BIOETYKA
Wykład 1 - > 15.02.2011
Bioetyka - jest to nauka, która reguluje ludzkie zachowanie w sferze życia i zdrowia, w świetle wartości i racjonalnych zasad moralnych.
Etymologia słowa bioetyka :
1970r. - onkolog Van Rensselaer Potter w książce ,, Nauka przeżycia'' jako I użył terminu
Bioetyka ( USA ) . Potter wskazywał na niebezpieczeństwo całego ekosystemu, w
którym żyje człowiek.
Zauważył podział między 2 sferami : nauka, humanizm.
Bioetyka będzie miała za zadanie zjednoczyć etykę i biologię - prowadzić do ocalenia bios- czyli życia.
Nauki medyczne stawiają pytania etyczne. Bioetyka jest:
LUDZKA - dotyczy wprost życia człowieka i zdrowia, a w sposób pośredni środowiska, w
którym człowiek żyje.
NAUKĄ RACJONALNĄ - (nie ma argumentów magicznych) wartości też są racjonalne
NAUKĄ UNIWERSALNĄ - dotyczy wszystkich ludzi bez względu na religie, wyznanie,
Rasę
NAUKĄ INTERDYSCYPLINARNĄ - nauka oparta na biologii, medycynie, prawie, teologii,
filozofii
Bioetyka
Religijna
Laicka - inspiruje
się wszystkim poza religią
Proces sekularyzacji - przyjmowanie różnych zasad utylitaryzmu.
Założenia poznawcze bioetyki, problemy :
Naukowe - które są właściwe dla różnych stadiów rozwoju ludzkiego
Antropologiczno - filozoficzne - pojęcia ludzkiej natury, wymiar duchowy człowieka,
pojęcie samej osoby ludzkiej
Związane z etyką - ( te same co w czarnej książeczce )
Prawno - ustawodawcze - ( kodeksy, ustawy, regulacje prawne )
Ortega Y. Gasset - ,, terroryzm laboratoriów'' - jest to przekonanie, że jeżeli dana rzecz jest
możliwa to znaczy, że jest dobra
Arystoteles - wyróżniał różnice między : etyką / techniką
CEL
Dobro sprawcy doskonałość działania
Dziedziny odpowiedzialności w bioetyce - Hans Jonas -> bioetyka wg niego próbuje zapewnić panowanie nad panowaniem, moc nad mocą.
W takiej sferze jak :
Panowanie nad reprodukcją
Panowanie nad dziedziczeniem
Panowanie nad układem nerwowym
Nie ma wolności bez odpowiedzialności, im człowiek bardziej wolny tym bardziej odpowiedzialny.
Ad. a) - > panowanie nad reprodukcją
- antykoncepcja
- sztuczne zapłodnienie
Narodziny człowieka zmieniają dzisiaj swoje oblicze. Etyka powinna ingerować w tą dziedzinę. Dziecko jest podstawowym przedmiotem odpowiedzialności. Od poczęcia przez pełny rozwój dziecko wymaga postawy odpowiedzialności.
Ad. b.) - > panowanie nad dziedziczeniem
(inżynieria genetyczna)
Początek sztucznej reinkombinacji jednej komórki do drugiej - 1975r. na Uniwersytecie w Stanford w Kalifornii. Narodziny bytów, które posiadają geny ludzkie i nie ludzkie- tzw. Hybryda ludzka
Nie każda terapia genowa będzie dobra
Ad. c. ) - > panowanie nad układem nerwowym
1935r. - chirurg z Lizbony leczył psychozę poprzez nacięcie płata czołowego
Władza nad władzą
Wykład 2 - > 22.02.2011
I Absolutna i jedyna wartość ludzkiego życia i jego nienaruszalności
Życie- nie jest tylko procesem organicznym, ale jest to życie osoby, ma wartość bezwzględną, nienaruszalną
Godność ludzka - człowiek jako byt ma poczucie istoty wyższej
II Istnieje nierozerwalny związek między życiem, wolnością i prawdą
Zdolność pomiędzy tym co mam w umyśle, a tym co w rzeczywistości. Zanegowanie wolności objawia się tym że wszystkie procesy, które zachodzą w człowieku to proces biologiczny.
III Poznanie ma na celu leczenie, a nie manipulacje.
W medycynie pierwszorzędnym celem jest ochrona i obrona życia, a nie manipulacje, czy tez jego eliminowanie. Ingeruje medycyna dozwolona - godziwa.
Dopuszczalna - to taka, która sprzyja naturalnemu rozwojowi życia osoby
Co jest niedopuszczalne, niedozwolone - każda ingerencja, która przeciwstawia się naturalnemu rozwojowi osoby, - przeciwna naturze ( aborcja, eutanazja)
Nie jest dozwolone żadne postępowanie odbiegające od sposobów wskazanych przez samą naturę, służących temu rozwojowi (naturalnemu ) np. In vitro
Nie wszystko co jest technicznie możliwe jest dopuszczalne pod względem moralnym ( godność sobie, moralność sobie) np. ograbienie banku - technicznie możliwe, ale nie moralnie )
Prawo państwowe powinno stać na straży dobra osoby. Prawo stanowione powinno chronić osoby najsłabsze, niewinne, te które będzie godziło w osobę jest NIEMORALNE. ( większość nie może decydować o tym co jest moralnie dobre, co złe)
Zasada działania o podwójnym skutku
HISTORIA BIOETYKI :
Oryginalna przysięga Hipokratesa:
Przysięgam na Apollina, lekarza, na Asklepiosa, Hygieę i Pahaceę, oraz na wszystkich bogów i boginie, biorąc ich za świadków, że wedle mej możności i zdolności będę dochowywał tej przysięgi i tego zobowiązania. Mistrza mego w tej sztuce będę szanował na równi z rodzicami, będę się dzielił z nim swem mieniem i na żądanie zaspokajał jego potrzeby; synów jego będę uważał za swych braci i będę uczył ich swej sztuki, gdyby zapragnęli się w niej kształcić, bez wynagrodzenia i żadnego zobowiązania z ich strony; prawideł, wykładów i całej pozostałej nauki będę udzielał swym synom, synom swego mistrza oraz uczniom, wpisanym i związanym prawem lekarskim, poza tym nikomu innemu. Będę stosował zabiegi lecznicze wedle mych możności i zdolności ku pożytkowi chorych, broniąc ich od uszczerbku i krzywdy. Nikomu, nawet na żądanie, nie podam śmiercionośnej trucizny, ani nikomu nie będę jej doradzał, podobnie też nie dam nigdy niewieście środka na poronienie. W czystości i niewinności zachowam życie swoje i sztukę swoją. Do jakiegokolwiek wejdę domu, wejdę doń dla pożytku chorych, wolny od wszelkiej chęci krzywdzenia i szkodzenia, jako też wolny od pożądań zmysłowych, tak względem niewiast jak mężczyzn, względem wolnych i niewolników. Cokolwiek bym podczas leczenia czy poza nim w życiu ludzkim ujrzał czy usłyszał, czego nie należy rozgłaszać, będę mi Iczał, zachowując to w tajemnicy. Jeżeli dochowam tej przysięgi i nie złamię jej, obym osiągnął pomyślność w życiu i pełnieniu swej sztuki, ciesząc się uznaniem ludzi po wszystkie czasy; w razie jej przekroczenia i złamania niech mię los przeciwny dotknie.
Jest to I dokument postępowania lekarza w dziedzinie etyki i medycyny - w skrócie ,, czyń dobrze, nie czyń zła''. Podstawowe przesłanie - mają leczyć, a nie szkodzić, lekarzy są jakby ,, sługami'' tego kto jest chory.
Awicenta, Majmonides (?)
Ostrzegali, że pacjent nie powinien być traktowany jako środek do uczenia się. Chcieli bronić pacjenta przed lekarzami, których celem jest tylko zdobywanie wiedzy, nie pomoc drugiemu człowiekowi.
XVIII w.
- Boston 1703r. Boylston, zaraził ospą swoich 2 synów i 2 swoich niewolników.
- 1789 r. Edward Jenner - miał synów, których zaszczepił ospą krowią, Królowa Karolina chciała aby zaszczepiono wiele dzieci z domu dziecka takim rodzaje szczepionek, a potem swoje własne dzieci.
- 1803 r. Thomas Persiwal wydał ,, Etykę medyczna'' . Podaje pewne zasady dotyczące eksperymentu. Mówi, że należy dokonać eksperymentu, ale ROZUMNIE, zgodnie z sądem jakim może być poddana dana osoba takiemu eksperymentowi.
- połowa XIX w. początki medycyny eksperymentu - szkoła paryska
Pierre Louis : metoda numeryczna, aby analizować zapisywać dane. Prowadził badania, w których podzielił osoby na grupę leczoną i nieleczoną. Następnie porównywał. ( w jednej nadcinał żyły, w drugiej nie.)
- 1865 r. Claude Bernard - wprowadzenie do studium medycyny eksperymentalnej. Medycyna powinna się oprzeć na solidnym fundamencie naukowym, a potem na fizjologii obserwacji warunków…. ( ?)
Zastanawiał się nad moralnością w tej dziedzinie. Czy mamy prawo dokonywać eksperymentów na człowieku? Wtedy, jest obowiązek i prawo, gdy może to uratować jego życie, prowadzi do uzdrowienia lub ma z tego eksperymentu jakąś korzyść.
Zasadą medycyny i chirurgii będzie : żeby nie wykonywać na człowieku eksperymentów, które mogą być dla niego szkodliwe, nawet jeśli dzięki temu zdobyło by się jakąś wiedzę. Eksperymenty muszą być w celu terapeutycznym.
Zapomniała jednak o zgodzie osób poddanych eksperymentom.
Wykład 3 - > 8.03.2011
II wojna światowa
1974 - rozpoczął się proces Norymberski
19.08.1974- odbył się proces 20 lekarzy, byli oskarżani o dokonywanie badań naukowych na człowieku ( 7 otrzymało karę śmierci)
Nigdy wcześniej w historii, zakaz Hipokratejski nie był do tego stopnia zniekształcony, tak jak przez zbrodnię nazistów.
Carl Clauberg (ur. 28 września 1898 w Wupperhof (obecnie część Solingen), zm. 9 sierpnia 1957 w Kilonii), ginekolog niemiecki oraz SS-Brigadeführer. Podczas II wojny światowej prowadził eksperymenty na ludziach w obozach koncentracyjnych. Na rozkaz Himlera zajmował się sterylizacją kobiet w Oświęcimiu
Josef Mengele (ur. 16 marca 1911 w Günzburgu, zm. 7 lutego 1979 w Brazylii) - niemiecki lekarz, doktor medycyny i antropologii, zbrodniarz wojenny, zwany Aniołem Śmierci oraz SS-Hauptsturmführer. Pracował nad kwestią bliźniaków, dokonywał przeszczepów organów, stworzył sztucznych bliźniaków syjamskich.
Wysterylizowano ogromną liczbę osób niepełnosprawnych. Zajmowana się eutanazja, aborcją. 275 tys. Osób zamordowano wprost (medycznie). Zakażano chorymi innych, aby obserwować jak się będą zachowywali, dokonywano eksperymentów.
Twierdzono, że skoro ta osoba ma umrzeć, to za nim umrze to można jeszcze ją wykorzystać, aby ta śmierć nie była bezsensowna.
KODEKS NORYMBERSKI - powstawał w trakcie procesu, zawierał podstawowe wskazania dotyczące eksperymentów medycznych. Stwierdził, że eksperymenty medyczne są konieczne, przyczyniają się do rozwoju medycyny, jednak muszą być zachowane pewne zasady:
ŚWIADOMA ZGODA - zgoda wolontariusza, który bierze udział, uczestniczy w eksperymencie - pełna DOBROWOLNOŚĆ. Musi posiadać zdolność prawną, zdolność wyboru. Uczestniczenie nie może być spowodowane naciskiem, przymusem, obietnica czy groźbą. Za nim uzyska się zgodę badacz powinien wyjaśnić jaka jest natura, trwanie i cel eksperymentu. Jakie są metody i środki. Jakie są przeciwieństwa i ryzyko, które można się spodziewać ( zdrowie i wpływ na osobowość człowieka, którego to dotyczy.)
Badacz ponosi ODPOWIEDZIALNOŚĆ za ten eksperyment.
Eksperyment powinien być tego typu, że będą jakieś dobroczynne rezultaty dla całej ludzkości, by można było spodziewać się pozytywnych skutków.
Eksperyment powinien być projektowany i opierany na danych z wcześniejszych eksperymentów przeprowadzanych na zwierzętach i na naturalnej historii danej osoby
( choroby).
Eksperyment powinien być taki, aby wykluczył cierpienie fizyczne lub mentalne, które nie jest konieczne.
Nie wolno realizować eksperymentów co do których istnieją podejrzenia, że mogą te eksperymenty powodować śmierć i ciężkie uszkodzenie z wyjątkiem tych eksperymentów, których sami badacze się poddają.
Stopień ryzyka, który jest związany z eksperymentem nigdy nie może przeważyć tego co jest związane z korzyścią dla ludzkości.
Trzeba zadbać (przewidywać) nawet odległe w czasie możliwości związane ze śmiercią i niepełnosprawnością ( można to przewidzieć ).
Eksperymenty powinny być realizowane tylko przez osoby mające stosowne klasyfikacje.
Osobie uczestniczącej w badaniach jest wolno, aby zakończyć eksperyment jeśli doszła do takiego stanu fizycznego lub mentalnego, że nie jest w stanie dalej w nim uczestniczyć.
Naukowiec odpowiedzialny za eksperyment musi być otwarty na możliwość zakończenia eksperymentu w każdym momencie. Jeśli uczestnictwo badanego może spowodować uszkodzenie lub śmierć.
,, Hegeliańska - zimno krwista - utylitarystyczna `'
Hegel - twórca dialektyki ( teza -> antyteza = synteza) . Następuje rozmycie takich pojęć jak prawda - jaka? To zależy. Brakuje obiektywności. Przestrzegał przed tym, że nie wszystko co użyteczne jest słuszne, dobre, właściwe.
Chrześcijaństwo i teologia wniosła ogromny wpływ do bioetyki. Wprowadzili nowe koncepcje i nowe wartości, poprzez nauczanie i konkretne działanie - widoczny sposób życia.
OSOBA LUDZKA - chrześcijaństwo dostarczyło solidnego fundamentu wartości osoby ludzkiej w chrześcijaństwie ( chrześc. Personalizm )wyrasta z przezwyciężania klasycznego indywidualizmu poprzez co nie tylko określa, która ma charakter duchowy, ale cały człowiek jako jedność cielesno - duchowa jest uważany jako Boże Stworzenie i jako osoba odpowiedzialna za ziemię i za życie w świecie przed samym Stwórcą.
Klasyczny indywidualizm - mówi o tym, że człowiek nie jest jednością. Dusza jest związana z ciałem, nie ma podziału, człowiek jest jednością.
Chrześcijaństwo przezwyciężą dualizm. Wnosi, że człowiek jest Bożym Stworzeniem i jest współodpowiedzialny za to co robi. Chrześcijaństwo nie sprzeciwia się rozwojowi medycznemu, ale trzeba to robić w sposób odpowiedzialny, mądry.
Wizja personalistyczna związana jest z Prawdą o Stworzeniu, Odkupieniu człowieka. W ciągu wieków chrześcijaństwo zaczęło się zajmować ciałem człowieka.
Kościół, chrześcijaństwo zajmowało się chorymi jako jedni z pierwszych. Czuły się w obowiązku pomocy drugiemu. Lekarz w znaczeniu chrześcijanina mówi o tym, że jest po to, a by być sługą w stosunku do tych, którzy cierpią. Wspólnoty mają obowiązek zajmować się swoimi braćmi. Postawa Dobrego Samarytanina ( Chrystusa), który podejmuje posługę wobec zranionej ludzkości.
CHORY - CHRYSTUS PACJENT
PACJENT - CHRYSTUS SŁUGA
Wykład 15.03.2011 roku
Ewangelia potępia eutanazję, aborcję, okaleczenia
Pius XII jako I zwracał się lekarzy, krzewił katolicką bioetykę
Jan XXIII
Paweł VI - 1968r. -> 25.07 ogłosił encyklikę ,, Humane vitae''
- dotyczy przekazywania ludzkiego życia
- powiedział NIE antykoncepcji
List Apostolski JP II - Salvifici doloris'' 11.02.1984r. chrześcijański sens cierpienia
Evangelium Vitae JP II - 25.03. 1995 r. - poświęcona wartości i nienaruszalności ludzkiego życia
Przemówienie JP II o opiece paliatywnej i stanie wegetatywnym 20.03.2004r. - Papież mówi, że osobom pod opieką paliatywną nie wolno odmawiać pożywienia, picia, opieki (pomocy ).
Kongregacja Nauki Wiary - 1974 r. deklaracja o przerywaniu ciąży, deklaracja Persona Humana, o pewnych aspektach, zagadnieniach etyki seksualnej, deklaracja o eutanazji, List do biskupów na temat Duszpasterstwa Osób Homoseksualnych ( 1986r) Instrukcja Donum Vitae - instrukcja o szacunku dla życia i godności jego przekazywania.
Dokument Papieskiej Rady do Duszpasterstwa Służby Zdrowia - karta Pracowników Służby Zdrowia 1995 r.
Kongregacja Nauki Wiary - Instrukcja o Modlitwie o Uzdrowienie ( 2000r.)
8.12.2008 r. Dignitas Personae - kwestie bioetyczne
11.02.1994r. JP II założył Papieską Akademię Życia - pro Vita, zajmuje się informacja na temat głównych problemów bioetycznych i pewnych, odnoszących się do popierania i obrony życia, szczególnie tych, które są związane z moralnością chrześcijańską.
Dokumenty po Kodeksie Norymberskim :
- o prawach ludzkich - Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ 10.12.1990r.
DEONTOLOGIA medyczna:
Deklaracja GENEWSKA 1948r.
Deklaracja HELSIŃSKA 1964 r.
Deklaracja TOKIJSKA 1975 r.
HELSIŃSKA
Diagnoza: terapia pacjenta oraz badania medyczne którego celem jest jedynie zdobycie wiedzy.
Zbiór zasad deontologii lekarskiej 1935r.
1984r. zbiór zasad etyczno - deontologicznych polskiego lekarza.
Kodeks etyki lekarskiej ( naczelna Izba lekarska)
Współczesne modele bioetyczne:
Filozoficzno - teoretyczne uzasadnienia decyzji podejmowanych w świecie medycznym
2 modele:
TELEOLOGICZNY - nauka o celu, celowości, zwraca się uwagę na wynik, efekt działania
DEONTOLOGICZNY - deon (gr.) obowiązek, nauka o obowiązku
Konsekwencjalizm - teoria teleologiczna
Np. utylitaryzm aktu
- naczelna zasada: użyteczność
- użytecznym jest to, co produkuje przyjemność lub szczęście
- Przyjemność jest wartością samą w sobie
Zasada użyteczności - największe szczęście dla największej liczby osób, największe szczęście mając na uwadze wszystkie osoby, których to szczęście dotyka
Czy działanie jest moralnie dobre?
W konsekwencjonaliźmie podmiot działania powinien uczynić rachunek przyjemności, bólu, wartości i antywartości, które może spowodować jego działanie.
Wg J. S. Mill' a , jak ktoś działa wg zasady użyteczności, to powinien to wypośrodkować pomiędzy szczęściem swoim, a innych
Zasada użyteczności wg Mill' a zgadza się z tzw. Złotą zasadą ( ,, Wszystko co byście chcieli… Mt 5, 6 )
Krytyka utylitaryzmu:
Tylko konsekwencje są ważne dla oceny działania ( dobre konsekwencje, dobre działanie)
Nie ma działań wewnętrznie dobrych lub złych
Osoby nie są posiadaczami praw o charakterze absolutnym
WYKŁAD 22.03.2011
DEONTOLOGIZM
Z gr. Obowiązek, twierdzi, że słuszność danego działania nie zależy w sposób wyłączny od konsekwencji tego działania
W czystej formie - Immanuel Kant ( 1724 - 1804)
Deontologizm kantiański
Doktryna doskonałych obowiązków, są takie obowiązki, które nie dopuszczają żadnego wyjątku, są niezależne od okoliczności i konkurencji działania. Drugie sformułowanie imperatywu kategorycznego - działaj w taki sposób, aby twoje człowieczeństwo nigdy nie było środkiem, ale zawsze celem działania.
3 doskonałe obowiązki wg Kanta:
gdy to się łamie, traktuje się siebie lub 2
os. Jako środek, a nie cel
Zakaz samobójstwa
Zakaz kłamstwa
Obowiązek dotrzymania obietnicy
Nie istnieje żadne wyjątek dotyczący doskonałych obowiązków korzyści:
Zagwarantowanie absolutnego charakteru praw ludzkich. Problem: obietnica złożona przyjaciołom vs ratowanie chorego
Każda teoria na praktyce
Teoria to pewna rama myslenia, nie prawda.
Paradygmaty współczesnej bioetyki:
Pryncypializm
Paradygmat ?
Paradygmat cnót
Paradygmat medycyny
Ad.1 PRYNCYPIALIZM
Zasady etyki medycznej ( Tom Beachamp James Childress) - dokument regulował zasady moralne w badaniach medycznych.
*raport Belmont
Beauchamp i Childress proponują 4 pryncypia:
Szacunek dla autonomii
Nieczynne zło
Dobroczynność
Sprawiedliwość
Zasada autonomii - możliwość rozporządzania sobą, prywatność, wolność woli, bycie sobą
Ważne w autonomii - niezależność od kontroli i negatywne rozumienie autonomii
Pozytywne - szanuje wolność 2 osoby
Negatywne - nie przeszkadzaj mi w byciu sobą i podejmowaniu przeze mnie decyzji
Zasada nieczynienia zła - ,, przede wszystkim nie wyrządzaj szkody''
Nie zabijaj
Nie obrzydzaj
Nie zadawaj bólu i cierpienia
Nie pozbawiaj innych dóbr życiowych
Zwyczajne ( podawanie jedzeni) i nadzwyczajne ( przeszczepy, drogie leki) sposoby terapii
Dobroczynność - pozytywny obowiązek czynienia dobra, nieszkodzenia 2 os. I pomaganie jej. Dobroczynność jest czymś centralnym dla całej etyki. Trzeba podjąć rachunek zysków i strat w praktyce etyki medycznej
Sprawiedliwość - próba odpowiedzi na pytanie jak pogodzić w etyce medycznej jednakowy dostęp do beneficjów systemu ochrony zdrowia, wolności wyboru typu ubezpieczenia zdrowotnego, promocje zdrowia, zasady wolnorynkowej ekonomii czy też socjalną efektywność
Etyka medyczna zainteresowana sprawiedliwością rozdzielczą ( państwo- obywatel), czyli obowiązek państwo wobec obywatela
Problemy pryncypializmu
- nic nie ma charakteru absolutnego
- dowód - samobójstwo wspomagane
- zasady o charakterze prima facie ?
Paradygmat kazuistyczny ?
- sobór Laterański IV 1215
Sobór Trydencki 1545 - 1563
- kazus czyli przypadek
Kazus pacjenta : wiek ,płeć, stan kliniczny, diagnoza, rokowania
W teologii moralnej kazuistyka kojarzyła się z konfesjonałem. Prawo w USA oparte na kazusach.
Rozwiązania jakie mam, to nie kalka. Przypadek poprzednika nie należy kopiować.
Reguła kazuistyczna nie neguje zwad moralnych ale nie chce je aplikować do poszczególnych przypadków. Trzeba patrzeć na wskazania medyczne, na preferencje pacjenta, jakość życia, cechy kontekstualne.
Wykład 12.04.2011 r.
Jesteśmy zbudowani z białka. Białka proste zwane proteinami:
- białka są zbudowane z aminokwasów, dalej mamy aminy. Liczba kombinacji jest nieskończona. Do otworzenia proteiny jest potrzebna znajomość aminokwasów i kolejność ich ułożenia, a te znajdują się w chromosomach. Jednostką strukturalną jest KOMÓRKA - mała fabryka protein
Człowiek ma ok. 75 mln komórek. Zbudowane z błony, cytoplazmy i mitochondria - dostarczają energię centriole - kierują procesem podziału komórkowego. Jądro oddzielone od reszty cytoplazmy błoną jądrową w środku jąderko i chromosomy.
TYPY KOMÓREK :
Rozrodcze - rozmnażanie ( plemnik i jajo ) - > 23 chromosomów
Somatyczne - macierzyste i zróżnicowane ( organy witalne)
Komórki ste…..'' ? macierzyste - mają zdolność rozmnażania innych komórek
Komórki macierzyste embrionalne/ dorosłe ( u dorosłego)
CHROMOSOMY - włókienka podobne do kłębków wełny, stanowią instrukcję montażową : kierują rozrostem komórek, zróżnicowaniem i strukturą komórki : mogą też być choroby genetyczne ( 6tys. ) . Płeć np. zależy Y od ostatniej pary chromosomów.
KWAS DNA - deoksyrybonukleinowy. Każdy chromosom tworzy 2 nici kwasu, tworząc spirale. Są związane ze sobą za pomocą zasad :
Adenina A-T
Tymina C -G
Cytozyna
Guanina
Łączą się ze sobą i utrzymują razem nici. Łączą się komplementarnie i mogą zostać połączone z 3000 zasad. Tworzą i łączą się w te pary grupy w tryplety ( słowa) z większą lub mniejszą lub kombinacji. Pary te połączone ze sobą tworzą zdania.
Choroby genetycznie powiązane
Hemofilia - rak krzepliwości krwi
Anemia sierpowata
Daltonizm
Mukowiscydoza
Choroba Duchema
Zadania inżynierii genetycznej:
Zmniejszyć pewne braki powodujące niższość osoby w porównaniu ze średnią
Wzmocnić, jeśli chodzi o przedmiot jego potomków jedną lub więcej właściwości nie przeciętnych
Konstruować podmioty ludzkie o określonym statusie biologicznym np. mają identyczne charaktery genetyczne
Konstruować indywidua, które będą nowymi gatunkami biologicznymi
Krzyżowanie człowieka ze zwierzęciem
Rodzaje inżynierii genetycznej:
- dot. Organizmów ( somatyczna)
- dot. Zarodków
Dignitalis persone - odnosi się do terapii genowej
TERAPIA GENOWA - zajmuje się naprawą ,, zepsutych `' genów
W ostatnich latach poznano poziom ryzyka związany z tą terapią. Przy pomocy tej terapii pragnie się wyeliminować wady w wymiarze komórki ciała
Rodzaj terapii związanej z zarodkami, pragnie się je tam potraktować, aby terapeutyczne efekty były obecne w potomstwie.
Na obecnym stanie badań nie jest moralnie pozwolone , aby działać w ten sposób, który spowodowałby szkodę potomstwu.
Komórki macierzyste z embrionów nie mają żadnego medycznego zastosowania.
Decyzją np. o wyeliminowaniu np. sierpowatości - mogą być takie dzieci ,, nieprodukowane `', ale nie znamy skutków usuwania genów. Ten typ genu chroniący dzieci przed malarią odpowiada również za tą sierpowatość.
Tzw. Wzmacnianie właściwości organizmu.
Zarzuty:
- modyfikuje
- myślenie eugeniczne - wytworzenie społeczeństwa wolnego od chorób
Ulepszanie człowieka burzy zasadę
Sprawiedliwości - niszczona przez podział na klasy wzmocnione lub nie
Czynienia dobra - któż na siłe coś robił, każdy ma wolną wolę
Istnienie człowieka ma charakter ograniczony, człowiek chce pokazywać swoją nieograniczoność. Pragnienie wieczności, bycia tu i teraz. Chodzi o niesprawiedliwą dominację człowieka nad człowiekiem. Trzeba zaakceptować człowieka i jego życie w konkretnej historycznej skończoności jego natury .
19.04 ? - > wykład ?
Wykład 10.05.2011
(Pani doktor z Intensywnej terapii )
Pacjent umierający - w stanie krytycznym - silna niewydolność jednego lub kilku organów niezbędnych w życiu człowieka np. ukł. Oddechowy, krążenia
Nagły przypadek - lekarz przystępuje do ostrej, progresywnej terapii
Terapia minimalna - nie na siłę
Terapia poza szpitalem :
Airing - leżąc na boku, odchylając głowę na bok
Breathing - sztuczne oddychanie
Circulation - podjęcie reaktywności układu serca
D..? - stosowanie leków
ROKOWANIE - PRZEWIDYWANIE
Może się nie obudzić pacjent - stan wegetatywny - PRZETRWAŁY STAN APALICZNY
Postępowanie lekarza - pewne wytyczne:
- oczekiwania chorującego ,, ma już dość''
- oczekiwania rodziców, rodziny - specjalna reanimacja
Pacjent umierający / nierokujący
- potrzeba bliskości rodziny, przyjaciół
- potrzeba duchowa ( ksiądz)
Badanie krwi, szczególnie w trakcie ciąży.
Przeszczepy:
Operacje chirurgiczne za pomocą której przenosi się do organizmu biorcy organ lub tkankę pochodzącą od dawcy.
AUTOLOCZNY - AUTOPLASTYCZNY - od 1 i tej samej osoby
HETEROGENICZNE - od zwierząt dla człowieka
ALLOGENICZNY - z czł. A do czł. B
Zdrowy dawca:
- dobrze natlenione narządy i dobrze ukrwione
- zdrowe serce
- bez choroby zakaźnej, nowotworowej
Terapia:
Obowiązek leczenia się i obowiązek pozwolenia na leczenie.
Obowiązek leczenia i pomagania zawsze w potrzebie ( dot. Lekarza)
Obowiązek zastosowania wszystkich zabiegów proporcjonalnych ( zastosowane środki odpowiedni cel)
Zabiegi nadzwyczajne - takie, gdy nie ma proporcji między zastosowanymi środkami a odpowiednim celem
Zestawienie z rezultatami ( zabiegi proporcjonalne)
Rodzaj zastosowanej terapii
Stopień trudności
Genetyka
Ludzki embrion
Schyłek życia
- ból i cierpienie
- eutanazja
- uporczywa terapia
- opieka paliatywna
- śmierć mózgowa
- przeszczepy organów
- ludzki genom
- biolo i inżynieria genetyczna
- temat klonowania
- komórki macierzyste
- aborcja
- diagnostyka prenatalna
- doświadczenia na ludziach embrionach
Płciowość i prokreacja
- rozród
- sztuczne zapłodnienie
- regulacja poczęć
-sterylizacja
- godność ludzka
- fundamentalne pryncypia etyki
Osoba i zasady
Problemy etyki