TEMAT 2,2: Symbol jako środek ekspresji w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego.
Warstwa symboliczna wesela jest bardzo bogata. Tworzą ją sceny wizyjne i osoby dramatu, niektóre wieloznaczne wypowiedzi i cały zbiór rekwizytów, czyli przedmiotów-symboli.
„Osoby dramatu” są sumieniami postaci, które ukazują ich słabości, wątpliwości i pragnienia przerastające ich możliwości. Zawisza Czarny, który pojawia się poecie jest symbolem męstwa bohaterstwa ludzkiego honoru i patriotyzmu. Przybywa on do poety, który w swojej poezji głosi pesymizm, dekadentyzm - a więc słabość. Natomiast Rycerz uosabia siłę, moc, potęgę, do której tęskni w duszy Poeta. Dziennikarzowi, który reprezentuje konserwatywne, ugodowe wobec zaborców stanowiska pojawia się Stańczyk - symbol patriotyzmu i mądrości politycznej. Stańczyk odwołuje się do niepokojów Dziennikarza, czy jego postępowanie jest słuszne, do jego wątpliwości, czy nie zaciemnia on historii i nie przekreśla przyszłości ucząc bierności i bezsensu działań wyzwoleńczych. Stańczyk żegnając się z Dziennikarzem wręcza mu swój kadyceusz - błazeńską laskę. Wernychora odwiedzając Gospodarza to symbol solidarności klas. Jest uosobieniem uczuć i pragnień Gospodarza, który pragnie zgody pomiędzy klasami społecznymi i wspólnego działania. Upiór Szela, jawiący się Dziadowi, uosabia i przypomina odwieczny konflikt miedzy panem a chłopem, nienawiść do szlachty, która tkwi w duszy Dziada, wspomnienie krwawych wypadków rebelii chłopskiej pod wodzą Jakuba Szeli. Czepiec prezentuje wartość ludu, jego energię i siłę tak potrzebną inteligentom.
Najsłynniejsze symbole - przedmioty to:
Złoty róg - jest symbolem wyzwolenia, sygnału wzywającego do powstania, budzącego w ludziach wolę walki. Ma moc wyrwania społeczeństwa z letargu i dlatego, fakt że Jaśko gubi Złoty róg uniemożliwia powstańczy zryw.
Pawie pióra - prywata. Jaśko schylając się po czapkę z piór zgubił Złoty róg. Jest to scena symboliczna - wyciągając ręce „po swoje” zaprzepaścił szansę sprawy narodowej.
Podkowa - jest symbolem szczęścia. Podkowę zgubiła Wernychora, a Gospodyni chowa ją do kufra. Można więc interpretować to dwojako: po pierwsze mamy do czynienia ze szczęściem odłożonym na przyszłość. Po drugie pojawia się motyw chciwości i poczucia własności.
Chochoł - zaproszony na wesele wchodzi jako pierwiastek złowrogi, usypiający. Chochoł (w wersji pesymistycznej) jako krzak bez życia oznacza martwicę, niemożność, brak życia, pogrzebaną sprawę narodową.
Chochoł (w wersji optymistycznej) czeka na wiosnę, wówczas ożywa i rozkwita - może sprawa narodowa w przyszłości także odżyje.