Procedura zakładania przedsiębiorstw
Przy wyborze formy prawnej działalności gospodarczej należy wziąć pod uwagę, następujące czynniki: wysokość kapitału jakim się dysponuje, rozmiar działalności, liczbę wspólników, kwestie odpowiedzialności majątkiem osobistym za zobowiązania, obciążenia podatkowe, możliwość nadzoru i kontroli itp. Prawo przewiduje następujące formy:
Indywidualna działalność gospodarcza - forma ta przeznaczona jest dla osób, które zamierzają samodzielnie prowadzić działalność i podejmować wszelkie decyzje. Należy jednak pamiętać, że zorganizowanie kapitału potrzebnego do rozpoczęcia działalności, a także wszelkie ryzyko związane z późniejszą działalnością będzie spoczywało jedynie na przedsiębiorcy. Za zobowiązania wynikające z prowadzonej działalności będzie on ponosił odpowiedzialność osobistą całym swoim majątkiem.
Spółka cywilna - forma ta przeznaczona jest do prowadzenia niewielkiej działalności gospodarczej. Spółka cywilna jest umową, kontraktem między wspólnikami. Przedsiębiorcą nie jest spółka cywilna jako taka, ale jej poszczególni wspólnicy. Za zobowiązania spółki odpowiadają wspólnicy , a nie spółka. Spółka cywilna nie posiada własnego majątku, jest tylko wspólny majątek wspólników (tzw. współwłasność łączna).Spółka powstaje z chwilą podpisania umowy. Przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wkładem wspólnika mogą być pieniądze, rzeczy, świadczenie usług. Wszyscy wspólnicy, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego, są uprawnieni do prowadzenia spraw i reprezentowania spółki. Za zobowiązania spółki każdy wspólnik odpowiada solidarnie z pozostałymi wspólnikami całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność solidarna oznacza, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Wszyscy wspólnicy spółki cywilnej uczestniczą na równi w zyskach i stratach spółki.( art. 860-875 KC
Spółka jawna - handlowa spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą a nie jest inną spółką handlową. Powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Każdy wspólnik tej spółki odpowiada za jej zobowiązania całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Odpowiedzialność wspólników jest jednak subsydiarna w stosunku do spółki, co oznacza że egzekucja z majątku wspólnika może być prowadzona dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność wspólników spółki jawnej jest więc mniej rygorystyczna aniżeli wspólników spółki cywilnej. Wszyscy wspólnicy mają tu prawo reprezentowania spółki i prowadzenia jej spraw, chyba że umowa stanowi inaczej. Umowa nie może jednak wyłączyć wszystkich wspólników od prowadzenia spraw spółki i powierzyć ich prowadzenie osobom trzecim. Osobiste zaangażowanie w prowadzenie spraw spółki jest bowiem istotą spółek osobowych. ( art. 22-85 KSH )
Spółka partnerska - handlowa spółka osobowa przeznaczona wyłącznie dla osób fizycznych, wykonujących wolny zawód, m.in. adwokatów, aptekarzy, architektów, inżynierów budownictwa, biegłych rewidentów, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, księgowych, lekarzy, lekarzy weterynarii, radców prawnych, rzeczników patentowych, rzeczoznawców majątkowych i tłumaczy przysięgłych. Spółka partnerska może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu. Powstaje ona z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS. Partnerzy tej spółki samodzielnie prowadzą jej sprawy i reprezentują spółkę, mogą jednak powołać w tym celu zarząd. Partner spółki nie ponosi odpowiedzialności za jej zobowiązania powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu w spółce przez pozostałych partnerów. Każdy partner odpowiada więc tylko za własne działania związane z wykonywaniem wolnego zawodu. Co nie zmienia faktu, że odpowiedzialność ta cały czas ma subsydiarny charakter. Partnerzy mogą jednak postanowić w umowie spółki, że jeden albo większa liczba partnerów będzie odpowiadać tak jak wspólnik spółki jawnej. Za inne zobowiązania spółki, nie związane bezpośrednio z wykonywaniem wolnego zawodu, partnerzy odpowiadają solidarnie z pozostałymi partnerami i ze spółką. ( art. 86-101 KSH )
Spółka komandytowa - handlowa spółka osobowa, która powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS W spółce tej co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz). Forma ta korzystna jest dla podmiotów zamierzających prowadzić działalność, prowadzić wszelkie sprawy i zarządzać spółką, lecz niedysponujących dostatecznym kapitałem, a także dla osób chcących zainwestować swój kapitał, ale z ograniczeniem ryzyka związanego z prowadzeniem spółki. Odpowiedzialność tych ostatnich wobec wierzycieli jest bowiem ograniczona kwotowo do wysokości określonej w umowie spółki, zwanej sumą komandytową. Sprawy spółki komandytowej prowadzą komplementariusze, jednak w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, jak np. zbycie czy wydzierżawienie przedsiębiorstwa, muszą uzyskać zgodę komandytariuszy, którzy tym samym mają wpływ na istotne sprawy spółki. Komplementariusze są także uprawnieni do reprezentowania spółki, zaś komandytariusze mogą reprezentować spółkę jedynie jako jej pełnomocnicy. ( art. 102-124 KSH )
Spółka komandytowo-akcyjna - to ostatnia z handlowych spółek osobowych, powstaje, tak jak spółka jawna, partnerska i komandytowa, z chwilą wpisu do rejestru. Minimalny kapitał zakładowy takiej spółki powinien wynosić 50.000 zł. Co najmniej jeden wspólnik jest tu komplementariuszem, a więc odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Podobnie jak w spółce komandytowej, sprawy spółki komandytowo-akcyjnej prowadzą komplementariusze, oni też ją reprezentują, akcjonariusze zaś mogą reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnicy. Prowadzenie spraw spółki może być jednak przekazane walnemu zgromadzeniu. W spółce tej może być także ustanowiona rada nadzorcza, która sprawuje nadzór nad działalnością spółki. Obowiązkowo rada nadzorcza musi być powołana, gdy liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób. (art. 125 - 128 KSH)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - handlowa spółka kapitałowa, posiadająca osobowość prawną, która może być utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym prawnie dopuszczalnym celu. Podobnie jak inne osoby prawne spółka ta uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do w rejestru. Do założenia tej spółki niezbędny jest minimalny kapitał zakładowy w wysokości 50.000 zł. Kapitał zakładowy tej spółki dzieli się na udziały o minimalnej wartości nominalnej 50 zł, poniżej tej wartości udziały nie mogą być obejmowane. Wkłady do spółki z o.o. mogą przybrać formę wkładów pieniężnych lub aportów a więc wkładów niepieniężnych. Przedmiotem wkładu nie może jednak być prawo niezbywalne (np. użytkowanie) ani też świadczenie pracy lub usług. Spółka z o.o. odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania wobec wierzycieli, zwolnieni z tej odpowiedzialności są zaś jej wspólnicy. Organami spółki są:
- zgromadzenie wspólników - podejmowanie uchwał
- zarząd - prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
- rada nadzorcza lub komisja rewizyjna - stały nadzór nad działalnością spółki.
Obowiązek ustanowienia co najmniej jednego z tych organów ciąży na spółkach z o.o., w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500.000 zł, a wspólników jest więcej niż 25. W przypadku gdy umowa spółki nie przewiduje ustanowienia żadnego z tych organów, wówczas prawo kontroli przysługuje każdemu wspólnikowi. ( art. 151-300 KSH )
Spółka akcyjna - handlowa spółka kapitałowa; może być utworzona przez jedną lub więcej osób, nie może być jednak zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 500.000 zł., a minimalna wartość nominalna akcji 1 grosz. Obligatoryjnymi organami spółki akcyjnej są:
- walne zgromadzenie
- zarząd
- rada nadzorcza
Powyższe organy pełnią podobne funkcje jak w spółce z o.o.
Analogicznie jak spółka z o.o., spółka akcyjna odpowiada za zobowiązania wobec wierzycieli majątkiem spółki, zwolnieni zaś z tej odpowiedzialności są jej akcjonariusze. Spółki akcyjne obowiązane są utworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się co najmniej 8% rocznego zysku, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego. ( art.301 - 490 KSH )
REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:
EWIDENCJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ - prowadzona jest przez gminy właściwe dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Wpisowi do ewidencji podlegają osoby fizyczne oraz wspólnicy spółek cywilnych. Miejsce zakładu głównego, oddziału lub inne miejsce wykonywania działalności nie wpływa na właściwość organu. Rejestracja działalności gospodarczej dokonywana jest poprzez złożenie kompletnego wniosku wraz z potwierdzeniem opłaty wysokości 100 zł za rejestrację. (każda późniejsza zmiana np. adresu kosztuje 50 zł). Zgłoszenie o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej powinno zawierać:
- oznaczenie przedsiębiorcy oraz PESEL;
- oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy;
- określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z PKD
- wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Od dnia 1 stycznia 2007 zostanie rozszerzony zakres danych podlegających zgłoszeniu.
Dokonanie wpisu powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki w ciągu 7 dni. Organ ewidencyjny doręcza z urzędu przedsiębiorcy zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, nie później niż w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia.
REJESTRACJA PRZEDSIEBIORCÓW W KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM - prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo - akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej wymaga rejestracji w KRS. Koszt rejestracji spółki wynosi 1000 zł. Dodatkowo należy uiścić opłatę obligatoryjną za ogłoszenie w Monitorze Gospodarczym i Sądowym w wysokości 500 zł.
NADANIE NUMERU REGON - REJESTRACJA W KRAJOWYM REJESTRZE PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ - rejestracja i nadawanie numeru REGON należy do kompetencji Wojewódzkich Urzędów Statystycznych. W ciągu 14 dni od uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub KRS należy wystąpić do właściwego ze względu na adres zamieszkania Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego o dokonanie wpisu - nadanie numeru statystycznego REGON. Wniosek o wpis wypełnia się na formularzu RG-1 wraz z załącznikiem.
We wniosku należy wskazać podstawowy rodzaj planowanej działalności. Działalność ta musi być zgodna z deklaracja dokonaną przy wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub KRS. Urzędy statystyczne wydaja zaświadczenie o nadanym numerze REGON w dniu złożenia wniosku, nie później jednak, niż w ciągu 14 dni.
Korzystając z uproszczonej procedury istnieje możliwość złożenia w tym samym organie ewidencyjnym w którym składa się formularz o zarejestrowanie działalności, dokumentów wymaganych dla uzyskania numeru REGON. Urząd gminy ma obowiązek przyjąć wypełniony formularz i przesłać go w ciągu 3 dni od zarejestrowania w ewidencji do właściwego urzędu statystycznego. Nadanie numeru REGON odbywa się bezpłatnie.
ZAŁOŻENIE RACHUNKU BANKOWEGO:
założenie rachunku bankowego jest konieczne przed wizytą w urzędzie skarbowym. Za pośrednictwem rachunku będą obowiązkowo dokonywane rozliczenia finansowe przedsiębiorcy z innymi przedsiębiorcami oraz instytucjami. Aby otworzyć rachunek bankowy należy przedstawić:
- zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub umowę spółki i odpis z KRS;
- numer REGON, NIP;
- dowód tożsamości;
- wzory podpisów osób, które będą mogły dysponować środkami na rachunku. (art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) Niezbędna będzie także firmowa pieczątka.
URZĄD SKARBOWY - NADANIE NUMERU NIP, WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA:
Numer Identyfikacji Podatkowej NIP musi posiadać każda osoba, która rozlicza się z urzędem skarbowym. Numer NIP nadawany jest dożywotnio, a na jego posiadaczu ciąży obowiązek aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym. Składając wniosek o nadanie NIP należy dołączyć urzędowo poświadczone kopie:
- zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub KRS;
- zaświadczenia o nadaniu numeru REGON;
- umowy rachunku bankowego;
- dowodu tożsamości;
- dokumentów potwierdzających uprawnienie do korzystania z lokalu lub nieruchomości, w którym znajduje się siedziba firmy oraz prowadzona jest działalność gospodarcza.
formularz NIP-1( osoby fizyczne );
W urzędzie skarbowym przedsiębiorca powinien także zadeklarować w jakiej formie będzie płacił podatek dochodowy. Prawo przewiduje wybór jednej z trzech form opodatkowania:
- karta podatkowa;
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;
- rozliczenie na zasadach ogólnych.
Ponadto, przedsiębiorca jest zobowiązany zadeklarować czy będzie podatnikiem podatku od towarów i usług - VAT. Jeśli tak, powinien dokonać w urzędzie skarbowym zgłoszenia przed podjęciem pierwszej czynności podlegającej takiemu opodatkowaniu (załącznik VAT- R). Przedsiębiorca ma wyboru różne formy rozliczania podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje możliwość zostania tzw. małym podatnikiem, który rozlicza się co trzy miesiące a nie co miesiąc, a także możliwość skorzystania z metody kasowej, oznaczającej, że podatek jest odprowadzany do urzędu skarbowego dopiero po otrzymaniu przez przedsiębiorcę zapłaty od kontrahenta
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH:
w ciągu 7 dni przedsiębiorca zobowiązany jest zarejestrować firmę we właściwym miejscowo oddziale ZUS. Ponadto, zobowiązany jest on także do płacenia składek na ubezpieczenie społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne i na fundusz pracy. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Wymagane jest złożenie dwóch formularzy: ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń) i ZFA (zgłoszenie jako płatnika składek). Jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, dla każdego wypełnia formularz ZUA (wszystkie ubezpieczenia są obowiązkowe
ZGŁOSZENIE DO PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI PRACY, PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ:
przedsiębiorca - pracodawca w ciągu trzydziestu dni jest zobowiązany pisemnie poinformować inspektora pracy oraz jeśli prowadzi działalność gastronomiczną, państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Rozpoczynając działalność gospodarczą należy także pamiętać o wymogach przepisów BHP.
FORMY FINANSOWANIA MIKROPRZEDSIEBIORCÓW, MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIEBIORCÓW:
Państwo stwarza korzystne warunki dla funkcjonowanie i rozwoju sektora mikroprzedsiebiorców, małych i średnich przedsiębiorców, głównie przez:
- inicjowanie zmian stanu prawnego, sprzyjających rozwojowi powyższych kategorii przedsiębiorców, w tym dotyczących dostępu do środków finansowych pochodzących z kredytów i pożyczek oraz poręczeń kredytowych;
- wspieranie instytucji umożliwiających finansowanie działalności gospodarczej na dogodnych warunkach w ramach realizowanych programów rządowych;
- wyrównywanie warunków wykonywania działalności gospodarczej ze względu na obciążenia publicznoprawne;
- ułatwianie dostępu da informacji, szkoleń oraz doradztwa, itp.
( art. 103 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ).
Ponadto, przedsiębiorcy mają możliwość ubiegania się o środki finansowe w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.