SZKOLNICTWO WYŻSZE

Na mocy Ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. radykalnie zmieniła się struktura i sieć placówek edukacyjnych tego poziomu kształcenia. W okresie PRL istniały w Polsce (poza Katolickim Uniwersytetem Lubelskim i Akademią Teologii Katolickiej w Warszawie) tylko uczelnie państwowe. W ciągu wielu lat transformacji ustrojowej w Polsce powstało ponad 250 uczelni niepaństwowych.

Szybkie umasowienie studiów wyższych obniżyło jakość kształcenia i doprowadziło do:

- wieloetatowości wśród nauczycieli akademickich

- urynkowienia dyplomów, w tym do:

- patologicznej sytuacji kształcenia w wymiarze formalnym

- patologicznej sytuacji kształcenia w wymiarze merytorycznym

- handlu pracami dyplomowymi czy magisterskimi.

Komisje nadzorujące:

1) Komisja Akredytacyjna Wyższego Szkolnictwa Zawodowego

- powstała w 1997 r.

- rozpoczęła akredytowanie kształcenia w szkołach prowadzących kierunki studiów zawodowych

2) Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna

- powołana w 1998 r.

- organizacja pozarządowa

- jej zadaniem jest:

- uzgadnianie i ujednolicanie standardów jakości kształcenia na uniwersytetach polskich w ramach

poszczególnych kierunków studiów

- stworzenie systemu akredytacji kierunków studiów

- tworzenie warunków dla zwiększonej mobilności studentów

3) Państwowa Komisja Akredytacyjna

- powołana w 2002 r.

- ma ona zapewnić:

- ocenę jakości kształcenia we wszystkich jednostkach organizacyjnych szkól wyższych w Polsce

- opiniowanie wniosków o powoływanie nowych instytucji dla tego poziomu kształcenia

- tworzenie unikatowych kierunków studiów.

Przyznanie akredytacji oznacza zewnętrzne uznanie wysokiej jakości kształcenia w uczelni prowadzącej kierunek studiów.

FINANSOWANIE OŚWIATY

Budżet państwa przyznaje subwencje na zadania oświatowe realizowane przez:

1) gminy, w:

- szkołach podstawowych i gimnazjach

- szkołach przy zakładach poprawczych i w schroniskach dla nieletnich

2) powiaty, w:

- zakresie zakładania i prowadzenia szkół i gimnazjów specjalnych

- szkół ponadgimnazjalnych

- szkół mistrzostwa sportowego i o profilu sportowym

- szkół o profilu artystycznym I i II stopnia

- poradni psychologiczno-pedagogicznych i specjalistycznych

- placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych

- placówek wspomagających zastępcze formy wychowania rodzinnego

- ośrodków adopcyjno-opiekuńczych.

Samorządy wojewódzkie mogą prowadzić szkoły:

- o znaczeniu regionalnym lub ogólnopolskim

- placówki resocjalizacyjne

- publiczne zakłady kształcenia i doskonalenia nauczycieli

- biblioteki pedagogiczne

ale są one finansowane z dochodów województwa.

Środki z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu nadal są niewystarczające i część kosztów ponoszą dzieci i ich rodzice.

Im wyższy szczebel edukacji, tym większy jest udział środków prywatnych w ogólnych kosztach edukacji.

---