1.Świadczenia społeczne są to środki zaspakajania indywidualnych potrzeb jednostki i rodziny, których uzyskanie nie jest bezpośrednim efektem własnej pracy. Są one podstawowym instrumentem polityki społecznej i formą realizacji- zabezpieczenia społecznego. Prawo do świadczeń społecznych mieści się w katalogu podstawowych- praw człowieka.
Świadczeni społeczne mogą mieć:
1. formę pieniężną:
◊ renty
◊ zasiłki
2. rzeczową:
◊ sprzęt rehabilitacyjny
◊ świadczenia w naturze
3.usług społecznych:
◊ publiczna służba zdrowia
◊ oświata
2. Świadczenia społeczne ze względu na zróżnicowanie form oraz różnorodność zasad podziału mogą być wykorzystywane do realizacji wielu funkcji społeczno- gospodarczych. Do najważniejszych funkcji należy zaliczyć:
◊ funkcję dochodowo- redystrybucyjną,
◊ funkcję konsumpcyjną,
◊ funkcję rozwojowo-stymulacyjną,
◊ dochodowo- redystrybucyjny.
Korzystanie ze świadczeń społecznych wywołuje efekt dochodowy, który ma charakter redystrybucyjny. Redystrybucyjna rola świadczeń polega na tym, że przy ich podziale stosuje się odmienne kryteria od tych, które są podstawą uzyskiwania dochodów pierwotnych. Istotną rolę odgrywa tu też zasada nieekwiwalentności. Osiąganie korzyści dochodowych z tytułu świadczeń społecznych nie jest w świadomości społecznej powszechnie zauważane, przy czym dotyczy to przede wszystkim świadczeń w naturze.
◊ konsumpcyjna.
Świadczenie społeczne, a zwłaszcza świadczenia w naturze, wpływają na wielkość konsumpcji pewnych dóbr a ponadto oddziałują na strukturę konsumpcji i gospodarstw domowych. Potrzeba pewnej regulacji struktury spożycia wynika głównie z występowania dóbr, których konsumpcja jest z punktu widzenia społeczeństwa jako całość szczególnie pożądana lub szczególnie niepożądana.
Jednostka może w określonych wypadkach podejmować decyzje konsumpcyjne, które mogą być społecznie szkodliwe np. narkotyki, a także powstrzymywać się od decyzji o pozytywnych społecznie w skutkach np. oświata czy profilaktyka medyczna. Funkcja konsumpcyjna jest bardzo ważna i państwo mając na uwadze tą funkcje dla danej grupy społecznej musi prowadzić określoną politykę cen na dobra i usługi pierwszej potrzeby.
◊ rozwojowo- stymulacyjna.
Poziom rozwoju infrastruktury usług społecznych uznawany jest współcześnie za ważny czynnik determinujący możliwości rozwojowe gospodarki. Źródła rozwoju i postępu gospodarczego tkwią nie tylko w zwiększeniu ilości wykorzystywaniu zasobów gospodarczych, ale również w wykorzystywaniu istniejących zasobów. Przyczyniają się do tego również tzw. społeczne czynniki rozwoju gospodarczego- podnoszące poziom wykształcenia, kultury, opieki zdrowotnej.
◊ integracyjna.
System gospodarczy nie może być oceniany wyłącznie z punktu widzenia ekonomicznej efektywności alokacji zasobów gospodarczych oraz dystrybucji dóbr i usług. Ważnym elementem sprawności danego systemu społeczno- gospodarczego są mechanizmy rozwiązywania pojawiających się problemów społecznych i politycznych.
|