T: Kultura sukowska (= typ Sukov - Dziedzice).
Obejmowała terytorium Polski zachodniej z przyległymi częściami Niemiec. Na tle innych kultur wczesnosłowiańskich wyróżnia ja forma domostw: dług. 2,5 - 3,5 m, szer. 1 - 1,5 m. Głębokość różna, aczkolwiek zapewne tylko część chaty była zagłębiona, przez co tylko ona jest archeologicznie uchwytna. Oznaczać to może, że były to jedna domostwa kwadratowe, w połowie zagłębione z powodu trudności z utrzymaniem pionowych ścian w piaszczystej glebie. Rzadkie znaleziska pieców czy palenisk. We wczesnych fazach obrządek zapewne nieuchwytny, później pojedyncze pochówki ciałopalne. Najwcześniejsze groby k. sukowskiej datowano niegdyś bezkrytycznie wg znalezisk ostróg z końcami haczykowato zagiętymi do wewnątrz. Wg M. Dulincza groby k. sukowskiej datować należy na VIII w. Obszar tej kultury w stosunku do reszty obszarów ziem polskich był wówczas opóźniony o ok. 100 lat. Ceramika typu Sukov (do VIII w), Mekendorf z ornamentem lub bez (od poł. VIII w) oraz typ Feldberg: naczynia bogato ornamentowane, cienkościenne, obtaczane, świetnie wypalone (od poł. VIII w). Typ Feldberg wywodził się zapewne z kręgu merowińskiego.
Chata wczesnosłowiańska ze st. Kraków - Nowa Huta - Wyciąże
dendrochronologia wskazała datę tuż po 625
10% znalezionej tam ceramiki miało w górnej części ślady obtaczania, niewielki odsetek był zdobiony
Znalezisko to znakomicie dokumentuje fakt przełomu technologicznego w produkcji ceramiki wczesnosłowiańskiej. Zaszedł on 1 lub 2 ćwierci VII w. Do końca VII w. ceramika obtaczana dominowała na obszarze Polski południowej. Nie znamy odpowiedzi na pytania skąd się wzięła ani w jaki sposób rozprzestrzeniała się jej idea.
W10 z prof. M. Parczewskim 2004-01-08
T: Jeszcze kilka słów o Awarach
W pochówkach awarskich wystąpiło sporo zróżnicowanej ceramiki:
typ nadcisański - prymitywna, lepiona ręcznie
typ naddunajski - staranniejsza, obtaczana na kole, o wyrównanych brzegach. Często zdobiona falistymi liniami wykonanymi grzebykiem (ok. VII w, wskazuje to na Słowian). Pojawiające się na dnach znaki mogli przejąć w 1 poł. X w Słowianie
ceramika żółta - pojawiła się ok. poł VII w. Znakomicie wykonywana, ze starannie przeszlamowanej glinki - odniesienia w rejonie w rejonie Amu - Darii.
Ceramika o kwadratowych wylewach
W rejonie Ketszely k. Jez. Balaton odkryto cmentarzysko ludności postlongobardzkiej (= K. KETSZELY). Pozostałą część Kotliny Karpackiej zasiedlali Awarzy. Ich charakterystyczne stanowiska:
Wiedeń - cmentarzysko
Dolne Dunajovice - kolebka państwa Samona, Morawy
Koszyce - cmentarzysko
Z terenów Polski pochodzą pojedyncze znaleziska awarskie, gł. okucia pasa. Grupują się one w górnych dorzeczach Odry i Wisły (np. okucie śmigiełkowate z Kopca Krakusa w Krakowie). Nie znamy żadnych śladów awarskich z dorzecza Sanu.
Grupa Blatnicka - końcowy etap k. awarskiej. Grób w Blatnicy (górny Wag, Słowacja): pochówek z bogato zdobioną rękojeścią miecza. Horyzont blatnicko - mikulczycki łączył wzory awarskie z karolińskimi.
Żukowce k Głogowa. Noże o rękojeści w formie żelaznej sztabki tworzącej całość z ostrzem. Wolutowe zakończenia rękojeści , niekiedy z łańcuszkiem lub kółeczkiem. Rękojeść zdobiona. Wyrób charakterystyczny dla Słowian jak i dla Awarów. Dwa z nich znaleziono w awarskich grobach szamanów: skalpele czy noże ofiarne?
Szeligi - czytelny rozwój ceramiki toczonej na kole (VI - VIIw - 10%, 2poł VIIw - 50%, pocz. VIIIw - 80%)
c.d. to było rozmieszczenie plemion słowiańskich, jest w wielu książkach to se ksero róbta dzieci drogie....
W8 z prof. M. Parczewskim 2003-12- 11