KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

KLASA III GIMNAZJUM

(2 godziny lekcyjne w klasie IIIG1)

Temat: Zdanie złożone podrzędnie rozwijające i zdanie wielokrotnie złożone - powtórzenie wiadomości.

Cele lekcji

Uczeń:

- przypomina jak dzieli się zdanie ze względu na liczbę orzeczeń (na pojedyncze i złożone),

- podaje definicję zdania złożonego,

- podaje definicję zdania złożonego podrzędnie,

- wymienia rodzaje zdań podrzędnych (podział ze względu na zastępowaną część zdania) i określa, w jaki sposób je rozpoznaje,

- podaje definicję zdania złożonego podrzędnie rozwijającego,

- podaje przykłady zdań złożonych podrzędnie rozwijających,

- podaje definicję zdania wielokrotnie złożonego,

- samodzielnie dokonuje analizy składniowej zdań wielokrotnie złożonych,

- utrwala wiadomości o zdaniu złożonym podrzędnie rozwijającym i zdaniu wielokrotnie złożonym w zaproponowanych przez nauczyciela ćwiczeniach.

Metody pracy

- pogadanka, podająca, problemowa, ćwiczenia redakcyjne.

Formy pracy

- indywidualna

- zbiorowa

Środki dydaktyczne

- „Gramatyka języka polskiego w ćwiczeniach” , Z. Czarniecka-Rodzik.

- „Mowa polska III”, M. Danielewiczowi, s.13-14.

- „Tablice polonistyczne. Język polski”, I. Boruc, H. Sprengel, E. Werkowska, s. 82-83.

- Karta pracy - Ćwiczenia ze zdań złożonych podrzędnie rozwijających i zdań wielokrotnie złożonych.

Tok lekcji:

1. Wprowadzenie w tematykę zajęć:

a. zapisanie tematu lekcji: Zdanie złożone podrzędnie rozwijające i zdanie wielokrotnie złożone - powtórzenie wiadomości,

b. uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela dotyczące zdań złożonych podrzędnie rozwijających i zdań wielokrotnie złożonych, przypominając jednocześnie zdobyte wcześniej wiadomości ich temat.

2. Zdanie złożone podrzędnie rozwijające:

a. aby wypowiedzenie można było nazwać zdaniem musi ono zawierać co najmniej jedno orzeczenie - jak możemy podzielić zdanie ze względu na liczbę orzeczeń?

b. jakie zdanie nazywamy zdaniem złożonym?

c. jakie typy zdań złożonych podrzędnie wyróżniamy?

d. jakie zdanie nazywamy zdaniem złożonym podrzędnie rozwijającym?

e. uczniowie podają własne przykłady zdań złożonych podrzędnie rozwijających

przykłady:

- Okazał się człowiekiem szczerym i otwartym, czego zupełnie się po nim nie spodziewałem.

- Jan Kowalski i Maria Nowakówna postanowili zawrzeć związek małżeński, o czym z radością zawiadamiają ich rodzice.

- Zaśmiała się głośno, co go rozwścieczyło.

- Ojciec się ciężko rozchorował, czym się bardzo zmartwiłem.

- Jurek jutro przyjeżdża, o czym dowiedziałem się z jego listu.

- Córka przyniosła siedem szóstek na świadectwie, co bardzo mnie ucieszyło.

- Marysia udaje swoją nauczycielkę matematyki, co jest bardzo śmieszne.

- Zaprosiłaś mnie, wobec czego przyszedłem.

- Przeszła potężna ulewa, skutkiem czego rzeka wystąpiła z brzegów.

- Jesteś dziwakiem, przez co wszyscy od nas stronią.

- Obraziła go, mimo co nie żywił urazy.

f. zapisanie w zeszycie krótkiej notatki o zdaniu złożonym podrzędnie rozwijającym:

Zdanie podrzędne rozwijające:

- rozwija treść zdania nadrzędnego, nie zastępuje żadnej części zdania nadrzędnego,

- łączy się ze zdaniem nadrzędnym za pomocą zaimków względnych: co, czego, który, gdzie, kiedy,

- przykład: Film był interesujący, czego można było się spodziewać.

3. Zdanie wielokrotnie złożone:

a. jakie zdanie nazywamy zdaniem wielokrotnie złożonym?

b. na czym polega analiza zdania złożonego?

Analiza zdania złożonego polega na:

- wyróżnieniu zdań składowych i ich ponumerowaniu według kolejności,

- określeniu relacji miedzy zdaniami składowymi (relacji współrzędności lub podrzędności),

- sporządzeniu wykresu zdania złożonego,

- wykonania opisu, to znaczy przyporządkowaniu każdemu ze zdań składowych jego funkcji składniowej i sposobu połączenia.

   1                     2                                                   3
Szedł do szkoły, myślał o wakacjach, ponieważ był już zmęczony rokiem nauki, 
                           4
który bardzo go wyczerpał.

4. Uczniowie utrwalają wiadomości o przypomnianym zdaniu złożonym podrzędnie rozwijającym i zdaniach wielokrotnie złożonych w ćwiczeniach zaproponowanych przez nauczyciela - rozdanie kart pracy.

KARTA PRACY:

Ćwiczenia - Zdania złożone podrzędnie rozwijające i zdania wielokrotnie złożone.

5. Podsumowanie lekcji - zajęcia kończy refleksja o zdobytej i utrwalonej wiedzy.

1

---