32 Koniec świata starożytnego
podręcznik str. 144-147
Kryzys imperium rzymskiego: granice 15 tys. km2, armia 300 legionistów ( 25 legionów), 100 mln mieszkańców
a. brak stabilnej władzy- częste zmiany na tronie cesarskim ( wojny domowe, duży wpływ na obsadę tronu legionów, zwłaszcza pretorian- gwardii przybocznej cesarzy, wielu zamordowano ; w latach 235-284 było 64 cesarzy, tylko jeden zmarł śmiercią naturalną !
b. barbaryzacja legionów- brak rekrutów, zaciąg do armii barbarzyńców, brak dyscypliny,
c. najazdy ludów germańskich- barbarzyńców na ziemie imperium
d. kryzys gospodarczy- wysokie podatki, upadek handlu i rzemiosła, ziemia w rękach arystokracji, inflacja ( psucie monety), rujnujące najazdy barbarzyńców, brak podbojów ( brak ziemi, łupów, niewolników)
2. Podział imperium:
reformy Dioklecjana:
- system dominatu - Rzym monarchią absolutną - tytuł pan i bóg ( dominus et deus); zaczerpnięto z Persji ( wschodni ceremoniał dworski), powstał dwór cesarski, likwidacja resztek ustroju republiki, wyznaczył więcej prowincji, które łączyły się w diecezje, stworzył armię przygraniczną i lotną ( zapasową)
- system tetrarchii- współrządy czterech władców: dwóch Augustów rządziło państwem przy pomocy swych przyszłych następców cezarów ( po 20 latach sami mieli przejąć władzę, nie sprawdził się)
c. Konstantynopol - 330 r. n.e. - nowa stolica imperium ( Konstantyn Wielki)
d. podział imperium w roku 395 n.e. na część zachodniorzymską ( łacina) i wschodniorzymską ( greka) przez Teodozjusza Wielkiego
3. Upadek imperium zachodniorzymskiego:
406 r. n.e.- wielka wędrówka ludów- plemiona germańskie ze Skandynawii masowo wkraczają na teren imperium i zakładają swoje państwa
najazd koczowniczych Hunów pod wodzą Attyli ( nazywano go „biczem bożym”)- zwycięstwo Aecjusza i barbarzyńców nad Hunami na Polach Katalunijskich w roku 451 n.e.
zdobycie Rzymu przez Wizygotów ( Alaryk) w 410 n.e. i Wandalów w roku 455 n.e.
zależność cesarzy od wodzów germańskich- Odoaker pozbawia tronu Romulusa Augustulusa w roku 476 n.e., insygnia cesarskie odesłał do Konstantynopola - symboliczna data końca starożytności i początku średniowiecza
- imperium wschodniorzymskie - Konstantynopol, nazywane później Bizancjum będzie trwało aż do roku 1453 , gdy zostanie zdobyte przez Turków osmańskich
państwa barbarzyńskie ( efemeryczne- istniały krótki czas) na gruzach imperium rzymskiego:
Hiszpania- Wizygoci ( Leowigild, Rekkared, Ataulf))
Francja- Burgundowie ( Gundobab, Chilperyk), Frankowie ( Chlodwig, Chlotar)
Anglia- Brytowie, Anglowie, Sasi, Jutowie
Italia- Ostrogoci ( Radagajs), Longobardowie ( Alboin, Autari, Agilulf, Liutprand)
Afryka- Wandalowie ( Genzeryk)