# Teza

1. Według Talesa źródłem z którego pochodzą wszystkie rzeczy jest…woda

2. Zdaniem Anaksymandra arché świata (czyli początkiem) to…bezkres

3. Anaksymenes wprowadza…przeciwstawienie trwałej rzeczy (substancji) i jej zmiennych cech/postaci, jakie ona przyjmuje (przypadłości)

4. Heraklit uważa, że arché świata jest…ogień, ciało żywe, boskie i rozumne

5. Parminides uważa, że arché świata jest…byt doskonały (niezniszczalny, niezmienny), jako przedmiot poznania intelektualnego, ale niedostępny zmysłom. Świat cielesny nie jest tym, czym naprawdę jest

6. Z teorii Parmenidesa wynikają dwie zasady: 1) tożsamości (nakazuje nazywać rzecz dokładnie, czym ona jest: każda rzecz jest sobą tak długo jak istnieje), 2) niesprzeczności (zabrania głoszenia zdań sprzecznych)

7. Sofiści uczyli cnoty …doskonałości i sprawności „męża” dzielnego w boju i życiu publicznym, od V w. p.n.e. „cnotą” jest już tylko sukces i szacunek w życiu publicznym

8. Co znaczy, że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy według Protagorasa? każdy człowiek mierzy jakie coś jest (ze swojego punktu widzenia) i sam jest jednocześnie miara dla innych rzeczy. Czyli nie tyl tworzy rzeczy, co nadaje im sens, czyni je dla siebie faktami. czyli prawdą dla każdego będzie coś innego, ale równocześnie każdego można przekonać do uznania za prawdę każdego dowolnego zdania, to czym rzeczy są jest relatywne (względne) wobec każdego odrębnego człowieka

9. Według Gorgiasza siła języka polega na tym…znakami językowymi możemy zrobić z umysłami ludzkimi dowolnie wszystko, bo faktem jest, że możemy oderwać te znaki od tego co oznaczają i nimi manipulować. Nigdy nie jesteśmy pewni, czy znak językowy oznacza to, co pierwotnie miał wskazywać.

10. Etyka sofistów opierała się na…rozróżnieniu natury, czyli physis (tego, z czym przychodzimy na świat, porządku przyrody) i konwencji, czyli nomos (zbioru sposobów postępowania, który ludzie sami sobie ustanowili i obrali)

11. Etyka sofistów ma charakter…wyłącznie etyki społecznej i politycznej (odrzucali etykę prywatną, czyli zbiór zasad nadany przez bogów do kierowania się w życiu prywatnym)

12. Zdaniem Protagorasa żyjemy tylko według …konwencji, nomos. w naturze nie ma nic, co kazałoby postępować tak, a nie inaczej

13. Zdaniem Hippiasza ludzka konwencja przyniosła…wielu niewolę i nędzę

14. Sokrates poszukiwał mądrości, która…pozwoli doradzać innym w życiu politycznym i która takich ludzi uczyni prawdziwymi mężami stanu

15. Sokrates korzystał z metody…sofistów, czyli zadawania pytań prowadzących do sprzeczności. Służyła ona uzyskaniu odpowiedzi od mówiącego tak, by to on zajął stanowisko, któremu zostanie wierny.

16. Zdaniem Sokratesa warunkiem zatroszczenia się o siebie (po zrozumieniu, że nie posiadam wiedzy) jest…zrozumienie, kim się jest, poznanie samego siebie

17. Czym jest metoda położnicza czyli majeutyczna? Metoda odwołująca się do pytań na zasadzie analogii, pozwala się „narodzić wiedzy” w takim człowieku, który jest „nią ciężarny”, ale nie potrafił jej sam wydobyć.

18. Zdaniem Sokratesa człowiek jest…duszą (zasadą naszego życia), która kieruje ciałem (narzędziem, wykonującym polecenia duszy)

19. Co, zdaniem Sokratesa, jest największą cnotą? Wg Sokratesa cnota to nasza największa doskonałość (inne pojęcie niż u sofistów). Jest nią troska o mądrość, o to, co boskie w nas samych. Cnota jest pożyteczna, a jej owocem - szczęśliwe zycie polegające na uprawianiu samej cnoty (ciągłej troski o swoją mądrość).

20. Według Pitagorasa zasadą wszystkiego jest …liczba, cały świat jest pełen doskonałych miar liczbowych, liczba jest budulcem rzeczywistości i jej arche.

21. Według Pitagorejczyków świat jest… pełen doskonałych miar liczbowych, liczba jest budulcem rzeczywistości i jej arche.

22. Liczba według Pitagorejczyków posiada dwie zasady: kres (peras) i bezkres (apeiron). Kres, to dostępna dla rozumu miara, którą nakładamy na świat, bezkres to nieuchwytna „przestrzeń”, która wypełnia wszystkie rzeczy

23. Czym są Formy (czyli idee) zdaniem Platona? Są to uporządkowane zbiory cech, które mamy na mysli, gdy wypowiadamy jakieś słowo.

24. Zdaniem Platona rzeczy są czym są dzięki…formie. Forma zawsze jest obecna w rzeczy. Formy są tożsame z sobą, czyli są dokładnie tym, czym są, podczas gdy rzeczy, które mają pewne kształty, tylko zbliżają się do formy (np. dzięki formie koła, rzeczy okrągłe są (zbliżąją się do) kołem.

25. Według „świata metafory jaskini” człowiek jest…duszą znającą Idee, za karę za grzechy strąconą na ziemię, ta dusza poszukuje drogi powrotu do Form i oczyszczenia

26. Celem uprawiania filozofii według Platona jest…oczyszczenie przez to duszy i uzyskanie życia w świecie idei (form)

27. Czym jest państwo doskonale według Politei Platona? jest to budowa państwa czysto teoretycznego. Polis to państwo-miasto, w którym: klasa rządząca i klasa strażników żyją w komuniźmie, władcami są wyłącznie filozofowie. Rządzą oni nie siła miecza, lecz autorytetu i przekonania, autorytet miecza wspierają baśnie opowiadane strażnikom przez filozofów dla przekonania ich do wierności filozofom-królom. Nikt nie wie jak to państwo wcielić w życie, uczynią to dopiero filozofowie, którzy wyrosną w dobrym ustroju, jest to „ideał”, który mogą próbować wcielać w życie ci, którzy starją się uprawiać filozofię i nie będą dosłownie wcielać w życie ideałów Politei

28. Według Platona sztuka polityczna polega na…oczyszczeniu społęczeństwa ze złych jednostek oraz na umiejętności ”utkania płótna społeczeństwa” z przeciwstawnych charakterów obywateli

29. W demokratycznym ustroju który byłby zbudowany według Praw Platona…ustrój taki zbudowany jest już na prawach i nie wymaga prawodawcy, prawa zawierają nie tylko reguły, ale i preambuły wyjaśniające dlaczego takie, a nie inne regulacje są dobre dla człowieka, prawa pisane mają zapewnić rządy rozumu poprzez rozumne czyny ludzi, największą zbrodnią jest bezbożność, bierne prawa wyborcze przysługują tylko najstarszym i najbardziej doświadczonym w polityce obywatelom, ustroju i pobozności strzeże tajna Rada Nocna.

30. Czym jest sylogistyka Arystotelesa?Jest to teoria rozumowan dotycząca orzekania własności o rzeczach. Arystoteles uporządkował tym samym logikę, dzieląc typy orzeczników (wypowiedzi) na dziesięć hierarchicznie uporządkowanych kategorii (pierwszą jest kategoria „substancji”, czyli to, co istnieje konkretnie w naszym świecie. Rozum posługuje się sylogistyką w udowadnianiu twierdzeń naukowych.

31. Metafizyka (inaczej teologia), zdaniem Arystotelesa, szuka…przyczyn rzeczywistości

32. Czym, według Arystotelesa, jest natura rzeczy? Jest to właściwy danej rzeczy sposób działania

33. Czym, według Arystotelesa, jest istota rzeczy? Wyznacza ją Forma rzeczy, jest to zbiór cech, które każda z rzeczy danego gatunku posiada

34. Zdaniem Arystotelesa Pierwszy Nieporuszony Poruszyciel jest…pierwszą, podstawową przyczyna rzeczywistości, jest czystą, samomyślącą myślą.

35. Zdaniem Arystotelesa dusza człowieka jest…zasadą jego życia, jest tym, co określa jego naturę: jego Formą

36. Zdaniem Arystotelesa ostatecznym spełnieniem życia człowieka jest…poznanie teoretyczne: teoretyczna kontemplacja Pierwszego Poruszyciela

37. Zdaniem Arystotelesa człowiek jest istotą…istotą materialną, której Forma ginie wraz z ciałem, jest także istotą społeczną i bez społeczności żyć nie może.

38. Zdaniem Arystotelesa naturalnym sposobem organizacji społeczeństw jest…polis, w których obywatelami są jedynie ludzie wolni: mężczyźni, którzy posiadają prawo uczestnictw we władzy

Tezy do egzaminu z historii filozofii 2

39. Celem państwa zdaniem Arystotelesa jest…cnota obywateli. takie państwo z trudem można powołać do bytu, dlatego pod tą sama nazwą Arystoteles proponuje ustrój podobny, o poszerzonych prawach obywatelskich, w którym celem życia ludzkiego nie jest już doskonalenie się w cnocie.

40. Historyczne przyczyny humanistycznego „buntu renesansowego” Podział kościoła (schizma awiniońska), zepsucie kurii awiniońskiej, a później także rzymskiej, komlikacja teologii scholastycznej i jej odchodzenie od głoszenia Dobrej Nowiny, którą powinno być chrześcijaństwo.

41. Czym była Devotio moderna? „Nowa pobożność”, czyli reakcja na problemy ówczesnego chrześcijaństwa. Była źródłem humanizmu.

42. Jednym z celów Devotio moderna była…troska o zbawienie duszy, odrzucenie dóbr materialnych, zwrot ku medytacji Pisma Św. i „autorów duchowych”, odrzucenie teologii spekulacyjnej, tworzącej teoretyczny obraz Boga, wyciszenie i zanurzenie w Bogu.

43. Co robili Członkowie Bractwa Wspólnego Życia? Zostało założone w Deventer przez twórcę devotio - Gerarda Groote. Bractwa nie żądały od członków ślubów zakonnych, zajmowały się przede wszystkim działalnością nauczycielską, propagowały wykształcenie humanistyczne jako to, które jest w stanie zajmować się Pismem Św.

44. Kodyfikatorem devotio moderna oraz autorem O naśladowaniu Chrystusa

jest…Tomasz a Kempis, mieszkający w związanym z Bractwami klasztorze w Windesheim

45. Jaki, zdaniem Gersona, rodzaj logiki powinien być używany w teologii?Logika retoryki, czyli logika przekonywania i przemawiania, a nie logika dowodu. Źródłem logiki retoryki jest literatura starożytna. Powrót do retoryki staje się powrotem do starożytności i początkiem humanizmu; lektura Biblii wymaga znajomości greki i hebrajskiego.

46. Co Marsilio Ficino buduje na podstawie Platona i Plotyna?Obraz człowieka, jako istoty z natury duchowej i nieśmiertelnej, nieograniczonej ciałem, a przed wcieleniem trwale złączonej jedynie z ciałem astralnym, materią gwiazd, przez którą ciało przechodzi przed wstąpieniem w duszę.

47. Czym jest według Mikołaja z Kuzy Bóg? Jest centrum świata i ogniskiem jego mnogości, w nim zbiegają się przeciwstawne cechy obecne w świecie, aby stanowić jedność.

48. Czym jest zdaniem Machiavellego konieczność trwałej dominacji jakiejś

konkretnej jednostki w państwie?jest to odpowiedź na naturę ludzką dążącą do prywatnego szczęścia kosztem innych. Książę zastępuje Boga na ziemi, ale nie jest pomazańcem, nie jest obrazem Boga.

49. Zdaniem Montaigne'a człowiek wykształcony ma obowiązek …głosić tylko takie tezy, dla których ma uzasadnienie. Nie może ulegac opiniom, które inni przyjmują bezkrytycznie.

50. Wątpienie w kwestii tego, czy można poznać prawdę, wynikające z

niestałości ludzkich charakterów, myśli, zwyczajów, pozwala powiedzieć, że

Montaigne był…raczej pesymistą, niż sceptykiem.

51. Parcelus proponuje nowy obraz natury oparty na…filozofii alchemicznej (do czterech pierwiastków cielesnych dodał trzy przenikające wszystko i rządzące kosmosem pierwiastki duchowe)

52. Koniecznym celem nauki zdaniem Francisa Bacona jest…cel praktyczny: uczynienie życia ludzkiego łatwiejszym, a nie cel teoretyczny wyjaśniania zjawisk.

53. Empiryczne podstawy nauki (opierające się na doświadczeniu) zdaniem Bacona mają polegać na…wychodzeniu od przypadków jednostkowych, szukaniu przypadków typowych i na nich przechodzenie do twierdzeń ogólnych; uczony najpierw musi uporządkować świat w podstawowe Formy (czyli odrębne postaci rzeczywistości odnalezione przez alchemię), dopiero później może odkrywać proste prawa rządzące całą przyrodą.

54. Na czym polegała przewaga Galileusza nad ludźmi średniowiecznej via

moderna?twórca nauki w ścisłym sensie tego słowa. Nie tylko przyjmował (uznawał) eksperyment, ale także znał osiągnięcia matematyki (definicje i rachunek nieskończoności, elementy symboliki matematycznej) i platonizm.

55. Według Galileusza świat jest…jednorodny, nie ma wielu form, jego jedyna natura jest materia.

56. Jakie wykształcenie miał René Descartes?jezuickie kolegium z: jęż. łacińskim na poziomie renesansowemu wykształcenia humanistycznego (w tym znajomość literatury sceptycznej), wiedza teologiczna i filozoficzna (w tym o Ojcach Kościoła w ramach systemu arystotelewskiego), wiedza matematyczna i z dziedziny powstających nauk ścisłych (w tym odkrycie księżyców Jowisza przez Galileusza); później studia prawnicze.

57. Zdaniem Kartezjusza królową nauk jest…geometria, gdyz jednoczy w sobie matematykę i fizykę.

58. Kartezjusz próbował zbudować metodę skuteczną w poznawaniu świata w

sposób uzasadniony i opisującą świat jako jedność na wzór metody wziętej

z…matematyki

59. W metodzie Kartezjusza, w odróżnieniu od metody fizyki Arystotelesa,

opartej na jego logice…następuje przyrost wiedzy, polegający na tym ,że we wniosku uzyskujemy nowe prawdy, wcześniej nieznane (wg Aryst. w końcowym wniosku nie ma nic więcej niż w początkowych przesłankach)

60. Metoda Kartezjusza zakłada…że od pojęć jasnych (takiich. których naturę i cechy umysł dostrzega w sposób oczywisty) i wyraźnych (to, co zostało wyodrębnione od innych rzeczy w analizie) przechodzimy do pojęć nieoczywistch, ukrytych

61. Zdaniem Kartezjusza metoda matematyczna zastosowana do świata…postuluje, że materia ma jedną i tę samą naturę, którą jest rozciągłość; takie założenie pozwala opisać ruch ciał i właściwość światła.

62. Czym jest sceptycyzm metodyczny według Kartezjusza?postawa, która rozmyślnie dopuszcza najmocniejsze argumenty sceptyckie po to, by je przezwyciężyc.

63. Kartezjusz uznaje konieczność wątpienia metodycznego, bo jeśli wątpię, to tym samym myślę, jeśli myślę, to tym samym jestem (cogito ergo sum)

64. Wybierz prawidłową wersje bardzo znanego powiedzenia Kartezjusza: jeśli myślę to tym samym jestem, jeśli jestem (wątpię), to jestem; cogito ergo sum; je pense, je suis.

65. Według Kratezjusza w naszym poznaniu w sposób jasny i wyraźny dostępne są nam trzy

odrębne rodzaje istnienia rzeczy:…czyli substancje: byt nieskończony, substancja myśląca, substancja rozciągła.

66. Zdaniem Kartezjusza Bóg [jest]…jest bytem nieskończonym. jawi się nam jako przyczyna tego, że Go poznajemy i jako ten, bez którego poznac Go nie możemy.

67. Świat, według Kartezjusza, jest…jest jednością , całość świata materialnego ma wspólną naturę, którą jest rozciągłość. Nie ma w nim próżni. Swiat żywy (z wyjątkiem człowieka) zbiorem mechanizmów podobnych do ludzkich maszyn, jedynie od nich doskonalszych.

68. Czym jest człowiek według Kartezjusza?połączeniem substancji myślącej (duszy) i substancji rozciągłej (ciała).

69. Jaki problem wynika z Kartezjańskiej antropologicznej wizji człowieka?problem relacji dusza-ciało. człowiek jest połączeniem dwóch zupełnie odrębnych substancji (myślącej - duszy i rozciągłej - ciała), nie mających nic wspólnego ze sobą.

70. Czym jest racjonalizm?próba rekonstrukcji całej rzeczywistości bez odwoływania się do doświadczenia świata zewnętrznego, w szczególności do doświadczenia zmysłów. Wierzy tylko w zasady rządzące ludzką myślą, zanim uwierzy w Boga i świat fizyczny.

71. Jaki był stosunek Spinozy do geometrycznej metody Kartezjusza?był zafascynowany, próbował dowodzić twierdzeń filozoficznych dosłownie, tak jak w geometrii.

72. Jak Spinoza definiował substancję?W sposób uproszczony: substancją jest to, co istnieje w sobie i istnieje przez siebie.

Tezy do egzaminu z historii filozofii 3

73. Stosowną nazwą dla substancji nieskończonej zdaniem Spinozy jest…Bóg

74. Zdaniem Sipnozy istnieje tylko…jeden Bóg. Wszystkie inne substancje miałyby cechy, które są już zawarte w Bogu.

75. Zdaniem Spinozy nasza dusza jest…modyfikacją atrybutu Boga, zwanego rozciągłością i nie ma ze swej natury nic wspólnego z ciałem.

76. Obraz rzeczywistości i człowieka jest budowany przez Leibniza za

pośrednictwem:środków logicznych i matematycznych, poprzez analizę podstawowych zasad ludzkiego myślenia.

77. Według Leibniza zasada prawdy koniecznej sprowadza się do tego, że:wszystkie zdania prawdziwe zawierają z konieczności orzecznik w podmiocie (innymi słowy: nie ma wypowiedzi, które mogą być prawdziwe, lub fałszywe. każde zdanie prawdziwe jest z konieczności prawdziwe).

78. Według Leibniza zasada racji dostatecznej sprowadza się do tego, że:jeśli nie ma zdan przypadkowo prawdziwych, nie ma tez wydarzeń, które dzieją się przez przypadek. Zatem: nic nie ma bez przyczyny, nie ma skutku bez przyczyny.

79. Według Leibniza zasada tożsamości sprowadza się do tego, że: jeśli dwie rzeczy mają wszystkie cechy takie same, to te dwie rzeczy są ze sobą tożsame i jeśli dwie rzeczy są ze soba tożsame, to mają wszystkie cechy takie same.

80. Zdaniem Leibniza świat został stworzony przez Boga jako…najdoskonalszy z możliwych. Bóg - istota doskonała, chciał wyrazić swoją naturę i tym samym nie mógł stworzyć rzeczy niedoskonałej.

81. Zdaniem Leibniza każda monada, z których został stworzony świat, zna cały świat.

82. Empiryści uznają doświadczenie zmysłów…za podstawę wszelkiej wiedzy, a zwłaszcza naukowej (gr. empeiria=doświadczenie)

83. Hobbes opisuje świat doświadczenia…taki, jakim jawi się on doświadczającemu umysłowi.

84. Metoda Hobbsa zakłada, że świat jest…materialny, bo na taki wygląda. czym jest materia już się nie dyskutuje.

85. Zdaniem Hobbsa człowiek jest…maszyną, działającą bez przerwy własnym ruchem wewnętrznym (obieg krwi), poddaną poruszeniom z zewnątrz (przez zmysły przyjmuje bodźce), reagującą na nie poruszeniami ciała, którymi są pożądanie i awersja (niechęć), lub inaczej miłość i nienawiść.

86. Zdaniem Locke'a pierwszym zadaniem badacza jest…poznać granice wiedzy, aby w ten sposób pokazać, które z pretensji filozofii i nauk do „prawdy” są uzasadnione.

87. Zdaniem Locke'a wiedza posiada charakter…wyłącznie doświadczalny, empiryczny.

88. Zdaniem Locke'a obraz świata uzyskany przez umysł operujący na ideach

jest…nieostateczny i niefałszywy. Umysł łączy idee tylko w sposób konieczny i prawdopodobny.

89. Zdaniem Locke'a zasady Objawienia są…poza granicami poznania, ale nie są z nim sprzeczne.

90. Hume krytykuje metafizykę dlatego, że…jest wiedzą pozorną, która w istocie wychodzi poza doświadczenie.

91. Zdaniem Huma rozumowania dotyczą…stanów rzeczy i relacji między ideami. Pierwsze maja charakter prawdopodobieństw, drugie-dowodów.

92. Czym są Impresje według Hume'a?wrażenia bezpośrednie: wrażenia zmysłowe, refleksje (doświadczenia wewnętrzne)

93. Jakie przedmioty podlegają krytyce Hume'a?odrzuca wszystko, czego nie możemy sprowadzić do Impresji: siłę, realną sprawczość, związek konieczny między faktami, takie byty, jak: dusza, siła, ciało, energia.

94. Newton

95. Podmiot poznany sam kształtuje poznany przez siebie świat, nie jest więc tak, że to świat kształtuje nasze pojęcia, podmiot jest warunkiem przedmiotu a nie odwrotnie.

96. sądy syntetyczne a priori

97. są wszystkie sądy nauki ich prawda nie zalezy od doświadczenia , ale zarazem dzięki nauce coraz lepiej rozumiemy świat

98. jest ich 12, dzieki nim tworzą się w umyśle sądy, które łączą zdarzenia, pokazują je jako jednostkowe przypadki uniwersalnych praw, orzekają konieczność lub niekonieczność ciągu zdarzeń, tworzą zatem z wielu wrażeń także ich stałe konieczne związki.

99. Nie formują one żadnego doświadczenia

100. zewnętrze źródło naszych doświadczeń

101. w trzech płaszczyznach : technicznej(twórca dóbr i sztuk), pragmatycznej(twórca społeczności i jej kultury) i moralnej(zdolność do wykonywania racjonalnych wyborów).

102. tak

103. wtedy gdy wola nie wybiera czegoś co jest dla nas pożyteczne

104. naszym nakazem jest nakaz „rób to” [imperatyw] , a nie nakaz „jeśli chcesz, to zrób to”

105. ludzie dobrowolnie umawiają się, że poddadzą się prawom

106. równowaga między władzami

107. z natury rozumu praktycznego, który aby w ogóle działać musi swobodnie wybierać działania które sam uzna za rozumne

108. uważa każdy czyn podjęty pod wpływem impulsu uczuć za dobry

109. decydowanie ale także opór , jest pełna sprzeczności , jest więc walką i cierpieniem

110. jest logiką podobną do logiki dyskusji w której zwalczają się i wzajemnie modyfikują sprzeczne poglądy

111. ???????????

112. uważał ją za produkt ludzkiej cielesności (duch wynika z materii)

113. poznawanie się zależności między zjawiskami, i prawa które je ujmują, możliwe staje się przewidywanie zjawisk, możliwe staje się ich pozytywne wykorzystanie dla człowieka

114. jest prawem historii, jest dziełem ludzi i zadaniem obecnego pokolenia, które może zbudować nowe społeczeństwo rządzone przez nową religię nauki i postępu

115. wyłącznie ciągle powstającym wytworem sił produkcji

116. ???????????????

117. przydatność do maksymalizacji szczęścia (utylitaryzm)

118. powinny otrzymać prawa wyborcze, aby hamować egoizm mężczyzn = umożliwienie zaprowadzenia utylitaryzmu

119. ewolucja trwa nadal. Promuje ona nie tyle silniejsze jednostki co sielniejsze plemiona

120. dobro nie jest definiowalne. Dobro poznajemy przez intuicje obowiązku i słuszności naszych działań, ale go nie definiujemy

121. ??????????????????

123. człowiek to ja. Ja jest napięciem pomiędzy bytem i niebytem między skończeniem a nieskończonością. Może pochodzić tylko od Boga.

124. odpowiedzią i lekarstwem na depresję.

125. jest dziełem złego Absolutu, który tworzy go jak zabawkę. Jest dziełem skończonym zamkniętym wewnątrz swoich praw, pozbawiony mocy twórczej innej niż zdolność wzrostu i życia.

126. miarą tworzącą ład

127. duchem nieokiełznania i życia

128. sztuka w szerokim i wąskim sensie: (szeroki : wszystko co jest dziełem sztuki, wąski: twórczość artystów to największy wyraz bycia człowiekiem)

129. władzy słabszych nad silniejszymi

130.powstanie nowego człowieka który sam siebie stworzy w sensie moralnym i i biologicznym jako nad-człowieka ogłaszając śmierć Boga.

---