Wyczucie własnego ciała

Zabawy kształtujące wyczucie własnego ciała obejmują różnorodne formy ruchu występujące w chodzie, biegu, cwałowaniu itp. Dziecko ma poznać możliwości swojego ciała, ma przekonać się, jaki zakres obszerności mają jego ruchy. Wykonywane ćwiczenia koncentrują się na poszczególnych częściach ciała, i tak:

głowa (ruchy potakiwania, zaprzeczania itp.}

ramiona, ręce (rzuty, chwyty, ruchy zagarniania, rozgarniania, klaskanie, ruchy szerokie, zamachowe)

tułów (ruchy zamykające i otwierające ciało, ukłony, ruch do muzyki}

nogi (różne chody: na palcach, piętach, długimi skokami, przy spętanych nogach, podskoki, skoki, tupanie itp.)

GDZIE MOŻESZ DOTKNĄĆ?

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: W dowolnej pozycji dzieci sprawdzają, do jakich okolic ciała mogą dostać palcami rak, łokciem, kolanem, głową.

ŚLIMAK

Pomoce: niepotrzebne. Przebieg zabawy: Dzieci leżą na pod­łodze luźno wyciągnięte w dowolnej pozycji (na boku, na plecach, na brzuchu). Na umówiony sygnał zwijają się w kłębek, tak jak ślimak Rys' l

chowa się do skorupki. Po ustaniu sygnału rozluźniają mięśnie i powracają do pozycji wyjściowej.

RĘKA WITA SIĘ...

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci w dowolnej pozycji dotykają jedną częścią ciała do drugiej, np. ręka wita się z kolanem, pięta z piętą, czoło wita się z kolanem itp.

KORALE

Pomoce; niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci tworzą, koło, które sunie w bok cwałem. Na dowolny sygnał koło rozwiązuje się. Dzieci kładą się na podłodze i turlają się jedno za drugim po linii koła w Jednym kierunku. Na kolejny sygnał ponownie tworzą koło i biegną cwałem.

SZCZUR

Pomoce: linka długości 5 m obciążona na końcu woreczkiem.

Przebieg zabawy: Dzieci ustawiają się na obwodzie koła, jedno z nich znajduje się wewnątrz. Stojące w kole dziecko obraca się dookoła swej osi i puszcza w ruch „szczura" tak, aby wirował on przy ziemi. Wydłuża linę tak, by „szczur" przebiegał tuż pod nogami stojących na obwodzie koła. Dzieci podskakują w momencie, gdy „szczur" zbliża się do ich nóg i chce „ugryźć".

ROZCIĄGANIE GUMY

Pomoce: guma.

Przebieg zabawy: Dzieci zakładają gumę na ręce i rozciągają ją na różnych wysokościach. Zakładają gumę na palce, jedna ręka oparta jest o ramię, druga — rozciąga gumę poziomo.

BAWIMY SIĘ

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci inscenizują:

grę w kometkę — ruchy rąk (najpierw prawej, potem lewej) grę w siatkówkę — ręce uginają się i prostują w łokciach jazdę na wrotkach — dzieci poruszają się po całej sali pływanie — — w pozycji leżącej dzieci wykonują ruchy

rękami i nogami.

ŻÓŁWIE

Pomoce: szarfy.

Przebieg zabawy: Dzieci zakładają szarfy na ręce i nogi i tak „spętane" chodzą po całej sali.

ŁOWIENIE KRĘGU

Pomoce: kręgle, laski z przymocowanymi na nitce kółkami.

Przebieg zabawy: Każde dziecko otrzymuje kręgiel i „wędkę" (laska z nitką). Zabawa polega na tym, aby nasadzić kółeczko na główkę kręgla

ZABAWA Z WORECZKIEM

Pomoce: woreczek z grochem.

Przebieg zabawy: Każde dziecko otrzymuje woreczek z grochem.

— Dzieci kładą woreczek na stopie blisko palców. Chodzą ostrożnie po całej sali tak, by woreczek nie zsunął się ze stopy.

— Umieszczają woreczek na zgiętych kolanach i próbują chodzić po sali (na ugiętych nogach) tak, by woreczek nie spadł z kolan.

— Kładą woreczek na stopie, na sygnał podrzucają woreczek silnym ruchem nogi w górę i starają się złapać go w ręce.

— Dzieci kładą się na podłodze, biorą woreczek między stopy i silnym ruchem nóg wyrzucają go w przód.

— Dzieci kładą woreczek na głowie i starają się z pozycji stojącej przejść do pozycji siedzącej lub lezącej, pamiętając o tym, by woreczek nie spadł na ziemię.

MARYNARZE

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci ustawione parami maszerują dookoła sali, następnie przechodzą środkiem i rozsuwają się na boki w dwa szeregi. Na hasło „lina" naśladują ruchy chwytania i ciągnienia liny. Na „raz" robią silny zwrot tułowia w bok, jedną nogę stawiają w kierunku ruchu. Na „dwa" ciągną linę do siebie, wychylając tułów w przeciwnym kierunku. Po ściągnięciu liny dzieci naśladują okrężne ruchy zwijania jej. Na hasło „drabiny" naśladują czynność wspinania się na drabiny. Rozpoczynają ruch od pozycji przysiadu, kończą w pozycji wspięcia na palcach i silnego wyciągnięcia ciała w górę.

ZABAWY Z PIŁKĄ

Pomoce: piłki.

Przebieg zabawy: Każde dziecko otrzymuje piłkę.

— Dzieci podrzucają i chwytają piłki.

— W dowolnej pozycji toczą piłkę po swoim ciele, zaczynając od stóp, poprzez nogi, tułów ku głowie i z powrotem.

— Dzieci przekładają, a następnie podrzucają piłkę z ręki do ręki.

— W rozkroku toczą piłkę dookoła jednej potem drugiej nogi.

— Dzieci stają na obwodzie koła, w środku koła ustawione są 4 kosze. Na sygnał dzieci starają się wrzucić piłkę do jednego z koszy.

— Dzieci stają jedno za drugim. Pierwsze dziecko otrzymuje — piłkę i przekazuje ją górą ponad głową osobie stojącej za nią.

— Dzieci stają na wprost ściany, rzucają piłką o ścianę J starają się chwycić ją z powrotem.

— Dzieci kucają, kładą piłkę na brzuchu, opierając się rękami z tyłu, próbują się poruszać po sali.

Własnego ciała, u dzieci kształtują się i utrwalają takie pojęcia, jak: daleko-blisko, nisko-wysoko, pod-nad, z przodu-z tyłu itp.

Płynność ruchów w przestrzeni w dużej mierze zależy od kierunku, szybkości ruchu oraz całego zespołu wykonywanych ruchów, które mogą być jednoczesne (angażując wszystkie stawy) lub stopniowe. Ćwiczenia przedstawione w tej grupie tematycznej polegają na wykonywaniu ruchów lokomocyjnych w różnych kierunkach, z różną szybkością i na różnych poziomach: niskim (leżenie, czworakowanie, przewroty), średnim (w pozycji schylonej, w klęku, w przysiadzie) i wysokim (w pozycji wyprostowanej, we wspięciu, z podskokami, skokami itp.).

SIĘGNIJ JAK NAJDALEJ

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: W dowolnej pozycji dzieci sięgają jak najdalej rękami, nogami, głową (bez zmiany miejsca).

SPACER W PRZESTRZENI

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci dowolnie poruszają się po sali z fantazyjnymi ruchami ciała (z towarzyszeniem muzyki lub bez niej).

MANEKIN

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci stają w małym rozkroku, mają uniesione w górę ręce silnie naprężone. Na sygnał dzieci rozluźniają całe ciało i miękko osuwają się na podłogę.

Wersja U

Dzieci stają w rozkroku, ręce uniesione w górę, silnie naprężone. Na sygnał dzieci odprężają kolejno: palce rąk, dłonie, przedramiona, ręce do ramion, głowę i górną część tułowia. Każda z wymienionych części ciała po rozluźnieniu mięśni opada bezwładnie w dół.

LEPY

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Osoba prowadząca wyznacza jakiś przedmiot lub fragment sali — podłoga, ściana, drzwi, regał, szafki itp. Będą to „lepy". Dzieci swobodnie biegają po sali, na umówiony sygnał „przylepiają się" do „lep" w dowolny sposób.

BABIE LATO

Pomoce: delikatna nitka.

Przebieg zabawy: Dzieci stają w rozsypce. Przed nimi na podłodze leży nitka. Dzieci wyobrażają sobie, że leżąca na podłodze nitka to długa, delikatna nić babiego lata. Schylają się, delikatnie ujmują palcami nić i dużym, wolnym ruchem unoszą ją nad głowę, następnie idą w umówione miejsce i kładą nić.

Wersja //

Dzieci stoją w rozsypce, ujmują delikatnie nić, łagodnymi ruchami podrzucają nić do góry uważając, by nie spadła na ziemię.

PAJĄK I MUCHY

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci biegają swobodnie po sali, naśladując bzykaniem i brzęczeniem latające muchy. Na sygnał słowny „pająk" zastygają w bezruchu, jedno z nich — „pająk" — wychodzi na łowy i mijając „nieżywe muchy" śledzi, czy któraś z nich nie porusza się. Jeżeli mucha poruszy się, pająk zabiera ją do swojej sieci (miejsce z boku pola zabawowego). Po złowieniu muchy i odprowa­dzeniu jej do sieci pająk zatrzymuje się tam na chwilę, a w tym czasie muchy znowu swobodnie fruwają.

Uwaga o realizacji: Nie należy przedłużać czasu bezruchu, lecz zwracać uwagę, aby dzieci w tym momencie zachowały pełny spokój, ciszę i skupienie.

KIM JESTEŚ?

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci swobodnie biegają lub chodzą po sali i naśladują czynności — boksera, drwala, malarza, skrzypka, pianisty. Ruchy wykonywane przez dzieci powinny być raz przyspieszane, to znów opóźniane, aż do zupełnego zwolnienia.

LABIRYNT

Pomoce: kreda.

Przebieg zabawy: Osoba prowadząca rysuje kredą na podłodze dowolną figurę linią ciągłą. Linia powinna być długa, a droga dość urozmaicona.

dłońmi. Jedno z dzieci wykonuje różne ruchy, drugie zaś stanowi jego lustrzane odbicie i wiernie od­twarza ruchy partnera. Uwagi o realizacji: Nauczyciel powinien wyjaśnić dzieciom, że ruchy powin­ny być płynne i urozmaicone; od całkiem małych do bardzo szero­kich.

SPORTOWE RUCHY

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: W parach dzieci naśladują sportowe ruchy, np. grę w piłkę nożną, w siatkówkę, walkę szermierczą.

ŁAŃCUCH

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci tworzą dwa szeregi, które ustawiają się naprzeciwko siebie. Podają sobie ręce (w szeregu), tworząc tzw. „koszyczek". Tak utworzone łańcuchy chodzą po całej sali, uważając, aby nie przerwać łańcucha.

SIĘGNIJ PO KRĘGLE

Pomoce: sznurek, kręgle.

Przebieg zabawy: W odległości 30 kroków, naprzeciwko siebie, stawiamy dwa kręgle. Pośrodku, między kręglami stają dzieci trzymając naprężoną linkę. Na dany sygnał ciągną linkę, każdy w swoją stronę, tak, aby zbliżyć się do swojego kręgla i chwycić go.

MAGNESY

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci po­ruszają się parami po całej sali. Na hasło na­uczycielki oznaczające określoną część ciała „przylepiają się jak

magnesy" do siebie. I tak mogą złączyć się łokciem, kolanem, plecami.

Wszyscy biegają swobodnie po sali. Na sygnał nauczycielki szybko łączą się w dowolny sposób tak, by każdy dotykał któregoś z ko­legów. Dzieci łączą się w grupie stopami, głowami itp., Aby wykonać to zadanie muszą się kłaść na podłodze, klękać, przybierać naj­dziwniejsze pozycje.

Dwoje lub troje wybranych dzieci to magnesy, które stają w różnych miejscach sali. Pozostałe dzieci będą w zabawie gwoździkami. Gwoździki biegają po sali, na sygnał „przylepiają się do magnesów" tak, by się nie stłoczyć, a więc powinny stawać jedno za drugim lub obok siebie.

Uwaga o realizacji: Przygotowując dzieci do zabawy nauczyciel powinien pokazać im prawdziwy magnes i wyjaśnić jego działanie. Dzieci powinny zauważyć, że magnes przyciąga metalowe przedmioty, nie tylko przy bezpośrednim zetknięciu, lecz również pośrednio, tworząc na przykład z kilku szpilek lub gwoździków łańcuszek.

TANIEC

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci dobierają się parami, ale każde tańczy oddzielnie, przy czym mogą zaistnieć różne możliwości:

— oddalają się i przybliżają do siebie, lecz nigdy nie dochodzi do bezpośredniego spotkania

— okrążają się wzajemnie

— tańczą po linii ósemki, po liniach zygzakowatych, falistych w taki sposób, aby nie zderzać się.

SPĘTANI

Pomoce: szarfy.

Przebieg zabawy: Dzieci dobierają się w pary i wiążą sobie nogi szarfą. Starają się w różnym tempie poruszać po sali. Dzieci łączą się w pary, a następnie wiążą sobie ręce i nogi i w pozycji na czwo­rakach przemieszczają się po sali.

Kilkoro dzieci, stojąc jeden za drugim wiąże razem

swoje nogi. Z tak związa­nymi nogami biegają po sa­li, tworząc rodzaj węża.

uczestnicy łączą się, skle­jając jak podczas gry w domino. Teraz drugie dziecko musi zapropono­wać następnemu jakąś pozycję prawą stroną cia­ła (lewa już jest zajęta i unieruchomiona). Sto­pniowo powstaje łańcuch dzieci w różnych pozycjach

ej ach, złączonych w iden­tyczny sposób z sąsiadami. Zabawa kończy się w chwili połączenia wszystkich uczestników, a więc w momencie, gdy ostatnie dziecko połączy się z tym, które rozpoczynało zabawę.

Uwaga o realizacji: W zależności od możliwości wysiłkowych dzieci, można zabawę prowadzić w grupach trzy-, czteroosobowych.

RZEŹBY

Pomoce: niepotrzebne.

Przebieg zabawy: Dzieci dobierają się parami i stają w dowolnym miejscu. Jedno z nich będzie rzeźbiarzem, a drugie — „materiałem do formo­wania". Rzeźbiarze nadają kształty swojej rzeźbie przez układanie w dowolnych położeniach tułowia, głowy, kończyn. „Materiał" powinien poddać się inwencji rzeźbiarza.

ZAPRZĘGI

Pomoce: krążki lub kocyki.

Przebieg zabawy: W trójkach — środkowy staje na śliskim krążku lub złożonym kocyku, a pozostali ciągną go za ręce.

KWADRYGI

Pomoce: laski gimnastyczne.

Przebieg zabawy: W dwójkach, trójkach lub czwórkach dzieci ustawiają się przemiennie (z prawej, z lewej) i biorą w ręce laskę. Ustawiony w ten sposób zespół — „kwadryga" wybiega przed siebie, obiega ustawione na sali przeszkody. Podczas biegu dzieci nie mogą upuścić laski i muszą pokonać wszystkie przeszkody.

ZABAWY Z PIŁKĄ

Pomoce: piłki.

Przebieg zabawy: W dwójkach lub w trójkach: jedno dziecko podrzuca lub kozłuje piłkę, a inne starają się odebrać mu ją.

---