AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ

WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

NBN2

SYLABUS PRZEDMIOTU

KIERUNEK:	Bezpieczeństwo narodowe (niestacjonarne studia drugiego stopnia)
SPECJALNOŚĆ:	Zarządzanie kryzysowe; Ochrona i obrona narodowa; Przygotowania obronne; Bezpieczeństwo militarne; Bezpieczeństwo lotnicze; Bezpieczeństwo informacyjne.
SEMESTR:	Drugi
NAZWA PRZEDMIOTU:	Historia Wojen i Wojskowości
PRZEDMIOTY WPROWADZAJĄCE	Historia; Historia Bezpieczeństwa
ROK AKADEMICKI - SEMESTR	2011/2012 - semestr letni
OSOBA PROWADZĄCA/ OSOBY PROWADZĄCE	dr Krzysztof M. GAJ
JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA ODPOWIEDZIAŁ ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU	Katedra Strategii i Geostrategii Zakład Analiz Współczesnych Konfliktów i Historii Wojen
LICZBA GODZIN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH	Ogółem: 30 godzin, w tym Wykłady - 12 godzin, ćwiczenia - 18 godzin.
PRZEDMIOT	Kształcenia specjalnościowego
PUNKTY ECTS	4

TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA WG STANDARDU KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW

Treści kształcenia: Zapoznanie z podstawowymi pojęciami z zakresu historii wojen i wojskowości; zapoznanie studiujących z przemianami w łonie wojskowości na przestrzeni dziejów; analizowanie procesów społecznych, które miały wpływ na kształtowanie się przemian w wojskowości powszechnej i polskiej; kształtowanie umiejętności samodzielnego analizowania, syntetyzowania i uogólniania przemian zachodzących w dziedzinie sztuki wojennej. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: Umiejętność opisu i dokonania interpretacji doświadczeń historycznych dla potrzeb kształtowania bezpieczeństwa narodowego; umiejętność dokonania oceny wydarzeń historycznych i ich wzajemnych relacji oraz dostrzeganie związków historii z współczesnością.

ZAŁOŻENIA I CELE PRZEDMIOTU

Przedstawić studentom problematykę wojskowości polskiej i powszechnej na przestrzeni dziejów. Zapoznać, poprzez ilustrację na wybranych przykładach bitew i kampanii wojennych, z głównymi przemianami wojskowości w Europie i świecie. Nauczać samodzielności w zakresie analizy wydarzeń historycznych i samodzielnego formułowania konkluzji.

METODY DYDAKTYCZNE

Wykłady, ćwiczenia

TREŚCI PROGRAMOWE

Lp.	Temat	Zakres prezentowanych zagadnień (treść zajęć)	Forma zajęć	Liczba godzin
SEMESTR DRUGI
1	Uwarunkowania przemian w sztuce wojennej na przestrzeni dziejów. 2012-03-10 sobota	1. Wojna i sztuka wojenna 2. Siła wojenna państwa 3. Zarys rozwoju sztuki wojennej do 1945 r.	W	2
2	Zasady sztuki wojennej oraz ich odzwierciedlenie w wojnach. 2012-03-24 sobota	1. Sztuka wojenna w starożytności. 2. Realizacja zasad sztuki wojennej w średniowieczu. 3. Sztuka wojenna i walka zbrojna w dziejach nowożytnych. 4. Stosowanie zasad sztuki wojennej w wojnach światowych. 5. Charakterystyka zasad sztuki wojennej w wybranym piśmiennictwie wojskowym.	Ć	4
3	Właściwości i specyfika staropolskiej sztuki wojennej na tle wojskowości europejskiej (XV-XVII w.). 2012-03-10 sobota	1. Rozwój broni palnej i jej wpływ na zmiany w sztuce wojennej w zachodniej Europie i w Polsce 2. Zmiany w organizacji wojsk i ugrupowania bojowego głównych armii europejskich 3. Charakterystyka staropolskiej sztuki wojennej 4. Polski szyk bojowy w bitwach XVI i XVII wieku	W	2
4	Zagadnienia wojny i sztuki wojennej w teoretycznym dorobku C. von Clausewitz i H. Jominiego. 2012-03-24 sobota	1. Działalność wojskowa i pisarska Carla von Clausewitza 2. Natura i teoria wojny według poglądów Carla v. Clausewitz. 3. Zadania sił zbrojnych według C. v. Clausewitz. 4. Działalność wojskowa i pisarska H. Jominiego. 5. Strategia i wyższa taktyka w poglądach H. Jominiego	Ć	2
5	Zmiany w organizacji i prowadzeniu obrony oraz natarcia przez związek taktyczny w latach 1939-1945. 2012-05-13 niedziela	1. Ogólne zasady organizacji obrony przez związki taktyczne (polskie, radzieckie, niemieckie, alianckie - brytyjskie i amerykańskie). 2. Prowadzenie działań obronnych przez związki taktyczne: polskie (20 DP - Mława), radzieckie (Moskwa, Stalingrad), niemieckie (68 DP - przyczółek sandomierski), alianckie (Ardeny). 3. Zasady organizacji natarcia przez związki taktyczne: polskie, niemieckie, radzieckie, alianckie. 4. Prowadzenie działań zaczepnych przez związki taktyczne: polskie (17 DP nad Bzurą), radzieckie (33 KP z 5 AGw. w operacji wiślańsko-odrzańskiej), niemieckie (XIX KPanc w 1939 r.), wojsk alianckich (El-Alamein).	Ć	2
6	Przeobrażenia sztuki wojennej w wojnach i konfliktach zbrojnych po II wojnie światowej. 2012-03-11 niedziela	1. Kierunki i tendencja zmian w sztuce wojennej. 2. Przemiany w sztuce operacyjnej i taktyce. 3. Zmiany strukturalno-organizacyjne związków taktycznych. 4. Rozwój środków walki.	W	2
7	Rozwój działań zaczepnych w wojnach na Bliskim Wschodzie (1956-1988). 2012-05-13 niedziela	1. Zmiany w organizacji związków taktycznych stron konfliktu bliskowschodniego 2. Wykorzystanie brygad pancernych i zmotoryzowanych w natarciu na Półwyspie Synaj (1956); 3. Formy natarcia izraelskich ZT w wojnie sześciodniowej (1967): a) na froncie egipskim; b) na froncie syryjskim. 4. Działania zaczepne armii egipskiej w czwartej wojnie izraelsko-arabskiej (1973): a) forsowanie Kanału Sueskiego; b) przełamywanie obrony izraelskiej na Półwyspie Synaj. 5. Zwroty zaczepne wojsk izraelskich (1973) 6. Organizacja i prowadzenie natarcia przez ZT w wojnie iracko-irańskiej (1980-1988)	Ć	2
8	Zmiany w obronie związków taktycznych w wojnach na Bliskim Wschodzie (1956-1988). 2012-05-26 sobota	1. Organizacja i prowadzenie obrony przez egipskie ZT w wojnie 1956 roku 2. Obrona arabskich ZT w Wojnie Sześciodniowej - 1967 r. (Abu-Ageila, Strefa Ghazy, Wzgórza Golan) 3. Organizacja, rozbudowa inżynieryjna i prowadzenie obrony Kanału Sueskiego w 1973 roku. Charakterystyka umocnień linii „Bar Leva”. 4. Obrona ZT w wojnie Irak-Iran (1980-1988) a) organizacja obrony; b) rozbudowa inżynieryjna; c) prowadzenie działań.	Ć	2
9	Działania desantowe w latach (1967-1973). 2012-03-11 niedziela	1. Ogólne zasady prowadzenia działań desantowych 2. Desanty śmigłowcowe - szturm powietrzny w wojnie wietnamskiej 3. Desanty śmigłowcowe wojsk izraelskich w wojnie 1967 roku 4. Zadania i zasady działania desantów śmigłowcowych w wojnie 1973 roku na Bliskim Wschodzie	W	2
10	Działania nieregularne w wojnach lokalnych (1960-1990). 2012-05-26 sobota	1. Zasady, formy i metody działań partyzanckich w Algierii, Wietnamie i Afganistanie. 2. Zwalczanie partyzantki przez wojska amerykańskie w Wietnamie (1965-1973). 3. Metody zwalczania partyzantki przez wojska ZSRR w Afganistanie (1979-1989). 4. Działania specjalne w wojnie o Falklandy (1982) oraz podczas inwazji na Grenadę (1983).	Ć	2
11	Cechy szczególne działania VII KA w „Pustynnej Burzy”.	1. Koncepcja operacji „Pustynny Miecz”. 2. Skład i możliwości bojowe VII KA. 3. Zadania związków taktycznych VII KA. 4. Wspierające działania pododdziałów specjalnych na korzyść VII KA. 5. Prowadzenie działań zaczepnych przez związki taktyczne VII KA. 6. Ocena środków walki VII KA.	Ć (samokształcenie)	2
12	Działania desantowe XVIII KPD w „Pustynnej Burzy”. 2012-04-15 niedziela	1. Struktura organizacyjna XVIII KPD. 2. Zadania związków taktycznych i oddziałów korpusu. 3. Działania XVIII KPD. 4. Analiza wykorzystania 101 DPSz (USA) w operacji zaczepnej. 5. Ocena wykorzystania środków walki.	W	2
13	Koncepcje walki zbrojnej z użyciem broni jądrowej w latach 1946-1990. 2012-04-15 niedziela	1. Broń jądrowa głównym czynnikiem przemian w sztuce wojennej. 2. Wojna jądrowa w poglądach teoretyków wojskowych (C. Spaatz, D. D. Smith, I. Slessor, E. O. Miksche, P. Jacquot, G. Kenney, N. Twinning, A. Beaufre, M. Gavin, W. D. Sokołowski). 3. Ewolucja zasad i sposobów prowadzenia działań bojowych z użyciem broni jądrowej przez ZT NATO i byłego UW.	W	2
14	Problemy bezpieczeństwa państwa w myśli wojskowej na przestrzeni dziejów. 2012-06-10 niedziela	1. Poglądy na bezpieczeństwo wynikające z położenia geopolitycznego. 2. Koncepcje organizacji sił zbrojnych wynikające z uwarunkowań wewnętrznych i międzynarodowych państw europejskich. 3. Ochrona granic i przeciwdziałanie zagrożeniom niemilitarnym. 4. Problem bezpieczeństwa wewnętrznego i rola sił zbrojnych w stabilizowaniu sytuacji wewnętrznej kraju.	Ć	2

WYKAZ LITERATURY PODSTAWOWEJ

Lp.	Autor, tytuł, wydawnictwo, strony (max 5 pozycji)
1.	Keegan J., Historia wojen, Warszawa 1998.
2.	Jomini H., Zasady sztuki wojennej, Warszawa 1966.
3.	Strasburger D., Zasady sztuki wojennej w kampaniach i bitwach od starożytności do wojny francusko-pruskiej 1870-1871, Warszawa 1996.
4.	Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, Warszawa 1972.
5.	Wyszczelski L., Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.

WYKAZ LITERATURY UZUPEŁNIAJĄCEJ

Lp.	Autor, tytuł, wydawnictwo, strony (max 5 pozycji)
1.	Ryniewicz Z., Leksykon bitew świata, Warszawa 2004.
2.	Encyklopedia Wojskowa, t. 1-2, Warszawa 2007.
3.	Zawadzki S., Wpływ rozwoju piechoty i broni palnej na zmiany w europejskiej sztuce wojennej od XV do XIX wieku, Warszawa /ASG/ 1977.
4.	Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864 (pod red. J. Sikorskiego), Warszawa 1966.
5.	Zarys dziejów wojskowości polskiej w latach 1864-1939 (pod red. P. Staweckiego), Warszawa 1990.

FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

Zaliczenie na ocenę; warunkiem uzyskania zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz zaliczenie testu.

(podpis kierownika zakładu) (podpis autora sylabusa)

2

---