Zapożyczenia włoskie w dobie średniopolskiej:

Z końcem XV w. nasiliły się związki kulturalne z Włochami (idee włoskiego renesansu). Do Polski przybywają włoscy artyści a w miastach na południu osiedlają się włoscy kupcy i rzemieślnicy (Kraków, Lwów). Polska młodzież studiuje na włoskich uniwersytetach (Padwa, Bolonia). Modne są podróże do Włoch wśród magnaterii i bogatszej szlachty dla nabrania ogłady. Dużą rolę w propagowaniu włoskiej kultury (zwłaszcza kuchni i sztuki ogrodniczej) odegrała królowa Bona, która przybyła w 1518 r. do Krakowa. W Polsce schronienie znaleźli też włoscy innowiercy.

Wszystkie te czynniki przyczyniły się do rozwoju włoskiej mody językowej, co spowodowało napływ włoskich zapożyczeń. Język włoski miał charakter elitarny stąd konkretne dziedziny, gdzie pojawiły się zapożyczenia:

• życie dworskie i towarzyskie: impreza, gracja, karoca

• kuchnia i ogrodnictwo (dzięki Bonie): szpinak, szparagi, karczochy

• sztuki piękne (artyści): fontanna, cytadela, akwarela, baryton, terakota i wiele innych

• bankowość (kupcy): bank, kredyt (zaufanie)

• militaria: bastion, forteca

Moda włoska, choć już z mniejszym nasileniem, utrzymywała się do wieku XVII. Podtrzymywała ją działalność literacka, twórczość włoskich artystów i popularne ciągle podróże do Włoch. Wiek XVIII wygasza modę włoską, ale utrzymuje się do dziś słownictwo związane ze sztukami plastycznymi i muzycznymi (opera włoska byłą przodująca aż do wieku XX).

---