HISTORIA POLSKI - PRZEGLĄD ŹRÓDEŁ
(rok akademicki 2012/2013)
PRZEGLĄD ŹRÓDEŁ DO HISTORII NOWOŻYTNEJ POLSKI.
rodzaje przekazów źródłowych;
źródła rękopiśmienne w zbiorach polskich archiwów i bibliotek.
najważniejsze edycje źródeł;
LISTY.
rola korespondencji w życiu szlachcica - list prywatny i publiczny;
list jako forma publicystyczna;
list jako środek transferu informacji i forma komunikacji społecznej;
Listowne Polaków rozmowy. List łaciński jako dokument polskiej kultury XVI i XVII wieku, red. J. Axer i J. Mańkowski, Warszawa 1992.
Malewska H., Listy staropolskie z epoki Wazów, Warszawa 1959.
Maliszewski K., Formy i środki transferu informacji i komunikacji społecznej w Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku (zarys problematyki), „Kultura i Edukacja”, 1993, nr 3 (5).
Tygielski W., Epistolografia staropolska jako źródło do badania mechanizmów politycznych, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce, R. XXXIII, 1988.
Tekst źródłowy: List ab anonimo do konfidenta swego pisany di 20 Decembris 1665, [w:] Pisma polityczne z czasów panowania Jana Kazimierza Wazy 1648-1668. Publicystyka - eksorbitancje - projekty - memoriały, t. III 1665-1668, red. S. Ochmann-Staniszewska, Wrocław-Warszawa 1991, s. 86-97.
Wprowadzenie do analizy źródła - referat: Geneza rokoszu Lubomirskiego.
Propozycje bibliograficzne dla referenta: Bąkowa J., Szlachta województwa krakowskiego wobec opozycji Jerzego Lubomirskiego w latach 1661-1667, Warszawa-Kraków 1974, Kłaczewski W., Jerzy Sebastian Lubomirski, Wrocław 2002, Nagielski M., Rokosz Jerzego Lubomirskiego w 1665 roku, Warszawa 1994.
MOWY.
oralność - cecha charakterystyczna kultury staropolskiej;
mowa w życiu publicznym i prywatnym szlachcica - weselna, pogrzebowa, sejmowa;
mówca sejmowy, sejmikowy - idealny polityk;
Dziechcińska H., Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, Warszawa 1987.
Mowy staropolskie (wybór), oprac. B. Nadolski, Wrocław 2005.
Tazbir J., Wzorce osobowe szlachty polskiej w XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny”, R. LXXXIII, z. 4, 1976.
Trawicka Z., Mowy weselne i pogrzebowe Jakuba Sobieskiego, [w:] Wesela, chrzciny i pogrzeby w XVI-XVIII wieku. Kultura życia i śmierci, pod red. H. Suchojada, Warszawa 2001.
Tekst źródłowy: Mowa Zamoyskiego na sejmie 1605 r., [w:] Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608, t. II, wyd. J. Czubek, Kraków 1918, s. 83-96.
Wprowadzenie do analizy źródła - referat: Geneza rokoszu Zebrzydowskiego.
Propozycje bibliograficzne dla referenta: Wisner H., Rokosz Zebrzydowskiego, Kraków 1989, Sobieski W., Pamiętny sejm. Studium historyczne, Kraków 1913, Londyn 1963, Strzelecki A., Sejm z r. 1605, Kraków 1921.
PAMIĘTNIKI I DIARIUSZE.
rodzaje pamiętników;
diariusze wypraw wojennych, sejmowe, podróży;
przegląd najważniejszych pamiętników staropolskich;
Borek P., Ukraina w staropolskich diariuszach i pamiętnikach. Bohaterowie, fortece, tradycja, Kraków 2001.
Królikowski B., Wśród Sarmatów. Radziwiłłowie i pamiętnikarze, Lublin 2000.
Sajkowski A., Nad staropolskimi pamiętnikami, Poznań 1964.
Teksty źródłowe: Dziennik podróży po Europie Jana i Marka Sobieskich przez Sebastiana Gawareckiego prowadzony…, Warszawa 1883, s. 56-64.
Marek Radoszowski, Diariusz koronacyjnej Najjaśniejszego Władysława Zygmunta IV, oprac. W. Kaczorowski, Z. Szczerbik, Opole 2002.
PUBLICYSTYKA I POEZJA POLITYCZNA.
publicystyka i poezja w służbie polityce;
„walka na pióra”, kampanie propagandowo-agitacyjne;
Michalak H., Druk ulotny w służbie informacji i propagandy. Czasy Zygmunta III Wazy, [w:] Kultura - polityka - dyplomacja. Studia ofiarowane Profesorowi Jaremie Maciszewskiemu w sześćdziesiątą rocznicę Jego urodzin, Warszawa 1990.
Nowak-Dłużewski J., Staropolska okolicznościowa literatura polityczna. Jej charakter i postulaty wydawnicze, „Przegląd Humanistyczny”, 1958, s. 27-42.
Ochmann S., Publicystyka polityczna w czasach panowania Jana Kazimierza uwagi na marginesie edycji pism politycznych z lat 1648-1668, [w:] Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej , Acta Uniwersitatis Wratislaviensis, nr 945, Historia LXVI, Wrocław 1988, s. 171-175.
Teksty źródłowe: Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608, t. I, Poezya rokoszowa, wyd. J. Czubek, Kraków 1916. [Zygmunt Myszkowski w świetle utworów: Elegia posłów splądrowanych od pogan, s. 1-4, Elegia Korony Polskiej 1606, s. 34-37, Echo rokoszańskie, s. 85-87]
Poezja Związku Święconego i Rokoszu Lubomirskiego, oprac. J. Nowak-Dłużewski, Wrocław 1953. [utwory dot. królowej Ludwiki Marii]
Wprowadzenie do analizy źródła 1 - referat: Biogram Zygmunta Myszkowskiego.
Propozycje bibliograficzne dla referenta: Augustyniak U., Myszkowski (Gonzaga-Myszkowski, margrabia na Mirowie) Zygmunt h. Jastrzębiec, PSB, t. XXII, Kraków 1977, s. 404-407, Anusik Z., Kariery ulubieńców Zygmunta III. Rola polityki nominacyjnej króla w kreowaniu elity władzy w Rzeczypospolitej w latach 1587-1632, [w:] Faworyci i opozycjoniści. Król a elity polityczne w Rzeczypospolitej XV-XVIII wieku. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego w dniach 15-17 listopada 2004, red. M. Markiewicz, R. Skowron, Kraków 2006, s. 224-225, Cynarski S., Stronnictwo królewskie w dobie rokoszu Zebrzydowskiego (Próba charakterystyki), „Małopolskie Studia Historyczne”, R. VIII, z. 3/4 (30/31), 1965, s. 5-6, Sobieski W., Pamiętny sejm. Studium historyczne, Londyn 1963.
Wprowadzenie do analizy źródła 2- referat: Rola polityczna królowej Ludwiki Marii.
Propozycje bibliograficzne dla referenta: Libiszowska Z., Ludwika Maria Gonzaga, PSB, t. XVIII, Kraków 1973, Ochmann S., Sejmy z lat 1661-1662. Przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1972, Ochmann-Staniszewska S., Dynastia Wazów w Polsce, Warszawa 2006, Rudzki E., Polskie królowe. Żony królów elekcyjnych, t. II, Warszawa 1982.
SILVA REURUM.
geneza zjawiska silva rerum;
zawartość sylwy;
funkcje silva rerum;
Partyka J., Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej, Warszawa 1995.
Roszak S., Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004.
Zachara M., Silva rerum, [w:] Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze - renesans - barok, red. T. Michałowska, Wrocław 1998.
Zachara M., Sylwy-dokument szlacheckiej kultury umysłowej w XVII w., [w:] Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku, red. H. Dziechcińska, Wrocław 1980.
Zachara M., Twórca-odbiorca sylw szlacheckich w XVII wieku, [w:] Publiczność literacka i teatralna w dawnej Polsce, red. H. Dziechcińska, Warszawa-Łódź 1985.
OPISANIA NARODÓW.
stereotypowe wizerunki narodów;
Kot S., Polska złotego wieku a Europa. Studia i szkice, Warszawa 1987. [„Descripto gentium” poetów polskich XVII w.]
Niewiara A., Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku, Katowice 2000.
Tazbir J., Stosunek do obcych w dobie baroku, [w:] Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej, red. Z. Stefanowska, Warszawa 1973.
4