WCZESNA INTERWENCJA W AUTYZMIE

	W osiąganiu dobrych wyników w pomocy dziecku z autyzmem kluczowa jest WCZESNA INTERWENCJA. Oznacza to diagnozę postawioną ja najwcześniej, a wiec już w 2- 3, ostatecznie 4 roku życia i rozpoczęcie intensywnych i systematycznych działań opartych na indywidualnym programie terapeutycznym. Usprawniani dziecka oraz stymulacja jego rozwoju musi być wielokierunkowa. i obejmować różne obszary funkcjonowania. Skuteczne i bezpieczne programy wczesnej interwencji charakteryzuje: a) dobra diagnoza wyjściowa obszaru, który chcemy usprawniać b) dobry kontakt z dzieckiem i "współpraca" z jego strony c) intensywność oddziaływań otoczenia oraz pobudzanej aktywności dziecka d) systematyczność działań terapeutycznych e) wielokierunkowość oddziaływań, tak, by miała miejsce ogólna rewalidacja dziecka a nie tylko redukcja czy wyuczanie określonych zachowań. f) uwzględnianie indywidualnej dynamiki dziecka, min. fluktuacji stanów wzmożonej podatności i aktywności i czasu na asymilację nowości a także potrzeby odpoczynku systemu nerwowego.
	Programy wczesnej interwencji mogą byc oparte na różnych zasadach. Do najbardziej znanych należą: - TEACCH - program długofalowy, oparty na technikach bechawioralnych oraz nawiązujacy do tradycji Piageta, rozwinięty przez zespół Erica Schoplera; - ABA - intensywny program behawioralnej modyfikacji zachowania, wywodzący się z tradycji Skinnera oraz prac Ingmara Lovaasa; - program EarlyBird (brytyjski o szerokim zasięgu), nastawiony na naukę komunikacji i adaptacji społecznej w warunkach w jakich dziecko żyje; - program Opcji, rozwinięty przez Kauffmanów, znany również jako tzw. Son-Rise Program oraz zmodyfikowany przez Stevena Wertza jako tzw.program Growing Minds. - program wielostronnej stymulacji psychoruchowej oparty na metodzie Millerów (Arnolda Millera i Eileen Eller-Miller); - FLOOR TIME - program wszechstronnej stymulacji rozwoju dziecka, z naciskiem na rozwój emocjonalno-społeczny (Stanley Greenspan) - HOLDING TIME - program przywracania kontaktu, więzi i rozwijania komunikacji między dzieckiem a rodzicami (Martha Welch).
	Jest kilka powodów, dla których wczesna interwencja jest szczególnie skuteczna jako terapia autyzmu: 1. Nie dopuszcza się do narastania objawów oraz wtórnych uszkodzeń i zaburzeń rozwoju, a często wręcz zatrzymuje się postęp choroby powodującej objawy autystyczne. Pamiętajmy o tym, że autyzm jest jednostką behawioralną, wyodrębnioną na podstawie pewnej grupy wspólnych objawów zewnętrznych (głównie zachowań), natomiast przyczyny tych objawów mogą być różne i wiązać się z odmiennymi schorzeniami i/lub uszkodzeniami w zakresie pracy lub/i budowy organizmu. 2. We wczesnym okresie rozwoju układ nerwowy charakteryzuje się wyjątkowo dużą plastycznością, dzięki czemu istnieje możliwość skutecznej korekcji zaburzonych funkcji a także kompensacji deficytów. 3. Małe dzieci są bardziej podatne na stosowane wobec nich programy usprawniania oraz czynią postępy szybciej niż starsze. 4. Umiejętności ćwiczone u małych dzieci łatwiej są uogólniane na nowe przedmioty, sytuacje oraz osoby. 5. Łatwiej jest uczyć nowych zachowań małe dzieci ze względu na to, iż wiele ich autystycznych zachowań ma mniejsze natężenie niż u starszych. 6. Terapii nie utrudniają treści, których się dziecko nauczyło wcześniej lub co wykształciło w formie nawyków i stereotypii (powszechny problem w każdej terapii, jak również edukacji, także u tzw. „normalnych” osób . Nie zdążyło ono jeszcze wykształcić tak trwałych przyzwyczajeń do określonych miejsc, ludzi i rutyn dnia czy własnej aktywności, jak to ma miejsce u dzieci starszych. 7. Zaległości w zakresie wiadomości, umiejętności oraz sposobów działania a także stopień ich odmienności od przyjętych i akceptowanych wzorów nie narosły jeszcze w znaczącym stopniu. Łatwiej jest dziecko przystosować do powszechnych oczekiwań oraz włączyć w grupę rówieśników czy do typowej instytucji opiekuńczej jak żłobek, przedszkole, itp. 8. To samo dotyczy rodziców dzieci - są oni w mniejszym stopniu usztywnieni przez wieloletnie doświadczenia z dzieckiem oraz ludźmi i instytucjami okazującymi im pomoc. 9. Rodzice małych dzieci są mniej wypaleni emocjonalnie oraz mają więcej entuzjazmu do poszukiwań i zmagań, jest w nich więcej nadziei na poprawę stanu dziecka. 10. Rodzice małych dzieci mają więcej energii i zaangażowania w dostarczanie dzieciom ukierunkowanych doświadczeń,
	Renata Stefańska-Klar

---