebulki.... Potem kolejno wszystko ładujemy. Pieczemy, mieszając wszystko, póki przypiecze się i zarumieni. Konsumujemy wszystko z kawałkiem chleba. Zapewniamy jest w dechę! 

Herbata
Jasne, cóż to jest zrobić sobie herbatkę na ognisku. Prawdę mówiąc nie należy to do zbytnio skomplikowanych czynności. Można jednak smak uatrakcyjnić. Do gotującej się wody dodajmy trochę igliwia (najlepiej sosny). Wytworzy ona ładny aromat żywiczny. 
Jeśli jesteśmy szaleńcami, to zamiast cytryny możemy dodać nieco mrówek. Bardziej brutalnie to wygląda, ale ostateczny efekt jest ten sam. 

SZAŁASY

Niektórzy chętnie biwakują bez namiotów, budując z naturalnych materiałów szałasy. W samodzielnie postawionych szałasach nocują zwykle zastępy podczas obozowej "chatki Robinsona". Wielkość i kształt szałasu zależą od inwencji budowniczych. Najczęściej budowę szałasu rozpoczynamy od postawienia szkieletu z żerdek. Może stać samodzielnie lub wspierać się o drzewo. Żerdki nie powinny być gładkie, pozostawione niewielkie odgałęzienia ułatwiają zamocowanie poszycia. Przy budowie szałasu nie stosujemy gwoździ. Wszystkie części łączymy linką za pomocą węzłów (wypróbowane węzły do łączenia części szkieletu można znaleźć na Całą konstrukcję należy wykonać bardzo solidnie inaczej zawali się nam na głowy. Pokrycie szałasu może stanowić "siatka" z suchych gałęzi (można wykonać ją także z cienkiej linki lub sznurka), którą następnie wyplatamy wiązkami trawy, suchej trzciny, siana. Możemy również pokryć szałas gałązkami z drzew liściastych lub iglastych, wyplatamy je wtedy tak, aby liście lub igły były zwrócone w kierunku spadku. Oczywiście, gałęzie bierzemy tylko z drzew zwalonych lub pochodzących z wyrębu. Układanie pokrycia szałasu rozpoczynamy od dołu, nakładając kolejne warstwy tak, aby każda następna nachodziła na poprzednią 10-20 cm. Im gęstsze poszycie, tym większa pewność, że dach nie będzie przepuszczał wody. Na koniec przygotowujemy drzwi - może to być rama z żerdzi dopasowana wielkością do otworu wejściowego, pokryta tak, jak pozostałe ściany szałasu. Przywiązujemy ją z jednej strony i otwieramy jak drzwi.

OGNISKO

Przed rozpaleniem ogniska przygotowujemy odpowiednio miejsce. Wytyczamy okrąg o średnicy 50-70 cm, usuwamy z niego darń, odkładając ją na bok (będzie potrzebna do zamaskowania miejsca po ognisku). Wokół okręgu układamy kamienie lub obsypujemy go ziemią. Przygotowujemy w pobliżu wiadro z wodą lub piasek. Ogień palimy w bezpiecznej odległości od lasu (na dużej polanie, na łące).

Drewno na ognisko

Przed rozpaleniem ogniska należy zgromadzić odpowiednią ilość opału, nawet więcej niż jak się wydaje - zużyjemy. Drewno na opał musi być suche, po deszczu lepiej zbierać je tylko w miejscach osłoniętych, np. pod konarami drzew. Drewno różnych gatunków drzew ma odmienne właściwości

• Sosna, świerk, jodła to gatunki drzew iglastych, których drewno pali się szybko, jasnym płomieniem. Łatwo znaleźć je w lesie, nadaje się świetnie na ognisko.

• Dąb, buk, grab, jesion - to drzewa liściaste, których drewno jest twarde, posiada zwartą strukturę. Pali się wolno i równomiernie, wydziela bardzo dużo ciepła, nadaje się raczej do gotowania.

• Brzoza - pali się bardzo dobrze, ale świeża kora daje czarny dym. Wysuszona kora brzozy daje bardzo wysoką temperaturę.

Budowa ogniska

1. 
   
   
   
   Ognisko "wigwam" lub "stożek" układamy bardzo często. Jest łatwe do wykonania, choć pochłania wiele materiału. Podpałkę umieszczamy w środku, wokół wbitego w ziemię kołka. Następnie układamy coraz grubsze gałęzie, opierając je o pal i nadając ognisku kształt wigwamu.

2. Ognisko "studnia" zapewnia dużo ciepła i światła dzięki znacznemu dopływowi powietrza. Grube gałęzie układamy w czworokąt, na przemian jedne na drugich. Do środka wkładamy podpałkę i drobne gałęzie. Możemy też w środku ułożyć małe ognisko typu "wigwam".

3. Ognisko "pagoda" - podobne do ogniska typu "studnia", ale ułożone jest z pełnych warstw drewna, a nie z ażurowej konstrukcji. Ognisko pali się długo, lecz daje mało światła.

4. Ognisko syberyjskie z tzw. ekranem układamy w chłodne wieczory. Wbijamy w ziemię dwa paliki i opieramy na nich gałęzie (jedna na drugiej), tworząc ekran, który będzie odbijał ciepło. U podnóża ścianki układamy stożek.

5. Ognisko "gwiazda" jest przydatne, gdy oszczędzamy opał lub chcemy uzyskać niewielki ogień. Ognisko pali się w środku gwiazdy.

Układanie każdego ogniska rozpoczynamy od wbicia w ziemię twardego i dosyć grubego kołka, wokół którego układamy rozpałkę. Gdy jest sucho, do rozpalenia dobrze ułożonego ogniska wystarczy jedna zapałka. Na wypadek deszczowej pogody warto jednak mieć ich ze sobą więcej, najlepiej w szczelnym pudełku.
Rozpalenie ogniska ułatwia dobra, sucha rozpałka. W tym celu można użyć:

• bardzo suchych liści,

• igliwia sosnowego

• suchej kory brzozowej

• drobnych patyczków

• drzazg drewnianych,

• suchej trawy,

• suchego mchu,

• hubki.

Doskonałą rozpałkę uzyskuje się mieszając wymienione składniki Zapobiegliwi zbierają rozpałkę przy każdym pobycie w lesie i przechowuj ą w hermetycznych pojemniczkach. Przy układaniu ogniska mają zawsze gotową, suchą, niezależnie od kaprysów pogody.

Ognisko wigwamowe

1. Usuwamy kwadrat darni i odkładamy go na bok. Piasek wydobyty z zagłębienia posłuży do usypania osłony zapobiegającej rozprzestrzenianiu się ognia.

2. Wbijamy w ziemię twardy i gruby kołek. Wokół niego układamy rozpałkę.

3. Dokładamy coraz grubsze patyki. Staramy się, aby konstrukcja była stabilna. Pamiętamy o otworze, który posłuży do rozpalenia ogniska. Umieszczamy go zawsze od strony nawietrznej.

4. Ognisko już jest gotowe. Płomień podkładamy jak najniżej stosu.

Zanim opuścimy miejsce biwakowania, powinniśmy zawsze dokładnie zgasić ognisko. Nie rozgarniajmy żaru w przeświadczeniu, że sam zgaśnie! Wręcz przeciwnie, łatwiej wtedy o tzw. "pełzający pożar". Najlepiej polać dogasający ogień wodą, zasypać piaskiem lub ziemią. Miejsce po ognisku maskujemy odłożoną darnią.

KUCHNIE POLOWE

Kuchnia polowa
Przed rozpoczęciem budowy przygotowujemy odpowiednio miejsce (postępujemy tak, jak przygotowując miejsce na ognisko). Pamiętajmy o kilku podstawowych zasadach.

1. Kuchnię budujemy w bezpiecznej odległości od lasu.

2. Wlot kuchni powinien być umieszczony w kierunku, z którego wieje wiatr.

3. Kuchnia powinna być osłonięta, aby wiatr nie rozwiewał iskier.

4. Teren wokół kuchni oczyszczamy z suchej trawy, liści, igliwia.

Przy kuchni powinno znaleźć się wiadro z wodą lub piaskiem, aby w razie potrzeby szybko zgasić płomień.
Kuchnię budujemy tak, aby zapewniała jak najlepsze wykorzystanie ciepła. Materiały, jakich użyjemy do budowy, zależą przede wszystkim od tego, jak długo chcemy z niej korzystać.

1. Trójnóg, na którym zawieszamy nad płomieniem kociołek (zaopatrzony w górny uchwyt). Trójnóg możemy zastąpić konstrukcją z palików i żerdki.

2. Kociołek ustawiony na kamieniach, cegłach, kawałkach darni, między którymi, w wykopanym dołku, pali się ogień (paleniska zakryte dłużej utrzymują ciepło). Kuchnię możemy zaopatrzyć w osłonę od wiatru, np. w ściankę zbudowaną z żerdek.

TERENOZNAWSTWO

Wyznaczanie stron świata:

-określanie wg słońca-polega na ustawieniu się tyłem do słońca i zorientowanie wg zasady:

Przedłużenie cienia to PÓŁNOC (PN)

Lewa ręka ZACHÓD (Z)

Prawa ręka WSCHÓD (W)

Tył sylwetki POŁUDNIE(PD)

-wyznaczanie kierunku wg słońca i zegarka

-określanie kierunku północy wg Gwiazdy Polarnej

-Określanie północy wg księżyca

-Określanie kierunku na podstawie:

a) Dużych kamieni(skały porośnięte są od strony PN mchem)

b) Mrowiska (PD strona mrowiska jest często mniej spadzista niż północna)

c)Kora drzew (odzielne rosnące drzewa ze strony PN jest często grubsza i pien ma mech na PN stronie)

d)Korony drzew (odzielnie rosnących drzew są przeważnie bardziej rozwinięte od strony PD.

e) słoje drzew ( są szersze od strony PD a bardziej skupione na PN)

-Wyznaczanie stron świata przy pomocy Kompasu i Busoli(najdokładniejszy pomiar)

Wg kompasu (stawiamy na poziomym podłożu i zwalniamy igłe i wg tarczy wyznaczamy kierunki świata) podobnie z busolą

Mapa-Rysunek powierzchni ziemi przedstawiony w pewnym zmniejszeniu i uwzględniający krzywiznę ziemi

Plan-Podobnie rysunek powierzchni ziemi lub pomieszczenia nie uwzględniający krzywizny ziemi

Rodzaje skal:

Liczbowa ,Mianowana, podziałka liniowa

Oznaczanie wysokości na mapach.

Na mapach stosuje się różne sposoby przedstawiania ukształtowania terenu np.:

-za pomocą warstwic

-za pomocą kresek

-za pomocą cieniowania

-za pomocą skali barw

Najczęściej stosowane na polskich mapach to warstwicowy oraz skale barw (czasami razem)

Azymut kąt zawarty między kierunkiem PN a danym kierunkiem

Sposoby wzywania pomocy

a)telefonicznie(999,112) powinno wyglądać tak:

-przedstawiamy się

-co się stało i czas wypadku (zdarzenia)

-Czy są poszodowani i jaki jest ich stan

PAMIETAJ nie odkladaj pierwszy słuchawki czekaj Az zgłaszający odłozy

b) CB radio kanały:

9-ratowniczy

28 ogólny

19-drogowy mowimy identycznie jak w telefonicznie

c)race

czerwona-pomoc

zielona-odpowiedz

biała- koniec akcji

SAMARYTANKA

Typowymi objawami złamania są:

• bolesność i obrzęk,

• ograniczenie ruchów lub niezdolność do ich wykonywania, przybranie przez poszkodowanego pozycji oszczędzającej,

• nieprawidłowe ustawienie lub patologiczna ruchomość,

• w przypadku złamania otwartego również jedna lub kilka ran krwawiących i mogą być widoczne w ranie fragmenty kostne

Czynności ratujące:

• nie wykonujemy żadnych ruchów w miejscu złamania, również w celu rozpoznania złamania,

• złamanie otwarte nakrywamy jałowym opatrunkiem,

• unieruchamiamy złamaną kość wraz z sąsiadującymi stawami,

• w przypadku wstrząsu stosujemy pozycję przeciwwstrząsową - wyjątek stanowią złamania czaszki, kręgosłupa i miednicy,

• nie podajemy poszkodowanemu nic do picia i jedzenia, nie zezwalamy na palenie.

Odmrożenia dzielimy na 4 stopnie:

1. skóra jest przejściowo zaczerwieniona i obrzęknięta, występuje silna bolesność,

2. prócz znacznego obrzęku tworzą się pęcherze na sino-przekrwionej skórze, występuje silny ból,

3. skóra przyjmuje barwę niebiesko-czarną, tkanki na różnej przestrzeni ulegają obumarciu,

4. następuje całkowite zamarznięcie tkanek

Czynności ratujące przy odmrożeniu:

• przy powierzchownych odmrożeniach rozluźniamy odzież i buty, ogrzewamy ciepłem własnego ciała nie masując i nacierając, podajemy gorące napoje, zakładamy jałowy opatrunek,

• w przypadku głębokich odmrożeń nie zaleca się żadnych czynności mających na celu ogrzewanie odmrożonych okolic, jeśli wytworzyły się pęcherze nie otwiera się ich, a tylko przykrywa jałowym opatrunkiem.

Rozróżniamy 3 stopnie oparzenia:

• oparzenie pierwszego stopnia: uszkodzeniu ulega tylko powierzchowna warstwa skóry - występuje zaczerwienienie i ból,

• oparzenie drugiego stopnia: następuje uszkodzenie głębszych warstw tkanek, włosy i gruczoły łojowe zostają nienaruszone - występuje rumień skóry, ból, obumarcie powierzchownej warstwy skóry, uszkodzenie ścianek naczyń krwionośnych, wydzielający się płyn tkankowy tworzy pęcherze pod naskórkiem,

• oparzenie trzeciego stopnia: zniszczeniu ulegają głębokie tkanki skóry wraz ze strukturami dodatkowymi, często uszkodzone są mięśnie znajdujące się pod skórą, spalone - występują obumarłe tkanki, które są częściowo śnieżnobiałe, bywają czasem też brunatno-czarne, brak jest często reakcji bólowej

Czynności ratujące:

• usuwamy źródło działania wysokiej temperatury poprzez gaszenie wodą lub gaśnicą lub usuwamy poszkodowanego z zagrożonego pomieszczenia,

• gasimy odzież i udrażniamy drogi oddechowe,

• nie wolno zrywać ubrania, które przykleiło się do skóry, ale ostrożnie ściągamy pozostałą odzież,

• miejsce oparzenia polewamy wodą lub zanurzamy w naczyniu z zimną wodą tak długo, póki ból nie ustąpi (co najmniej 15 - 20 minut),

• zakładamy jałowy opatrunek, najlepiej specjalny pakiet oparzeniowy (akważele),

• w przypadku dużych powierzchni oparzenia unikamy wychładzania, schładzamy tylko wilgotnymi chustami,

• w celu uzupełnienia dużej utraty płynu oparzony popija łykami chłodną wodę - rezygnujemy z niej w razie zaburzenia świadomości, oparzeń twarzy, uszkodzeń przewodu pokarmowego i mdłości,

• w przypadku oparzeń twarzy nie stosuje się suchych opatrunków,

• ze względu na szybko pojawiający się obrzęk zdejmujemy pierścionki, obrączki, krawat.

Apteczka turystyczna

• agrafki (4 szt.),

• aparat do sztucznego oddychania (1 szt.),

• chusta trójkątna (1 szt.),

• chusteczki odkażające (2 szt.),

• gaza opatrunkowa baweł. jał. 1 m2 (1 op.),

• koc ratunkowy (1 szt.),

• kompres jałowy 7,0 x 7,0 cm (1 op.),

• nożyczki (1 szt.),

• opaska dziana podtrzym. 4m x 10 cm (2 op.),

• opaska dziana podtrzym. 4m x 5 cm (2 op.),

• siatka opatr. CODOFIX nr 2 (30 cm) (1 szt.),

• siatka opatr. CODOFIX nr 6 (30 cm) (1 szt.),

• plastry z opatrunkiem (10 szt.),

• woda utleniona (1 szt.),

• rękawice lateksowe (1 para.),

Ułożenia:

a)Ułożenie na wznak

b)Ułożenie na boku,

c)ułożenie z pod kurczonymi nogami,

d)ułożenie przeciwwstrząsowa,

e)ułożenie z uniesionym tułowiem,

f)ułożenie półsiedzące

PRZYRODOZNAWSTWO

Tropy zwierząt leśnych i domowych

Zioła

Rumianek pospolity

Rumianek jest rośliną pospolitą w całym kraju. Rośnie jako chwast zbóż i roślin okopowych, przeważnie na glebach wilgotnych, gliniastych.

Roślina jednoroczna, kwitnie od maja do lipca.

Występuje w całej Europie, Ameryce i Australii. Rumianek jest uprawiany w wielu krajach, m.in. w Polsce, w Niemczech, Francji, Bułgarii i na Węgrzech.

Inne nazwy: rumianek lekarski, rumianek drobny, rumianek polny, rumianek zwyczajny, maruna, marunka, kamelki.

Surowce lecznicze

W celach leczniczych używane są koszyczki kwiatowe.

Substancje lecznicze

Głównymi związkami o właściwościach leczniczych w rumianku są: olejek eteryczny, który składa się z azulenu, związku seskwiterpenowego i flawonoidy, ponadto goryczki, związki żywicowe, cholinę, kwasy organiczne, węglowodany i substancje śluzowe.

Zbiór i konserwacja

Koszyczki kwiatowe rumianku zrywa się w miarę dojrzewania w dni pogodne, suche. Do suszenia należy rozkładać cienką warstwą. Przechowywać w szczelnie zamkniętych pudełkach.

Działanie: przeciwzapalne, rozkurczowe, wiatropędne.

Od dawna jest znany i ceniony wpływ związków czynnych zawartych w rumianku na działanie przewodu pokarmowego. Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne oraz przeciwuczuleniowe rumianku mogą być wykorzystane w leczeniu nieżytów żołądka i jelit, w leczeniu zaburzeń po przyjmowaniu silnych leków np. antybiotyków. Ponadto rumianek jest pomocny w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, a także w przypadkach dolegliwości żołądkowych pierwszego okresu ciąży. Rumianek może być stosowany przy braku łaknienia i w zaburzeniach trawienia, pobudza bowiem wydzielanie żółci i zapobiega nadmiernej fermentacji w jelitach.

Flawonoidy i pochodne kumaryny mają działanie przeciwskurczowe i wiatropędne, co może być korzystne w przypadkach wzdęć brzucha, kolek, a także bólów spowodowanych infekcjami dróg moczowych.

Rumianek stosowany na skórę i błony śluzowe może być pomocny w leczeniu stanów zapalnych, owrzodzeń, ran, oparzeń zarówno słonecznych jak i po naświetlaniach promieniami Roentgena. Rumianek jest cenny w leczeniu zapaleń jamy ustnej i gardła, angin, zapaleń zatok obocznych nosa, a także zapaleń błon śluzowych dróg rodnych. W zapaleniach spojówek oczu, zapaleniach rogówki i tęczówki, w zapaleniach ropnych i alergicznych korzystne jest stosowanie rumianku.

Stosowanie rumianku nie wywołuje działań ubocznych, dlatego jest polecany w leczeniu niemowląt. Podawać go należy wtedy, gdy niemowlę cierpi na kolki jelitowe, bóle brzucha, jak i wtedy, gdy wyrzynają mu się zęby, gdyż rumianek posiada również łagodne działanie uspokajające.

Preparaty rumianku znalazły szerokie zastosowanie w kosmetyce, wchodzą w skład szamponów, kremów, płynów do kąpieli.

Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa jest byliną o czterokanciastej łodydze popularną w całym kraju. Rośnie w lasach liściastych, olszynach, zaroślach nad brzegami rzek i jezior. Kwitnie od czerwca do października. Występuje w całej Europie i strefie klimatu umiarkowanego w Azji. Rozpoczęto uprawę pokrzyw dla celów leczniczych.

Inne nazwy: pokrzywa dwupienna, pokrzywa wielka, pokrzywa parząca, żgawka

Surowce lecznicze

W celach leczniczych zbiera się liście i korzenie pokrzyw.

Substancje lecznicze

Liście pokrzywy zawierają kwasy organiczne, witaminy C, K, B i kwas pantotenowy, flawonoidy, garbnik, karotenoidy, aminy oraz sole mineralne, jak związki żelaza, potasu, wapnia oraz rozpuszczalną krzemionkę. Parzące wioski pokrzywy zawierają kwas mrówkowy.

Korzenie mają więcej garbników niż liście, zawierają także kwasy organiczne, substancje śluzowe, sole mineralne i krzemionkę.

Zbiór i konserwacja

Liście pokrzywy można zbierać od maja do września. Najbardziej cenna jest tuż przed kwitnieniem. Pokrzywę zrywamy w rękawiczkach lub ścinamy nożem albo sierpem czy kosą, w dni pogodne. Dostawiamy na kilka godzin, aby zwiędła, gdyż traci wtedy swoje parzące właściwości. Do suszenia rozkładamy cienką warstwą. po wysuszeniu przechowujemy w płóciennych woreczkach lub papierowych torbach w suchych pomieszczeniach.

Korzenie wykopuje się wczesną wiosną lub późną jesienią i po wypłukaniu przechowuje podobnie jak liście w suchych, ocienionych miejscach.

Działanie: liście — moczopędne, hamujące krwawienia, poprawiające przemianę materii; korzenie — moczopędne, do pielęgnacji skóry.

Pokrzywa pobudza czynność wydzielniczą żołądka, trzustki i wątroby. Poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów, zwiększa wydalanie moczu, a z nim szkodliwych produktów przemiany materii, przede wszystkim mocznika i dlatego może być wykorzystana w leczeniu przewlekłych zakażeń i kamicy moczowej. Pokrzywa znosi stany zapalne w przewodzie pokarmowym, a także hamuje małe krwawienia. Może być dobrym lekiem w zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego, a nawet biegunkach.

Związki czynne z pokrzyw obniżają poziom cukru we krwi i mogą być używane jako leki uzupełniające działanie leków przeciwcukrzycowych. Pokrzywa jest szczególnie korzystna w cukrzycy dorosłych. Przy długim stosowaniu pozwala na zmniejszenie dawek leków przeciwcukrzycowych, ale decyzja ta powinna być uzgodniona z lekarzem.

Korzystne działanie pokrzywy na skórę i włosy polega na zmniejszeniu łojotoku i łupieżu. Związki zawarte w pokrzywie zapobiegają nadmiernemu poceniu się i mogą z powodzeniem wyeliminować lub znacznie ograniczyć konieczność stosowania dezodorantów. Pokrzywa, dzięki zawartości żelaza, może być cennym źródłem związków żelaza w stanach jego niedoboru, np. po krwotokach, chorobach wyniszczających, u kobiet obficie miesiączkujących, u krwiodawców.

Krwawnik pospolity

Roślina popularna w całym kraju, występuje na łąkach, miedzach pól, nieużytkach. Krwawnik w stanie naturalnym występuje w całej Europie, w Azji, Ameryce i Australii. Już starożytni Grecy i Etruskowie znali właściwości przeciwkrwotoczne tej rośliny.

Surowce lecznicze

W celach leczniczych używane jest ziele i kwiaty krwawnika.

Substancje lecznicze

Głównym składnikiem leczniczym jest olejek eteryczny, którego podstawą jest azulen — alkohol seskwiterpenowy o identycznym składzie chemicznym jak azulen zawarty w rumianku. Ponadto w zielu krwawnika występują terpeny, garbniki, substancja gorzka, flawonoidy, aminy, furanokumaryny, sole mineralne, z których najwięcej jest związków magnezu.

Krwawnik należy zbierać w okresie kwitnienia, tj. od lipca do września. Kwiaty zbieramy ścinając całe baldachy, a ziele ścinając Pędy w połowie wysokości. Suszymy w miejscach ocienionych, przewiewnych lub w suszarniach w temperaturze nie wyższej niż 35°C. Przechowywać chroniąc przed światłem.

Działanie: ziele — przeciwkrwotoczne, żołądkowe, rozkurczowe, przeciwzapalne

kwiaty — przeciwzapalne, przeciwskurczowe, bakteriostatyczne

Krwawnik, jak nazwa wskazuje, działa hamująco na wszelkie krwawienia. Zatrzymuje niewielkie krwawienia w przewodzie pokarmowym, czy to w przebiegu choroby wrzodowej, czy w krwawieniach z żylaków odbytu. Może także hamować krwawienia z dróg oddechowych i pluć.Substancje gorzkie zawarte w krwawniku zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, przez co poprawiają trawienie i zwiększają łaknienie. Krwawnik znosi skurcze mięśni gładkich jelit, dróg żółciowych i moczowych. Może być korzystny w leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego, takich jak wzdęcia, odbijania, przewlekłe zaparcia i stany skurczowe jelit.

Właściwości przeciwzapalne i bakteriostatyczne związków czynnych zawartych w kwiatach krwawnika są podobne do właściwości rumianku. Krwawnik znosi stany zapalne jamy ustnej i gardła, zapalenia zatok obocznych nosa i zapalenia narządu rodnego. Jest polecany w upławach i uporczywym świądzie sromu. Może być stosowany zewnętrznie w otarciach naskórka, drobnych skaleczeniach, pękaniu skóry, oparzeniach, trądziku, wyprysku, a także odmrozinach.

Kwiaty krwawnika działają silniej niż ziele.

Melisa lekarska

Roślina ta rośnie dziko w południowej Europie, północnej Afryce Azji Mniejszej, a także południowej Szwajcarii. Melisa jest uprawiana w wielu krajach Basenu Morza Śródziemnego, w europejskiej części Rosji, w Ameryce Północnej, a także w Polsce. W Starożytności melisa uważana była za środek wzmacniający i wypędzający melancholię. Obecnie w kuchniach wielu narodów jest używana jako przyprawa do sałat, zup, mięs, napojów, herbaty. Melisa — po grecku oznacza pszczołę, była ceniona przez pszczelarzy, którzy nacierali nią ule przed wpuszczeniem pszczół.

Inne nazwy: rojownik lekarski, matecznik, pszczelnik.

Surowce lecznicze

W celach leczniczych zbiera się ziele, które po zgnieceniu ma zapach cytryny.

Substancje lecznicze

Melisa zawiera olejek eteryczny, którego głównymi składnikami są cytral i geraniol, ponadto zawiera garbniki, związki żywicowe, substancje gorzkie, śluzy, kwasy organiczne i trójterpeny.

Zbiór i konserwacja

Liście i ulistnione szczyty pędów długości ok. 10-15 cm zbiera się na początku kwitnienia w maju, czerwcu lub sierpniu, w dni suche, po obeschnięciu rosy. Melisa kwitnie niebiesko-białymi, żółto-białymi lub liliowo-białymi kwiatami. Ziele melisy należy suszyć rozłożone cienką warstwą w miejscach ocienionych lub w suszarniach w temperaturze nie wyższej niż 35°C.

Działanie: uspokajające, przeciwskurczowe.

Liście melisy są bardzo łagodnym, a jednocześnie skutecznym środkiem uspokajającym. Zmniejszają nadmierne napięcie układu nerwowego.

Melisa może z powodzeniem wyeliminować przyjmowanie syntetycznych leków uspokajających. Jest korzystna dla młodych, którzy uczą się lub pracują umysłowo. Ziele to jest bardzo skuteczne dla ludzi w wieku podeszłym. Jest dobrze tolerowane przez ludzi znerwicowanych z objawami lęku, poczuciem zagrożenia i trudnościami zasypiania.

Na serce melisa działa uspokajająco, jest pomocna w leczeniu łagodnych zaburzeń rytmu serca.

Wyciągi melisy regulują pracę przewodu pokarmowego. Znoszą stany skurczowe w jelitach i .drogach żółciowych. Mają także działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Niszczą wiele rodzajów bakterii (barwiące się Gram dodatnio, jak i Gram ujemnie), a także bakterie niewrażliwe na antybiotyki. Znane i cenione jest działanie melisy w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

W pracach doświadczalnych wykazano, że melisa hamuje nadmierny rozwój komórek nowotworowych.

Medycyna ludowa polecała melisę w stanach nadmiernej pobudliwości płciowej, dla regulacji miesiączek oraz jako skuteczny środek przeciwwymiotny u kobiet w ciąży, a mlekopędny u kobiet karmiących piersią.

Zewnętrznie stosowane wyciągi melisy miały znosić bóle stawowe, a także być pomocne w leczeniu czyraków i owrzodzeń.

Mięta pieprzowa

Mięta jest rośliną stosunkowo młodą, pojawiła się w końcu XVII wieku jako wynik krzyżówki międzygatunkowej w południowej Anglii. Rośliny o podobnym działaniu znane były już w starożytnej Grecji. Mięta jest uprawiana w całej Europie, a także w Ameryce Północnej i w Afryce. Inne nazwy: miętkiew, miętkiewka.

Miętę pieprzową można odróżnić od innych gatunków smaku. Po zgryzieniu liści mięty pieprzowej mamy w ustach uczucie chłodu. Surowce lecznicze

Liście mięty i ulistnione szczyty pędów należy zbierać w czerwcu, gdy pojawią się pąki kwiatowe, ale zanim jeszcze mięta zakwitnie. Pędy ścinamy zostawiając ok. 5-10 cm łodygę, nad ziemią. Suszenie powinno odbywać się w miejscach przewiewnych, ocienionych. Ususzone liście należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pudełkach. Dla celów leczniczych należy wybierać liście zdrowe, bez śladów rdzy i szkodników.

Substancje lecznicze

Liście mięty zawierają olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest mentol, a ponadto garbniki, goryczki, kwasy organiczne i sole mineralne.

Działanie: żołądkowe, wiatropędne, żółciopędne, dezynfekujące, rozkurczowe, przeciwbólowe, uspokajające.

Mięta należy do ziół wszechstronnie działających. Związki czynne w niej zawarte pobudzają wytwarzanie soków trawiennych, soku żołądkowego i żółci, co ułatwia trawienie pokarmów. Zwiększa łaknienie, znosi nadmierne skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, usuwa wzdęcia brzucha. Związki czynne mięty mają własności zabijania bakterii w przewodzie pokarmowym i drogach żółciowych. Mięta zwiększa ilość wydalanego moczu, ma działanie uspokajające i nieznacznie obniża ciśnienie krwi.

Napary mięty są stosowane jako napoje gaszące pragnienie u ludzi pracujących w wysokich temperaturach.

W leczeniu znalazł również zastosowanie wydestylowany ź liści olejek miętowy, który działa podobnie jak liście mięty, a ponadto ma właściwości przeciwbólowe — znosi bóle stawowe i nerwobóle. Ze względu na działanie dezynfekujące dodawany jest do past do myci: zębów. Stosowany w postaci aerozolu ma silne własności bakteriobójcze, może być używany do inhalacji w chorobach układu oddechowego, jak zapalenie oskrzeli i zapalenie zatok, zmniejsza także obrzęk błony śluzowej nosa. Olejek miętowy znalazł równi zastosowanie w przemyśle spożywczym.

Mniszek pospolity

Roślina pospolita w całym kraju, łatwo ją można spotkać na łąkach, trawnikach, nieużytkach i miedzach. Kwitnie żółto, a po przekwitnięciu tworzą się tzw. „dmuchawce". Mniszek jest popularny w strefie klimatu umiarkowanego obu półkul. W Polsce zaczęto dla celów leczniczych roślinę tę uprawiać. Geneza nazwy mniszek jest następująca: po oderwaniu się nasion pozostaje łodyga, która przypomina ogoloną głowę mnicha. Nazwa mlecz powstała od białego soku, jaki wypływa z łodygi i liści po ich przerwaniu.

Inne nazwy: mleczaj, męska stałość, brodawnik, podróżnik mieczowaty, lwi ząb, wilczy ząb, pąpawa, wole oczy, wołowe oczy, mlecz.Surowce lecznicze

W leczeniu może być wykorzystany korzeń mniszka, kwiat mniszka, a w dietetyce — liście.

Zbiór i konserwacja

Korzenie mniszka wykopuje się jesienią lub wczesną wiosną, wybierając grubsze, których średnica przekracza średnicę ołówka. Suszyć należy w miejscach przewiewnych, ocienionych lub suszarniach.

Liście zbiera się przed kwitnięciem.

Koszyczki kwiatowe zrywamy bez ogonków. Suszyć je należy w podwyższonej temperaturze.

Substancje lecznicze

Korzenie mniszka zawierają trójterpeny, substancje gorzkie, fitosterole, wielocukry, pektyny, substancje żywicowe, aminy, kwasy organiczne i witaminy A, B1, C, D.

Kwiaty są bogate w karotenoidy, flawonoidy, zawierają także ślady olejku eterycznego, trójterpeny i cukry.

Działanie: żółciopędne, moczopędne, żołądkowe.

Związki czynne, które znajdują się w korzeniach mniszka, pobudzają wątrobę do wytwarzania żółci i ułatwiają przepływ żółci do dwunastnicy, likwidują bowiem skurcze mięśni gładkich w przewodzie pokarmowym i drogach żółciowych. Związki te znoszą bóle w drogach moczowych, mają działanie moczopędne, co sprzyja wydalaniu z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii. Mniszek jest więc korzystny w leczeniu i zapobieganiu powstawania złogów, zwłaszcza szczawianowych i fosforanowych, w drogach moczowych.Goryczki z korzeni mniszka zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, co ułatwia trawienie pokarmów. Uważa się, że mniszek obniża poziom cukru we krwi i jest cennym lekiem w przypadkach łagodnej cukrzycy w początkowych stadiach.

Kwiaty mniszka działają podobnie jak korzenie, ale wykazują jeszcze silniejsze działanie moczopędne i przeciwzapalne.

Liście mniszka są używane na sałatki, szczególnie popularne we Francji i w tzw. „kuracjach wiosennych".

Palone korzenie mniszka były w przeszłości używane do produkowania namiastki kawy.Medycyna ludowa poleca napary z ziela mniszka jako lek na wysypki oraz na hemoroidy, zaś napary z kwiatów jako wykrztuśny

STRUKTURA ZHP

1.Podstawową jednostką organizacyjną ZHP jest: gromada zuchowa, drużyna harcerska, drużyna starszoharcerska, krąg instruktorski, krąg seniorów, harcerski krąg akademicki, inna jednostka działająca na zasadach drużyny lub kręgu.

2.W ramach eksperymentów metodycznych mogą być tworzone inne zespoły harcerskie, działające jako podstawowe jednostki organizacyjne ZHP.

3.Rozpoczęcie działalności gromady, drużyny, kręgu lub innej podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP wymaga zgody właściwego komendanta hufca. W szczególnie uzasadnionych przypadkach utworzenie podstawowej jednostki organizacyjnej może nastąpić także za zgodą komendanta chorągwi albo Naczelnika ZHP.

4.Gromadą lub drużyną kieruje drużynowy przy pomocy przybocznych. Drużynowych mianuje rozkazem właściwy komendant lub Naczelnik ZHP. Drużynowy starszoharcerski mianowany jest na wniosek drużyny.

5.Kręgiem kieruje jego przewodniczący lub komendant wybierany przez krąg.

1.Podstawowe jednostki organizacyjne ZHP działające w jednym środowisku mogą łączyć się w szczepy, gminne lub inne związki drużyn. Utworzenie szczepu i związku drużyn zatwierdza komendant hufca.

2.Na terenie gminy może zostać utworzony gminny związek drużyn, będący terytorialną wspólnotą podstawowych jednostek organizacyjnych ZHP.

3.Szczegółowe zasady tworzenia i działania szczepów i związków drużyn określa Naczelnik ZHP.

1.W ZHP mogą działać środowiskowe, regionalne oraz ogólnopolskie ruchy programowo-metodyczne, skupiające harcerzy starszych, instruktorów, seniorów oraz jednostki organizacyjne ZHP.

2.Ruchy programowo-metodyczne stanowią dla ich uczestników formę współdziałania w celach: doskonalenia programu i metodyki harcerskiej, wymiany doświadczeń i upowszechniania inicjatyw programowych i metodycznych, realizacji konkretnego zadania, inicjatywy społecznej lub kierunku służby.

3.Ruchy programowo-metodyczne podlegają rejestracji. Szczegółowy tryb postępowania w sprawach związanych z wpisem ruchu do rejestru oraz zasady wykreślania ruchu z rejestru określa Rada Naczelna ZHP.

1.Hufiec jest terytorialną wspólnotą gromad, drużyn, kręgów i innych podstawowych jednostek organizacyjnych.

2.Hufiec może być utworzony wówczas, gdy na jego terenie działają przynajmniej gromady zuchowe i drużyny harcerskie.

3.Hufiec tworzy warunki do działania podstawowych jednostek organizacyjnych poprzez: kształcenie drużynowych i funkcyjnych, inicjowanie działań programowych, pozyskiwanie i motywowanie kadry instruktorskiej, koordynację, nadzór i systematyczną ocenę podległych jednostek organizacyjnych, wspieranie gromad, drużyn i szczepów w organizowaniu akcji letniej i zimowej, pozyskiwanie środków finansowych, w tym możliwość prowadzenia działalności gospodarczej.

4.Hufiec tworzy i rozwiązuje komendant chorągwi, po zasięgnięciu opinii zainteresowanych środowisk, wyznaczając granice terytorialne i siedzibę jego władz.

5.W uzasadnionych przypadkach komendant chorągwi może, za zgodą Naczelnika ZHP, utworzyć dwa lub więcej hufców działających częściowo lub całkowicie na tym samym terenie.

Chorągiew jest terytorialną wspólnotą hufców.

1. Chorągiew tworzy warunki do działania hufców i podległych jednostek organizacyjnych i gospodarczych poprzez: kształcenie kadry instruktorskiej, inicjowanie działań programowych, koordynację, nadzór i systematyczną ocenę komend hufców i podległych jednostek organizacyjnych i gospodarczych, pozyskiwanie środków finansowych, w tym możliwość prowadzenia działalności gospodarczej.

2.Chorągiew tworzy i rozwiązuje Naczelnik ZHP, po zasięgnięciu opinii zainteresowanych hufców, wyznaczając granice terytorialne i siedzibę jej władz.

INNE ORGANIZACJE HARCERSKIE DZIAŁAJĄCE W POLSCE

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej ZHR

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej powstał dzięki instruktorom, którzy nigdy nie pogodzili się z ateistyczno-socjalistycznym wychowaniem narzuconym Związkowi Harcerstwa Polskiego po roku 1956.

Główną inspiracją nasilenia ruchów odnowy harcerstwa był wybór Polaka na Papieża (1978) i Jego Pielgrzymki do Ojczyzny. Po pierwszej pielgrzymce Jana Pawła II, która wstrząsnęła polskim społeczeństwem, w sierpniu 1980 roku powstała "Solidarność", a w dwa miesiące później "niepokorni" instruktorzy utworzyli w Warszawie, wewnątrz ZHP, Krąg Instruktorów Harcerskich imienia Andrzeja Małkowskiego "KIHAM", który postawił sobie za cel przywrócenie ideałów harcerskich.

Na początku roku 1981 odbył się VII Zjazd ZHP. KIHAM, zrzeszający około tysiąca instruktorów, starannie przygotował wnioski dotyczące odnowy harcerstwa. Niestety, wszystkie zostały odrzucone. Pomimo tego, jesienią tegoż roku na krakowskich Błoniach KIHAM zorganizował Zlot Harcerstwa. Było to znaczące wydarzenie w historii KIHAM, pokazujące dynamizm wyzwalającej się, krępowanej od wielu lat, metody skautowej. Zlot był impulsem aktywizującym rozwój pracy "niepokornych" instruktorów i drużyn. Powstały regulaminy stopni i sprawności, przywracające wychowawczą metodę skautową. Rozpoczęto przywracanie tradycji harcerskich przez powrót do świętowania rocznic patriotycznych nie uznawanych przez władze komunistyczne (np. 3 V, 11 XI).

W grudniu 1981 roku, po wprowadzeniu przez władze PRL stanu wojennego - ZHP działający pod ideowym przewodnictwem partii komunistycznej (PZPR) był jedyną nie zawieszoną w działalności organizacją "społeczną". Władze ZHP rozwiązały KIHAM, ale harcerze z "niepokornych" drużyn włączyli się w organizowaną przez Kościół pomoc rodzinom osób internowanych.

W połowie roku 1982 w Krakowie powstało pierwsze Duszpasterstwo Harcerskie. Wkrótce cała Polska pokryła się siecią takich Duszpasterstw. Patronat nad nimi objął Prymas Polski. Na jesieni "niepokorne" harcerstwo, włączyło się w sposób niejawny do przygotowywanej "Kościelnej Służby Porządkowej" na drugą pielgrzymkę do Polski Ojca Świętego. Harcerska służba od roku 1983 została nazwana "Białą Służbą". Jej przygotowanie wymagało utworzenia sztabów terenowych, które stały się następnie strukturą niejawnego Ruchu Harcerskiego.

We wrześniu 1984 krakowskie Duszpasterstwo zorganizowało pielgrzymkę do Rzymu, w czasie której w Castel Gandolfo odbyło się harcerskie ognisko z udziałem Ojca Świętego, a następnie Przewodniczący Ruchu nawiązał w Rzymie kontakt z ZHPpgK.

Jesień 1988 - Ruch ujawnił się pod nazwą "Ruch Harcerstwa Rzeczypospolitej". W grudniu 1988, do tworzącego się przy Lechu Wałęsie Komitetu Obywatelskiego, władze RHR zgłosiły swój akces. Stąd sprawę Harcerstwa podczas "okrągłego stołu" po stronie "Solidarności" reprezentował przewodniczący Ruchu. Ze strony działaczy PZPR padło tam stwierdzenie - "harcerstwa to my nie oddamy".

Na początku roku 1989 z RHR wyłoniły się: w lutym - Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej i w marcu - Związek Harcerstwa Polskiego rok założenia 1918, który do połowy roku 1990 walczył o odnowę całego ZHP. Niestety, mimo poparcia najwyższych władz - bez skutku.

Oba niezależne Związki, w 1992 r., połączyły się w obecny Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej - ZHR, do którego na początku 1998 r. dołączyły środowiska Polskiej Organizacji Harcerskiej po jej samorozwiązaniu.

Hufce Polskie

Harcerstwo Polskie (krypt. Hufce Polskie), organizacja konspiracyjna polskiego harcerstwa katolicko-narodowego działająca w latach 1939-1947; Harcerstwo Polskie było niezależne politycznie i organizacyjnie, nastawione opozycyjnie do "oficjalnej" reprezentacji ruchu harcerskiego w Polskim Państwie Podziemnym - Szarych Szeregów. Utrzymywało bliskie związki z organizacjami wojskowymi obozu narodowego: Narodowa Organizacja Wojskowa, Związkiem Jaszczurczym i Narodowymi Siłami Zbrojnymi.

Okres przedwojenny Środowisko tworzące Harcerstwo Polskie wywodziło się z nurtu harcerstwa katolicko-narodowego, które w okresie II Rzeczypospolitej rywalizowało o wpływy w Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) z działaczami harcerskimi o poglądach sanacyjnych.

Piłsudczycy byli indyferentni religijnie, wyznający w dużej części światopogląd lewicowy, dążyli do upolitycznienia harcerstwa, propagowali wychowanie w duchu państwowym i postulowali przyjmowanie w jego szeregi młodzieży mniejszości narodowych; uważali tez, ze należy odejść od kryteriów elitaryzmu w doborze członków związku i nastawić się na masowość, co pozwoli objąć wpływami harcerstwa szersze rzesze młodzieży.

Działacze katolicko-narodowi kładli natomiast nacisk na wychowanie młodzieży w duchu narodowym i nie byli skłonni do jakichkolwiek ideowych kompromisów, negowali pomysły przyjmowania do ZHP nie-Polaków, uważając, ze zaszkodzi to wewnętrznej spoistości drużyn i całego ruchu harcerskiego oraz będzie skutkowało zaniedbaniami w wychowaniu patriotycznym. Najistotniejsza rolę w procesie kształtowania młodzieży przypisywano wychowaniu religijnemu. Narodowcy bronili zasady elitaryzmu harcerstwa, wynikającej z jego metody wychowawczej opartej o kontakt instruktor-harcerz, co w przypadku umasowienia ruchu i zwiększenia liczby podopiecznych spowodowałoby ograniczenie kontroli nad wychowaniem w drużynie.

Przełomem w historii harcerstwa w II Rzeczpospolitej był XI Zjazd ZHP odbyty w Krakowie w dniach 1-2 lutego 1931 r., kiedy to w następstwie przegranych wyborów reprezentanci nurtu narodowego zostali odsunięci od władzy nad związkiem. Z szeregów usunięto m.in. ks. Boganskiego i Jędrzeja Giertycha, Henryk Glass otrzymał karny urlop, a zasłużony krzewiciel idei harcerskiej w okresie walki o niepodległość hm. RP Stanisław Sedlaczek został przeniesiony w stan spoczynku. Na znak protestu z ZHP odeszli prof. Eugeniusz Piasecki i dr Karol Stojanowski.

Represje skonsolidowały środowisko narodowe. Symbolem jego aktywizacji było pismo "Strażnica Harcerska". Na bazie prenumeratorów pisma powstała w latach 1931-32 wewnątrz ZHP nieformalna struktura: Porozumienie Narodowe "Strażnicy" - luźna formacja kadry harcerskiej o niejawnej strukturze z zakonspirowanym kierownictwem. Celem tej inicjatywy było opanowywanie od wewnątrz władzy w ZHP poprzez obsadzanie stanowisk w komendach chorągwi i hufcach przez członków związanych z nurtem katolicko-narodowym, przejmowanie istniejących oraz organizowanie nowych drużyn harcerskich.

Inną znaczącą inicjatywą harcerskiej narodowej prawicy było zawiązanie w Warszawie w roku szkolnym 1932/33 Kręgu Starszoharcerskiego św. Jerzego (KSSJ), który utworzyli harcerze z dwóch elitarnych drużyn warszawskich: 2. Warszawskiej Druzyny Harcerskiej (2. WDH z Gimnazjum im. J. Zamoyskiego), 23. WDH (z Gimnazjum im. S. Batorego). Krąg liczył ok. 100 harcerzy i harcerek.

Propagowane przez środowisko "Strażnicy" i KSSJ postulaty przewidywały: - zapewnienie bezwzględnej katolickości harcerstwa, - wykluczenie z ZHP niechrześcijan, - niezmienność prawa i przyrzeczenia harcerskiego, - zwalczanie wpływów socjalistycznych i komunistycznych w harcerstwie, - zabronienie używania nazwy "harcerstwo" tworzonemu przy PPS tzw. Czerwonemu Harcerstwu i Związkowi Harcerstwa Żydowskiego.

Mimo ze wielu z działaczy harcerstwa katolicko-narodowego było formalnie członkami Stronnictwa Narodowego, Obozu Narodowo-Radykalnego "ABC" czy Ruchu Narodowo-Radykalnego "Falanga", dystansowali się oni od bezpośredniego udziału w bieżącej działalności politycznej, nie przenosząc jej na płaszczyznę pracy harcerskiej. Takich skrupułów nie mieli działacze ONR "ABC", którzy pod koniec lat 30. w ramach tajnego kierownictwa swojej organizacji (Organizacji Wewnętrznej) powołali pion pracy harcerskiej i wywierali naciski, aby uwzględnić w programie wychowania harcerskiego niektóre elementy ideologii narodowo-radykalnej. Na tym tle dochodziło niekiedy do konfliktów miedzy starymi harcerzami i ONR-owcami. Mimo wewnętrznych nieporozumień harcerstwo katolicko-narodowe pozostawało spójne w walce z sanacyjnym kierownictwem ZHP.

Konspiracja 1939-1944  Wybuch wojny na krótko zjednoczył narodowych i sanacyjnych antagonistów w harcerstwie - wspólnie powołano w Warszawie Pogotowie Harcerzy, które miało współpracować z wojskiem i służyć pomocą ludności cywilnej. W kierownictwie Szarych Szeregów, w którym przeważali harcerze znani ze swych sanacyjnych i lewicowych przekonań (Aleksander Kamiński, Florian Marciniak), nie znalazł się ani jeden przedstawiciel nurtu katolicko-narodowego.

W tej sytuacji 27 pazdziernika 1939 r. w Warszawie z inicjatywy Stanisława Sedlaczka powstała nowa organizacja Harcerstwo Polskie. W prasie podziemnej i tajnej korespondencji bylo ono okreslane nazwami: Harcerstwo Narodowe, Harcerstwo Katolickie, Narodowe Szare Szeregi lub Szeregi Narodowe (w 1943 r. organizacja przyjęła konspiracyjny kryptonim "Hufce Polskie"). Organizacja harcerska powstała na bazie ogólnopolskiej struktury przedwojennej "Strażnicy" i kontaktów miedzy instruktorami z KSSJ. W jej skład wchodzili: harcerze, harcerki oraz Koła Przyjaciół Harcerstwa (łączące przedstawicieli Kościoła, szkoły i rodzin).

Jednostka organizacyjna HP była drużyna składająca się z 4 zastępów (po 6-10 osób każdy). Młodzież harcerska dzieliła się na: zuchy (8-10 lat), młodszych harcerzy i harcerki (11-15 lat), harcerzy i harcerki (16-18 lat), starszych harcerzy i starsze harcerki (powyżej 18 lat). Łącznie Harcerstwo Polskie skupiało ok. 4-5 tys. harcerzy i harcerek.

Działalność HP opierała się na następujących tezach programowych: Harcerstwo jest ruchem narodowym mającym na celu dobro Polski i wychowanie Polaków na dzielnych obywateli-zolnierzy. Harcerstwo opiera swoje zasady moralne na nauce Chrystusa - jest organizacja chrześcijańska. Harcerstwo jest organizacja o wysokich wymaganiach etycznych - stad musi pomnażać się nie na drodze "poboru" masowego, ale przez staranna rekrutacje dobierać najodpowiedniejszych. Harcerstwo nie przyjmuje do swych szeregów nie Polaków - przede wszystkim Żydów - jest organizacja polska. Harcerstwo jest organizacja społeczna tj. nie może uzależniać się od biurokracji państwowej.

W odróżnieniu od Szarych Szeregów Harcerstwo Polskie było mniej zmilitaryzowane, nie wprowadzono regulaminów i stopni wojskowych, lecz zachowano przedwojenne programy wychowawcze i stopnie harcerskie. Harcerstwo narodowe stało na stanowisku, ze wojna wyniszcza młode pokolenie fizycznie i moralnie, należy wiec młodzież przed nią chronić i skupiać się na jej kształtowaniu pod hasłem: "Wychowanie młodych Polaków dla Boga i Narodu". HP pozostało organizacja stricte harcerska, której działalność opierała się na zbiórkach, wycieczkach oraz organizacji obozów letnich. Harcerstwo Polskie wraz z innymi podziemnymi organizacjami młodzieżowymi uczestniczyło w Akcji "M" polegającej na prowadzeniu pracy opiekuńczej i wychowawczej wśród niezorganizowanej młodzieży, która w czasie wojny najbardziej była narażona na demoralizacje np. harcerki pracowały w świetlicach dla dzieci i koloniach prowadzonych przez RGO. Niezależnie od działalności harcerskiej, członkowie P. brali udział w kolportażu prasy podziemnej i w akcjach małego sabotażu, m.in. rozlepiając plakaty, rozrzucając ulotki, malując napisy na murach, np.: "Komuna wróg Boga i Narodu", "Hitler + Stalin = dwaj bandyci", "Katyń = Oświęcim". Słynne hasło "PPR - Płatne Pachołki Rosji" było autorstwem harcerza P. - hm. Jana Lilpopa. Prowadzono ożywiona działalność wydawnicza, opublikowano wiele instrukcji i broszur programowych.

O roli i znaczeniu Harcerstwa Polskiego w konspiracji młodzieży w okupowanej Polsce świadczył ich udział w powołaniu Porozumienia Polskich Organizacji Młodzieżowych. W połowie 1943 r. z inicjatywy P. i Młodzieży Wielkiej Polski (związanej z Grupa "Szańca") powstało POMP, skupiające młodzież wszystkich ugrupowań identyfikujących się z narodowa prawica.

Jedna z największych strat organizacji było aresztowanie w nocy z 17 na 18 maja 1941 r. przez Gestapo Stanisława Sedlaczka i jego śmierć (3 sierpnia 1941) w obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Najtragiczniejszym wydarzeniem w dziejach organizacji były masowe aresztowania członków chorągwi P. w Poznaniu w marcu 1940 r. Ogółem w poznańskim forcie uwięziono ok. 100 harcerzy, co doprowadziło do faktycznej likwidacji P. na tamtym terenie. Cale kierownictwo organizacji otrzymało wyroki śmierci, które zostały wykonane.

Powstanie Warszawskie  Największa daninę krwi Harcerstwo Polskie złożyło w Powstaniu Warszawskim. Sformowano harcerskie jednostki wojskowe: Kompanie Harcerska, Harcerski Pluton Łączników oraz pluton sanitarny harcerek, wchodzące w skład Batalionu "Gustaw" (OWAK), które walczyły w obronie Woli, Starego Miasta i Śródmieścia. Za wykazana dzielność i odwagę żołnierze oddziałów harcerskich otrzymali 1 Krzyż Virtuti Militarni i 24 Krzyże Walecznych.

Konspiracja antykomunistyczna Po wkroczeniu Armii Sowieckiej na ziemie Polskie w 1944 r. Harcerstwo Polskie kontynuowało podziemną działalność. Po zniszczeniu Warszawy władze organizacji przeniosły się do Krakowa. W obawie przed aresztowaniami kadry harcerskiej Witold Rawicki zakażał podległym sobie strukturom ujawniania się i nakazał kontynuowanie pracy konspiracyjnej.

W połowie 1945 r. władze Harcerstwa Polskiego rozpoczęły starania o zalegalizowanie działalności części drużyn. Niektóre - głównie żeńskie w Krakowie i Warszawie - funkcjonowały jako koła Polskiego Czerwonego Krzyża, inne włączyły się do oficjalnego ZHP. Wiązało się to ze zmiana początkowo wrogiego stosunku do koncesjonowanego przez komunistyczne władze ruchu harcerskiego, który - zasilany przez starą przedwojenna kadrę i członków Szarych Szeregów - skawal się jedna z nielicznych oaz niezależności.

Nie zdołano jednak doprowadzić końca akcji przenoszenia drużyn do ZHP. W grudniu 1945 r. Urząd Bezpieczeństwa przeprowadził serie aresztowań działaczy HP. Władze starannie przygotowywały proces komendy HP, który rozpoczął się 20 lutego 1947 r. Liczono, ze jego wydźwięk propagandowy zastraszy młodzież harcerska. Sąd wojskowy skazał Witolda Sawickiego na 8 lat pozbawienia wolnosci i dwa lata utraty praw publicznych, Haline Sadkowska i Jerzego Swiderskiego - na 3 lata, a Krzysztofa Eychlera - na 1 rok. Ostatecznie skazanych objela ustawa amnestyjna z 22 lipca 1947 r. i opuścili wiezienie.

Jednolita ogólnopolska struktura HP przestała istnieć. Do początku lat 50. działalność harcerska kontynuowały rozproszone grupy młodzieży wywodzące się z HP. Na Śląsku i w Małopolsce działały w tym czasie cztery zorganizowane grupy młodzieży wywodzącej się ze Lwowa, używające nazwy "Harcerstwo Polskie". Wraz z rozbiciem ich przez UB działalność Harcerstwa Polskiego na terenie Polski zamarła ostatecznie.

19

---