Skrypt z Prawa administracyjnego 2013 !d


Cz I

  1. Zakres regulacji i obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego.

Zakres regulacji obowiązywania k.p.a. reguluje art. 1

Kodeks postępowania administracyjny normuje postępowanie :

1.przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,

2.przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na postawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1,

3.w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2,

4. w sprawach wydawania zaświadczeń.

Art. 2 k.p.a.

Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.

2. ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ WG KPA.


Organem administracji publicznej jest osoba lub grupa osób, posiadająca przydane jej przez prawo kompetencje, działająca na postawie przepisów prawa. Definicję ustawową organu administracji publicznej odnajdujemy w art. 5§2 ust 3. Kodeksu postępowania administracyjnego. Według tego przepisu są to ministrowie, centralne organy administracji rządowej, wojewodowie, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej ( zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt. 2, czyli inne organy państwowe i podmioty powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji.


KOMPETENCJA OGÓLNA określa ją art. 1 pkt. 1 w zw. z art. 5§2 k.p.a. Posiadają ją:


a) organy administracji rządowej - ministrowie ( Prezes RM, wiceprezesi RM pełniący funkcję ministra kierującego określonym działem administracji rządowej, ministrowie kierujący określonym działem administracji rządowej, przewodniczący komitetów wchodzących w skład RM, kierownicy centralnych urzędów administracji podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa RM lub właściwego ministra - art. 5§2 pkt.4 k. p .a ), terenowe organy administracji rządowej (wojewodowie, organy rządowej administracji zespolonej w województwie, organy niezespolonej administracji rządowej)


b) organy jednostek samorządu terytorialnego ( art.5 § 2 pkt. 6 - organy gminy, powiatu, województwa, związki gmin, powiatów, wójtowie, burmistrzowie ( prezydenci miast), starostowie, marszałkowie województw oraz kierownicy służb, inspekcji i straży działających w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a ponadto samorządowe kolegium odwoławcze.)


c) innym organom państwowym (powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania indywidualnych spraw w drodze decyzji administracji np. Prezydent RP nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego)


d) inne podmioty ( powołane na podstawie ustaw lub porozumień do załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji np. ORA podejmuje uchwały w sprawie wpisu na listę adwokatów).

3. ORGANY WYŻSZEGO WG KPA.


Pojęcie organów wyższego stopnia zostało zdefiniowane w art. 17 k. p. a. W stosunku do jednostek samorządu terytorialnego jest to samorządowe kolegium odwoławcze, chyba, że ustawy szczególne stanowią inaczej. W stosunku do wojewodów są to właściwi w sprawie ministrowie. W stosunku do organów administracji publicznej innych niż te, które były wcześniej wymienione odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, gdy ich brak - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością. W stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a gdy ich brak - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

4. Strona postępowania administracyjnego - pojęcie i zdolność procesowa

Art. 28 k.p.a. „Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.”

Art. 29 k.p.a. „Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki nie posiadające osobowości prawnej.

Strona procesowa należy do obligatoryjnych podmiotów postępowania. Strona może działać osobiście lub przez pełnomocnika, chyba, że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.

Zdolność procesowa strony to zdolność do czynności prawnych w rozumieniu k.c. - jest zdolnością do samodzielnego i skutecznego działania w postępowaniu. Zgodnie z art. 30§1 k.p.a oceniana jest według przepisów prawa cywilnego o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Może zatem być pełna(osoby pełnoletnie), ograniczona(małoletni powyżej 13lat, osoba częściowo ubezwłasnowolniona dla której ustanowiono doradcę tymczasowego) i można być jej pozbawionym(osoby ubezwłasnowolnione całkowicie i małoletni do lat 13). Natomiast art. 30§2 mówi, że „ osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli.” Osoby nie będące osobami fizycznymi zgodnie z art.30§3 „działają przez swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.”

5. Następstwo procesowe stron

Art.30 § 4 KPA- w sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni (nabywcy danego prawa, dziedzice ustawowi lub testamentowi).

WARUNKI:

CHARAKTER:

MOŻE BYĆ REZULTATEM NASTĘPSTWA PRAWNEGO:
a) wskutek śmierci osoby fizycznej lub likwidacji osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej będącej stroną postępowania (succesio mortis)
b) wskutek czynności prawnej dotyczącej przedmiotu postępowania (succesio inter vivos)

FORMA NASTĘPSTWA PROCESOWEGO

-wstąpienie na miejsce strony jej następców prawnych następuje z mocy prawa

-organ prowadzący postępowanie powinien zawiadomić następców o prowadzonym postępowaniu

SKUTKI:

W sprawach dotyczących spadków nie objętych przez spadkobierców następcą procesowym jest zarządca majątku, bądź wyznaczony przez sąd na wniosek organu kurator (art. 30 § 5)

6.Zastępstwo procesowe stron.

Zastępstwo procesowe w postępowaniu administracyjnym

Istota pełnomocnictwa

• Zgodnie z art. 32 k.p.a.: ”Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.”

• Udzielenie pełnomocnictwa następuje przez jednostronną czynność prawną, jaką jest oświadczenie woli mocodawcy (na piśmie lub zgłoszone do protokołu)

• Pełnomocnictwo procesowe uregulowane jest w art. 32-33 k.p.a.

Podmioty mogące być pełnomocnikiem w postępowaniu administracyjnym

o Kodeks postępowania administracyjnego: art. 33 § 1 k.p.a.: Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadającą zdolność do czynności prawnych.

Pełnomocnictwo dla członka najbliższej rodziny lub domownika strony

• Zgodnie z art. 33 § 4 k.p.a. organ prowadzący postepowanie może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli spełnione są łącznie trzy przesłanki:

a) przedmiotem postępowania jest sprawa mniejszej wagi;

b) pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony;

c) nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.

Przedstawiciel / kurator osoby nieobecnej lub niezdolnej

do czynności prawnych

• Zgodnie z art. 34 § 1 k.p.a.: Organ administracji publicznej wystąpi do sądu z wnioskiem

o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych,

o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.

• Przepis powyższy nakłada na organ obowiązek wystąpienia do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla (strony):

a) osoby nieobecnej;

b) lub niezdolnej do czynności prawnych

7. Subiektywna i obiektywna koncepcja legitymacji procesowej strony

Legitymacja procesowa strony- to uprawnienie określonego podmiotu do wszczęcia postępowania administracyjnego (legitymacja czynna) lub uczestniczenia w tym postępowaniu jako strona (legitymacja bierna) ze względu na dysponowanie interesem prawnym lub obowiązkiem znajdującym umocowanie w materialnym prawie administracyjnym, a także w prawie procesowym.

Interes prawny- to interes, który wynika z przepisów prawa materialnego. Mieć interes prawny
to znaleźć przepis prawa, który pozwala nam ubiegać się o jakieś uprawnienia i obowiązek
nakładany w formie decyzji. Musi być on osobisty, indywidualny, własny, konkretny, aktualny
i nie ewentualny

Legitymacja obiektywna (materialno- prawna) - o tym czy podmiot jest stroną postępowania rozstrzyga obiektywny fakt posiadania interesu prawnego. O istnieniu tego faktu decyduje organ prowadzący postępowanie. Podmiot ubiegający się o wydanie decyzji nie może sam stwierdzić jego istnienia. Przed wszczęciem postępowania organ ma obowiązek dokonać oceny, czy w danym przypadku interes taki istnieje. Jeżeli osoba posiada interes prawny, to organ wszczyna postępowanie, a jeżeli nie ma interesu prawnego to postępowanie w ogóle nie zostaje wszczęte. Przedstawicielem tej koncepcji był Zimmerman.

TO ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ USTALA CZY DANA OSOBA MA STATUS
STRONY

Legitymacja subiektywna (formalna- procesowa)-o fakcie istnienia interesu prawnego
decyduje wola osoby składającej wniosek o wszczęcie postępowania. Koncepcja ta oparta jest na prawie procesowym, polega na przyjęciu założenia, że każdy ma prawo do złożenia wniosku do organu i wraz z tym momentem staje się stroną postępowania. Organ wszczyna postępowanie,
a w trakcie jego trwania sprawdza, czy ta strona miała interes prawny, czy w ogóle może być stroną ( badanie faktu posiadania interesu prawnego winno odbywać się w toku postępowania po jego rozpoczęciu). Jeżeli nie ma ona interesu prawnego, organ umarza postępowanie.
Przedstawicielem tej koncepcji był F. Longschamps.

STRONA SAMA USTALA CZY MA STATUS STRONYDEDCYDUJE WOLA ŻĄDAJĄCEGO WSZCZĘSCIA POSTĘPOWANIA

3. Koncepcja mieszana (wg Barbary Adamiak)- koncepcja ta obejmuje:

8. Podmioty na prawach strony (Organizacja społeczna, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich)

Instytucja podmiotów na prawach strony

Organizacja społeczna (art. 5 § 2 pkt. 5 k.p.a -> rozumie się przez to organizację zawodową, samorządową i społeczną)

ORGANIZACJA SPOŁECZNA UCZESTNICZY W POSTĘPOWANIU NA PRAWACH STRONY -> art. 31§3 k.p.a

Przyznanie praw procesowych strony organizacji społecznej jest uzależnione od spełnienia łącznie dwóch przesłanek:

  1. jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji, co ma miejsce wtedy gdy sprawa będąca przedmiotem danego postępowania mieści się w zadaniach organizacji określonych w statucie

  2. zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego

Organizacja społeczna ma następujące prawa procesowe (art. 31 k.p.a.)

  1. żądanie wszczęcia postępowania w indywidualnej sprawie

  2. dopuszczenie jej do już toczącego się postępowania

art. 31 § 2 -> organ administracji publicznej, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie.

Art. 31 § 4 -> Organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, zawiadamia o tym organizację społeczną, jeżeli uzna, że może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu ze względu na swoje cele statutowe, i gdy przemawia za tym interes społeczny

Art.31§5 Organizacja społeczna, która nie uczestniczy w postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu administracji publicznej przedstawić temu organowi swój pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu jej organu statutowego

Prokurator (sytuację prawną prokuratora w postępowaniu administracyjnym reguluje wyłącznie k.p.a)

Jeżeli postępowanie zostało zakończone, prokuratorowi od decyzji ostatecznej służą dwa środki zaskarżenia: sprzeciw- na drodze administracyjnej i skarga- na drodze sądowej

SPRZECIW (art. 184)

§1 Prokuratorowi służy prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy kodeksu lub przepisy szczególne przewidują wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę.

§2 Prokurator wnosi sprzeciw do organu właściwego do wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany

§3 Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi Prokurator Generalny.

§4 Jeżeli strona z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, wniesienie sprzeciwu wymaga zgody strony

Sprzeciw powinien być załatwiony i rozpatrzony w terminie 30 dni od daty jego wniesienia

! Sprzeciw nie wstrzymuje z mocy prawa wykonania decyzji, jednak organ, do którego sprzeciw wpłynął, niezwłocznie powinien stwierdzić, czy nie ma potrzeby wstrzymania wykonania decyzji do czasu załatwienia sprzeciwu.

Rzecznik Praw Obywatelskich

Z żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego Rzecznik występuje wtedy gdy zachodzi konieczność ochrony praw człowieka i obywatela.

CZ I

9. Pojęcie i rodzaje właściwości wg k.p.a

Właściwość- zdolność prawna organu do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju sprawy w postępowaniu administracyjnym. Wyróżniamy:

10. ZASADY OKREŚLANIA WŁAŚCIWOŚCI RZECZOWEJ.

11. Zasady określania właściwości miejscowej i instancyjnej.

Właściwość miejscowa - to zdolność prawna organu administracji publicznej do rozpoznania i załatwienia spraw danej kategorii na obszarze określonej jednostki podziału terytorialnego kraju. Zasady ustalania właściwości miejscowej reguluje art. 21 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem :

-we wszystkich sprawach z wyłączeniem nieruchomości oraz prowadzenia zakładu pracy właściwość miejscową ustala się według miejsca zamieszkania, a w razie braku miejsca zamieszkania według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron. Gdy żadna ze stron nie ma takiego miejsca to wg miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju;

-w sprawach dot. Nieruchomości, wg miejsca jej położenia.

Gdy nieruchomość leży na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów wtedy właściwym będzie organ na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości.

W sprawach zakładu pracy właściwość ustala się wg miejsca, w którym był, jest albo będzie prowadzony;

-jeżeli nie można ustalić właściwości wg w.w zasad to właściwość ustala się wg miejsca zdarzenia dającego podstawę do wszczęcia postępowania, a gdy nie można ustalić takiego miejsca, organem właściwym będzie organ, który jest właściwy dla obszaru dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy.

-„W sprawach dotyczących prawa jazdy należy przy określaniu właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych brać pod uwagę powiat, w którym aktualnie zamieszkuje strona”.

(Postanowienia NSA z 22.12. 2008r., I OW114/08)

Właściwość instancyjna - to zdolność prawna organu administracji publicznej do przeprowadzania weryfikacji decyzji w drodze administracyjnej. Zasady ustalania właściwości instancyjnej są ustalone w k.p.a., jednakże z zastrzeżeniem, że pierwszeństwo przed tymi uregulowaniami mają postanowienia szczególne odrębnych ustaw co do wyznaczania innego organu odwoławczego. Właściwość instancyjna jest przyznana organom wyższego stopnia oraz w ograniczonym zakresie również ministrom. O tym jakie organy są organami wyższego stopnia stanowi art. 17 k.p.a wg tego przepisu organami wyższego stopnia są :

-w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze;

-w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie;

-w stosunku do organów administracji publicznej innych niż w.w. odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością;

-w stosunku do organów organizacji społecznych - organy nadrzędne albo państwowe organizacje nadzoru.

12. Przesłanki i zasady wyłączenia organów z postępowania.

Instytucja wyłączenia organu w postępowaniu administracyjnym jest drugą instytucją wyznaczającą zdolność prawną organu administracji publicznej. Dla wyznaczenia zdolności prawnej organu administracji publicznej znaczenie ma instytucja wyłączenia organu, bo wtedy z mocy prawa traci on tę zdolność co do prowadzenia postępowania w określonej sprawie. Wyłączenie członka organu kolegialnego może mieć również znaczenie przy zapewnieniu niezbędnego kworum do podejmowania ze skutkiem prawnym uchwal. Natomiast instytucja wyłączenia pracownika nie prowadzi w zasadzie do utraty zdolności prawnej organu administracji publicznej, bowiem bezpośredni przełożony wyznaczy do prowadzenia sprawy innego pracownika.

Instytucja wyłączenia organu administracji publicznej tym różni się od wyłączenia pracownika, że tutaj wyłączeniu podlega nie jeden pracownik, ale cały urząd i jego organ. W tej sytuacji organ jako całość, to jest osoba piastująca funkcje organu oraz osoby będące pracownikami organu i jego urzędu nie mogą załatwiać sprawy. Oznacza to, że niedopuszczalne jest również wydanie decyzji z upoważnienia organu podlegającego wyłączeniu przez podległego mu pracownika.

Wyłączenie organu następuje w sprawach dot. interesów majątkowych następujących osób :

  1. Kierownika organu lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach małżeństwa, pokrewieństwa i powinowactwa do drugiego stopnia, przysposobienia, opieki i kurateli ( art. 25 §1 pkt. 1 );

  2. Zajmujących stanowiska kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub pozostających z nim w stosunkach wymienionych w pkt. 1 ( art. 25 § 1 pkt. 2 ).

Wyłączenie organu administracji publicznej od udziału w postępowaniu następuje z mocy prawa.

W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia :

  1. Organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę w normalnym toku instancji, gdy sprawa dotyczy interesów majątkowych kierownika organu, jego małżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

  2. Organ wyższego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona w art. 25 § 1 pkt. 2 zajmuje stanowisko kierownicze.

Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć sobie inny podległy mu organ. W razie gdy osobą zajmującą stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego, Prezes Rady Ministrów wyznacza organ właściwy do załatwienia sprawy.

Jeżeli wskutek wyłączenia pracowników organu, organ ten stał się niezdolny do załatwienia sprawy, sprawę załatwia organ wyższego stopnia, który może jednak do jej załatwienia wyznaczyć inny organ.


13. Przesłanki i tryb wyłączenia pracowników od udziału w postępowaniu.

K.p.a. przewiduje dwie kategorie przyczyn powodujących bądź uzasadniających wyłączenie. Są to:

  1. Przyczyny wyraźnie wymienione w art. 24 § 1 k.p.a., które z mocy prawa powodują wyłączenie pracownika,

  2. Inne przyczyny, które mogą wywoływać wątpliwości co do bezstronności pracownika ( art. 24 § 3 k.p.a. ).

Wyłączenie pracownika z powodu innych przyczyn następuje, jeśli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności niewymienionych w §1 art. 24, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.

Z mocy prawa pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie :

  1. w której jest stroną albo pozostaje z jedna ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,

  2. swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,

  3. osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

  4. w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt. 2 i 3,

  5. w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,

  6. z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,

  7. w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.

Gdy pojawią się inne okoliczności, nie wymienione wyżej , mogące wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika, następuje wyłączenie pracownika na jego żądanie, na żądanie strony lub z urzędu, o ile istnienie takich okoliczności zostanie uprawdopodobnione.

Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki i kurateli.

W przypadku wyłączenia pracownika, jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy. Do czasu takiego wyznaczenia, pracownik podlegający wyłączeniu podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron.

14. Obowiązki organu w zakresie wszczęcia postępowania.

17. Pojęcie, charakter i funkcje zasad ogólnych postępowania administracyjnego.

Zasady ogólne postępowania administracyjnego - są to pewne podstawowe reguły tego postępowania, które zostały uznane przez ustawodawcę za fundamentalne dla postepowania administracyjnego i zostały wyodrębnione w KPA ( art. 6- 16). Wynikają one z przepisów prawa albo stanowią logiczną konsekwencję przepisów prawa.

Wszystkie zasady ogólne mają charakter norm prawnych, nie zaś wskazówek czy zaleceń. Są integralną częścią przepisów regulujących procedurę administracyjną i są dla organów administracji wiążące na równi z innymi przepisami tej procedury.

Zasady ogólne dotyczą przede wszystkim jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego (czyli postepowania, którego celem jest rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy w drodze decyzji administracyjnej) i obowiązują w nim w pełnym zakresie.

Funkcje zasad ogólnych przejawiają się w czterech płaszczyznach:

18. Klasyfikacja zasad ogólnych postępowania administracyjnego.

- Klasyfikacja wyróżniająca dwie grupy ze względu na znaczenie w stosowaniu prawa przez organy administracji publicznej

- Podstawowe kryterium - pojęcie praworządnej decyzji stosowania prawa

- Podział na dwie grupy:

  1. Zasady ogólne wyrażające idee praworządnej decyzji stosowania prawa przez ograny administracji publicznej:

      1. Pierwotne

  1. Praworządności działania organu administracji publicznej i dbałości o praworządne działanie stron i uczestników postępowania

  2. Prawdy obiektywnej

  3. Uwzględnienia w postępowaniu i załatwianiu spraw interesu społecznego i słusznego interesu jednostki

  4. Czynnego udziału stron w postępowaniu

      1. Pochodne

  1. Zaufania uczestników postępowania do organów państwa

  2. Dwuinstancyjności postepowania

  3. Trwałości decyzji administracyjnej

  4. Sądowej kontroli decyzji administracyjnej

  1. Zasady kultury administrowania oraz techniczno-procesowe:

  1. Kultury administrowania:

  1. Przekonywania

  2. Udzielania informacji faktycznej i prawnej stronom oraz niezbędnej informacji prawnej stronom i uczestnikom postępowania

  3. Ugodowego załatwiania spraw o spornych interesach stron

  1. Techniczno- procesowe:

  1. Szybkości i prostoty postępowania

  2. Pisemności

19. Zasada praworządności.

- wyrażona w art. 7 Konstytucji RP ( działanie na podstawie i w graniach prawa )

- odnosi się organów administracji publicznej , które w stosunkach zewnętrznych (z podmiotami niezależnymi od nich) muszą mieć dla swoich działań postawę w przepisach prawa powszechnie obowiązującego w rozumieniu art. 87 Konstytucji

- akty normatywne o charakterze wewnętrznym nie mogą być podstawą do wydania decyzji dla niezależnych od administracji podmiotów ( art. 93 Konstytucji )

- art. 6 KPA - działanie na podstawie prawa jako obowiązek stosowania w sprawach indywidualnych przepisów prawa materialnego i procesowego, prawidłowego ustalania obowiązującego stanu prawnego spraw oraz poprawnej wykładni przepisów przy rozstrzyganiu

- obowiązek nie tylko dla organu administracji publicznej, ale także odnosi się do sytuacji istniejącej w toku postępowania ( uczestnictwo stron, świadków, świadków, biegłych oraz innych uczestników czynności procesowych)

- art. 7 KPA ( organy stoją na straży praworządności ) - obowiązek organu prowadzącego postępowanie o dbanie, aby tylko legalnymi środkami dochodzić do załatwienia sprawy, z zachowaniem przewidzianych prawem uprawnień i obowiązków wszystkich uczestników postępowania; w przypadkach trudniejszych organ może zwrócić się do prokuratora o udział w postępowaniu w celu pełniejszego wypełnienia tego obowiązku

- w przepisach postępowania jest wiele postanowień odnośnie:

• zapobieganiu naruszeniom prawa np. wyłączenie pracownika lub biegłego

• usuwania skutków niezgodności z prawem np. wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia

20. Zasada proporcjonalności i zasada wyważania interesów.

Zasada proporcjonalności. Określona w art. 31 Konstytucji, służy ograniczeniu do niezbędnych granic uciążliwości ingerencji administracyjnej w sferę praw jednostki. W tej zasadzie chodzi o to, aby państwo i organy administracji publicznej ingerowały w prawa obywateli w sposób rozsądny i racjonalny i nie nadużywały przysługujących im środków i kompetencji, szkodząc w ten sposób obywatelowi. Chodzi także o to, aby były zachowane odpowiednie proporcje między celami działania administracji a ostrością używanych w tych celach środków. Według tej zasady organy administracji publicznej, podejmując jakiekolwiek działanie, winny miarkować cele i wymierzane dolegliwości, a także proporcje między ochroną dobra (interesu) ogólnego (publicznego) i dobra (interesu) indywidualnego.

Zasada wyważania interesów. Zasada wyrażona w art..7 k.p.a. in fine, czyli zasada wyważania interesów stanowi nakaz skierowany w stronę organu administracji publicznej, aby w stosowaniu prawa miał on na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Pod względem legislacyjnym zasada wyważania interesów jest zbudowana z z dwóch zwrotów odsyłających: klauzuli odsyłającej o charakterze generalnym (wartością uwzględnianą w procesie stosowania prawa jest interes społeczny) oraz klauzuli odsyłającej o charakterze szacunkowym (wymagające oceny słuszności interesu obywatela). Są to zwroty o różnym znaczeniu w stosowaniu prawa przy załatwianiu sprawy indywidualnej. Zdaniem J. Borkowskiego „Nie jest to proste wyważanie racji dwóch interesów a raczej porównywanie z wartościami ogólnymi pojawiającymi się w sprawie w wyniku oszacowania „słuszności” żądań wyrażających interes jednostki”

Najwyższy Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 11.06.1981r. stwierdził, że przy załatwieniu sprawy na zasadzie uznania administracyjnego należy zaspoioć interes jednostki, gdy nie pozostaje to w wyraźnej kolizji z wymaganiami interesu publicznego.

Załatwienie sprawy, o którym stanowi się w art. 7, nie oznacza tylko samego rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty decyzją, bo wszystkie czynności w postępowaniu służą ustaleniu okoliczności fatycznych i prawnych, pozwalających na prawidłowe porównanie wartości przypisanych interesowi społecznemu ze słusznością interesu jednostkowego.

22. Zasada informowania i zasada przekonywania.

1) Zadania przekonywania:

- art. 11 KPA

- realizacja we wszystkich stadiach postępowania administracyjnego, w jakich ustala się przesłanki załatwienia sprawy

- istotne znaczenie : takie uzasadnienie decyzji, które skłoni adresata do jej dobrowolnego wykonania

- postępowanie dowodowe: realizowane we współdziałaniu ze stronami, przez wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy ważnych dla organu jak i dla stron

- związek z zasadą ugodowości, stosowaną w sprawie o spornych interesach: przekonywanie stron do zawarcia kompromisu w celu ograniczenia przypadków stosowania przymusu w realizacji obowiązków i uprawnień

- zapobieganie sytuacjom konfliktowym, brakowi zrozumienia celu i podstaw czynności procesowych

2) Zasada udzielania informacji prawnej i faktycznej stronom oraz niezbędnej informacji prawnej stronom i uczestnikom postępowania

- art. 9 KPA

- obowiązek informacyjny organu z urzędu (bez wniosków stron i innych uczestników), rozciąga się na wszystkie stadia i czynności postępowania aż do ich zakończenia w danej instancji

- II rodzaje informacji (prawo stron do ich uzyskania ):

I. o okolicznościach faktycznych istotnych dla sprawy np. wiadomości o liczbie zezwoleń, które mogą być wydane czy zasobie środków pomocy

II. o prawie obowiązującym, na którego podstawie nastąpi załatwienie sprawy np. przesłanki uzyskania uprawnienia lub okoliczności prawne powodujące zwolnienie z obowiązku

- art. 9 KPA, zdanie drugie:

• Organ administracji publicznej musi poinformować stronę lub uczestnika postępowania o negatywnych skutkach podejmowanych przez nich czynności oraz skutkach bierności w określonych sytuacjach procesowych

• Obowiązek organu zapobiegania działaniu stron lub uczestników postępowania na własną szkodę przez udzielenie przestróg i informacji o prawidłowej formie i treści czynności, które powinny ode podejmować

23. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu i konsekwencje jej niezastosowania w postepowaniu administracyjnym.

Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu- (art. 10 KPA) organ administracji publicznej ma obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym stadium postepowania oraz umożliwienia im przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych materiałów i dowodów oraz zgłoszonych żądań.

Przejawy tej zasady w postepowaniu administracyjnym są bardzo liczne:

Wyjątek (art. 10§ 2 KPA)- organ może odstąpić od czynnego udziału strony w postępowaniu, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. Zobowiązane są jednak wtedy utrwalić przyczyny tego odstąpienia w aktach sprawy w drodze adnotacji lub protokołu.

Uniemożliwienie stronie wzięcia udziału w postepowaniu pociąga za sobą kwalifikowana wadliwość tegoż postepowania, stanowiąca przesłankę do jego wznowienia ( art. 145§ 1 pkt 4 KPA)

24. Zasada Dwuinstancyjności.

Wyrażona jest w art. 15 k.p.a., oznacza ona, że każdą decyzję wydaną w I instancji strona (lub inny uprawniony podmiot) może zaskarżyć do organu administracji publicznej wyższego stopnia nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję.
Odnosi się nie tylko do decyzji wydanych w zwykłym trybie, lecz także do decyzji wydanych w wyniku postępowań nadzwyczajnych.
Wyjątkiem od zasady jest fakt, iż odwołanie nie przysługuje od decyzji wydanych w I instancji przez naczelne organy administracji publicznej oraz samorządowe kolegia odwoławcze.
Strona niezadowolona z decyzji może jednak zwrócić się do organu, który ją wydał z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 127 par.3 k.p.a.)
Przedmiotem postępowania odwoławczego nie jest weryfikacja decyzji tylko ponowne rozpatrzenie sprawy administracyjnej.
Istotą odwołania jest dwukrotne rozpoznanie i rozstrzygnięcie tożsamej pod względem przedmiotowym i podmiotowym sprawy administracyjnej. Wynika z niej prawo odwołania strony od każdej decyzji nieostatecznej.

25. Zasada pisemności

Wyrażona w art. 14 k.p.a., oznaczała zawsze, że sprawy administracyjne załatwiane są w formie pisemnej. Obecnie, jako równorzędna forma załatwienia sprawy, przewidziana jest forma dokumentu elektronicznego, doręczonego środkami komunikacji elektronicznej.
Kodeks dopuszcza możliwość ustnego załatwienie sprawy tylko wyjątkowo, gdy zachodzą łącznie dwie przesłanki:
a) za takim załatwieniem sprawy przemawia interes strony;
b) przepis prawny nie stoi temu na przeszkodzie.
Treść oraz istotne motywy ustnego załatwienia sprawy powinny być jednak utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji.
Wg doktryny zasada pisemności odnosi się nie tylko do samego aktu załatwienia (zakończenia) sprawy, tj. do decyzji lub ugody, ale w rozsądnym zakresie również od innych czynności podejmowanych w toku załatwienia sprawy. Zresztą sam kodeks stanowi, że formę pisemną powinny mieć, względnie powinny być utrwalone na piśmie (w formie protokołu), również czynności, takie jak:
wezwania, podania, przesłuchania stron, świadków biegłych, oględziny i ekspertyzy, rozprawa, postanowienia.
Inne czynności organu administracji publicznej, które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał czynności.

26. Zasada szybkości postępowania

Wyrażona w art. 12 k.p.a. , nakazuje organom administracji publicznej działać wnikliwie, lecz szybko (bez zbędnej zwłoki), posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienie sprawy.
Rozwiązania proceduralne mające na celu przyśpieszenie tempa załatwienia spraw:
1) różnicowanie maksymalnych terminów załatwienia spraw w I instancji w zależności od kategorii sprawy;
2) przyznanie stronie prawa do wniesienia skargi na bezczynność organu do NSA.

Art.12

Par. 1 Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

Par.2 Sprawy które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.

Z uwagi na decydującą rolę organu administracji wprowadzono terminy, dla przyspieszenia procedur.

Jednomiesięczny- dla sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego

Dwumiesięczny- dla sprawy szczególnie skomplikowanej itd.

Oraz wymóg niezwłocznego załatwienia spraw nie wymagających dowodów.

Terminy określone w KPA są terminami maksymalnymi, a organ ma załatwić sprawę jak najszybciej z użyciem jak najprostszych środków.

27. Zasada trwałości decyzji ostatecznych* i sądowej kontroli decyzji administracyjnych. Zwana też zasadą pozainstancyjnej weryfikacji decyzji ostatecznych, zamieszczona w art. 16§1 KPA. Reguła ta gwarantuje wzruszalność decyzji tylko w szczególnie określonych wypadkach, przewidzianych w kodeksie (rozdziały 12 i 13 dział II KPA), bądź ustawach szczególnych. Takie rozwiązanie zapewnie trwałość tych decyzji, a tym samym poczucie pewności obrotu prawnego.

Sądowa kontrola decyzji administracyjnych (art. 16§2) oznacza, że decyzje z powodu ich nie zgodności z prawem mogą być zaskarżane do sądów administracyjnych.

*Decyzja ostateczna to decyzja, od której nie można wnieść zwyczajnego środka prawnego (odwołania bądź wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy), czyli wydana:

  1. w wyniku rozpatrzenia zwyczajnego środka prawnego

  2. w I instancji, gdy strona (inny uprawniony podmiot) nie wniosła zwyczajnego środka prawnego w wymaganym terminie (14 dni), a termin nie został przywrócony

  3. w I instancji, od której, z mocy przepisu szczególnego, w ogólne nie przysługuje zwyczajny środek prawny

28. Terminy załatwiania spraw.

Termin to czas wyznaczony na dokonanie określonej czynności.

Kryteria podziału:

-Sposób określenia czasu dokonania czynności procesowej:

  1. bezwzględnie oznaczone (- okres np. miesiąc, - wyznaczające określoną datę)

  2. względnie oznaczone np. bez zbędnej zwłoki

-Wg. Pomiotu, którego czynności dotyczy termin:

  1. organu prowadzącego postępowanie

  2. uczestników

-podmiotu wyznaczającego termin

  1. ustawowe- nie mogą być wydłużane, lub skracane np. wniesienie odwołania 14dni, zażalenia 7dni

  2. urzędowe- wyznaczone przez organ prowadzący postępowanie, w szczególnych wypadkach mogą ulec zmianie np. termin rozprawy

-skutki prawne zw z uchybieniem terminu

  1. zawite- po jego upływie jest nie ważna i nie wywołuje skutków prawnych. Mogą być przywrócone art58 KPA

  2. przedawniające (prekluzyjne)- czynność po tym terminie jest bezskuteczna, termiin nie może być przywrócony

  3. porządkowe (instrukcyjne) - najczęściej terminy urzędowe; dokonanie czynności po terminie nie odbiera jej mocy prawnej

Obliczanie terminów: art57 KPA

Ogólna dyrektywa dla organów prowadzących postępowanie administracyjne nakazuje załatwianie spraw bez zbędnej zwłoki (w czasie jaki niezbędny jest do załatwienia danej sprawy w warunkach prawidłowej organizacji pracy). Terminy załatwiania spraw w

-I instancji:

  1. niezwłocznie- sprawy nie wymagają postępowania wyjaśniającego

  2. nie dłużej niż 1 miesiąc- wymagające postępowania wyjaśniającego

  3. nie dłużej niż 2 miesiące- sprawy szczególnie skomplikowane

-II instancji: 1 miesiąc od otrzymania odwołania,

* do terminów nie wlicza się:

Skutki niezałatwienia sprawy w terminie:

Organ, który nie załatwił sprawy w wymaganym ustawowym terminie, jest z obowiązany zawiadomić o tym strony, podając przyczyny zwłoki i nowy termin. W takiej sytuacji możliwe jest zażalenie do organu wyższego stopnia, a jeżeli brak takiego organu to wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

29. Zakres przedmiotowy doręczeń.

Doręczeniu podlegają „pisma”, a więc wszelkie wezwania, zawiadomienia, protokoły, sporządzone na piśmie decyzje, postanowienia lub inne dokumenty, z którymi powinna być zaznajomiona strona czy uczestnik postępowania i które mają znaczenie procesowe. Pisma stanowią zasadniczą formę komunikowania stronie rozstrzygnięć zgodnie z ogólną zasadą pisemności postępowania. Termin „pismo” użyty w art. 39 k.p.a jest wobec tego zbiorczym określeniem na oznaczenie wezwań, poświadczeń i aktów administracyjnych występujących pod różnymi nazwami procesowymi w postępowaniu administracyjnym ogólnym i szczególnym.

30. Pojęcie i rodzaje doręczeń

Doręczenia zostały uregulowane w art. 39 - 49 k.p.a.

Doręczenie jest czynnością procesową organu administracji publicznej, z którą przepisy kodeksu wiążą skutki prawne. Od daty doręczenia pism:
- biegną terminy (procesowe lub materialne),

- organ i strona są związani decyzją lub postanowieniem ,

- można stosować środki dyscyplinujące lub egzekucyjne.

Znaczenie procesowe ma sam fakt doręczenia i jego potwierdzenia. Dla biegu postępowania nie jest istotne, czy i kiedy adresat zapoznał się z treścią pisma.

Celem doręczeń jest przestrzeganie przez organ administracji publicznej zasady demokratycznego państwa prawnego. Uregulowanie doręczeń w k.p.a chroni obywatela przed nadużyciami ze strony administracji.

Doręczenia są podporządkowane zasadzie oficjalności i pisemności w postępowaniu.

Rodzaje:

  1. DORĘCZENIE WŁAŚCIWE (zwykłe)

- stosuje się je do osób fizycznych, jednostek organizacyjnych i organizacji społecznych

- pismo dostarcza się adresatowi do jego rąk

- dostarczenie następuje poprzez skorzystanie z usług pocztowych, przez pracowników organu administracyjnego lub przez inne upoważnione osoby/organy

- bezskuteczne jest doręczenie pisma stronie pozbawionej zdolności do czynności prawnych; w tym przypadku pisma dostarcza się przedstawicielowi strony lub jej pełnomocnikowi, jeśli został ustanowiony

- pełnomocnik zawsze musi być powiadomiony o czynnościach procesowych, ponieważ zgodnie z wyrokiem NSA pominięcie przez organ administracji pełnomocnika strony jest równoznaczne z pominięciem strony w postępowaniu i uzasadnia wznowienie postępowania na zasadzie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a; jeśli strona ustanowi kilku pełnomocników, musi wskazać jednego jako właściwego do doręczeń pism. Jeśli tego nie zrobi, organ sam wybiera jednego z nich i tylko jemu doręcza pisma

  1. DORĘCZENIE ZASTĘPCZE (więcej w pytaniu 35)

  2. FIKCJE DORĘCZEŃ (więcej w pytaniu 35)

Na mocy przepisów szczególnych powiadamianie publiczne o pismach procesowych można uznać za surogaty doręczeń, ponieważ przyjmuje się wtedy fikcję doręczenia, pozwalającą na niezakłócony bieg postępowania administracyjnego.

Doręczenie pism osobom fizycznym następuje w miejscu ich zamieszkania lub w miejscu pracy. Wyjątkowo pismo można doręczyć w lokalu organu administracji albo w każdym miejscu , w którym adresata się zastanie ( art. 42 k.p.a. ) Powinno być ono potwierdzone podpisem adresata, który dokumentuje fakt doręczenia i jego datę. Uchylenie się adresata od złożenia podpisu, czy też odmowa przyjęcia pisma nie pozbawiają doręczenia skutku prawnego. W pierwszym przypadku osoba doręczająca potwierdza, komu i w jakiej dacie doręczyła pismo, w drugim - niedoręczone pismo zwraca się organowi administracji publicznej z adnotacja informującą o odmowie jego przyjęcia i jej dacie( art. 46 § 2 i art. 47 §

1 k.p.a.) Wówczas przyjmuje się fikcje doręczenia w dacie odmowy przyjęcia pisma. Jeśli w sprawie kilka stron doręczamy wszystkim stronom. Można doręczyć pisma tylko jednej stronie, gdy została ona do tego upoważniona do ich przyjmowania przez inne strony ( art. 40 § 3 k.p.a.)

Doręczenie pism osobom korzystającym z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego musi respektować przywileje wynikające z umów i zwyczajów międzynarodowych, w praktyce wymagane pośrednictwo organów administracji spraw zagranicznych (art. 48 § 2 k.p.a. )

W pierwszej kolejności stosuje się doręczenie właściwe, polegające na doręczeniu pism osobie uprawnionej do ich odbioru w lokalu siedziby (miejsca działalności) danego podmiotu (art. 45 k.p.a.). Jeżeli nie można zastosować tej formy doręczenia, to pismo składa się w urzędzie pocztowym albo w urzędzie gminy, tak samo jak skierowane do osoby fizycznej i z tym samym skutkiem co do zastosowania fikcji doręczenia (art. 44 k.p.a.)

34. Odmowa przyjęcia pisma.

Kwestię odmowy przyjęcia pisma reguluje artykuł 47 k.p.a.

Paragraf pierwszy tego przepisu mówi nam , że jeśli adresat odmawia przyjęcia pisma, które zostało mu przesłane przez pocztę lub inny organ albo w inny sposób - pismo zwracane jest do nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo oraz adnotację dołącza się do akt sprawy. Paragraf drugi stanowi, że pismo takie uznaje się za doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.

W doktrynie podkreśla się, iż z jednoznaczną odmową przyjęcia przez adresata przesyłki, mamy do czynienia tylko wówczas, gdy pisma doręcza się przez pocztę za zwrotnym poświadczeniem odbioru.

Odmowa przyjęcia pisma przez adresata nie tamuje biegu postępowania, gdyż zgodnie z przywołanym przepisem, mamy do czynienia z fikcją doręczenia, pozwalającą na ustalenie daty doręczenia pisma, od której zaczynają biec terminy np. na odwołanie od decyzji.

35. Doręczenie zastępcze i fikcje doręczeń.

Doręczenie zastępcze reguluje art. 44 k.p.a. Występuje ono w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 ( osobie fizycznej w miejscu zamieszkania, miejscu pracy, lokalu administracji publicznej lub każdym innym miejscu, w którym zastanie się adresata ) i 43 ( w przypadku nieobecności adresata, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu.

Polega na tym, że :

- poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez pocztę,

Lub

- pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.

Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w określonym miejscu, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

Jeżeli adresat nie podejmieprzesyłki w określonym w przepisie terminie - pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.

Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1 ( 14 dni ) a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Fikcja prawna polega na tym, że mimo , iż faktycznie pisma nie doręczono - wywołuje ono zamierzone konsekwencje prawne. Oprócz dwóch opisanych wyżej przypadków ( czyli odmowy przyjęcia pisma i doręczenia zastępczego ) mamy z nią doczynienia w przypadku :

- zmiany adresu

Zgodnie z art. 41 § 1 k.p.a. strony postępowania oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ administracji publicznej o każdej zmianie swojego adresu. Przepis ten nie będąc obwarowany żadną bezpośrednią sankcją, nabiera odpowiedniego znaczenia dopiero w związku z § 2, który wprowadza prawną fikcję doręczenia. Fikcja w swoim brzmieniu uskutecznia bowiem doręczenie przeprowadzone pod zdezaktualizowany adres w przypadku, gdy strona zaniedbała opisany obowiązek. Oznacza to, że doręczenie pisma pod dawny adres jest traktowane tak jak doręczenie pod adres właściwy, co oznacza, że wywołuje takie same skutki procesowe.

- obwieszczenia

Publiczne ogłoszenie treści pisma w formie obwieszczenia, jest to szczególny rodzaj powiadomienia stron o decyzjach i innych czynnościach organów administracji. Może mieć ono miejsce w przypadku gdy przepis szczególny o tym stanowi. W takim przypadku doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia.

cz. I. Pyt. 36. Podstawowe zasady wzywania do udziału w postępowaniu.

Wezwanie do udziału w postępowaniu powinno być podporządkowane zasadom: jawności celu wezwania, ekonomi procesowej, zachowania względów wobec osoby wezwanej.

Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań, jeżeli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy lub wykonania czynności urzędowych.

Wezwanie może być skierowane do każdej osoby mającej informacje konieczne w postępowaniu.

Wezwanie jest czynnością dokonywaną z zachowaniem jawności. Musi ono dokładnie określać:

- podmioty - kto kogo wzywa (organ wzywający i wzywanego)

- w jakiej sprawie, w jakim charakterze i w jakim celu osoba zostaje wezwana

- czy ma obowiązek osobistego stawienia się czy może przez pełnomocnika lub przekazać żądane wiadomości na piśmie.

- termin stawiennictwa oraz pouczenie o skutkach niezastosowania się do wezwania.

Wezwanie w zwykłej formie pisemnej musi zawierać podpis pracownika z jego danymi osobowymi i służbowymi (w formie elektronicznej- bezpieczny podpis elektroniczny z ważnym certyfikatem).

Organ obowiązany jest dołożyć starań, żeby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe.

Zasady wzywania do osobistego stawiennictwa.

- Do osobistego stawiennictwa wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta w którym mieszka albo przebywa. Obowiązek osobistego stawiennictwa dotyczy także osoby zamieszkałej (przebywającej) w sąsiedniej gminie lub mieście.

- Możliwe jest zaniechania wezwania do stawiennictwa osób z odległych miejscowości dzięki instytucji pomocy prawnej. Polega ona na zwróceniu się do organu właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu osoby wzywanej o dokonanie czynności związanych z toczącym się postępowaniem. Organ korzystający z pomocy określi okoliczności których czynność ma dotyczyć.

- W przypadku osoby chorej, kalekiej, czy nie mogącej stawić się z innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może udać się do miejsca jej pobytu w celu dokonania określonej czynności, przyjęcia wyjaśnień albo przesłuchania osoby.

- Obowiązek osobistego stawienia się istnieje zawsze gdy czynność musi być dokonana przed organem prowadzącym postępowanie.

Każda osoba, która stawi się na wezwanie, ma prawo do zwrotu kosztów podróży i innych należności (utraconego zarobku dziennego, diety, kosztów noclegu) według przepisów obowiązujących w postępowaniu sądowym.

Szczególna forma wezwania. W sprawach niecierpiących zwłoki wezwania można dokonać telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności. Musi ono jednak zawierać wszystkie elementy wezwania. Skutki prawne takie wezwanie powoduje gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

37. Pojęcie i rodzaje terminów w postępowaniu administracyjnym.

Termin to środek dyscyplinujący czynności postępowania i załatwienie spawy. Jest on ustanawiany dla organu administracyjnego oraz stron i innych uczestników postępowania. W prawie administracyjnym materialnym oznacza okres, w ciągu którego może nastąpić ukształtowanie praw i obowiązków materialnoprawnych jednostki. W prawie administracyjnym procesowym, pojęcie terminu według różnych autorów ma różne znaczenie: konkretna data (godzina, dzień, miesiąc, rok) momentu czasowego do dokonania danej czynności procesowej; środek zmierzający do zakończenia postępowania jak najszybciej; okres czasu, w czasie którego należy dokonać danej czynności procesowej lub zespołu czynności procesowych, albo po upływie którego można dokonać określonych czynności procesowych. Terminy spełniają określone role, mianowicie dyscyplinującą, dynamizującą, gwarancyjną oraz stabilizującą.

Możemy wyróżnić trzy podziały terminów:

Procesowe i materialne - terminem materialnym jest okres, w którym nastąpić może ukształtowanie praw lub obowiązków jednostki w ramach administracyjnoprawnego stosunku materialnego (nieprzywracalny). Terminem procesowym (np. 111 - uzupełnienie decyzji, 129 -termin odwołania) jest okres do dokonania czynności procesowej przez podmioty postępowania lub uczestników postępowania (w pewnych przypadkach podlega przywróceniu).

Ustawowe i Urzędowe (wyznaczone przez organ prowadzący postępowanie) - ustawowe [np. art. 141 §2 - zażalenia] to terminy wyznaczone wprost w przepisach ustaw lub aktów wykonawczych (nie mogą być skracane ani przedłużane), urzędowe [termin rozprawy, stawienia się wezwanego itp.] wyznaczone przez organ prowadzący postępowanie (mogą być skracane oraz przedłużane).

Porządkowe (instrukcyjne) oraz zawite (prekluzyjne) - porządkowe (np. art. 35 § 3 - załatwianie spraw) mogą być skracane i mają wpływ na ekonomikę procesową, ich upływ nie ma wpływu na skuteczność czynności - terminy załatwiania spraw, zawite (np. 145a § 2 - wznow. w razie niezgodności z Konstytucją) to terminy po których czynność jest nieważna, są to terminy przywracalne.

Dodatkowo w Borkowskim możemy znaleźć jeszcze:

38. Podstawowe zasady obliczania i dotrzymywania terminów.

Terminy obliczane są zgodnie z treścią art. 57 § 1 - 3 k.p.a.: „§ 1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. § 2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. § 3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.”

Uwaga! zgodnie z treścią § 4 art. 57 k.p.a.: jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. - Pamiętajcie, że NSA podjął uchwałę, zgodnie z którą sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, ale należy ją traktować jako dzień równorzędny do dnia ustawowo wolnego od pracy.

Ustawodawca wymienił w § 5 art. 57 k.p.a., przesłanki pozwalające uznać termin za zachowany.

§5. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

  1. wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru (dokument elektroniczny - stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych porządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych),

  2. nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego (o dacie wpłynięcia wymaganych dokumentów nie decyduje data stempla zagranicznej placówki pocztowej, ale dopiero stempel polskiej placówki pocztowej; operator publiczny - operator obowiązany do świadczenia powszechnych usług pocztowych),

  3. złożone w polskim urzędzie konsularnym (decyduje data przyjęcia pisma w polskim konsulacie),

  4. złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej (decyduje data przyjęcia pisma w dowództwie jednostki wojskowej),

  5. złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku (decyduje data przyjęcia pisma u kapitana statku),

  6. złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego (decyduje data przyjęcia pisma w administracji zakładu karnego).

39. Protokoły i adnotacje. (Pojęcie , różnice)

Protokoły są wyrazem zasady pisemności postępowania administracyjnego (art.14 § 1). Protokół jest szczególną formą pisemną, sporządza się go z czynności istotnych dla sprawy, np. przyjęcie ustnego żądania wszczęcia postępowania, przesłuchań, oględzin i ekspertyz, rozprawy, ustnego ogłoszenia decyzji, postanowień.

Protokół sporządza się z istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy czynności wcześniej nie utrwalonych na piśmie. W wypadku nie sporządzenia protokołu nie przyjmuje się bezwzględnej nieważności, choć w szczególnych przypadkach nie można jej wykluczyć (np. nieprzesłuchanie świadka).


Protokół podlega swoistej kontroli - poprzez odczytanie i podpisanie przez osoby biorące udział w czynnościach. W protokole można dokonywać korekt, ale tak aby skreślone, bądź poprawione wyrazy były czytelne - wszystkie poprawki i skreślenia opisuje się w protokole i należy potwierdzić to wszystko podpisem).

Jeśli chodzi o czynności organu administracji, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania, utrwala się je w aktach w formie adnotacji, czyli notatki służbowej podpisanej przez pracownika, który dokonał tej czynności. Nie ma ona mocy sprawczej, może być sporządzona np. z rozmowy telefonicznej. Uwaga! Nie można uznać odręcznych notatek pracowników organu za dowód w sprawie!

Protokoły i adnotacje winny być sporządzane w języku polskim, wyjątek to zeznania obcokrajowca.

Zasadnicze znaczenie ma tu art. 72 kpa, który stanowi, że te czynności organu administracyjnego, z których nie sporządza się protokołu mogą być sporządzone tylko przez pracownika, który sporządza te czynności.

Różnice między jednym a drugim:

  1. protokół sporządza się z każdej czynności postępowania administracyjnego mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, ponadto w art. 68 § 1 znajdujemy wymagania formalne, t.j. „kto, kiedy, gdzie i jakich czynności dokonał oraz kto i w jakim charakterze był przy tym obecny”.

  2. adnotacje sporządza się z czynności organów z których nie sporządza się protokołu, które to czynności mają znaczenie (ale nie tak zasadnicze jak protokół - nie mamy tego dopisku istotne). W przypadku adnotacji zachowanie odpowiedniej formy nie jest konieczne.

  1. Cel i zasady przeprowadzania postępowania dowodowego

Cel - ocena czy w sprawie zostały właściwie zastosowane odpowiednie przepisy prawa materialnego; wyjaśnienie stanu faktycznego

Zasada ogólna:

ZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ - art.7 - w toku postępowania organy adm.publ. z urzędu lub na wniosek strony podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy

Zasady szczególne:

  1. Zasada oficjalności postępowania dowodowego : art. 77 - organ adm.publ. jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy

  2. Zasada bezpośredniości postępowania dowodowego - rozpoznanie i roztrzygnięcie sprawy jest uwarunkowane przeprowadzeniem postępowania dowodowego przez organ orzekający w sprawie

  3. Zasada otwartego systemu dowodów - jako dowód należy dopuścić wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem

  4. Zasada równej mocy środków dowodych - nie ma dowodów którym należy przyznawac pierwszeństwo w ustaleniu istnienia danego faktu

  5. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu dowodowym - prawo strony do czynnego udziału w ustalaniu stanu faktycznego oraz prawo do udziału w czynnościach postępowania dowodowego

  6. Zasada swobodnej oceny dowodów - art. 80: organ adm.publ. ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona

  1. Pojęcie i klasyfikacja dowodów.

Dowody - fakty, mające znaczenie dla sprawy, a zatem dotyczące danej sprawy administracyjnej i mające znaczenie prawne.

Art. 75 KPA stanowi: Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zezania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.

Klasyfikacja:

42. Środki dowodowe i źródła dowodowe w k. p. a.

Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Środki dowodowe:

  1. Dokumenty.

  2. Zeznania świadków.

  3. Opinie biegłych.

  4. Oględziny.

43. Domniemania i uprawdopodobnienia

Organ administracji publicznej dokonuje ustaleń stanu faktycznego, nie tylko opierając się na zgromadzonym materiale dowodowym, ale także na podstawie domniemań. Rozróżnia się domniemania faktyczne i prawne.

Domniemania faktyczne wynikają z doświadczenia życiowego. Związek między faktem danym w doświadczeniu, a poszukiwanym ustalamy swobodnie na podstawie doświadczenia życiowego i wnioskujemy na podstawie faktu nieposzukiwanego o istnieniu faktu poszukiwanego.

Domniemania prawne wynikają z przepisu prawa, który nakazuje przyjęcie faktu poszukiwanego na podstawie innego faktu. Można je podzielić na domniemania proste - dopuszczające przeciwdowód oraz domniemania niezbite - niedające się obalić przeciwdowodem, bo taki przeciwdowód jest zakazany.

Kodeks postępowania administracyjnego nie reguluje expressis verbis dopuszczalności przyjmowania domniemań jako metody dowodzenia. W przepisach szczegółowych ustanawia się jednak domniemania prawne np. domniemanie istnienia pełnomocnictwa (art. 33 § 4 k.p.a.), domniemanie doręczenia pisma (art. 43 k.p.a.), domniemanie zgodności z prawdą dokumentu urzędowego(art. 76 § 1 k.p.a.).

Kodeks postępowania administracyjnego dopuszcza ustalenie okoliczności faktycznych bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, gdy przepisy szczegółowe przewidują uprawdopodobnienie istnienia tych okoliczności. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu w znaczeniu ścisłym, nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie. W związku z tym przepisy prawne ograniczają możliwość stosowania uprawdopodobnienia tylko odnośnie do faktów, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii wpadkowej, a nie dla rozstrzygnięcia istoty sprawy, w której toczy się postępowanie. Dopuszczalne jest uprawdopodobnienie istnienia okoliczności faktycznych wskazujących na wątpliwości, co do bezstronności pracownika (art. 24 § 3 k.p.a.), na brak winy osoby, która uchybiła terminowi (art. 58 § 1 k.p.a.)

44. Dowód ze świadka

Świadkiem nazywamy osobę fizyczną, która w postępowaniu dotyczącym praw lub obowiązków innego podmiotu składa zeznania o faktach spostrzeżonych lub, o których otrzymała wiadomość od innych osób. Zdolność do występowania w charakterze świadka mają tylko osoby fizyczne posiadające wiadomości o określonych faktach. mających znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego w danej sprawie administracyjnej. Ograniczenia dopuszczalności dowodu z zeznań świadka:

  1. przyczyny faktyczne: Nie mogą być świadkami osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń (art. 82 pkt.1 k.p.a.). Ocena tej zdolności należy do organu orzekającego w sprawie, a w przypadku korzystania z instytucji pomocy prawnej - do organu przyjmującego zeznania świadka.

  2. przyczyny prawne: Nie mogą być świadkami osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tajemnicy, duchowni, co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi - osoby należące do tej grupy nie mają zdolności do występowania w charakterze świadka tylko w wyznaczonych przez prawo granicach (art. 82 pkt. 2 i 3 k.p.a.)

Czy strona ma zdolność do występowania w charakterze świadka? W świetle obowiązujących przepisów wystarczające jest uregulowanie odrębnego środka dowodowego w postaci przesłuchania stron (art. 86 k.p.a.).

Osoba fizyczna, do której nie stosujemy wymienionych powyżej ograniczeń ma obowiązek wystąpić w charakterze świadka - obowiązek ten ustanawia art. 83 § 1 k.p.a. a art. 88 k.p.a. gwarantuje sankcję w razie niewykonania tego obowiązku. Jego wykonanie jest ograniczone poprzez wprowadzenie prawa do odmowy zeznań i prawa odmowy odpowiedzi na pytania.

Prawo odmowy zeznań przysługuje wyłącznie małżonkowi strony, wstępnym, zstępnym, rodzeństwu strony oraz jej powinowatym pierwszego stopnia, jak również osobom pozostającym ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki albo kurateli (art. 83 § 1 k.p.a.).

Prawo odmowy odpowiedzi na pytanie przysługuje świadkowi w przypadku, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego bliskich (wymienionych w art. 83 § 1 k.p.a.) lub jego samego na odpowiedzialność karną, hańbę, lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej (83 § 1 k.p.a.).

Organ orzekający ocenia, czy danej osobie przysługuje prawo do odmowy składania zeznań lub prawo do odmowy odpowiedzi na pytania. Sytuacja jest prosta w przypadku prawa do odmowy zeznań, ponieważ podstawą jest wykazanie określonego stosunku osobistego pomiędzy świadkiem, a stroną (oczywiście wykazuje to świadek).

Sytuacja komplikuje się w przypadku odmowy odpowiedzi na pytanie. Przyjmuje się rozwiązanie, że świadek odmawiający odpowiedzi na pytanie jest zobowiązany podać podstawę prawną korzystania z tego prawa, nie podając uzasadnienia przesłanek skorzystania z tego prawa. Stwierdzenie istnienia tego należy do organu orzekającego.

Ponadto pojawia się jeszcze jedna kwestia, czy w przypadku nieuzasadnionej odmowy odpowiedzi na pytanie można wobec świadka zastosować sankcje przewidziane w art. 88 § 1 k.p.a. - chodzi tu o sformułowanie bezzasadnie odmówił złożenia zeznań. Przyjmuje się, że można interpretować ten przepis rozszerzająco, dopuszczając stosowanie sankcji również w przypadku nieuzasadnionej odmowy odpowiedzi na pytanie.

Tryb odbierania zeznań świadka nie został w k.p.a. uregulowany. Jedynie w art. 83 § 3 k.p.a. zawarto zapis, że przed odebraniem zeznań organ orzekający w sprawie (lub organ udzielający pomocy prawnej) jest obowiązany uprzedzić świadka prawie odmowy zeznań, prawie odmowy odpowiedzi na pytania oraz odpowiedzialności za fałszywe zeznania.

Kodeks postępowania administracyjnego nie reguluje też formy składania zeznań przez świadka. W nauce reprezentowane jest stanowisko, że organ może je przyjąć zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej. Z ustnych zeznań świadka organ jest zobowiązany sporządzić protokół.

45. Dokument jako dowód w postępowaniu administracyjnym (pojęcie i rodzaje dokumentów)

Pojęcie dokumentu nie zostało jednoznacznie zdefiniowane z przepisach. Można je rozumieć jako akt pisemny stanowiący wyrażenie określonych myśli lub wiadomości. Art. 76 § 1 k.p.a. stanowi, że dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe, w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Taką sama moc dowodowa mają dokumenty urzędowe sporządzone przez organy jednostek organizacyjnych lub podmiotów w zakresie poruczonych im z mocy prawa lub porozumień spraw wymienionych w art. 1 pkt.1 i 4 (art. 76 § 2 k.p.a.).

Kodeks postępowania administracyjnego wprowadza (wzorem k.p.c.) pojęcie dokumentu urzędowego. Dokumentom urzędowym k.p.a. przyznaje zwiększoną moc dowodową w zakresie tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone, jeżeli zostaną spełnione łącznie dwie przesłanki:

  1. dokumenty sporządzono w przepisanej formie (zgodnie z k.p.a. dopuszczalne jest np. wystawienie zaświadczenia w formie dokumentu elektronicznego, opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu - patrz art. 217 § 4 k.p.a.)

  2. sporządziły je powołane do tego organy państwowe lub jednostki organizacyjne oraz podmioty w zakresie poruczonych im z mocy prawa spraw wymienionych w art. 1 pkt. 1 i 4 k.p.a.

W postępowaniu administracyjnym dopuszczalne jest przedstawienie nie tylko oryginału dokumentu, ale też urzędowo poświadczonego odpisu lub wyciągu z dokumentu, który znajduje się w aktach organu lub podmiotu, o którym mowa w art. 76 § 1 i 2 k.p.a. Dopuszczalny jest też odpis oryginału dokumentu poświadczony przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym (art. 76a § 1 i 2 k.p.a.). W razie gdy organ uzna to za konieczne, może wystąpić do organu, o którym mowa w art. 76 § 1 i 2 k.p.a. o jego dostarczenie, gdy zaś odpis przedstawiła strona, może żądać przedłożenia oryginału dokumentu (art. 76a § 1 i 4 k.p.a.).

Wyróżniamy dwa rodzaje domniemań, z których korzystają dokumenty urzędowe: domniemanie prawdziwości tzn. że dokument pochodzi od organu, który go wystawił oraz domniemanie zgodności z prawdą oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi. K.p.a. w art. 76 § 1 i 3 przyjął domniemanie zgodności z prawdą tego, co zostało w dokumencie stwierdzone przez organ, od którego dokument pochodzi. Domniemanie to może być obalone jedynie przez przeprowadzenie dowodu przeciwko treści dokumentu (art. 76 § 3 k.p.a.). Brzmienie art. 76 § 1 k.p.a. daje dostateczną podstawę do przyjęcia poglądu, że dokumentom urzędowym służy domniemanie prawdziwości.

Dokument jest prawdziwy, jeśli spełnia jednocześnie trzy warunki:

  1. został wystawiony przez kompetentny organ;

  2. treść dokumentu odpowiada rzeczywistości;

  3. dokument ma niezmienioną treść tzn. taką jaką nadał mu wystawca.

Art. 76 § 3 k.p.a. dopuszcza przeprowadzenie dowodu przeciwko treści dokumentu i gdy chodzi o obalenie domniemania prawdziwości dokumentu. Kodeks nie wprowadza ograniczeń, co środków dowodowych, które organ orzekający może dopuścić w celu obalenia mocy dowodowej dokumentów urzędowych. W razie obalenia domniemania zgodności z prawdą lub domniemania prawdziwości dokumentu urzędowego (patrz wyżej) nie może być on potraktowany, jako dowód w sprawie.

Moc dowodowa zagranicznych dokumentów urzędowych oraz dokumentów prywatnych nie została uregulowana w k.p.a. Należy przyjąć, że dokumenty te podlegają w pełni swobodnej ocenie dowodów dokonywanej przez organ orzekający (chyba, że co innego wynika z przepisów szczególnych, prawa unijnego lub umów międzynarodowych).

46. Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego

Biegłym (zwanym też ekspertem, rzeczoznawcą, znawcą) nazywamy osobę fizyczną powołaną do udziału w postępowaniu dotyczącym innego podmiotu w celu wydania opinii w danej sprawie ze względu na posiadaną wiedzę fachową w tej dziedzinie. Biegły wypowiada opinię dotyczącą stanu faktycznego. Według art. 84 § 1 k.p.a., jeżeli w sprawie są wymagane wiadomości specjalne organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii.

W art. 84 k.p.a. określono przesłanki zdolności do występowania w postępowaniu w charakterze biegłego. Przesłanką pozytywną jest posiadanie wiadomości specjalnych (art. 84 § 1 k.p.a.). Przesłanki negatywne, których wystąpienie pociąga za sobą utratę tej zdolności to: istnieje określony związek biegłego z daną sprawą (art. 84 § 2 k.p.a.), biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24 k.p.a.:

  1. jest stroną labo jest ze stroną w stosunku prawnym powodującym wpływ wyniku sprawy na jego prawa lub obowiązki;

  2. stroną jest jego małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia;

  3. stroną jest osoba związana z nim z tytułu przysposobienia, pozostająca pod jego opieką lub kuratelą;

  4. był już świadkiem, biegłym, przedstawicielem strony, przedstawicielem osób wymienionych pod lit. b) i c);

  5. uczestniczył w wydaniu decyzji, która została zaskarżona;

  6. jego udział był powodem wdrożenia przeciwko niemu dochodzenia służbowego, postępowania dyscyplinarnego lub karnego;

  7. stroną jest jego przełożony służbowy.

Postawy wyłączenia biegłego trwają nadal nawet po ustaniu małżeństwa, opieki lub kurateli. Biegły podlega wyłączeniu również gdy spełnione są przesłanki z art. 24 § 3 k.p.a. - jeśli zostanie uprawdopodobnione istnienie innych okoliczności, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.

Ponadto okoliczności wskazane w art. 82 k.p.a. powodujące utratę zdolności do wystąpienia w charakterze biegłego (osoba niemająca zdolności spostrzegania lub komunikowania swoich spostrzeżeń). Także osoba zobowiązana do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych, jeżeli opracowanie opinii pociągałoby za sobą naruszenie prawnego obowiązku ich ochrony, a osoba ta nie została na mocy przepisów szczególnych zwolniona od tego obowiązku. Brak zdolności do wystąpienia w charakterze biegłego dotyczy także duchownych, jeżeli opracowanie opinii pociągałoby za sobą naruszenie tajemnicy spowiedzi.

Na podstawie art. 84 § 2 k.p.a. należy przyjąć, że również biegły nie może odmówić wydania opinii, a naruszenie tego obowiązku zagrożone jest sankcją (art. 88 § 1 i 2 k.p.a.). Od wykonania tego obowiązku biegły może być zwolniony przez organ administracji publicznej tylko w przypadku zaistnienia przyczyn, które uprawniają świadków do odmowy zeznań albo odmowy odpowiedzi na pytanie. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że w sytuacjach w których świadkowi służy prawo odmowy zeznań, biegły nie ma w ogóle zdolności do występowania w konkretnym postępowaniu podlegając z mocy ustawy wyłączeniu.

47. Dowód z oględzin

Polegają na bezpośrednim zbadaniu jakiegoś przedmiotu przez organ orzekający w celu dokonania spostrzeżeń za pomocą określonego zmysłu (wzroku, słuchu, dotyku, węchu i smaku) co do właściwości tego przedmiotu. Jest to środek dowodowy bezpośredni, tj. środek umożliwiający bezpośrednie, bez ogniw pośrednich, zetknięcie się organu orzekającego ze sanem faktycznym w danej sprawie. Oględziny, ze względu na to, że umożliwiają wyeliminowanie zniekształceń informacji wynikających z przepływu jej przez ogniwa pośrednie, znajdują się na pierwszym miejscu w systemie środków dowodowych zabezpieczających zrealizowanie zasady prawdy obiektywnej.

Regulacja prawna tego środka dowodowego w k.p.a. i o.p. (ordynacji podatkowej) jest skąpa. Według art. 85 §1 k.p.a. i art. 198 §1 o.p.: „Organ administracji publicznej może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny”. Organowi orzekającemu jest więc pozostawiona swoboda oceny potrzeby przeprowadzenia oględzin. Swoboda ta jest ograniczona tylko zasadą prawdy obiektywnej. Jeżeli więc stan faktyczny sprawy nie został ustalony w całości lub w części, to organ orzekający jest obowiązany przeprowadzić oględziny. Przepisy szczególne mogą również ograniczyć swobodę organu, przewidując obowiązek skorzystania z tego środka dowodowego przed wydaniem decyzji.

Kodeks postępowania administracyjnego i Ordynacja podatkowa nie określają, co może być przedmiotem oględzin, nie ma więc w tym względzie żadnych ograniczeń. Można zatem przyjąć, że przedmiotem oględzin może być „wszystko, co oddziałuje na zmysły ludzkie, łącznie z samym człowiekiem”. Szczególną formą oględzin będzie eksperyment dowodowy, który polega na tym, że „dokonuje się oględzin nie naturalnego stanu faktycznego, lecz stworzonej w sposób sztuczny sytuacji, mogącej przekonać organ orzekający o słuszności czy niesłuszności założenia dowodowego”.

Oględziny mogą być przeprowadzone zarówno przed organem orzekającym w jego siedzibie, jak i stosownie do tego, co jest przedmiotem oględzin, poza siedzibą organu.

Przedstawienie przedmiotu oględzin na wezwanie organu orzekającego jest obowiązkiem, który ciąży zarówno na stronie, jak i na osobie trzeciej, w zależności od tego, w czyim władaniu znajduje się dany przedmiot. Wynika to z art. 50 §1 k.p.a., a w postępowaniu podatkowym - z art. 155 §1 o.p., zgodnie z którymi organ administracji publicznej może wzywać osoby (strony lub inne osoby) do udziału w podejmowanych czynnościach, a więc również do udziału w oględzinach przez przedstawienie ich przedmiotu. Art. 85 §2 k.p.a., a w postępowaniu podatkowym art. 198 §2 o.p. stanowią przepisy szczególne, nakładające na osoby trzecie w sposób wyraźny obowiązek przedstawienia na wezwanie organu przedmiotu oględzin. Realizacja tego obowiązku zarówno przez strony, jak i przez osobę trzecią zabezpieczona jest sankcją jedynie w postępowaniu podatkowym (art. 262 §1 pkt 2 o.p.), natomiast k.p.a. dopuszcza nałożenie sankcji tylko na osobę trzecią (art. 88 §1).

48. Dowody nienazwane w postępowaniu administracyjnym.

Katalog środków dowodowych wymienionych w art. 75 §1 k.p.a. i art. 180 §1 o.p. nie jest zamknięty. W postępowaniu administracyjnym są dopuszczalne środki dowodowe nienazwane, jeżeli mogą się przyczynić do wykrycia prawdy obiektywnej, a nie są sprzeczne z prawem.

Do środków dowodowych nienazwanych zaliczamy opinie instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje wyraźnie możliwości zwrócenia się przez organ orzekający o wydanie opinii do właściwego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Taka możliwość prawna istnieje na podstawie przepisów k.p.c. (art. 290) oraz k.p.k. (art. 193 §2).

Do dowodów nienazwanych zaliczamy dowody z:

- filmu

- utrwalonego obrazu telewizyjnego

- fotokopii

- planów

- rysunków

- płyt

- taśm dźwiękowych

- innych materiałów oraz przyrządów utrwalających lub przenoszących obrazy lub dźwięki

- maszynowych wypisów urządzeń liczących, określających liczbę rozmów telefonicznych i wykazujących wysokość należnej opłaty.

49. Warunki i tryb przeprowadzania rozprawy administracyjnej

Rozprawa jest formą postępowania wyjaśniającego, umożliwiająca realizację „zasady kontadyktoryjności, koncentracji dowodów, bezpośredniości, szybkości, prostoty, oszczędności, jedności i celowości wszystkich czynności składających się na proces administracyjny”. Rozprawa umożliwia bowiem koncentrację w jednym czasie i miejscu wszystkich uczestników postępowania w danej sprawie, którzy ustnie i bezpośrednio dokonują poszczególnych czynności procesowych.

Kodeks postępowania administracyjnego po nowelizacji nie wprowadza rozróżnienia pomiędzy obligatoryjnym a fakultatywnym prowadzeniem rozprawy, mimo że sam przepis rozdziela na dwie grupy przesłanki korzystania z tej formy postępowania wyjaśniającego. W myśl art. 89 §1 k.p.a.: „Organ administracji publicznej przeprowadzi, z urzędu lub na wniosek strony, w toku postępowania rozprawę, w każdym przypadku, gdy zapewni to przyśpieszenie lub uproszczenie postępowania lub gdy wymaga tego przepis prawa”. Art. 89 §2 k.p.a. ma zaś brzmienie następujące: „Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin”. Ze sformułowań „organ przeprowadzi”, „organ powinien” wynika, że są to przepisy zawierające normy nakazujące przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w formie rozprawy. Wprawdzie w art. 89 §2 użyto zwrotu „organ powinien”, który ma mniejszą siłę rozkazodawczą, nie można jednak uznać, że w art. 89 zróżnicowano stopień obowiązku przeprowadzenia rozprawy.

Zgodnie z rozwiązaniem prawnym przyjętym w art. 89 organ jest obowiązany przeprowadzić rozprawę w kilku sytuacjach, a więc gdy:

  1. Przyśpieszy to lub uprości postępowanie. Jest to przesłanka przeprowadzenia rozprawy oparta na nieostrym kryterium. Do organu należy zatem ocena, czy w danej sytuacji zastosowanie tej formy postępowania wyjaśniającego będzie miało znaczenie dla przyśpieszenia lub uproszczenia postępowania;

  2. Wymaga tego przepis prawa. Obowiązek przeprowadzenia rozprawy wprowadza art. 118 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, stanowiąc: „Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, przeprowadza rozprawę administracyjną”;

  3. Zachodzi potrzeba uzgodnienia interesu stron. Organ obowiązany jest przeprowadzić rozprawę w przypadku, gdy w postępowaniu występują co najmniej dwie strony, a ich interesy nawzajem wykluczają się w całości lub w części;

  4. Jest to potrzebne do wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków, biegłych, w drodze oględzin. Chodzi tu o sytuacje, gdy wyjaśnienie sprawy wymaga przesłuchania więcej niż jednego świadka czy wysłuchania kilku biegłych. W razie sprzecznych zeznań świadków, w przypadku rozbieżności opinii biegłych możliwa jest ich konfrontacja, a to pozwala na dokonanie przez organ prawidłowej oceny przeprowadzonych dowodów (art. 80 k.p.a.).

Nieprzeprowadzenie rozprawy, pomimo że wymaga tego przepis prawa, stanowi rażące naruszenie prawa. W pozostałych przypadkach, jeżeli organ z powodu błędnej oceny sytuacji uregulowanych w art. 89 k.p.a. zaniecha przeprowadzenia rozprawy, stanowi to naruszenie przepisów prawa procesowego.

K.p.a. reguluje czynności przygotowawcze poprzedzające przeprowadzenie rozprawy oraz sam przebieg rozprawy. Do czynności poprzedzających rozprawę należy:

  1. Wezwanie stron do złożenia wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów oraz do stawienia się na rozprawę;

  2. Wezwanie świadków i biegłych (art. 90 §2 k.p.a.)

  3. Zawiadomienie o rozprawie państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych, organizacji społecznych, a także innych osób, jeśli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot (art. 90 §3 k.p.a.).

Rozprawą kieruje pracownik organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie. Jeżeli postępowanie toczy się przed organem kolegialnym, to rozprawą kieruje albo przewodniczący organu, albo wyznaczony członek tego organu.

K.p.a. nie normuje szczegółowo czynności związanych z przeprowadzeniem rozprawy. Uregulowana jest jedynie kwestia odroczenia rozprawy, uprawnienia stron oraz ogólne uprawnienia osoby kierującej rozprawą. Na podstawie przepisów k.p.a. w ciągu czynności procesowych składających się na przeprowadzenie rozprawy można wyodrębnić część wstępną oraz część właściwą (główną) rozprawy.

Część wstępna rozprawy obejmuje jej otwarcie, ustalenie, czy stawiły się osoby wezwane, stwierdzenie, czy nie ma podstaw do odroczenia rozprawy. Kierujący rozprawą obowiązany jest ją odroczyć, jeżeli stwierdzi poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron, gdy niestawiennictwo stron zostało spowodowane trudną do przezwyciężenia przeszkodą oraz w przypadku wystąpienia innych ważnych przyczyn (art. 94 §2 k.p.a.) - zasada ogólna czynnego udziału strony w postępowaniu (art. 10 §1 k.p.a.). Odstąpienie od tej zasady jest dopuszczalne (poza przypadkami wskazanymi w art. 10 §2 k.p.a.) tylko wtedy, gdy strona z własnej woli rezygnuje z tego prawa. Niestawienie się stron należycie wezwanych na rozprawę nie stanowi przeszkody w jej przeprowadzeniu (art. 94 §1 k.p.a.).

Część właściwa rozprawy obejmuje przeprowadzenie dowodów, co nie jest unormowane w k.p.a. W tym zakresie należałoby przyjąć wzory z postępowania sądowego, a zatem świadków powinno się przesłuchiwać pojedynczo i podczas nieobecności świadków, którzy jeszcze nie składali zeznań; w razie pojawienia się sprzeczności w zeznaniach różnych świadków należy przeprowadzić ich konfrontację, dowody wniesione na piśmie należy ujawnić na rozprawie poprzez ich odczytanie. Strona jest uprawniona w toku rozprawy do składania wyjaśnień, zgłaszania żądań, propozycji i zarzutów, do przedstawiania dowodów na ich poparcie oraz do wypowiadani się co do wyników postępowania dowodowego. Kierujący rozprawą powinien zapewnić porządek czynności procesowych, zapobiegać przewlekłości tych czynności i z tego względu może on uchylać pytania zadawane świadkom, biegłym, stronom, jeżeli odpowiedź na nie nie ma istotnego znaczenia dla rozpatrywanej sprawy. Jednakże na żądanie strony treść takiego uchylonego pytania należy odnotować w protokole, a więc należy je zapisać nie w dosłownym brzmieniu, lecz tylko „osnowę treści” (art. 95 §1 i 2 k.p.a.).

50.Obowiązek współdziałania z innymi organami.


Obowiązek współdziałania z innymi organami administracyjnymi wynika z art. 106 k.p.a. i art. 209 o.p. Współdziałanie będzie występować wtedy, gdy w jakiejś sprawie ma miejsce przecinanie się zakresów działania dwóch lub kilku podmiotów (pionów organizacyjnych).

Formy współdziałania:

-za zgodą

-w uzgodnieniu

-w porozumieniu

-po porozumieniu

-po zasięgnięciu opinii

Organ właściwy w sprawie ma rozpocząć czynności współdziałania, występując z wnioskiem, przy czym strona ma zapewniony czynny udział w procedurze współdziałania. Odrębne ustawy mogą przenieść na stronę obowiązek uzyskania opinii lub stanowisk różnych organów adm. (np. wniosek o wydanie decyzji - wniosek o wydanie pozwolenia budowlanego).

Obowiązek współdziałania jest realizowany z urzędu przez organ powołany do wydania decyzji w sprawie zawisłej, który powinien zwrócić się do organu współdziałającego o zajecie stanowiska i powiadomić strony o tej czynności. Czynności współdziałania muszą być podejmowane w początkowym albo w końcowym stadium postępowania sprawy zawisłej (w zależności od ich formy).

Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, a jeżeli jest to niemożliwe to nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. Jeśli termin nie zostanie dotrzymany trzeba stronę powiadomić o przyczynie zwłoki i wyznaczyć nowy termin wydania postanowienia. Na nieterminowość służy stronie zażalenie do organu wyższego rzędu a w razie braku takiego wezwanie do usunięcia naruszenia prawa albo ponaglenia do sądu administracyjnego (na bezczynność organu administracji publicznej-jest to postanowienie zaskarżalne zażaleniem). Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie do organu wyższego stopnia (nad organem współdziałającym).

51. Zawieszenie postępowania (Przesłanki i tryb)

Zawieszenie postępowania „to taki stan postępowania , w którym trwa nadal stan zawisłości sprawy (lis pendent), w którym nadal istnieją powstałe w nim skutki prawno-procesowe, ale tok postępowania ulega wstrzymaniu (sprawa spoczywa bez biegu i w zasadzie żadne czynności procesowe nie są podejmowane, a terminy nie biegną). Po ustaniu przyczyny zawieszenia postępowanie zostaje podjęte na nowo.

Przesłanki zawieszenia postępowania administracyjnego:

Przesłanki obligatoryjne:

a)brak reprezentacji strony w postępowaniu uregulowane w art.97§1 pkt 1-3 k.p.a:

-w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5 (czyli brak osób sprawujących zarząd masą spadkową/kuratora wyznaczonego przez sąd), a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe

- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony

- w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności

prawnych

b) nierozstrzygnięcie kwestii wstępnych - gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd art.97§1 pkt4 k.p.a.

Przesłanki fakultatywne:

Zawarte w art. 98 § 1 k.p.a - Organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.

Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane (ZASADA DYSPOZYCYJNOŚĆI)

TRYB

Zawieszenie postępowania oraz odmowa podjęcia dalszych czynności postępowania następuje postanowieniem, na które służy zażalenie; ostateczne postanowienie może być zaskarżone do sądu administracyjnego.

Zawieszenie postępowania nie oznacza bezczynności organu administracji publicznej w sprawie, a jedynie jego ograniczenie jego działania do kontroli stanu sprawy - od wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania organ ma następujące obowiązki:

- podjęcie czynności zmierzających do usunięcia przeszkody w prowadzeniu postępowania

- podjęcia niezbędnych czynności w celu zapobieżenia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu społecznego (art. 102 k.p.a.)

-zastosowania nadzwyczajnego trybu rozstrzygania kwestii wstępnej, gdy strona nie podejmuje starań o usunięcie przeszkody procesowej (art. 100 §3 k.p.a.)

-podjęcie z urzędu czynności zawieszonego postępowania po ustaniu przeszkody w jego prowadzeniu, chyba, że wcześniej z takim wnioskiem wystąpi strona - art. 97 §2 k.p.a.; postanowienie odmawiające podjęcia czynności zawieszonego postępowania może być zaskarżone w drodze zażalenia (101§3 k.p.a.)

-respektowanie tego, że w okresie zawieszenia postępowania jest wstrzymany bieg terminów kodeksowych

Art. 100 § 1-3 k.p.a. ustanawia wyjątkowy tryb rozstrzygania kwestii wstępnej, który polega na tym, że organ administracyjny bada sprawę wykraczającą poza zakres jego właściwości rzeczowej (tylko na użytek prowadzonego przez siebie postępowania w celu usunięcia przeszkody procesowej-mimo wszystko jest to sytuacja wyjątkowa-narusza podział kompetencji organów państwowych).

Wyjątkowy tryb rozstrzygnięcia kwestii wstępnej następuje:

  1. bez zawieszenia postępowania

- gdy zawieszenie postępowania może stworzyć stan zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego albo interesu społecznego

- gdy zawieszenie mogło by spowodować niepowetowaną stronę dla strony

  1. w trakcie zawieszenia postępowania

-gdy strona pomimo wezwania przez organ do złożenia wniosku do właściwego organu (np. pozwu do sądu, czego nie można zrobić za nią) i wyznaczenia jej terminu nie dokonała takiej czynności

Przesłanki zawieszenia postępowania sądowo-administracyjnego

  1. obligatoryjne art. 124 §1 p.p.s.a:

1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela, z za-strzeżeniem § 3;

2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;

3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu;

4) jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości;

5) w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu albo Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

6) w razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu.

  1. fakultatywne art. 125 p.p.s.a.
    1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowo-administracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym;
    2) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy sądowo-administracyjnej;
    3) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu;
    4) w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście.

TRYB

Sąd orzeka o zawieszeniu, odmowie zawieszenia, podjęciu lub odmowie podjęcia zawieszonego postępowania w formie postanowienia (może zapaść na posiedzeniu niejawnym), na które przysługuje zażalenie.



Część II

Pojęcie sprawy administracyjnej.

1. 1. Zasady orzekania w sprawie indywidualnej.

2.SPRAWA ADMINISTRACYJNA

To konkretna sytuacja życiowa, w której interes indywidualny i interes publiczny mają znaleźć wyraz na podstawie prawa administracyjnego w formie konkretnego i władczego rozstrzygnięcia (decyzji administracyjnej), (J. Boć)

To sprawa, w której stosowane są normy prawa administracyjnego materialnego;

DECYZJA:

Decyzja administracyjna to jednostronny akt administracyjny wydany w konkretnej sprawie w toku postępowania administracyjnego przez organy administracji publicznej;

jest efektem procesu decyzyjnego;

jest podstawową formą załatwienia sprawy administracyjnej.

Musi być poprzedzona szeregiem formalnych czynności.

Inne nazwy decyzji: pozwolenia, zezwolenia, koncesja, licencja, nakaz zapłaty w postępowaniu podatkowym.

Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.

Rodzaje decyzji:

I) ostateczna i nieostateczna

-> ostateczna (art. 16 par. 1, art. 156. par. 1 pkt. 3 kpa)
- brak możliwości zaskarżenia zwyczajnym środkiem odwoławczym

- upływ terminu do wniesienia odwołania

- decyzja wydana przez organ odwoławczy

- ostateczność nie równa się prawomocność decyzji

-> nieostateczna

- przysługuje odwołanie w administracyjnym toku instancji

II) stanowcza i tymczasowa

-> stanowcza (art. 104 par. 2 kpa)
-> tymczasowa (art. 100 par. 2 i 3, art. 145 par. 1 pkt. 7 kpa)

- to wyjątek

III) swobodna i związana

-> swobodna

- oparta na konstrukcji swobodnego uznania

-> związana

- nie stwarza organowi podstawy do dokonywania swobodnej oceny

IV) pozytywna i negatywna

-> pozytywna
- zaspokaja żądanie strony

-> negatywna
- nie zaspokaja żądania strony

V) deklaratoryjna i konstytutywna
-> deklaratoryjna
- nie kształtuje stosunku prawnego, tylko ustala w sposób wiążący uprawnienia i obowiązki wynikające z norm prawnych

-> konstytutywna
- kształtuje stosunek prawny przez przyznanie uprawnienia lub nałożenie obowiązku

VI) częściowa (art. 104 § 2 )

- rozstrzyga istotę sprawy w części

VII) reformacyjna i kasatoryjna

-> reformacyjna (decyzja organu odwoławczego; art. 138 § 1 pkt. 2)
- uchylenie decyzji organu I instancji w całości lub w części i orzeczenie w tym zakresie

co do istoty sprawy

-> kasatoryjna (decyzja organu odwoławczego; art. 138 § 2)
- uchylenie decyzji organu I instancji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia właściwemu organowi I instancji

VIII) organu I instancji i organu II instancji

4. Pojęcie i zakres zastosowania postanowienia.

Postanowienie w przeciwieństwie do decyzji administracyjnej nie rozstrzyga przedmiotu postępowania administracyjnego, co do istoty, ma charakter proceduralny, nie materialno-prawny. Organ wykorzystuje ten akt jednostronny do rozwiązywania problemów incydentalnych, powstałych w trakcie postępowania. Rozwiązanie tych kwestii jest niezbędne do wydania decyzji, ale niema bezpośredniego na nią wpływu. 
Elementy postanowienia2
Art. 124 KPA wyznacza treść postanowienia administracyjnego. W każdym rozstrzygnięciu incydentalnej sprawy powinno znaleźć się oznaczenie organu administracyjnego, a także wskazanie daty jego wydania. Na podstawie tych elementów strona będzie w stanie zweryfikować, czy postanowienie wydał kompetentny organ zachowując odpowiednie terminy. Zgodnie z zasadą praworządności przedmiotowa forma prawna zostaje opatrzona podstawą prawną. W przeciwieństwie do decyzji administracyjnej podstawą prawną postanowienia zawsze będą przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Należy także wskazać stronę postanowienia. Analogiczne do decyzji elementami obligatoryjnymi postanowienia jest wskazanie rozstrzygnięcia a także pouczenia. W pouczeniu organ wskazuje, czy i jakim trybie służy od przedmiotowego postanowienia zażalenie.
Każde postanowienie zostaje opatrzone podpisem z podaniem imienia i nazwiska i stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do jej wydania.
Art. 125 KPA formułuje wymóg dostarczenia postanowienia w formie pisemnej bądź w formie elektronicznej. Postanowienie można przekazać w formie ustnej, jeżeli przemawia za tym interes strony, a przepisy prawa nie stoją temu na przeszkodzie. Ustne przekazanie treści jednostronnego aktu powinno być zaprotokołowane łącznie ze wskazaniem motywów takiego działania.
Postanowienie, od którego służy skarga do sądu administracyjnego musi zawierać uzasadnienie i wskazanie pouczenia.
Jak wyżej zostało zaznaczone postanowienie, co do zasady nie kończy postępowania administracyjnego. Rozstrzygnięcia w nim zawarte mają bardziej charakter proceduralny.
Odstępstwem od tej zasady jest postanowienie o zatwierdzeniu ugody. Zgodnie z zasadą ugodowego załatwiania spraw zawartej w art. 13 KPA organ dąży do zawarcia porozumienia między skonfliktowanymi stronami. Zawarcie ugody między stronami nie kończy postępowania administracyjnego. Treści zawarte w ugodzie muszą zostać zatwierdzone przez organ. Czynności tej dokonuje się w formie postanowienia. Dlatego też w tej wyjątkowej sytuacji postanowienie rozstrzyga sprawę, co do istoty.
Między postanowieniem a decyzją administracyjną występują zarówno podobieństwa jak i różnice.
Jedną z podstawowych różnic to odmienny charakter prawny. Podstawą prawną decyzji są przepisy prawa materialnego, natomiast postanowienie wydawane jest na podstawie KPA. Decyzja administracyjna rozstrzyga sprawę, co do istoty, postanowienie dotyczy pewnych incydentalnych kwestii o charakterze proceduralnym.
Najważniejsze podobieństwem jest to, iż obie formy prawne działania organów administracji mają charakter aktu administracyjnego, jednostronnego a więc władczego.

CZ. II- 5. RÓŻNICE MIĘDZY POSTANOWIENIEM A DECYZJĄ

1. Podstawa prawna

Decyzja jest oparta co do zasady na prawie materialnym, a w wyjątkowych okolicznościach na prawie procesowym, natomiast postanowienie wydawane jest na podstawie przepisów procesowych(kpa), wyjątkowo zaś przepisów prawa materialnego.

2. Przedmiot rozstrzygnięcia

''Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części, albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji'' - art 104§ 1 i 2 kpa

Decyzja jest więc formą podstawową i ostateczną, kończącą postępowanie. Ustala wynik postępowania, którym będzie określenie konsekwencji prawnych stanu faktycznego, stwierdzenie lub ukształtowanie pozycji prawnej stron, albo kończy sprawę w danej instancji przez umorzenie bezprzedmiotowego postępowania.

Postanowienia natomiast wydawane są w toku postępowania i dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy (chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej)- art.123 kpa. Postanowienie dotyczy więc pewnych incydentalnych kwestii o charakterze proceduralnym i wpływają na kształtowanie procesowych praw i obowiązków stron oraz uczestników postępowania.

Odstępstwem od zasady, że postanowienie nie rozstrzyga o istocie sprawy jest postanowienie o zatwierdzeniu ugody. Zawarcie ugody między stronami nie kończy postępowania administracyjnego. Treści zawarte w ugodzie muszą zostać zatwierdzone przez organ. Czynności tej dokonuje się w formie postanowienia. Dlatego też w tej wyjątkowej sytuacji postanowienie rozstrzyga sprawę, co do istoty.

3. Krąg adresatów

Decyzja- adresatem mogą być tylko strony postępowania(naruszenie tego powoduje jej nieważność)

Postanowienie- krąg podmiotów jest szerszy. Są to; strony, podmioty na prawach stron, uczestnicy postępowania (biegli,świadkowie,osoby trzecie) i inni uczestnicy postępowania(publiczność).

4. Możliwość zaskarżenia

Decyzja-od każdej decyzji nieostatecznej przysługuje odwołanie (są wyłączenia) w terminie 14 dni od momentu doręczenia lub ustnego ogłoszenia w przypadku sprawy załatwianej ustnie

Postanowienie- na postanowienie przysługuje zażalenie w terminie 7 dni od daty doręczenia; ale zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy kodeks tak stanowi. W przeciwieństwie do odwołania zażalenie nie zawsze przysługuje od postanowień wydanych przez organ I instancji.

Decyzja-odwołanie od decyzji

Postanowienie-zażalenie na postanowienie

5. Uzasadnienie

Każda decyzja powinna zawierać uzasadnienie. Można od tego odstąpić w przypadkach :

- gdy decyzja uwzględnia w całości żądanie strony (nie dotyczy to decyzji, które rozstrzygają sporne interesy stron i tych które wydane zostały na skutek odwołania)

- w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Postanowienie natomiast co do zasady nie wymaga uzasadnienia. Powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie

Zewnętrznie odróżnia je nazwa.

CZ II - 6. ELEMNTY DECYZJI

Elementy decyzji administracyjnej wyliczone są w art. 107§1 kpa:

1.Oznaczenie organu administracji publicznej

2.Data wydania

3.Oznaczenie strony lub stron

4.Powołanie podstawy prawej

5.Rozstrzygnięcie

6.Uzasadnienie faktyczne i prawne

7.Pouczenie o trybie odwołania

(czy od decyzji służy odwołanie,w jakim trybie i terminie oraz do kogo i za czyim pośrednictwem)

8.Pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego lub powództwa do sądu powszechnego (należy o tym pouczyć, jeżeli istnieje taka możliwość)

9.Podpis z podaniem imienia i nazwiska, oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Te same elementy, co decyzja rozstrzygająca sprawę w całości powinna zawierać decyzja częściowa, o której stanowi art 104 §2kpa. Rozstrzygnięcie i uzasadnienie takiej decyzji będzie okrojone,ale musi odpowiadać wszystkim wymaganiom formy przepisanym dla decyzji rozstrzygających całą sprawę, będącą przedmiotem postępowania. Decyzji częściowych nie wydaje się w sprawach podatkowych.

Ad.1 Oznaczenie organu administracji publicznej obejmuje wskazanie konkretnego organu administracji publicznej z podaniem pełnej nazwy np. Wójt Gminy X. Służy to ocenie kompetencji i właściwości oraz tego czy nie zostały naruszone.

Ad.2 Należy pamiętać, że data wydania decyzji nie jest datą doręczenia decyzji adresatowi.

Według orzecznictwa SN ''wydanie decyzji to czynność procesowa organu administracji publicznej polegająca na podpisaniu decyzji zawierającej elementy wskazane w art. 107§1 kpa''

Zatem datą wydania decyzji jest data wydania decyzji na piśmie lub data ogłoszenia decyzji ustnie, z tym że datą wydania decyzji pisemnej jest dzień podpisania decyzji zawierającej wymagane prawem elementy.

Ad.3 Niezwykle ważne jest prawidłowe zapisanie danych osoby lub instytucji, do których skierowane jest pismo. Jeżeli decyzja została skierowana do osoby, która nie jest stroną w sprawie, organ adm. publicznej stwierdza nieważność takiej decyzji.(art 156 §1 pkt. 4 kpa).

Ad.4. Podstawę prawną wydania decyzji może stanowić tylko przepis powszechnie obowiązujący.

W podstawie powinien być zatem podany konkretny artykuł oraz Dziennik Ustaw z numerem, w którym został opublikowany jednolity tekst prawny. Błąd w podstawie prawnej może być zakwalifikowany jako wydanie decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. (art 156 §1 pkt.2 kpa)

Ad.5 Rozstrzygnięcie- stanowi jeden z najważniejszych elementów decyzji. Musi być sformułowane tak, aby nie było wątpliwości, czego dotyczy, jakie uprawnienia przyznano lub jakie obowiązki nałożono na stronę

Ad.6 Uzasadnienie prawne i faktyczne

Uzasadnienie faktyczne decyzji- w szczególności powinno zawierać wskazanie faktów, które organ administracji publicznej uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł, oraz przyczyn z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (art.107§ 3kpa).

Jest to zatem dokładny opis postępowania wyjaśniającego, głównie dowodowego.

Uzasadnienie prawne decyzji- powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa(art107§ 3kpa).

Powinno zawierać także umotywowaną ocenę stanu faktycznego w świetle obowiązującego prawa oraz wskazać, jaki zachodzi związek między tą oceną a treścią rozstrzygnięcia .

Od uzasadnienia można odstąpić

-gdy decyzja uwzględnia w całości żądanie strony (nie dotyczy to decyzji, które rozstrzygają sporne interesy stron i tych które wydane zostały na skutek odwołania)

-w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

Ad.9 Popis własnoręczny z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego. Zgodnie z orzecznictwem NSA brak podpisu pozbawia pismo charakteru decyzji administracyjnej (jest to projekt decyzji, nie wywołuje skutków prawnych). W przypadku organu kolegialnego podpis składają wszyscy członkowie tego organu. Brak podpisu któregoś z członków może rodzić wątpliwości co do autentyczności decyzji

Przepisy szczególne mogą wyznaczyć inne elementy(składniki), które powinna zawierać decyzja.

Do dodatkowych składników decyzji administracyjnej zalicza się m.in.:

Rygor może być nadany, gdy wynika to z przepisów odrębnych (np. po wprowadzeniu klęski żywiołowej) lub ''ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami, bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony''-art 108§1kpa

Rygor ten może być nadany decyzji od razu przy jej wydaniu, albo po później w drodze osobnego postanowienia,na które służy zażalenie. -art108§2kpa

7. Wykonalność decyzji


Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu, wniesienie odwołania w odpowiednim terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji. Powyższych przepisów nie stosuje się jeżeli:
a) decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności,
b) decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. (Art. 130 KPA)
Wykonalności podlega w zasadzie decyzja ostateczna. W pewnych przypadkach można także wykonać decyzję nieostateczną, jeżeli przepisy prawa na to zezwalają. Dzieje się tak jeśli decyzja jest zgodna z żądaniem wszystkich stron ( art. 130 § 4 KPA), jeżeli podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy lub gdy został jej nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji od której służy odwołanie gdy: a) jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo b) dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami , c) ze względu na inny interes społeczny lub d) wyjątkowo ważny interes strony.
W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia.
Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu.
W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.(art. 108 KPA). Może być nadany decyzji już w fazie orzekania, wówczas przybiera formę klauzuli, albo po wydaniu decyzji, lecz wtedy przybiera formę postanowienia o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Na to postanowienie przysługuje zażalenie do organu wyższego stopnia w terminie 7 dni.

  1. Decyzje ostateczne i prawomocne - wyjaśnić różnice.

Decyzje ostateczne ( art. 16 KPA) = są to decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy = nie może zostać wzruszona za pomocą zwyczajnego środka zaskarżenia. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych.
Mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.

Niektórym tylko decyzjom przysługuje cecha prawomocności. Na decyzje prawomocne nie przysługuje już nawet skarga. (art. 269 KPA). Prawomocność decyzji administracyjnej powinna być rozumiana jako cecha przysługująca wyłącznie decyzjom, które zo­stały zaskarżone do sądu administracyjnego i przez ten sąd utrzymane w mocy ze względu na ich zgodność z prawem (zapadł wyrok oddalający skargę). Taka konstrukcja prawomocności decyzji wskazuje na jej zwiększoną trwałość w po­równaniu do innych decyzji ostatecznych. Nie jest możliwe bowiem stwierdzenie nieważności decyzji prawomocnej w trybie administracyjnym, a uchylenie w po­stępowaniu wznowionym ogranicza się tylko do sytuacji, gdy po wydaniu wyro­ku sądu administracyjnego zostaną ujawnione lub nastąpią okoliczności określo­ne w art. 145 § 1 pkt 1, 2, 5, 7 i 8 oraz w art. 145a § 1 KPA.

9. UGODA W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM


Ugoda stanowi odrębną formę działania administracji od aktu administracyjnego. Nie jest ona orzeczeniem. Nie jest to zasadnicza forma załatwienia sprawy.
Wyróżniamy dwa rodzaje ugody:
a) Ugoda zawierana między organem a stroną
b) Ugoda zawierana między stronami przed organem - ten rodzaj ugody został uregulowany w k. p. a, jest ona także zatwierdzana przez organ.
Przesłanki zawarcia ugody:
• Sprawa indywidualna zawisła przed organem administracji, ugoda może być zawarta w czasie trwania postępowania przed organem administracji publicznej w I instancji lub w postępowaniu odwoławczym, do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie;
• Co najmniej 2 strony, interes prawny tych stron dopuszcza pertraktacje oraz ustępstwa;
• Przemawia za tym charakter sprawy;
• Ugoda ma prowadzić do realizacji zasady szybkości i prostoty postępowania;
• Zawarcie ugody nie ma na celu obejścia szczególnych wymagań stawianych rozstrzygnięciu sprawy.
• Ugoda nie jest wyłączona z mocy przepisów odrębnych.
• Treść ugody nie narusza interesu społecznego lub słusznego interesu stron.
• Zawarciu ugody nie sprzeciwia się przepis prawa.
Odroczenie wydania decyzji: organ administracji publicznej odracza wydanie decyzji oraz wyznacza stronom nowy termin do zawarcia ugody, jeśli strony złożą zgodne oświadczenie o zamiarze jej zawarcia. ( art. 116 § 1).
Elementy ugody:
Oznaczenie organu przed którym została zawarta;
Data sporządzenia;
Oznaczenie stron;
Przedmiot i treść ugody;
Wzmianka o jej odczytaniu i przyjęciu;
Podpisy stron;
Podpis pracownika organu administracji publicznej, upoważnionego do sporządzenia ugody.
Zatwierdzenie ugody: przed organem administracji publicznej przed którym została zawarta. W przypadku, gdy ugoda dotyczy kwestii, których rozstrzygniecie wymaga zajęcia stanowiska przez inny organ , stosuję się odpowiednio art. 106 K.p.a. Organ administracji publicznej odmawia zatwierdzenia ugody, która jest zawarta z naruszeniem prawa, która nie uwzględnia stanowiska organu, czy takiej która narusza interes społeczny, czy słuszny interes stron.
Postanowienie zatwierdzające ugodę: Zatwierdzenie/ odmowa zatwierdzenia ugody następuje w formie postanowienia. Służy na nie zażalenie. Postanowienie w tej sprawie powinno być wydane w ciągu 7. dni od zawarcia ugody. Jeśli ugoda została zawarta w toku postępowania odwoławczego, z dniem, w którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza się wzmiankę w tym postanowieniu. Wraz z postanowieniem zatwierdzającym ugodę doręcza się stronom odpis ugody.
Skutki prawne ugody -> zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne, jak decyzja wydana w toku postępowania administracyjnego. (art. 121 k. p. a). Zatem powoduje ona związanie stron oraz organu administracji publicznej od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia.
Ugoda ma charakter pomocniczy, gdy strony nie dojdą do porozumienia, sprawa kończy się wydaniem decyzji. (art. 116 § 2).
Forma ugody: art. 117 § 2 forma pisemna, protokół podpisany przez osobę upoważnioną do sporządzenia ugody.
Wykonalność ugody: art. 120 § 1 - gdy postanowienie zatwierdzające ugodę stanie się ostateczne. Organ administracji publicznej, przed którym została zawarta ugoda, potwierdza jej wykonalność na egzemplarzu ugody.
W przypadku nieuregulowania, do ugody i postanowienia w sprawie zatwierdzenia/ odmowy zatwierdzenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące decyzji.

10. Przesłanki umorzenia postępowania administracyjnego

Umorzenie postępowania kończy sprawę w danej instancji (zatem także w postęp. odwoławczym) i dlatego następuje w formie decyzji administracyjnej ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami w zakresie kontroli takiej decyzji w adm. toku instancji (strona ma możliwość odwołać się od takiej decyzji do organu II instancji) i kontroli sądu administracyjnego (możliwość zaskarżenia decyzji ostatecznej).

Art. 105 kpa przewiduje umorzenie postępowania w dwóch przypadkach:

a) gdy z jakiejkolwiek przyczyny postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Z bezprzedmiotowością mamy do czynienia, gdy organ jednoznacznie stwierdzi brak podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpatrzenia sprawy. Mogą to być przyczyny natury faktycznej np. śmierć osoby ubiegającej się o zmianę nazwiska lub wydanie paszportu, a także prawnej np. zmiana przepisów prawa i zniesienie obowiązku uzyskiwania zezwoleń na podjęcie danej czynności, działalności.

b) jeśli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Strona może zatem stwierdzić, że postępowanie stało się dla niej bezprzedmiotowe. Organ administracji nie jest jednak związany tym wystąpieniem. Może zatem uznać żądanie strony i wydać decyzję o umorzeniu postępowania albo wydać postanowienie o odmowie umorzenia postępowania, na które nie przysługuje zażalenie.

Możliwe jest umorzenia postępowania odwoławczego, gdy stało się ono bezprzedmiotowe (art. 138 § 1 pkt 3). Może to nastąpić, kiedy strona cofnie odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ (art. 137). Jeśli organ uwzględni cofnięcie odwołania wydaje decyzję umarzającą postępowanie odwoławcze.

Art. 105 kpa nie stanowi podstawy prawnej wydania decyzji o umorzeniu postępowania w kwestiach rozstrzyganych w drodze postanowienia.

11. Tryb umorzenia postępowania administracyjnego

Umorzenie postępowania administracyjnego może nastąpić obligatoryjnie i fakultatywnie, po wystąpieniu wyżej wymienionych przesłanek (patrz pytanie 10), gdy organ uzna bezprzedmiotowość postępowania, wówczas wydaje decyzję administracyjną o umorzeniu postępowania w danej instancji, która nie rozstrzyga sprawy co do istoty - nie wywołuje skutków w sferze materialno - prawnej, a jedynie skutki procesowe. Na taką decyzję przysługuje odwołanie. Jest to formalne orzeczenie kończące postępowanie. Orzeczenie to może być wydane zarówno w tryb zwykłym jak i nadzwyczajnym.

Pytanie to nie było trudne, jedynie trochę kłopotliwe ze względu na dostępną literaturę i snucie domysłów odnośnie prawidłowej odpowiedzi. Jeżeli coś się nie będzie zgadzało proszę o odesłanie, na pewno jeszcze raz to zweryfikuję i poprawię.

12. Pojęcie retryfikacja decyzji

RETRYFIKACJA

  1. Uzupełnienie (art. 111 k.p.a)

  2. Sprostowanie (art. 111 k.p.a, art. 113 k.p.a)

  3. Wyjaśnienie treści (art. 113 k.p.a)

  1. Sprostowanie oczywistych omyłek pisarskich i błędów rachunkowych w decyzji.

Organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach (art. 113 § 1). Mogą to być np. błędy w maszynopisie decyzji, czy też w działaniach matematycznych.

Błędy i omyłki muszą być oczywiste i nie budzić wątpliwości, co stwierdza organ po porównaniu treści decyzji z dokumentami zawartymi w aktach sprawy. W związku z powyższym, nie jest dopuszczalne sprostowanie decyzji na podstawie art. 113 § 1, które prowadziłoby do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego. Przedmiotem sprostowania nie mogą być mylne ustalenia faktyczne organu administracji publicznej, ani też mylne zastosowanie przepisu prawnego.

Rozstrzygnięcie wniosku o sprostowanie błędów pisarskich i rachunkowych oraz innych oczywistych omyłek następuje w drodze postanowienia niezależnie od tego, czy załatwienie wniosku jest pozytywne, czy negatywne dla wnioskodawcy.

Na postanowienie w sprawie sprostowania służy zażalenie (art. 113 § 2).

14. Wyjaśnienie treści i uzupełnienie decyzji.

Wyjaśnienie treści decyzji

-dokonuje się w przypadku wątpliwości co do jej treści z zakresu praw lub obowiązków nią uregulowanych albo terminów w którym powstaje skutek prawny

-jest to wykładnia i nie może prowadzić do merytorycznej zmiany treści rozstrzygnięcia

-następuje na żądanie organu egzekucyjnego lub strony w drodze postanowienia na które służy zażalenie

Uzupełnienie decyzji

-dotyczy jej rozstrzygnięcia oraz pouczeń co do możliwości wniesienia środków zaskarżenia na drodze administracyjnej lub sądowej

-strona może się domagać od organu wydającego decyzje uzupełnienia jej treści, jeżeli nie obejmuje wszystkich żądań strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji

-błędne pouczenie co do prawa odwołania wniesienia powództwa do sądu lub skargi nie może szkodzić stronie, która się do niego zastosowała

-uzupełnienie może nastąpić również z urzędu w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji

-uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia decyzji następuje w formie postanowienia na które nie służy zażalenie

15. Pojęcie i rodzaje środków zaskarżania.

Środki zaskarżania - są to instytucje procesowe za których pomocą uprawnione podmioty mogą żądać weryfikacji rozstrzygnięć administracyjnych w celu ich kasacji lub reformacji; służą do uruchomienia kontroli instancyjnej

Rodzaje środków zaskarżania:

1.

a)zwyczajne - służą od orzeczeń nieostatecznych (odwołanie, zażalenie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy)

b)nadzwyczajne - dłużą od orzeczeń ostatecznych, podstawy prawne ich wnoszenia wymienione w k.p.a. (wznowienie postępowania, stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej)

2.

a)dewolutywne - rozpatrywane przez inny organ, najczęściej przez wyższą instancje (odwołanie, zażalenie)

b)niedewolutywne - rozpatrywane przez ten sam organ (wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy)

3.

a)suspensywne - wstrzymują wykonanie zaskarżonego orzeczenia (wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy)

b)niesuspensywne - niewstrzymują wykonania zaskarżonego orzeczenia (zażalenie)

16. Odwołanie, istota i tryb wnoszenia.

Istota odwołania:

- zwyczajny środek zaskarżania

- służy zawsze od każdej decyzji wydanej w pierwszej instancji

* wyjątek stanowi decyzja Ministra i Samorządowego Kolegium Odwoławczego, gdzie mamy do czynienia z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy

- właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba, że ustawa stanowi inaczej

-skutkiem wniesienia odwołania jest wstrzymanie wykonania decyzji

Tryb wnoszenia odwołania:

-Tryb: wnosi się do właściwego organu wyższej instancji za pośrednictwem organu, który wydał decyzje

-Termin: 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji (przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy)

17. Wymogi formalne odwołania.

K.p.a. minimalizuje wymogi formalne odwołania. Nie wymaga ono szczegółowego uzasadnienia, wystarczy, że z treści będzie wynikały niezadowolenie strony z wydanej decyzji. Musi zawierać oznaczenie od kogo pochodzi pismo, do kogo jest skierowane, treść i podpis. Przepisy szczególne mogą ustalić inne wymogi co do treści.

18.Niedopuszczalność odwołania.

Prawo do odwołania to jedno z podstawowych praw zagwarantowanych w konstytucji. Według art.78 Konstytucji RP ,, Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżenia określa ustawa.”

Zakres dopuszczalności odwołania od decyzji wyznacza zasada dwuinstancyjności(art.15 k.p.a). Według niej każda decyzja organu I instancji podlega w wyniku wniesienia odwołania ponownemu rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez organ II instancji.

Jednak od tej zasady k.p.a oraz przepisy szczególne wprowadzają wyjątki. Wyłam od zasady dwuinstancyjności czyni:

Od decyzji wydanych w I instancji przez ministra lub SKO służy uprawnionym inny środek zaskarżenia - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Różni się on od odwołania tym, że nie ma konstrukcji względnie dewolutywnej, gdyż jest rozpatrywany przez organ, który wydał zaskarżoną decyzje.

Przepisy szczególne wprowadzają również wyłączenie decyzji spod weryfikacji instancji i tak:

19.Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Wprowadzony do k.p.a poprzez podniesienie dwuinstancyjności postępowania administracyjnego do rangi zasady ogólnej przez co musiało być to dostosowane do wszystkich rozwiązań prawnych przyjętych w k.p.a, także do postępowań prowadzonych przez ministrów. Tradycyjnie postępowanie prowadzone przez ministrów były jednoinstancyjne i brak było organu, któremu można by powierzyć rozpatrzenie odwołania. Dlatego wprowadzono tą instytucje - strona niezadowolona z decyzji ministra może się zwrócić do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy i wniosek ten stanowi podstawę ponownego postępowania w tej sprawie. (art.127k.p.a).

Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest również środkiem zaskarżenia od decyzji wydanej w I instancji przez samorządowe kolegium odwoławcze (art.127§3 k.p.a).

Do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, więc:

Przed upływem terminu do wniesienia wniosku decyzja nie ulega wykonaniu, bowiem wniesienie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. Wyjątkiem od tej zasady jest:

Decyzja podlega jednak wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia wniosku, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. Warunkiem wyjściowym jest rozstrzygnięcie.

Wszczęcie postępowania o ponowne rozpatrzenie sprawy następuje na skutek wniesienia przez stronę lub podmiot na prawach strony odpowiedniego wniosku do organu, który wydał zaskarżoną decyzję. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia (ogłoszenia) decyzji. Przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu broni instytucja przywrócenia terminu (art. 58 K.p.a.). Wniesienie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie musi mieć żadnej konkretnej, określonej w przepisach formy, nie wymaga uzasadnienia, musi wskazywać na niezadowolenie strony z wydanej decyzji. Wniesienie wniosku wstrzymuje wykonanie decyzji. Jest to uzasadnione tym, że możliwość prawna wykonania decyzji powodować może brak skuteczności ochrony na drodze postępowania odwoławczego, wywołać może bowiem stan prawny lub faktyczny, którego nie będzie można odwrócić. Od tej reguły są wyjątki:

1) gdy decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108 K.p.a.),

2) gdy decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Gdy przepis ustawy szczególnej stanowi, że określona decyzja podlega natychmiastowemu wykonania.

3) gdy decyzja jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. W razie zatem, gdy w sprawie występuje wielość stron, strona uprawniona nie może podjąć dobrowolnego wykonania decyzji, jeżeli realizacja przez nią uprawnienia może wpływać na interesy prawne pozostałych stron, np. pozwolenie na budowę.

W uzasadnionych przypadkach organ może wstrzymać wykonanie natychmiastowe decyzji.

1. Formalne sprawdzenie wniosku i zawiadomienie stron

Organ dokonuje czynności o charakterze technicznym polegających na zawiadomieniu stron o wniesieniu środka (art. 131 K.p.a.).

Rozpatrzenie wniosku wymaga sprawdzenia w pierwszej kolejności warunków formalnych. Jeżeli zostaną one dostrzeżone organ wzywa stronę do uzupełnienia braków (art. 64 § 2 K.p.a.). Jeżeli braki formalne nie dają się usunąć lub strona nie uczyni tego w wyznaczonym terminie, organ pozostawia podanie o ponowne rozpatrzenie sprawy bez rozpoznania.

Następnie organ bada czy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy jest dopuszczalny oraz czy strona zachowała termin. Niedopuszczalność może wynikać z przesłanek zarówno podmiotowych jak i przedmiotowych. Przyczyny podmiotowe dotyczą sytuacji wniesienia środka zaskarżenia przez osoby niemające legitymacji do wniesienia tego środka zaskarżenia albo wniesienie go przez osobę niemającą zdolności do czynności prawnych, która może to jedynie uczynić przez swojego przedstawiciela ustawowego. Przyczyny przedmiotowe zachodzą, gdy przepisy prawa wyłączają możliwość zaskarżenia decyzji w toku instancji oraz jest brak przedmiotu zaskarżenia, czyli gdy decyzja nie weszła do obrotu prawnego, tzn. nie została stronie doręczona lub ogłoszona, a także gdy czynność organu administracyjnego nie jest decyzją administracyjną.

Jeżeli organ stwierdzi niedopuszczalność lub uchybienie terminu wyda postanowienie w tej sprawie. Postanowienie to jest ostateczne.

2. Postępowanie wyjaśniające

Organ rozpoznający wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie. W razie konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części powinien ograniczyć się do uchylenia dotychczasowej decyzji (w celu ponownego przeprowadzenia postępowania dowodowego - art. 138 § 2 w zw. z art. 127 § 2 K.p.a.).

Strona może cofnąć środek zaskarżenia przed wydaniem decyzji. Organ nie uwzględni jednak cofnięcia, gdy prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny.

3. Rozstrzygnięcie

Postępowanie kończy się wydaniem decyzji i:

1. utrzymaniem w mocy zaskarżonej decyzji,

2. uchyleniem zaskarżonej decyzji całości lub w części i:

- w tym zakresie orzeknięciem co do istoty sprawy,

- umorzeniem postępowania I instancji,

3. umorzeniem postępowania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (np. gdy cofnięto wniosek).

Rozstrzygnięcie organu II instancji nie może zmieniać sytuacji strony na niekorzyść z wyjątkiem przypadku, gdy akt administracyjny wydany przez organ I instancji rażąco narusza prawo lub interes strony.

CZ. II (20) LEGITYMACJA PROKURATORA DO WNIESIENIA ODWOŁANIA

Z art. 188 k.p.a wynika że w tym zakresie prawo prokuratora jest zróżnicowane w zależności od tego, czy brał udział w postępowaniu I -szej instancji. Z art. Tego należy wyprowadzić wniosek, ze prokuratorowi służą prawa strony, jeżeli faktycznie uczestniczy w postępowaniu. Jeżeli zatem prokurator bierze udział w postępowaniu I-szej instancji to służą mu prawa strony i ma on również legitymację do wniesienia odwołania.

Kwestia legitymacji do wniesienia odwołania wówczas kiedy prokurator nie brał udziału w postępowaniu I-szej instancji:

Prokurator w post administracyjnym ma prawo zwrócenia się do właściwego organu administracji publ o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem.(art. 182) oraz ma prawo udziału w każdym studium postępowania (art. 183§1)

(należy pamiętać, że mamy do czynienia ze stadium postępowania wtedy gdy już toczy się postępowanie. Postępowanie administracyjne toczy się zaś od jego wszczęcia aż do momentu doręczenia lub ogłoszenia decyzji organu I-szej instancji oraz toczy się od złożenia odwołania do doręczenia lub ogłoszenia decyzji ostatecznej.)

21. Zażalenie, istota i tryb wnoszenia

Zażalenie jest zwyczajnym środkiem odwoławczym służącym w odniesieniu do nieostatecznych postanowień wydawanych w toku postępowania administracyjnego. Jest to środek prawny przewidziany do zaskarżenia postanowień zarówno w postępowaniu przed pierwszą instancją, jak i odwoławczych. KPA ściśle określa przypadki, w których można wnieść zażalenie. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem organu wydającego postanowienie do organu wyższej instancji, który je rozpatruje, gdy organ nie wyda nowego, zmienionego postanowienia (odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących odwołań), w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia stronie. Po wyczerpaniu toku instancji postanowienia, na które służy zażalenie mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego, a w przypadku postanowienia, na które nie służy zażalenie, można je zaskarżyć w odwołaniu od wydanej decyzji administracyjnej. Wniesienie zażalenia przysługuje stronie - art. 147 KPA, jednak w przepisach szczególnych uprawnienie to przyznano również innym uczestnikom postępowania.

Postępowanie odwoławcze.
Konstrukcja prawna postanowienia jest oparta na względnej dewolutywnością, kompetencja do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy w toku postępowania odwoławczego przechodzi bowiem na organ odwoławczy tylko wtedy, gdy organ I instancji nie znalazł podstawy do weryfikacji decyzji we własnym zakresie.

Postępowanie odwoławcze przed organem I instancji (samokontrola). Czynności procesowe organu I instancji obejmują zawiadomienie stron o wniesieniu odwołania oraz w związku ze względną dewolutywnością odwołania podjęcie samokontroli w odniesieniu do własnej decyzji.
Względna dewolutywność odwołania w postępowaniu administracyjnym należy do rozwiązań szczegółowych, wyjątkowych ze względu na obowiązywanie zasady związania organu administracji publicznej własną decyzją. Statuując generalnie zasadę związania organu I instancji własną decyzją, kpa dopuszcza bowiem od niej wyjątki, które wyznaczają granice samokontroli.
Wyjątkiem w ramach postępowania odwoławczego jest sytuacja, kiedy odwołanie wniosły wszystkie strony, albo tylko jedna, ale pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania - a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać NOWĄ DECYZJĘ, uchylając lub zmieniając nią zaskarżoną decyzję.
Możliwość dokonania przez organ I instancji samokontroli w kpa opiera się na dwóch podstawowych kryteriach. Pierwsze to kryterium o charakterze formalnym, bo chodzi o wniesienie odwołania przez wszystkie strony danego postępowania, drugie zaś ma charakter merytoryczny, bo istota jego polega na tym, że stanowisko organu musi pokrywać się ze stanowiskiem stron.
-Aby organ mógł wykonać swoje uprawnienie do samokontroli, usi ustalić, czy odwołanie wniosły wszystkie strony, którym decyzja została dostarczona lub ogłoszona.
-Ordynacja podatkowa ustanowiła bezwzględną zasadę związania decyzją organu, który ją wydał.
Czynności procesowe podjęte przez organ w ramach samokontroli odbywają się w dwóch fazach.
Pierwsza obejmuje przeprowadzenie kontroli własnego postępowania, polegającej na ponownym rozpoznaniu i rozpatrzeniu sprawy oraz na ustaleniu, czy stanowisko zajęte w danej sprawie może być zmienione
Druga to konfrontacja tego stanowiska z żądaniem strony, której wynik może być różny, a w grę wchodzą trzy sytuację: po pierwsze organ ustala, że żądanie strony jest uzasadnione w całości i w związku z tym jest kompetentny do zmiany lub uchylenia swojej decyzji; po drugie organ ustala, że żądanie strony może być uwzględnione tylko częściowo i wówczas nie ma on kompetencji do wzruszenia swojej decyzji, a po trzecie organ ustala, że odwołanie jego zdaniem nie jest uzasadnione.
- Organ I instancji jest obowiązany ponownie rozpatrzyć sprawę w terminie siedmiu dni, licząc od dnia, w którym otrzymał odwołanie, a w postępowaniu podatkowym bez względnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od otrzymania odwołania; od nowej decyzji stronom służy odwołanie.

22. Postępowanie odwoławcze.
Konstrukcja prawna postanowienia jest oparta na względnej dewolutywnością, kompetencja do rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy w toku postępowania odwoławczego przechodzi bowiem na organ odwoławczy tylko wtedy, gdy organ I instancji nie znalazł podstawy do weryfikacji decyzji we własnym zakresie.

Postępowanie odwoławcze przed organem I instancji (samokontrola). Czynności procesowe organu I instancji obejmują zawiadomienie stron o wniesieniu odwołania oraz w związku ze względną dewolutywnością odwołania podjęcie samokontroli w odniesieniu do własnej decyzji.
Względna dewolutywność odwołania w postępowaniu administracyjnym należy do rozwiązań szczegółowych, wyjątkowych ze względu na obowiązywanie zasady związania organu administracji publicznej własną decyzją. Statuując generalnie zasadę związania organu I instancji własną decyzją, kpa dopuszcza bowiem od niej wyjątki, które wyznaczają granice samokontroli.
Wyjątkiem w ramach postępowania odwoławczego jest sytuacja, kiedy odwołanie wniosły wszystkie strony, albo tylko jedna, ale pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania - a organ administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może wydać NOWĄ DECYZJĘ, uchylając lub zmieniając nią zaskarżoną decyzję.
Możliwość dokonania przez organ I instancji samokontroli w kpa opiera się na dwóch podstawowych kryteriach. Pierwsze to kryterium o charakterze formalnym, bo chodzi o wniesienie odwołania przez wszystkie strony danego postępowania, drugie zaś ma charakter merytoryczny, bo istota jego polega na tym, że stanowisko organu musi pokrywać się ze stanowiskiem stron.
-Aby organ mógł wykonać swoje uprawnienie do samokontroli, usi ustalić, czy odwołanie wniosły wszystkie strony, którym decyzja została dostarczona lub ogłoszona.
-Ordynacja podatkowa ustanowiła bezwzględną zasadę związania decyzją organu, który ją wydał.
Czynności procesowe podjęte przez organ w ramach samokontroli odbywają się w dwóch fazach.
Pierwsza obejmuje przeprowadzenie kontroli własnego postępowania, polegającej na ponownym rozpoznaniu i rozpatrzeniu sprawy oraz na ustaleniu, czy stanowisko zajęte w danej sprawie może być zmienione
Druga to konfrontacja tego stanowiska z żądaniem strony, której wynik może być różny, a w grę wchodzą trzy sytuację: po pierwsze organ ustala, że żądanie strony jest uzasadnione w całości i w związku z tym jest kompetentny do zmiany lub uchylenia swojej decyzji; po drugie organ ustala, że żądanie strony może być uwzględnione tylko częściowo i wówczas nie ma on kompetencji do wzruszenia swojej decyzji, a po trzecie organ ustala, że odwołanie jego zdaniem nie jest uzasadnione.
- Organ I instancji jest obowiązany ponownie rozpatrzyć sprawę w terminie siedmiu dni, licząc od dnia, w którym otrzymał odwołanie, a w postępowaniu podatkowym bez względnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od otrzymania odwołania; od nowej decyzji stronom służy odwołanie.

Cz. II Pytanie nr 23 Postępowanie odwoławcze przed organami II instancji.

Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji możemy podzielić na trzy stadia:

  1. Postępowanie wstępne

  2. Postępowanie rozpoznawcze

  3. Stadium podjęcia decyzji

Postępowanie to rozpoczyna się w dacie przekazanie organowi odwoławczemu, odwołania wraz z aktami sprawy, a kończy się w dacie doręczenia lub ogłoszenia decyzji organu II instancji.

W postępowaniu wstępnym organ odwoławczy podejmuje czynności mające na celu ustalenie, czy odwołanie jest dopuszczalne oraz czy zostało wniesione z zachowaniem terminu. Niedopuszczalność może wynikać z przyczyn o charakterze przedmiotowym (np. brak przedmiotu zaskarżenia, przypadki wyłączenia przez przepisy prawne możliwości zaskarżenia decyzji w toku instancji) oraz podmiotowym (wniesienie odwołania przez jednostkę niemającą legitymacji do wniesienia tego środka zaskarżenia albo wniesienie odwołania przez stronę niemającą zdolności do czynności prawnych). Organ odwoławczy w postępowaniu wstępnym bada czy odwołanie zostało wniesione w przewidzianym w przepisach terminie. Jeżeli osoba uchybiła terminowi do wniesienia odwołania, a wystąpi o jego przywrócenie, to organ odwoławczy ostatecznie rozstrzyga o jego przywróceniu (art. 59 §2 k.p.a.). W przypadku negatywnego wyniku czynności podjętych w postępowaniu wstępnym organ odwoławczy wydaje albo postanowienie o niedopuszczalności odwołania, albo o uchybieniu terminu do wniesienia odwołania i oba te postanowienia są ostateczne (art. 134 k.p.a.). Postanowienia wydawane na podstawie art. 134 k.p.a. kończą postępowanie odwoławcze, podlegają zatem zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Postanowienia kończące postępowania odwoławcze podlegają weryfikacji w trybach nadzwyczajnych.

Przedmiotem postępowania rozpoznawczego jest ponowne rozpatrzenie sprawy indywidualnej rozstrzygniętej decyzją organu I instancji. Granice postępowania rozpoznawczego generalnie wyznaczają zasady ogólne postępowania administracyjnego , a przede wszystkim zasada prawdy obiektywnej, praworządności i dwuinstancyjności. Organ odwoławczy dokonuje oceny materiału dowodowego zebranego w postępowaniu przed I instancją. Wynik tej oceny może być dwojaki:

  1. Organ odwoławczy może stwierdzić, że organ I instancji, mimo że nie dysponował niezbędnymi dowodami, nie przeprowadził postępowania dowodowego w celu ich uzyskania, czyli że w istocie brak było rozpoznania sprawy w I instancji. Takie wadliwości organ odwoławczy nie może konwalidować, przeprowadzając postępowanie rozpoznawcze we własnych zakresie. Zgodnie z art. 136 i 138 §2 k.p.a. organ odwoławczy ma kompetencje tylko do przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego. Jeżeli zachodzi potrzeba przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości, organ odwoławczy kasuje decyzję I instancji i przekazuje sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

  2. Gdy organ odwoławczy stwierdza, że postępowanie rozpoznawcze wymaga uzupełnienia, bowiem nie zostały ustalone wszystkie istotne dla sprawy okoliczności faktyczne. W takim przypadku organ odwoławczy z urzędu lub na wniosek stron jest obowiązany przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe. Uzupełniające postępowanie dowodowe organ odwoławczy przeprowadza sam lub może je zlecić organowi, który wydał decyzję zaskarżoną. W k.p.a nie został wprowadzony zakaz uwzględniania w fazie postępowania rozpoznawczego przez organ odwoławczy nowych dowodów i nowych okoliczności faktycznych. Z zasady prawdy obiektywnej wypływa dla organu odwoławczego obowiązek uwzględniania tych nowości, chyba że prowadzą one do nowej sprawy. Uzupełniające postępowanie dowodowe przeprowadza się wg przepisów o postępowaniu przed organem I instancji.

Podjęcie decyzji. Wniesienie odwołania przenosi na organ odwoławczy kompetencje do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej. Organ odwoławczy jest wyposażone przede wszystkim w kompetencję do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, a tylko w ograniczonym zakresie ma on kompetencje kasacyjne.

Rozstrzygnięcie merytoryczne organu odwoławczego może być następujące:

  1. Zgodne z rozstrzygnięciem organu I instancji - gdy w wyniku rozpoznania sprawy rozstrzygnięcie organu odwoławczego pokrywa się z rozstrzygnięciem organu I instancji. Wówczas zgodnie z art. 138 §1 pkt 1 k.p.a organ odwoławczy utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję.

  2. Niezgodne z rozstrzygnięciem organu I instancji (rozstrzygnięcie merytoryczno - reformacyjne). Wówczas zgodnie z art. 138 §1 pkt 2 k.p.a organ odwoławczy uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. Ponadto art. 138 §4 stanowi, że jeżeli przepisy przewidują wydanie decyzji na blankiecie urzędowym, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a istnieją podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji, organ odwoławczy uchyla decyzję i zobowiązuje organ I instancji do wydania decyzji o określonej treści.

Drugim rodzajem rozstrzygnięć organu odwoławczego są decyzje kasacyjne. Możemy wyróżnić dwa typy decyzji kasacyjnej:

  1. Decyzję kasacyjną typową, czyli kończącą rozpatrzenie sprawy. Jej istota polega na tym, że organ odwoławczy uchyla decyzję organu I instancji, nie rozstrzygając sprawy pod względem merytorycznym. Dopuszczalność wydania decyzji tego typu przez organ odwoławczy będzie ograniczona do przypadków, gdy brak było podstaw prawnych do merytorycznego rozpoznania sprawy w ogóle bądź nie było tych podstaw do rozpatrzenia jej w drodze postępowania administracyjnego czy też tylko w drodze postępowania administracyjnego danego rodzaju(np. gdy decyzja organu I instancji została wydana bez podstawy prawnej, gdy dotyczy ona sprawy już rozstrzygniętej decyzją ostateczną).Brak podstaw do merytorycznego rozpoznania sprawy może dotyczyć części sprawy, wówczas organ odwoławczy w takim zakresie umarza postępowanie. Organ odwoławczy w każdym przypadku jest zobowiązany do merytorycznego rozpoznania sprawy, której dotyczy zaskarżona decyzja, ale nie zawsze będzie on obowiązany do merytorycznego rozstrzygnięcia tej sprawy. Stwierdzając brak podstaw prawnych do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy ], organ odwoławczy swoją decyzją uchyla decyzję organu I instancji i umarza postępowania w całości albo w części

  2. Decyzje kasacyjne połączone z przekazaniem sprawy indywidualnej do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Ten typ kasacji może być zastosowany wtedy, gdy organ odwoławczy stwierdzi istnienie podstaw do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Organ odwoławczy może wydać decyzję kasacyjną i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, gdy postępowanie w I instancji zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, a zatem gdy:

  1. Organ I instancji nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego

  2. Postępowanie wyjaśniające (dowodowe) zostało przeprowadzone, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe np. czynności prowadził pracownik wyłączony ze sprawy. [* podjęcie decyzji przez organ I instancji bez przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, jeżeli nie było podstaw do zastosowania uproszczonego postępowania wyjaśniającego, nie może być sanowane w postępowaniu odwoławczym, naruszałoby to bowiem zasadę dwuinstancyjności, której istota polega na dwukrotnym rozpoznaniu i rozstrzygnięciu sprawy. W taki przypadku organ odwoławczy ma tylko kompetencje kasacyjne.] Wydając decyzję kasacyjną połączoną z przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, organ odwoławczy wskazuje, jakie okoliczności faktyczne należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy(art. 138 §2 k.p.a.).

Postępowanie odwoławcze może zakończyć się decyzją o umorzeniu postępowania odwoławczego, gdy postępowanie stało się bezprzedmiotowe (art. 138 §1 pkt 3). Wykonanie przez stronę decyzji organu I instancji przed lub w czasie trwania postępowania odwoławczego nie powoduje bezprzedmiotowości postępowania odwoławczego. Postępowanie odwoławcze jest bezprzedmiotowe np. gdy przedmiotem zaskarżenia nie była decyzja nieostateczna, w razie śmierci strony, gdy sprawa administracyjne ma charakter ściśle związany ze stroną i nie przechodzą prawa na następców prawnych. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego powoduje, że zaskarżona decyzja organu I instancji, już jako ostateczne rozstrzygnięcie sprawy, pozostaje w obrocie pranym.

Cz. II pyt. 24 Reformationis in peius w postępowaniu odwoławczym.

Istota zakazu reformationis in peius polega na tym, że organ odwoławczy nie może zmienić rozstrzygnięcia zawartego w decyzji wydanej przez organ I instancji na niekorzyść odwołującej się strony. Wg art. 139 k.p.a. organ odwoławczy nie może rozstrzygać sprawy indywidualnej na niekorzyść odwołującej się strony, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny. Przez pojęcie rażącego naruszenia prawa trzeba rozumieć tylko kwalifikowane przypadki naruszenia prawa wymienione wyczerpująco w art. 145§1, art. 145a§1, art. 145b i w art. 156§1 k.p.a. Naruszenie prawa, które nie ma charakteru rażącego, ulega sanacji w przypadku, gdy strona odwołująca się nabyła prawo na podstawie decyzji organu I instancji. Dopuszczalność reformacji decyzji organu I instancji zostaje wobec tego uzależniona od przesłanki, której treścią jest ochrona praw nabytych strony odwołującej się od decyzji. Pojęcie rażącego naruszenia interesu społecznego należy do pojęć nieostrych, co oznacza, że organ odwoławczy ma znaczną swobodę interpretacji przepisu i będzie mógł dokonać reformacji decyzji organu I instancji na niekorzyść strony odwołującej się ze względu na każdy rodzaj wadliwości tej decyzji. Dlatego odstępując na tej podstawie od zakazu reformationis in peius, organ odwoławczy jest zobowiązany w uzasadnieniu swojej decyzji zamieścić wywód wykazujący rażące naruszenie interesu społecznego przez decyzję organu I instancji. Ta ocena podlega weryfikacji zarówno przez organ nadzoru, jak i przez sąd administracyjny. Naruszenie zakazu reformarionis in peius przez organ odwoławczy należy zakwalifikować jako naruszenie prawa stanowiące podstawę uchylenia decyzji odwoławczej.

25. Teoria wadliwości decyzji administracyjnej

ZAGADNIENIE WADLIWOŚCI DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ

1. Decyzja administracyjna jest prawidłowa, jeżeli łącznie spełnia dwie przesłanki:

o jest zgodna z normami materialnego prawa administracyjnego;

o została wydana zgodnie z normami procesowego prawa administracyjnego.

Decyzja jest wadliwa, gdy narusza wyżej wymienione normy.

2. W klasycznej doktrynie akt administracyjny jest prawidłowy jeśli:

a) został prawidłowo, tj. zgodnie z prawdą, ustalony

stan faktyczny danego stosunku,

b) został prawidłowo, tj. zgodnie z zasadami prawidłowej wykładni,

wybrana norma prawna.

c) z obu przesłanek została prawidłowo wyprowadzona konkluzja

Obecnie oprócz wyżej wymienionych zasad uwzględnia się:

d) wydanie decyzji administracyjnej na podstawie aktu administacyjnego niekonstytucyjnego

e) w przypadku decyzji administracyjnej wydanej na podstawie prawa europejskiego - orzeczenie TSUE o nieważności przepisu prawa, jak i wadliwości wykładni

3. Teoria wadliwości decyzji administracyjnej musi pogodzić ze sobą wymagania:

a) interesu ogólnego (zbiorowego, społecznego)

b) interesu jednostkowego (indywidualnego),

Musi również godzić ze sobą wymagania stawiane przez zasadę praworządności i przez zasadę trwałości decyzji administracyjnej.

Przy badaniu wadliwości decyzji adm. wykorzystuje się teorię gradacji wad (określony cieżar gatunkowy wad powoduje zastosowanie okeślonych sankcji)

4. § Koncepcja nieważności decyzji - opiera się na założeniu, że decyzje nieważne nie wywołują skutku prawnego od momentu wydania, są aktami pozornymi, nieistniejącymi, niemającymi mocy prawnej.

5. § Koncepcja wzruszalności decyzji - jest inna, gdyż uznaje się, że decyzje wzruszalne wywołują skutki prawne, mają moc obowiązującą do czasu ich usunięcia z obrotu prawnego.

6. Decyzja administracyjna jest czynnością prawną ( polega na złożeniu oświadczenia woli, w celu wywołania określonych skutków prawnych)

7. Skutkiem prawnym decyzji administracyjnej będzie powstanie, zmiana, wygaśnięcie konkretnego stosunku prawnego lub też stwierdzenie istnienia albo nieistnienia tego stosunku. Z momentem wejścia do obrotu prawnego decyzja wywołuje skutki prawne.

8. Domniemanie prawidłowości - decyzja adm. ma moc obowiązującą póki nie zostanie wyeliminowana we właściwym trybie z obrotu prawnego (odnosi się do wszystkich rodzajów wadliwych decyzji).

Akt pozorny - nie wchodzi do obrotu prawnego, a więc nie może wywołać skutku prawnego.

9. Wadliwe decyzje - podział na nieważne i wzruszalne.

Kryterium: Zdolność decyzji do wywoływania skutków prawnych uznanych przez prawo.

a) decyzje nieważne - ich skutki prawne nie są uznane przez prawo

b) decyzje wzruszalne - ich skutki prawne są uznane przez prawo, ale nie mają zdolności do wywoływania skutków prawnych w przyszłości

Wadliwe decyzje - podział na:

1) wadliwość materialnoprawną - jest obarczona sankcją nieważności decyzji. Od tej reguły są przewidziane w k.p.a. i o.p. wyjątki np. pojęciem rażącego naruszenia prawa (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., art. 247 §1 pkt 3 o.p.)

2) wadliwość procesowoprawną - skutkuje tym, że decyzja może być wzruszona w trybie wznowienia postępowania

WADLIWOŚCI DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ NIE NALEŻY ŁĄCZYĆ Z DECYZJĄ NIEISTNIEJĄCĄ, TO ODRĘBNA KWESTIA.

10. Decyzja niestniejąca - dwie możliwe sytuacje:

1) brak jednego z dwóch podmiotów ( strony lub organu administracji publicznej, który ma zdolność prawną do prowadzenia postępowania) powoduje że postępowanie administracyjne nie może zaistnieć. Tak wydane decyzje zawsze będą nieistniejące.

2) decyzje, które nie zawierają wymaganych przepisami cech zewnetrznych, decyzje niedoręczone, nieogłoszone stronie. Decyzja administracyjna musi bowiem odpowiadać określonym w prawie procesowym przesłankom odnośnie do jej struktury jako prawnej wypowiedzi organu administracji publicznej. Przesłanki te określa art. 107 § 1 k.p.a., a w postępowaniu podatkowym art. 210 § 1 o.p.

Decyzje nieistniejące nie korzystaja z domniemania prawidłowości i nie wchodzą do obrotu prawnego!

26. Przesłanki pozytywne wznowienia postępowania

Przesłanki wznowienia postępowania - to przesłanki, których wystąpienie otwiera możliwość prawną ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy rozstrzygniętej decyzją ostateczną. KPA uzależnia tę możliwość od wystąpienia w sprawie dwóch przesłanek pozytywnych oraz braku w sprawie dwóch przesłanek negatywnych.

Przesłanka pozytywna - daje możliwość aby w przypadku zakończenia decyzją ostateczną sprawy, wznowić postępowanie, jeżeli zaistnieje przyczyna podana w art. 145 § 1 kpa

Z kolei art.145 § 2 kpa odnosi się do przesłanek negatywnych wznowienia postępowania, więc kwestia ta jak na razie zostanie pominięta.

Instytucja wznowienia postępowania ma charakter mieszany. Występowanie elementów charakterystycznych dla:

a) środka zaskarżenia decyzji (wznowienie na żądanie strony)

b) odwołalności zaskarżenia decyzji (wznowienie postępowania z urzędu; rozpatruje organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji)

c) (w ograniczonym zakresie) środka nadzoru (zasada dewolucji - wznowienie postępowania następuje z inicjatywy organu wyższego stopnia)

Przesłanki dopuszczalności wznowienia postępowania (według K.P.A. i O.P.):

a) roztrzygniecie sprawy decyzją ostateczną

b) wystąpienie jednej z wyliczonych w art.145 § 1 i art. 145a §1, art. 145b §1 k.p.a. a w O.P. art. 240 §1 o.p.

Podstawy wznowienia postępowania (przesłanki pozytywne)

Na podstawie art. 145 §1 Kodeksu postępowania administracyjnego:

1) Jeżeli dowody, na podstawie których ustalono istotne okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe.

Wznowienie postępowania na tej podstawie następuje wtedy, gdy spełnione zostaną łącznie 3 przesłanki:

a) w postępowaniu dowodowym danej sprawy skorzystano z fałszywego dowodu

b) sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu (od tej zasady przewidziane są wyjątki)

c) fałszywy dowód był podstawą ustalenia okoliczności faktycznych istotnych w danej sprawie. (chodzi o fakty, które dotyczą bezpośrednio danej sprawy adm. Będącej przedmiotem postępowania i mają znaczenie prawne dla jej rozstrzygnięcia.

2) Gdy decyzja została wydana na podstawie przestępstwa

Wznowienie postępowania na tej podstawie jest możliwe gdy spełnione zostaną trzy przesłanki:

a) fakt popełnienia przestępstwa

b) stwierdzenie ww. faktu prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu (istnieją wyjątki)

c) pomiędzy wydaniem decyzji a popełnieniem przestępstwa istnieje związek przyczynowy

3) Wydanie decyzji przez pracownika lub przez organ administracji państwowej podlegających wyłączeniu w nawiązaniu do art. 24, 25 i 27 k.p.a.

Przesłanką wznowienia jest wydanie decyzji przez pracownika podlegającego wyłączeniu. Udział w postępowaniu pracownika podlegającego wyłączeniu, który jednak nie wydał decyzji, może być oceniany jako naruszenie prawa, lecz nie stanowi przesłanki wznowienia. Obowiązek wyłączenia dotyczy osób, które wydają decyzję lub są członkami organu kolegialnego, którego uchwała stanowi decyzję.

4) Strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu

Oparcie na dwóch przesłankach:

- niebranie udziału w postępowaniu przez stronę

- brak winy strony

Istotną przesłanką jest brak winy strony, występuje wtedy gdy niedopuszczono strony do uczestnictwa w postępowaniu, bądź strona nie mogła wziąć w nim udziału z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia.

Niedopuszczenie strony do uczestnictwa w postępowaniu występuje gdy:

- organ o wszczęciu postępowania na wniosek strony nie zawiadamia pozostałych stron i prowadzi postępowanie bez ich udziału

- organ działa z urzędu i nie zawiadamia wszystkich stron w sprawie

- organ zawiadamia strony, lecz nie wzywa ich do udziału w czynnościach stadium wyjaśniającego postępowania, albo nie zapewnia im aktywnego udziału w postępowaniu

- organ I instancji nie zawiadamia którejś ze stron o wniesieniu odwołania przez pozostałe strony i postępowanie odwoławcze toczy się bez udziału strony

5) Wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe fakty lub dowody nie znane organowi, który wydał decyzję

Wznawia się postępowanie, jeśli są spełnione trzy przesłanki:

a) gdy ujawnione okoliczności faktyczne lub dowody, istotne dla sprawy są nowe (nowo odkryte, po raz pierwszy zgłoszone przez stronę)

b) okoliczności faktyczne i dowody muszą istnieć w dniu wydania ostatecznej decyzji

c) nowe fakty i dowody nie były znane organowi wydającemu decyzję

6) Decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu

7) Zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2)

Chodzi o sytuację, gdy organ wydający decyzję samodzielnie rozstrzygnął zagadnienie wstępne, a następnie wypowiedział się odmiennie właściwy organ lub sąd. Nie każda rozbieżność w ocenie stanu sprawy jest okolicznością uzasadniającą wznowienie. Zaistnieć muszą rozbieżności, które stanowiłyby podstawę dla wydania decyzji innej treści od wydanej we wcześniejszym postępowaniu. Jeżeli w sprawie orzekał organ właściwy do rozpatrzenia zagadnienia wstępnego, a następnie ten organ zmienił swoje stanowisko, to nie może to być podstawą do podjęcia nowego postępowania.

8) Decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione

Istotą tej podstawy wznowienia postępowania jest to, że decyzja została oparta na rozstrzygnięciu kompetentnego w sprawie sądu lub innego organu, a “rozstrzygniecie to wchodziło w skład szeroko rozumianej podstawy prawnej. Uchylenie lub zmiana tej decyzji musi oczywiście wywrzeć odpowiedni wpływ na moc obowiązującą decyzji i doprowadzić do rozpatrzenia sprawy w nowych warunkach prawnych”.

9) art. 145a § 1 - Można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

  1. Przesłanki negatywne wznowienia postępowania.

Dopuszczalność uchylenia decyzji została ograniczona dwiema przesłankami.

Pierwsza(art. 146 §1 kpa): „ Uchylenie decyzji z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 1 i 2 nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło dziesięć lat, zaś z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 3-8 oraz w art. 145a, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat.” Ustawy materialno prawne mogą wprowadzać dalej idące ograniczenia dopuszczalności uchylenia decyzji. Rozwiązanie to jest wyrazem dążenia do zapewnienia stabilizacji stosunków prawnych, nienaruszalności ich, gdy przetrwały już pewien czas (upływ czasu może powodować niemożność osiągnięcia celu, jakiemu ma służyć instytucja wznowienia postępowania, np. trudności dowodowe.)

Druga przesłanka negatywna (art.146§2):  „Nie uchyla się decyzji także w przypadku, jeżeli w wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej.”Przesłanka ta, której wystąpienie prowadzi do uzdrowienia wadliwości procesowej, narusza w istocie rangę zasad postępowania, osłabia funkcję instytucji wznowienia postępowania jako gwarancji represyjnej przestrzegania norm prawa procesowego. Z drugiej strony należy również zauważyć, iż wzmacnia ona trwałość decyzji.

28. TRYB WZNOWIENIA POSTĘPOWANIA

Stadia postępowania w sprawie wznowienia postępowania:

  1. Postępowanie wstępne