SZPITAL JAKO ŚRODOWISKO CHOREGO

Funkcjonowanie zakładów opieki zdrowotnej jest regulowane ustawami i rozporządzeniami Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej

ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ- To zespoły ludzi i środków majątkowych wyodrębnione organizacyjnie, utworzone i utrzymywane w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

Zakładami opieki zdrowotnej są:

• Szpitale

• Zakłady opiekuńczo- lecznicze

• Zakłady pielęgnacyjno- opiekuńcze

• Sanatoria

• Przychodnie

• Hospicja

• Zakłady rehabilitacji leczniczej

TWORZENIE ZOZ

ZOZ może być utworzony przez:

• Naczelny lub centralny organ administracji rządowej

• Wojewodę

• Organ gminy lub związku międzygminnego

• Przedsiębiorstwo państwowe

• Państwową uczelnię medyczną lub państwową uczelnię prowadzącą działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych

• Kościół lub związek wyznaniowy

• Pracodawca

• Zakład ubezpieczeń, fundacja, związek zawodowy, samorząd zawodowy lub stowarzyszenie

• Inną krajową lub zagraniczną osobę prawną lub fizyczną

• Spółkę nie mającą osobowości prawnej

ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE- To działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania

UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH I ICH DOKUMENTOWANIE

Zakład opieki zdrowotnej udziela opieki ogółowi ludności. Świadczenia te udzielane są bezpłatnie, za częściową odpłatnością lub odpłatnie na zasadach określonych w ustawach, w odrębnych przepisach lub umowach cywilno- prawnych, wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne.

UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH I ICH DOKUMENTOWANIE

Zespół opieki zdrowotnej jest obowiązany prowadzić dokumentację medyczną osób korzystających ze świadczeń zakładu oraz zapewnić ochronę danych dotyczących stanu zdrowia i sposobu leczenia pacjenta.

Dokumentacja medyczna może być udostępniona m.in.

• pacjentowi za pośrednictwem lekarza prowadzącego,

• osobom wykonującym zawód medyczny, jeżeli jest niezbędna do zapewnienia dalszego leczenia,

• organom rentowym lub zakładom ubezpieczeniowym w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem,

• a także uczelniom naukowo- badawczym.

SZPITAL

Jest zakładem opieki zdrowotnej funkcjonującym zgodnie ze statutem, który określa jego nazwę, cele i zadania, siedzibę i obszar działania, rodzaje i zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych, organy zakładu i strukturę organizacyjną, formę gospodarki finansowej.

Szpital zapewnia przyjętemu pacjentowi świadczenia zdrowotne, środki farmaceutyczne, materiały medyczne, pomieszczenie i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia.

ORGANIZACJA SZPITALA

• Przepisy budowlane

• Oddziały szpitala

• Niezbędne jednostki wchodzące w skład szpitala

• Szpitale kliniczne

URZĄDZENIE I WYPOSAŻENIE ODDZIAŁU SZPITALNEGO

• Nie może posiadać więcej niż 3 odcinki pielęgniarskie liczących po 35 łóżek każdy

• Pokoje chorych usytuowane od strony południowo- wschodniej

• Odpowiednie ustawienie łóżek

• Węzły sanitarne (zbiorowe lub indywidualne przy pokojach)

• Podłogi

• Ściany

• Wentylacja i instalacja grzewcza

URZĄDZENIE I WYPOSAŻENIE ODDZIAŁU SZPITALNEGO

Ważne są również:

• Pomieszczenie do badań i zabiegów

• Pomieszczenie do spożywania posiłków

• Magazyny bielizny czystej i brudnej oraz środków czystościowych

• Izolatki

• Kuchnia

• Pokoje dziennego pobytu dla pacjentów

• Pomieszczenia dla personelu

PRZYJĘCIE PACJENTA DO SZPITALA I NA ODDZIAŁ

O przyjęciu do szpitala osoby zgłaszającej się lub skierowanej przez lekarza lub uprawnioną instytucję orzeka lekarz wyznaczony do tych czynności po zapoznaniu się ze stanem zdrowia i uzyskaniu zgody tej osoby lub przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego, chyba że na mocy odrębnych przepisów możliwe jest przyjęcie do szpitala bez wyrażenia zgody.

OPIEKA NAD PACJENTEM

W izbie przyjęć opiekę nad pacjentem obejmuje pielęgniarka która:

• Przedstawia się

• Dokonuje wstępnego rozpoznania stanu pacjenta, zapoznaje się z dokumentacją i dokonuje oględzin pacjenta

• Zawiadamia lekarza i wykonuje jego zlecenia oraz badania

• Może zlecić opiekunowi medycznemu wykonanie toalety lub kąpieli całego ciała

Informacje o każdym chorym wpisuje się do księgi przyjęć lub odmów oraz w indywidualnej dokumentacji pacjenta jeśli chory zostaje przyjęty

OPIEKA NAD PACJENTEM

Inne czynności wykonywane w stosunku do pacjenta w izbie przyjęć:

• Kąpiel pacjentów

• Zmiana bielizny

• Zdeponowanie przedmiotów osobistych bądź przekazanie ich rodzinie

• Odprowadzenie lub odwiezienie pacjenta na oddział i przekazanie pielęgniarce w oddziale

OPIEKA NAD PACJENTEM

Opieka świadczona pacjentowi w czasie pobytu w izbie przyjęć wynika z jego stanu i jest dostosowana do jego indywidualnych potrzeb i możliwości

Reakcja pacjenta na hospitalizację

Minione doświadczenie

• Doświadczenia negatywne - jeśli pacjent wcześniej miał złe doświadczenia związane z hospitalizacją (np. ból, niemiła obsługa), to każda następna wizyta będzie wywoływała u niego niechęć, strach, opór.

• Doświadczenie pozytywne - jeśli pacjent był potraktowany w przeszłości ze zrozumieniem, otoczony troską i uwagą, komunikując mu na bieżąco, co się dzieje i co się stanie, miłym głosem- pacjent będzie minimalizował własny stres i sam siebie uspokajał, mając nadzieję, że i tym razem też będzie dobrze.

Podobnie jest, kiedy pacjent nigdy nie był w szpitalu (lub tego nie pamięta) i gdy relacjami z pobytów w nim/wizyt dzielą się z nim najbliżsi oraz osoby, z których opinią się liczy.

Pod wpływem stresu pacjent przeżywa mocniej. Ponieważ stres wyostrza postrzeganie, pacjent może zwracać uwagę na takie elementy budujące jakość usługi, jak:

• ton głosu personelu,
• jakość słów wypowiadanych przez personel,
• zapach personelu (ciała i oddechu),
• czystość pomieszczeń,
• mimika twarzy,
• założone rękawiczki (lub ich brak),
• dźwięki (muzyka i odgłosy leczenia),
• zbyt długie przerwy w mówieniu,
• westchnienia personelu,
• ruchy oczu personelu,
• kolorystyka otoczenia,

• zdecydowanie w ruchach personelu,
• życzliwość (lub jej brak) w kontakcie,
• inne.

Ponieważ klient/ pacjent zestresowany więcej widzi i słyszy - warto zadbać o dobrą atmosferę, przyjemny wygląd oraz zapach pomieszczeń i ludzi w nim pracujących, a także o to, co mówimy przy pacjencie i do pacjenta podczas kontaktu z nim.

ADAPTACJA PACJENTA DO WARUNKÓW SZPITALNYCH

I OKRES nazywany jest okresem przejściowym albo adaptowaniem się.

Jego przebieg zależy od: stanu pacjenta, reakcji na chorobę i hospitalizację, doświadczeń z dotychczasowych pobytów w szpitalu, warunków w jakich odbywać się będzie jego leczenie i pielęgnowanie oraz warunków poprzedzających przyjście do szpitala.

JAK CZUJE SIĘ PACJENT W SZPITALU?

• W szpitalu pacjent zostaje wyłączony z dotychczas pełnionych ról społecznych,

• Otacza go wiele obcych, nieznanych mu osób,

• Wykonywane są badania, zadawane pytania, wydawane zlecenia, podejmowane decyzje w sprawach jego zdrowia,

• Zdarza się, że osoby sprawujące opiekę są często młodsze od pacjenta co może być kolejnym trudnym elementem do pokonania,

• Pacjent może być zaniepokojony o swój stan zdrowia, obawia się cierpienia, okaleczenia, śmierci,

• Może też niepokoić się o rodzinę, osoby bliskie czy niedokończoną pracę.

Na skutek zmiany sytuacji społecznej pacjent może stać się:

• nieufny i podejrzliwy,

• niechętny do rozmowy,

• czasami nawet agresywny.

ZADANIA W TYM OKRESIE

• Pomoc w przystosowaniu się do środowiska szpitalnego

• Pomoc lub ułatwienie załatwienia spraw powstałych w związku z nową sytuacją zdrowotno- społeczną

• Otoczenie nowo przyjętego pacjenta dużą troską i życzliwością

• Poinformowanie go o wykonywanych czynnościach i zabiegach

• Wybranie odpowiedniego pokoju i zapoznanie pacjenta z przebywającymi w nim pacjentami

• Przekazanie informacji o personelu medycznym sprawującym opiekę w oddziale

• Uwzględnienie odrębności kulturowych pacjenta dotyczących np. diety, wykonywania zabiegów pielęgniarskich czy odbywania praktyk religijnych

• Poinformowanie rodziny pacjenta o możliwości kontaktu z chorym i organizacji dnia w oddziale

• Zapoznanie pacjenta z topografią oddziału i wyposażeniem oraz regulaminem i wynikającą z niego organizacją dnia

Ponadto do zadań opiekuna należy:

• Zaprowadzanie pacjenta na badania

• Pomaganie w czynnościach z którymi pacjent nie radzi sobie sam (przestrzegać zasady, że nie wyręczamy pacjenta a jedynie pomagamy mu, asekurujemy go i mobilizujemy)

• Wykonywanie czynności zleconych i koordynowanych przez pielęgniarkę

• Branie czynnego udziału w zapewnieniu pacjentowi podstawowej pielęgnacji

PAMIĘTAJ!

OPIEKA NAD PACJENTEM TO NIE TYLKO WYKONYWANIE CZYNNOŚCI INSTRUMENTALNYCH, ALE TAEŻ:

• UMIEJĘTNE SŁUCHANIE,

• TOWARZYSZENIE,

• OKAZYWANIE ZAINTERESOWANIA,

• ROZUMIENIE POTRZEB I PROBLEMÓW CZŁOWIEKA

Hospitalizacja osób w starszym wieku

• Przyczyny hospitalizacji osób w starszym wieku:

• Choroby układu krążenia

• Choroby narządu ruchu

• Choroby układu oddechowego

• Cukrzyca

• Zespoły geriatryczne wynikające z odrębności biologicznej, psychicznej i społecznej wynikającej z procesu starzenia się:

• Nietrzymanie moczu i stolca

• Depresja

• Otępienie

• Upadki

STARZENIE SIĘ

To postępujące z czasem obniżanie się czynnościowej sprawności ustroju, zmniejszające jego zdolność przystosowania do warunków środowiska oraz stopniowo zwiększające prawdopodobieństwo śmierci.

GERONTOLOGIA- dyscyplina teoretyczna badająca procesy starzenia się

GERIATRIA- zajmuje się kliniką starości, śledzi odmienności zjawisk patologicznych w starym organizmie

Charakterystyka starości

• Człowiek trudno przystosowuje się do zmieniających się warunków życia

• Zmniejsza się tolerancja wysiłku fizycznego i niektórych bodźców psychicznych

• Spada aktywność fizyczna i psychiczna

• Pojawiają się zmiany w budowie ciała i przejawach czynnościowych

• Zmniejsza się aktywność ustroju jako całości jak i poszczególnych narządów i układów

• Zmiany w budowie tkanki łącznej

• Zanik narządów miąższowych i mięśni. Skóra wiotka, pokryta zmarszczkami, przerzedzone owłosienie

W miarę starzenia się dochodzi w ustroju do powstania różnych zmian wstecznych, głównie zaników i zwyrodnień. Zaniki obejmują gruczoły dokrewne, gonady, tkankę limfatyczną, szpik, kości jak również narządy miąższowe i mózg.

Zmiany w obrębie gruczołów: zmienia się czynność przysadki, nadnerczy, tarczycy i wysp trzustkowych.

Zmiany w układzie krążenia: zmniejsza się pojemność wyrzutowa serca i jego kurczliwość z jednoczesnym wzrostem oporów naczyniowych z powodu zwężenia i usztywnienia tętnic. Usposabia to do nadciśnienia tętniczego, rozwoju miażdżycy, niewydolności serca.

Słabnie wentylacja płuc z powodu usztywnienia klatki piersiowej i rozedmy starczej. Zmiany te usposabiają do chorób płuc i niewydolności oddechowej

Zmniejsza się masa i siła mięśni, koordynacja ruchów, metabolizm energetyczny, w wyniku czego obniża się zdolność do pracy fizycznej. Z powodu naruszenia mineralizacji kości i zmian w ich strukturze następują deformacje szkieletu i objawy ucisku na włókna nerwowe dające zespoły bólowe

Obniża się zdolność regeneracji tkanki łącznej.

Gojenie się ran, ubytków, owrzodzeń jest upośledzone

Zmniejsza się odporność na działanie czynników szkodliwych zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Sprawia to, że stary ustrój poddaje się łatwiej działaniu czynników chorobotwórczych i trudniej zwalcza choroby

Zagrożenia wieku podeszłego wg statystyki

• Choroby naczyń i serca oraz ich następstwa są najczęstszą przyczyną śmierci

• Ciśnienie tętnicze stopniowo podnosi się

• Wzrasta ryzyko udaru mózgu

• Wraz z wiekiem zwiększa się częstość nowotworów płuc, sutka i gruczołu krokowego

• Człowiek ma mniejszą chęć do ruchu z powodu bólów związanych ze zwyrodnieniem stawów. Częściej występuje też osteoporoza a niebezpieczeństwo upadków i złamań wzrasta

• Dochodzi do utraty pamięci często bez innych elementów otępienia, niedosłyszenie i niedowidzenie

• Zwiększa się wrażliwość na niską temperaturę

• Narasta częstość otępienia starczego, majaczenia i przywidzenia

• Częstsze oddawanie moczu wskutek przerostu gruczołu krokowego, nietrzymanie moczu

• Maleje odporność i wzrasta skłonność do zakażeń

• Wzrasta wrażliwość na zmiany pogody

PAMIĘTAJ!

KAŻDY CZŁOWIEK, NIEZALEŻNIE OD STANU ZDROWIA I WYGLĄDU, MA SWOJĄ GODNOŚĆ I NIKOMU NIE WPLNO JEJ NARUSZAĆ

POSTAWY I EMOCJE CHORYCH ZWIĄZANE Z POBYTEM W SZPITALU

• Lęk- stan napięcia bez jednoznacznej przyczyny, który wiąże się ze zmianami fizjologicznymi. Stan ten cechuje się:

• Niepewnością (niepewne przewidywania co do przyszłości)

• Pobudzeniem (napięcie mięśni, bóle głowy, zmęczenie, drżenie rąk)

• Nadaktywnością autonomicznego układu nerwowego (pocenie się, przyspieszenie czynności serca, zawroty głowy, omdlenia)

• Depresja szpitalna związana z:

• Obniżonym nastrojem

• Zmniejszenie koncentracji uwagi

• Obniżenie samooceny i zaufania do własnych możliwości

• Poczucie winy i własnej bezwartościowości

• Pesymistyczne nastawienie wobec przyszłości

• Akty samoagresji i samookaleczania

• Spowolnieniem psychoruchowym

• Zaburzeniami rytmu snu

• Utratą masy ciała związana ze zmniejszonym apetytem

• Nieustającym poczuciem zmęczenia

• Czasami z poczuciem winy z powodu zaistniałej choroby

• Choroba jako strata:

• Utrata zdolności do właściwego funkcjonowania

• Utrata roli społecznej

• Utrata kontaktów interpersonalnych

Skutki pobytu w zakładzie opieki zdrowotnej

• Sytuacja „nowego”

• Ograniczenie aktywności

• Brak poczucia kontroli

• Depersonalizacja

WYPISANIE PACJENTA ZE SZPITALA

Działania w tym okresie zmierzają do:

• Poznania możliwości środowiska domowego w zakresie opieki nad pacjentem

• Przygotowania środowiska pacjenta na jego powrót i do ewentualnego udziału w opiece nad nim

• Zachęcania pacjenta do zdobycia pełnej samodzielności, przygotowanie do samopielęgnacji

• Przekazania informacji o stosowaniu zaleceń dotyczących leczenia, rehabilitacji i trybu życia

WYPISANIE PACJENTA ZE SZPITALA

• Przekonania pacjenta o jego odpowiedzialności za własne zdrowie

• Wyedukowania zdrowotnego pacjenta i jego środowiska tak by jak najdłużej mogli oni utrzymać dobre zdrowie, unikać chorób i urazów

• Motywowania w pokonywaniu trudności i odzyskiwaniu zdrowia

• Wskazania instytucji zobowiązanych do udzielenia pomocy medycznej i opieki społecznej

WSKAZANIA DO WYPISANIA PACJENTA ZE SZPITALA

Wypisanie pacjenta jest możliwe jeśli:

• Stan jego zdrowia nie wymaga dalszego leczenia w szpitalu

• Jeśli żąda tego sam chory lub jego przedstawiciel ustawowy

• Jeśli osoba przebywająca w szpitalu w sposób rażący narusza regulamin porządkowy, a nie zachodzi obawa, że odmowa lub zaprzestanie udzielania świadczeń może spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób.

---